Солтүстік Арал теңізінің тартылуынан күріш егісін қысқартуға мәжбүрміз – депутат

АСТАНА. KAZINFORM – Мәжіліс депутаты Мұрат Ергешбаев Арал теңізінің тартылуына алаңдатушылық танытты.

- Арал теңізінің тартылуы баршамызды алаңдатады. Теңізді жобалық көлеміне жеткізу үшін бір реттік 5 млрд текше метр су қажет. Сондай-ақ, оны қалыпты деңгейде ұстап тұру үшін жыл сайын 2,5 - 3 млрд текше метр көлемінде су құю керек. Біздің алдымызда тұрған ең маңызды міндет - Солтүстік Арал теңізін сақтап қалу арқылы Арал дағдарысының қоршаған орта мен теңіз маңында тұратын адамдардың өміріне тигізетін зиянды әсерін азайту. Жыл сайын әсіресе вегетация кезеңінде Сырдария өзенімен төменге жіберілетін судың азайтылуы Сыр өңірінің экономикалық және экологиялық жағдайы мен халқының тыныс-тіршілігіне қиын тиіп жатыр, - деді Мұрат Ергешбаев Үкімет басшысының орынбасары Қанат Бозымбаевтың атына депутаттық сауал жолдай отырып.

Халық қалаулысының пайымдауынша, мемлекетаралық су шаруашылығын үйлестіру комиссиясының отырысында Арал теңізін толтыру мәселесіне басымдық беру қажет.

-Жіберілетін судың азайтылуынан Солтүстік Арал теңізінің тартылуы күрделі мәселеге айналып келеді. Судың аз келуі салдарынан соңғы төрт жыл қатарынан тұрақты суаруға бекітілген шек қайта қаралып келеді. Нәтижесінде, күріш егісінің көлемін қысқартуға мәжбүр болдық. Мысалы, өткен жылы сулы жыл болғанымен, күріштің егіс көлемі 3,8 мың гектарға қысқартылды. Күріш егілмей қатты тұздалған топырақта басқа дақылдардан жоғары өнім алу мүмкін емес. Аймақтың бұл ерекшелігін де ескеруіміз қажет. 90-жылдары шаруашылықтардың қаржылық жағдайы төмен болуынан күріш егісі 64 мың гектарға егілген кезде, ауыспалы егістіктің 46 мың гектары тұздану салдарынан айналымнан шығып қалды. Сол себептен, күріш өсіру экологиялық маңызға ие және күріштік алқаптарды суға бастыру арқылы топырақтың тұздануын төмендетуге мүмкіндік береді. Сыр өңірінің экономикалық және экологиялық жағдайы, халқының тыныс-тіршілігі Сырдария өзені мен Арал теңізінің жағдайына тікелей байланысты. Жоғарыда айтылғандардың негізінде Арнасайға су жіберуді дереу тоқтатып, Шардарадан төмен тасталатын судың көлемін 650 текше метр жеткізуді қолдауыңызды сұраймын, - дейді ол.

Еске сала кетсек, өткен жылдың қазанынан осы жылдың қаңтарына дейін Солтүстік Арал теңізіне 1 миллиард текше метр су жіберілді.