Қытай кезекті ғарыш миссиясын іске қосты
АСТАНА. KAZINFORM — Қытай өзінің «Тяньгун» орбиталық станциясына «Шэньчжоу-20» жаңа ғарыш кемесін ұшырды. Бұл 2030 жылға дейін Айға адам апару жөніндегі амбициялық мақсатқа жету жолындағы кезекті маңызды қадам, деп хабарлайды ВВС.
Қытай «Шэньчжоу-20» ғарыш кемесін 17:17–де (Пекин уақыты бойынша) елдің солтүстік-батысындағы Цзюцюань ғарыш айлағынан Long March-2 °F зымыран тасығышы арқылы ұшырды.
Экипаж орбитада шамамен алты ай болып, Қытайдың Айда тұрақты база салу мақсатына көмектесетін ғылыми зерттеулер жүргізеді.
Миссияны 46 жастағы бұрынғы ұшқыш Чэнь Дун басқарады. Ол 2022 жылы орбитада 200 күннен астам уақыт өткізген алғашқы қытайлық астронавт атанған. Онымен бірге алғаш рет ғарышқа ұшып отырған 40 жастағы Чэнь Чжунруй және 35 жастағы Ван Цзе есімді екі тайконавт бар.
Қазір «Тяньгун» орбиталық станциясында Цай Сюйчжэ, Сун Линдун және Қытай тарихындағы алғашқы әйел-тайконавт Ван Хаоцзэ жұмыс істеп жатыр. Олар 2024 жылғы 30 қазанда «Шэньчжоу-19» кемесімен ұшып барған.
«Шэньчжоу-20» экипажы станцияда түрлі ғылыми тәжірибелер жүргізіп, ғарыштық қоқыстардан қорғайтын құрылғылар орнатады. Сондай-ақ алғаш рет регенерация қабілеті жоғары планариялар (жазық құрттар) ғарышқа жеткізіледі. Бұл тәжірибелер ғарышта алған жарақаттардың салдарын жеңілдетуге көмектесуі мүмкін.
Қазір орбитада жүрген экипаж 29 сәуірде Жерге оралып, станцияны «Шэньчжоу-20» миссиясына тапсырады.
Бұл миссия Қытайдың Айға адам апару және болашақ ғарыштық міндеттерін орындау үшін технологиялық негіз қалауға бағытталған.
Қытай 2030 жылға дейін Айға адам жіберіп, оның бетінде база салуды көздейді.
Қытай Америка Құрама Штаттары мен Ресейге жетуге тырысып, өзінің ғарыштық бағдарламасына миллиардтаған доллар инвестиция құйып отыр.
Француз халықаралық қатынастар институтының Азиялық зерттеулер орталығының директоры Марк Джулиен ғарыштық бағдарламаның «әсерлі» даму қарқынына қарамастан, Қытай әлі де Америка Құрама Штаттарынан айтарлықтай артта қалып отыр деп санайды.
Алайда, АҚШ президенті Дональд Трамп «кейбір зерттеулер мен ғарыштық бағдарламаларға бөлінетін бюджеттерді қысқарту арқылы Қытайға басымдық беруі мүмкін» деді ол.
Вашингтонда көптеген адам Қытайдың ғарыштық амбицияларын нақты қауіп ретінде қабылдайды. NASA басшысы Билл Нельсонның пікірінше, АҚШ пен Қытай «Айға қайта оралу жарысына» іс жүзінде қатысып жатыр, ал Бейжің бұл жерде аумақтық талаптарын қоюы мүмкін. Осы себепті ол Қытайдың азаматтық ғарыш бағдарламасын әскери бағдарлама ретінде де қарастыруды ұсынды.
2019 жылы «Чанъэ-4» зонды Айдың арғы бетіне алғаш болып сәтті қонса, 2021 жылы Қытай ғарыш кемесін Марсқа сәтті қондырды және Қызыл планетаның бетіне «Чжужун» роверін шығарды — бұған дейін тек АҚШ сәтті жасай алды.
2024 жылғы маусымда Қытай «Чанъэ-6» миссиясы арқылы Айдың арғы бетінен топырақ үлгілерін алғаш рет Жерге жеткізді. Ал тамызда SpaceX-тің Starlink жобасына бәсекелес боларлық 14 мың спутниктен тұратын жүйенің алғашқы 18-ін ұшырды.
Starlink басшысы Илон Маск Қытайдың ғарыштық бағдарламасы әдеттегіден әлдеқайда жетілдірілгенін мойындады. Алайда, Пентагонда ғарыштық технологияны әскери мақсатта қолдануға болады деп қорқатын тағы бір алаңдаушылық бар.
Өткен желтоқсанда екі тайконавт тоғыз сағаттық ғарыштық серуенге шығып, 2001 жылы америкалық ғарышкерлер орнатқан рекордты жаңартты.
Қытай халықаралық ғарыш станциясына 2011 жылдан бері қатыспайды, себебі АҚШ НАСА-ға Пекинмен ынтымақтастықты тоқтатуға тыйым салған. Содан бері Қытай өз станциясын дамытып, басқа елдерді ынтымақтастыққа тартуға күш салып жатыр.
Ақпан айында Қытай мен Пәкістан алғашқы шетелдік астронавтқа «Тяньгун» ғарыш станциясына жол ашатын келісімге қол қойды. Осы процестің бір бөлігі ретінде екі пәкістандық астронавт таңдалады, содан кейін олар Қытайда ұшуға дайындалады.
2021 жылы Ресей мен Қытай 2035 жылға дейін Айда бірлескен станция салу жоспарын жариялаған. Дегенмен сарапшылар бұл жобаның тек зерттеу деңгейінде екенін, ал қажетті құрал-жабдықтардың екі елдің жеке бағдарламалары аясында жасалып жатқанын атап өтуде.
Айта кетелік SpaceX АҚШ-тың барлау қызметіне арналған спутниктерді ғарышқа ұшырды.