Алматыда орталыққа жаппай шоғырланудан өзекті мәселелер туындайды — сәулетші

Фото: CREW Central Asia 2024 ұйымдастырушыларынан

АЛМАТЫ. KAZINFORM — Алматыда өткен «CREW Central Asia 2024"форумында қазақстандық сәулетші, Британдық сәулетшілер RIBA Корольдік институтының құрметті мүшесі, AIA американдық сәулетшілер институтының мүшесі, Мәскеудегі Халықаралық Сәулет академиясының (IAAM) профессоры Нұрлан Камитов мегаполистегі сәулет өнері мен ғимараттар құрылысы туралы пікір білдірді.

Халықаралық тәжірибесі мол сәулетшінің айтуынша, Алматыда қала үшін өзекті мәселелердің туындауына моноцентрлік құрылым себеп болып отыр.

— Алматыда бүгінгі таңда моноцентрлік, яғни бәрінің бір орталыққа шоғырлануы проблемаларды тудыратыны белгілі. Орталыққа жатын аудандардан маятниктік қозғалыс жүреді: таңертең жұмысқа, кешке үйге қарай. Сондықтан кептелістер қалыптасады. Қалған уақытта жолдар бос. Бірақ ауа ластанады, бос уақыттың болмауына байланысты азырақ адам экономикаға өз үлесін қосады. Сондықтан мегаполисте полицентрлікті дамыту қажет, — деді сәулетші.

Сондай-ақ Нұрлан Камитов қоғамда теріс пікір қалыптасқан «егжей-тегжейлі құрылыс» немесе «нүктелік құрылыс» ұғымдарына түсініктеме берді. Оның айтуынша, сәулет өнерінде мұндай анықтама жоқ.

— Бөлек тұрған нысандар әлемнің барлық қалаларында бар, әрқашан болған және болады — осыны түсіну маңызды. Бұл сәулет өнеріндегі табиғи, қалыпты құбылыс. Бірақ біздің елімізде мұндай құрылыстар резонанс тудырып, теріс пікір қалыптастырды. «Егжей-тегжейлі құрылыс» сияқты атау пайда болды. Менің ойымша, бұл негізінен сәулет ұғымында жоқ, қате анықтама. Мысалы, бұл құрылысты қандай көшелер шегінде, қанша метр, яғни қандай қашықтықпен санайтыны түсініксіз. Архитектураның кәсіби тұжырымдамалары тұрғысынан мұндай анықтама дұрыс емес деп санаймын. Екінші жағынан, кейбір сәулетшілердің кәсіби емес іс-әрекеті, құрылыс ережелері мен нормаларының сақталмауы, егжей-тегжейлі жоспарлау жоспарына немесе қаланың бас жоспарына сәйкес келмеуі — халықтың жағымсыз қабылдауына әкелуі мүмкін. Әрине, ғимарат жалпы көріністен тысқары қалса, ол қоршаған ортамен үйлесімсіз және дөрекі немесе өздігінен дұрыс емес көрінеді, — деп атап өтті ол.

Еске салайық, бұған дейін Алматы орталығындағы дәмхананың жазғы алаңы бұзылғанын жазғанбыз