Қазақстан әскери бөлімшелерінің барлығында тәулік бойғы бейнебақылау жүйесі орнатылған — Қорғаныс министрлігі

АСТАНА. KAZINFORM — Әскердегі жарғыға жат қатынастар қазақстандықтарды мазалайтын басты мәселелердің бірі. Цифрландыру, тәулік бойы бейнебақылау және жаңа технологиялар тәуекелдерді азайтып, қызметті қауіпсіз етуі тиіс. Осы тапсырманың қалай іске асырылып жатқаны туралы Kazinform тілшісіне Қорғаныс министрінің орынбасары Дархан Ахмедиев айтып берді.

— Дархан Мейрамұлы, бүгінгі күні армияда камералар қай жерлерге орнатылған, сонымен бірге жазбаларға кім қол жеткізе алады?

— Қорғаныс министрлігі ІІМ, ҰҚК және ТЖМ бекіткен ведомствоаралық басқарушылық құжаттарға сәйкес, бейнебақылау камералары әртүрлі объектілерде орнатылады. Бұл — штабтар, казармалар және курсанттар, кадеттер, ұландар, әскери борышкерлер мен келісімшарт қызметкерлер орналасатын басқа да орындар. Тұрақты бақылауда жеке қорғау құралдары сақталатын бөлмелер, кезекшілік бекеттер, сервер бөлмелері, асханалар, саптық алаңдар. Сондай-ақ іздестіру шаралары жүргізілетін жерлер мен әскери полиция кабинеттерінде де камералар бар, мұнда қызметкерлермен профилактикалық жұмыс жүргізіледі.

Бүгінгі таңда барлық әскери бөліктер мен ұйымдар видеобақылау жүйесімен қамтылып шықты деп айтуға болады. Бірақ технологиялар тозады, сондықтан кейбір жүйелерді толықтыру, жөндеу және ауыстыру қажеттілігі бар.

Алдағы жылдары біз тек жаңа камераларды орнатумен шектелмейміз, сондай-ақ істен шыққан жүйелерді қайта қалпына келтіру немесе ауыстыру ісін жүргіземіз.

Жазбаларға қолжетімділік қатал түрде шектелген. Осы құқық — бөлім командирі бұйрығымен тағайындалған лауазымды тұлғаға ғана беріледі, ол техникалық құралдар мен күзет жүйесіне жауапты.

— Камералардың жұмысы қалай бақыланады? Тәулік бойы жазу жүргізіледі ме немесе таңдап жазу режимі қолданыла ма?

— Жүйенің жұмысы үнемі бақыланады. Жауапты қызметкерлер камералар мен сервер жабдықтарының ақаусыз жұмысын тексеріп отырады, нәтижелер тиісті командалық құрамға баяндалады. Жазу үзіліссіз, тәулік бойы жүргізіледі. Камера жазбалары кемінде 30 тәулік сақталады, бұл жетекші құжаттардың талаптарына сай.

— Басқа цифрлық технологиялар қаншалықты кең қолданылады?

— Біз заманауи шешімдерді қолдануды біртіндеп кеңейтудеміз. Мысалы, кейбір бөлімшелерде пропуск режимін ұйымдастыру үшін қолжетімді басқару жүйелері орнатылады. Магниттік карта, саусақ іздері және Face ID технологиялары қолданылады. Бұл жүйелер қаржы бөлінген сайын енгізіледі, бірақ жалпы алғанда армияны цифрландыру бағыты анық қойылған.

— Камера орнатылған объектілерде бұзушылықтар санын азайтуға мүмкіндік тиді ме?

— Статистика бұзушылықтар санында айтарлықтай азайғанын көрсетеді. Кей бөлімшелерде камералар тұрақты жұмыс істеп, басты аймақтарды қамтитын болса, құқық бұзушылықтар мен қылмыстар мүлде тіркелмейді.

— Қалаларда бейнебақылау жүйелері көшедегі қылмыстың деңгейін төмендетуде тиімді екенін көрсетті. Неліктен армияда солайша нәтиже бере алмайды?

— Дұрыс, үлкен қалаларда, әсіресе шет елдерде камералар көше қылмысты азайтуға көмектесті. Бірақ армия үшін жағдай өзгеше. Көптеген әскери бөлімшелер қаладан алыста орналасқан, бұл кейбір қиындықтар туғызады. Мәселен, техникалық ақау кезінде оны тез жойып, ауыстыру мүмкіндігі бола бермейді.

— Камералар формалды болмай, шын мәнінде профилактика құралы болу үшін не қажет?

— Бейнебақылау — маңызды құрал. Ол казармадағы бұзақылықты азайтуға, құқық бұзушылықтарды болдырмауға, оқиғаға әкелуі мүмкін себептер мен жағдайларды уақытында анықтауға қызмет етеді. Бірақ бұл үшін барлық әскери бөлімшелер нормативтік құжат талап еткен жүйелермен толық жабдықталуы тиіс.

Биыл «Ұлттық гвардия академиясымен» бірлесіп техникалық құралдарды күтіп-ұстаумен айналысатын инженерлер үшін біліктілікті арттыру курстары ұйымдастырылды. Бұл курстарда бейнебақылау жүйелерін жөндеу, қалпына келтіру және орнату оқытылады. Барлығы 110 адам оқу өтеді. Бұл техникады жұмыс күйінде ұстап, оны профилактика үшін тиімді пайдалану үшін мүмкіндік береді.

— Армияда бейнекөріністерге бақылау және оларды тергеулерде қолдану қалай ұйымдастырылған?

— Әскери бөлім командирлігі жазбалардың сақталуына жауапты — олар жоғалмауы, бүлінбеуі немесе таралмауы тиіс. Өкінішке қарай, армияда, кез келген ұйым сияқты, әртүрлі оқиғалар болуы мүмкін. Бірақ камералар оқиға хронологиясын қалпына келтіруге, бұзушылыққа дейін не болғанын анықтауға, кінәлілерді анықтап, заңнамаға сай шара қолдануға көмектеседі.

— Бейнежазбалармен жұмыс кезінде ашықтық болмақ, сенім арту күшейе ме?

— Иә, әрине. Қорғаныс министрлігі камералардың дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ету, жүйенің тиімділігін арттыратын заманауи технологияларды енгізу үшін барлық қажетті шараларды қолданады.

— Видеобақылау жүйесіне тәуелсіз бақылау бар ма? Мысалы, әскери прокуратура немесе қоғамдық кеңестер тарапынан.

— Қару-жарақты техникалық құралдардың жұмысы әскерде тұрақты тексеріледі — Бас әскери прокуратура, Ішкі істер министрлігі, Ұлттық қауіпсіздік комитеті және басқа да органдар тарапынан. Тексеру нәтижелері Қорғаныс министрлігіне хаттама түрінде жіберіледі, және оның негізінде шаралар қабылданады.

Еске сала кетейік, әскери қызметшілерге қолдау көрсететін AI-sulu Telegram-боты іске қосылды.