Фоторепортаж: Алматыда Жошы ұлысы тарихи-мәдени мұрасының көрмесі ашылды
АЛМАТЫ. KAZINFORM — Қазақстан Республикасының мемлекеттік орталық музейінде «Алтын Орда (Жошы Ұлысы) кезеңінің тарихи-мәдени мұрасы» атты көрме ашылды.
Көрме елімізді Жошы ұлысының мұрасын сақтап отырған мемлекет ретінде таныту және Қазақстан тарихи-мәдени мұрасының маңыздылығын дәріптеу мақсатында ұйымдастырылған.
— Алтын орда дәуірі — түркі халықтарының мәдениетін әлемдік деңгейге жеткізген дәуір деп ойлаймын. Осындай тарихи-мәдени байлығымызды қолға алып, біз насихаттап отырмыз. Былтыр Астана қаласында Жошы ұлысының 800 жылдығына орай көрме өткен болатын. Одан кейін Жезқазған қаласында болды. Енді міне, Алматыға келіп отыр, — деді ҚР мемлекеттік орталық музейі директорының міндетін атқарушы Ғалия Теміртон.
Көрмеге ҚР орталық музейі, «Ұлытау» ұлттық тарихи-мәдени және табиғи музей-қорығы, «Сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығының археологиялық коллекцияларынан бұйымдар қойылған.
Тарихи артефактілер үш ақпараттық кешенге бөлінген.
Біріншісі, ҚР мемлекеттік орталық музейінің қорындағы З.Самашевтің жетекшілігімен Сарайшық қалашығында (2000 ж.) зерттеу жұмыстары негізінде табылған артефактілер, сондай-ақ, архитектуралық қаптамалар және кесенелердің кішірейтілген макеттері қойылады.
Екіншісі, «Ұлытау» ұлттық тарихи-мәдени және табиғи музей-қорығы ұсынған Жошы хан мен Болған ана кесенелерінің маңынан табылған бірегей жәдігерлер — Жошыхан мазарының кіреберіс босағасының табалдырығы, кесене күмбезінің сәндік бұйымы — «құбба», кесененің сыртқы қабырғасын безендіруге арналған сырланған және араб жазулы тақтайшалар, Жошы ұлысы мемлекеті кезіндегі хандардың мыс монеталары және т. б.
Үшіншісі, Сарайшық қалашығынан табылған алуан түрлі шыңылтырлы қыш ыдыстар, металл және әшекей бұйымдар, тұрмыстық заттар және т. б. жәдігерлер.
Оны «Сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей қорығы ұсынып отыр.
Сондай-ақ көрме аясында ғалымдар мен тарихшылар қатысқан «Алтын Орданың тарихи-мәдени мұралары: қорғау, қайта қалпына келтіру және зерттеу мәселелері» тақырыбында республикалық дөңгелек үстел өтті.
— Бүгінгі көрме былтырдан бері өтіп жатқан іс-шаралардың жалғасы. Ертістен Дунайға дейін созылып жатқан Алтын орда бүкіл Еуразия тарихында маңызды рөл атқарды. Бұл мемлекет құрамында көптеген халықтар қалыптасты. Олардың бірі — қазақ халқы. Ал Қазақ хандығы осы Алтын орданың заңды мұрагері. Жошы ұлысы дәуірі біздің мәдени тарихымызға да үлкен әсер етті. Соның көрінісі — көрмеде қойылған жәдігерлер, — деді тарих ғылымдарының кандидаты, профессор Нұрлан Атығаев.
Еске салайық, былтыр Алматыда Жошы ұлысы жайлы «Хан Сұлтан. Алтын Орда» операсы қойылған болатын.