Алматыда тамырынан құрылыс материалдары жасалатын шырыш өсімдігі өседі
Бас ботаникалық бақтың мәліметінше, шырыш – сәнді тік гүлшоғырлары бар ең үлкен бақша дақылдарының бірі. «Шырыш» атауы гректің «eremos» шөл және «ura» құйрық сөздерінен шыққан, бұл өсімдік гүлшоғырларының пішініне байланысты.
Шырышты «ширяш», «патша балдағы», «Клеопатра инесі», «бенгал оты» деп те атайды. «Шырыш (лат. Erémurus) – Xanthorrhoeaceae тұқымдасының Asphodelaceae тармағына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер тұқымдасы. Шырыш түріне байланысты биіктігі 2,5 м-ге дейін жетуі мүмкін. Жапырақтары ұзын, жалпақ, пішіні розетка тәрізді және гүлдер ашылғанға дейін солып қалуы мүмкін. Тұғырдағы қоңырау тәрізді гүлдер спираль түрінде орналасқан, бұл ретте олар сары, қоңыр, шаңды қызыл немесе қызғылт түстерге боялуы мүмкін. Гүлдер гүлшоғырының түбінен ашыла бастайды, олардың әрқайсысы гүлдеген соң, шамамен 24 сағаттан кейін солып қалады. Гүлдену ұзақтығы әр түрге қарай өзгереді. Орташа ұзақтығы – 10 күннен 40 күнге дейін. Жемісі – үш жасушалы, жартылай жалаңаштанған немесе сфералық пішінді қабықшалы капсула секілді болады, ол піскен кезде жарылып кетеді», - деп хабарлады ботаникалық бақтың баспасөз қызметі.
Шырыштың тамырынан техникалық желім, ал кептірілген және ұнтақталған тамырлардан пластырь жасалады. Егер тамырлары қайнатылса, оларды жеуге болады, дәмі спаржаға ұқсас. Шырыштың кейбір түрлері тағамдық және бояғыш өсімдіктер ретінде пайдаланылады. Олар жүн мен жібекті қызғылт, сары және зәйтүн түстеріне бояйды. Бас ботаникалық бақта шырыштар «Альпинарий» коллекциялық және дәрілік өсімдіктер аймағында өседі.
