БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі 2027 жылға дейін Ливандағы UNIFIL миссиясын аяқтау туралы шешім қабылдады
АСТАНА. KAZINFORM – Ливанның оңтүстігінде шамамен жарты ғасыр қызмет атқарған БҰҰ-ның уақытша күштері (UNIFIL) өз жұмысын тоқтатады.
Бейсенбі күні БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі миссия мандатын 2026 жылдың соңына дейін ұзарту туралы шешім қабылдады. Осыдан кейін 2027 жылдың 1 қаңтарынан бастап 10 500-ге жуық әскери және азаматтық қызметкерлерден тұратын көпұлтты контингент Ливан үкіметімен келісе отырып, кезең-кезеңімен шығарылатын болады. Құжатта қауіпсіздік функцияларын тек Ливанның ұлттық қарулы күштеріне беру қажеттігі баса көрсетілген.
Резолюция бірауыздан қабылданды. Дегенмен соңғы айларда миссияны «тиімсіз» деп сынап, оның жұмысын тоқтатуды талап еткен АҚШ пен Израиль болды.
«Бұл – Америка Құрама Штаттарының UNIFIL мандатын соңғы рет қолдауы», – деді АҚШ-тың БҰҰ-дағы Елшісінің міндетін атқарушы Дороти Ши.
Оның айтуынша, Ливандағы қауіпсіздік шарттары «күрт өзгерген» және үкіметтен үлкен жауапкершілікті талап етеді.
Резолюцияның мақсаты – Ливан үкіметін елдің оңтүстігінде, БҰҰ белгілеген «Көк сызықтың» Израильмен шекарасының солтүстігінде қауіпсіздіктің жалғыз қамтамасыз етушісі ету.
2025 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша UNIFIL құрамында 47 елден 10 509 қызметкер бар. Қазақстан миссияға үш бітімгерін жіберген.
UNIFIL 1978 жылы Израиль әскерлерінің Ливанның оңтүстігінен шығарылуын қадағалау үшін құрылған болатын. 2006 жылғы соғыстан кейін оның мандаты кеңейтіліп, Израиль мен «Хезболла» шииттік қозғалысы арасында буферлік аймақты қамтамасыз ету міндеті жүктелген.
2024 жылдың күзінде Израиль мен «Хезболла» арасындағы қақтығыс қайта басталғаннан кейін, Ливан билігі әлсіз әрі қаржыландыруы жеткіліксіз ұлттық армияның бүкіл аумақты өздігінен патрульдеуге қауқарсыз екенін айтып, UNIFIL миссиясын сақтап қалуға шақырған еді.
Израиль тарапы бітімгершілік күштерін «Хезболланың әскери әлеуетін шектеуге қабілетсіз болды» деп бірнеше рет айыптады. Израильдің БҰҰ-дағы тұрақты өкілі Дэнни Данон Қауіпсіздік кеңесінің шешімін құптап, «Миссияның ондаған жылдарға созылған жұмысы Хезболланы күшейтіп, оны аймақтық қауіпке айналдырды» деді.
Бейрут, керісінше, шешімді сақтықпен қабылдады. Ливан премьер-министрі Наваф Салам қарар Израильді оккупацияланған бес аймақтан шығуға шақыратынын және мемлекеттің егемендігін бүкіл аумаққа тарату қажеттігін қуаттайтынын атап өтті.
Алжир өкілі Амар Бенжама да ұқсас пікір білдіріп, бітімгершілік күштердің «тұрақтылықты сақтауда таптырмас рөл атқарғанын» және олардың шығуы атысты тоқтатуға қауіп төндіруі мүмкін екенін айтты.
АҚШ Ливан территориясынан Израиль әскерін кезең-кезеңімен шығару және елдің оңтүстігінде экономикалық даму аймағын құру айырбасына «Хезболла» ұйымын қарусыздандыру жоспарын ілгерілетуде. Алайда ұйым бұл бастамаларды қабылдамаған және Израиль армиясының қатысуы жалғасып отыр.
Айта кетейік, БҰҰ Газа секторындағы ашаршылықты алғаш рет ресми түрде растады.
