17 тамыз. Жылнама
Kazinform оқырман назарына 17 тамызға арналған атаулы күндер мен есте қалар оқиғалар күнтізбесін ұсынады.
АТАУЛЫ КҮНДЕР
Спорт күні
Қазақстанда тамыз айының әр үшінші жексенбісінде Спорт күні тойланады. Мереке Қазақстанда мемлекет тарапынан кең қолдауға ие болған спортқа құрмет ретінде пайда болды. Қазақстанда спорттың дамуына бұқаралық спорт қозғалысын кеңейтуге және спорттық жетістіктерді ынталандыруға бағытталған саясат ықпал етуде.
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1947 жылы Өскемен қаласында-Шығыс Қазақстанның әкімшілік, өнеркәсіптік және мәдени орталығында — «Қазгипроцветмет» қазақстандық бас жобалау институты (КГЦМ) құрылды. ҚММ ТМД аумағындағы жобалық істің көшбасшысы саналады, ҚР және басқа елдердің өнеркәсіп алыптарының құрылыс алаңдарында қатысады, отандық және шетелдік инвесторлардың сеніміне ие.
2000 жылы Алматыда Орталық концерт залына композитор, Қазақстанның халық әртісі, өз заманының және қазіргі заманның ең танымал әндерінің авторы Шәмші Қалдаяқовтың есімі берілді.
2006 жылы Қазақстан Республикасында «Әлем діндері» және «Діни ғимараттар» атты екі пошта маркасы айналымға енгізілді. Суретші — Д. Мұхамеджанов. Маркалар Бейжің пошта маркалары зауытында (ҚХР) басылды.
2009 жылы Ақмола облысы, Зеренді ауданы, Қазақстан ауылы маңындағы «Хан сүйегі» төбесінде Уәли ханның (1741-1820) кесенесі бой көтерді.
Хан Уәли 1820 жылы жерленген, 1904 жылы немересі Сұлтанғазы бейітіне құлпытас орнатқан. Тың игеру жылдарында құлпытас жартылай бұзылған. Ауыл тұрғындары тозығы жеткен құлпытас тауып, қалпына келтірді.
2010 жылы Алматыда «Қазақфильм» АҚ шығарған «Груз 001» экшн-фильмінің түсірілімі басталды. Ш. Айманова. 8 сериялы фильмнің режиссері — Игорь Вовнянко, продюсері-Қанат Төребай. Фильмде Ивар Калныш, Досхан Жолжақсынов, Нұржұман Ихтымбаев, Тунгышбай Жаманқұлов, Линда Нығматуллина сияқты танымал актерлер ойнады.
«Груз 001» — бұл Семей ядролық полигонын жабу, ядролық қаруды жою және басқа да бастамалар сияқты кешенді ядролық бағдарламадан бас тарту тұрғысынан ҚР басшылығының бейбіт және прагматикалық саяси шешімдерін айқындау.
2011 жылы Шымкент Астаналар мен ірі қалалардың халықаралық Ассамблеясы, ТМД және ЕурАзЭҚ атқару комитеті ұйымдастырған конкурстың нәтижелері бойынша Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы мен Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Үздік қаласы болып танылды.
Ассамблеяға ТМД-ның 9 елінен 58 қала кіреді, оның ішінде екі қазақстандық қала-Нұрсұлтан және Шымкент бар.
2012 жылы Сингапурде Қазақстан Республикасының Елшісі Ерлан Баударбек-Қожатаев пен Тувалу Сыртқы істер министрі Аписай Лелемия өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойды. Құжат екі елдің халықаралық ұйымдар аясындағы тығыз ынтымақтастығына негіз қалайды.
Тувалу — Полинезиядағы Тынық мұхитындағы мемлекет. Ол Тувалу архипелагының 5 атоллында және 4 аралында орналасқан. Жалпы жер көлемі 26 шаршы метр. км. Астанасы — Фунафути. Ресми тілдері — ағылшын және тувалу. Мемлекет басшысы — Тувалу азаматы болып табылатын генерал-губернатор өкілдік ететін Ұлыбритания патшайымы.
2013 жылы Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) Еуропалық өңірлік бюросының хатымен ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитетінің Масғұт Айкімбаев атындағы Қазақ карантиндік және зооноздық инфекциялар ғылыми орталығы (КНЦКЗИ) ДДҰ-ның оба жөніндегі ынтымақтастық орталығы болып тағайындалды.
КНЦКЗИ карантиндік және зооноздық инфекциялардың алдын алу және алдын алу, медициналық иммунобиологиялық препараттар өндіру және Орталық Азия, Кавказ елдерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аса қауіпті инфекциялар бойынша мамандарын даярлау саласындағы зерттеулерді жүзеге асыратын ғылыми-зерттеу ұйымы.
2018 жылы Қазақстаннан келген жас геологтар командасы Таиландта өткен IESO-2018 Халықаралық Жер туралы ғылымдар олимпиадасына қатысты. Олимпиадаға әлемнің 40 елінен келген жас геологтар қатысты. Қазақстан үшін 2 алтын медальді Камилла Қажен (11 сынып, НЗМ ФМН, Астана қ.), күмісті Ақназар Қажымұрат (11 сынып, НЗМ ФМН, Алматы қ.), Өмірзақ Асылбекте 2 қола (Астана қ. НЗМ 10 сынып) және Ислам Айтугановта тағы бір қола (Ib НЗМ 11 сынып, г. Астана).
2018 жылы Көкшетаулық 18 жасар шабандоз Андрей Чугай қазақстандық велоспорт тарихындағы жасөспірімдер арасындағы велоспорттан Әлем чемпионатының кейрин жарысындағы алғашқы медалін жеңіп алды. Велоспорттан жасөспірімдер арасындағы әлем чемпионаты Швейцарияның Эгл қаласында өтті.
2019 жылы Қазақстан құрамасының шабуылшысы Бұлбұл Қартанбаева әйелдер ұлттық хоккей лигасында (ҰХЛ) еліміздің тұңғыш өкілі атанды.
Бұлбұл Қазақстанда «Барыс» жүйесіндегі «Томирис» пен алматылық «Айсұлу» командасында өнер көрсетті. Ол Қазақстан құрамасында 2011 жылдан бері өнер көрсетіп келеді. 5 әлем чемпионатына қатысты.
2020 жылы Ұлттық банк айналымға «Altyn barys» және «Kúmis barys» инвестициялық монеталарын 10, 20, 50, 100, 200 және 500 теңге номиналдарында алтыннан және 1, 2, 5 және 10 теңге номиналдарында күмістен шығарды.
2021 жылы Токио-2020 Олимпиадасының бокстан жүлдегерлері бокс федерациясының сыйлықтарын қайырымдылыққа аударды.
2021 жылы Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Сеулдегі Киберуниверситет аумағында Абай бюстінің ашылу салтанатына қатысып, Абайдың есімін мәңгілікке қалдыруға үлес қосқан баршаға алғысын білдірді. Мемлекет басшысы ақын мұрасы корей халқының рухани әлемінің бір бөлігіне айналатынына сенім білдірді.
Ескерткіштің жобасы Қазақстанда әзірленді, мүсін корей жерінде қоладан құйылды.
2022 жылы «Ганун» баспасынан көрнекті қаламгер, қазақ детектив әдебиетінің жасаушысы Кемел Тоқаевтың «Түнгі кадр» әңгімелер жинағы жарық көрді.
2024 жылы Павлодар облысының Баянауыл ауданында қазақтың көрнекті ғалымы Қаныш Сәтбаевтың 125 жылдығына орай мерекелік шаралар өтті. Мереке аясында этноауыл бой көтеріп, республикалық ақындар айтысы мен ұлттық спорт түрлерінен жарыстар өтті.
Қаныш Сәтбаев — қазіргі қазақ ғылымының бастаушысы. Ұлттық Ғылым академиясын құрып, білікті ғалымдардың тұтас бір буынын тәрбиелеп, жаңа ғылыми жүйені қалыптастырды.