10 қаңтар. Жылнама
Kazinform оқырман назарына 10 қаңтарға арналған атаулы күндер мен есте қалар оқиғалар күнтізбесін ұсынады.
АТАУЛЫ КҮНДЕР
Қазақстан Республикасы Ұлттық ұланының күні
Қазақстанның құқық қорғау органдары жүйесіндегі бұл әскери құрылым 1992 жылғы 10 қаңтарда Қазақстан ІІМ Ішкі әскерлері құрылған республиканың тәуелсіздік кезеңі басталғаннан бері өз тарихын жүргізіп келеді. Бұл күн мерекенің бастапқы нүктесі ретінде алынды. 2014 жылы ел Президенті Н. Назарбаев 21 сәуірдегі Жарлығымен Ішкі істер министрлігінің Ішкі әскерлерін республиканың ішкі істер органдарының бірыңғай жүйесіне кіретін Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы етіп қайта құрды. 2015 жылғы 10 қаңтарда оның құқықтық мәртебесін анықтап, бекіткен «Ұлттық ұлан туралы» заң шықты. Осылайша, 10 қаңтар күні Қазақстанның Ұлттық ұланы үшін тағы да айтулы күн болды.
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1924 жылы «Тілші» газетінде Ілияс Жансүгіровтің «Кеңсе ісін жергілікті тілде жүргізу керек» деген мақаласы жарық көрді. Онда күні бүгінге дейін өзекті мәселе болып отырған қазақ тілінің тағдыры сөз болды.
1934 жылы қазақ әдебиеті мен өнеріне арналған «Қазақ әдебиеті» апталық газеті шыға бастады. Алғашқы редакторы – Бейімбет Майлин. Газет 1940-1954 жылдары тоқтап, 1955 жылдың қаңтарынан қайта шыға бастады. «Қазақ әдебиеті» - ұлтымыздың рухани айнасы, еліміздің әдеби һәм мәдени өмірін жан-жақты қамтитын басылым.
1992 жылы Қауіпсіздік Кеңесінің мәжілісінде Республикалық гвардияны құру туралы шешім қабылданды.
1992 жылы ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан Республикасының Ішкі әскерлері туралы» Жарлығы шықты. Осыған орай, Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігін, қоғамдық қауіпсіздікті, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету мақсатында республика аумағында орналасқан Ішкі әскерлердің құрамалары мен бөлімдерінен қоғамдық тәртіпті сақтауға және қылмысқа қарсы күресуге, еңбекпен түзеу мекемелері мен мемлекеттік маңызы бар нысандарды күзетуге, күзетпен жүретін адамдарды алып жүретін, Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін және мемлекеттік тәуелсіздігін қорғауға арналған Қазақстан Республикасының Ішкі әскерлері құрылды. 2014 жылы 21 сәуірде ҚР Ішкі істер министрлігінің Ішкі әскерлері ішкі істер органдарының бірыңғай жүйесіне кіретін Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы болып қайта құрылды.
1997 жылы Бішкек қаласында Нұрсұлтан Назарбаев, Асқар Ақаев және Ислам Каримов Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстан мемлекеттері арасындағы Мәңгілік достық туралы шартқа қол қойды.
1999 жылы Қазақстанда алғаш рет Қазақстан Республикасының Президенттігіне балама сайлау өтіп, онда сайлаушылардың 79,78 % дауысын жинаған Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев қайта сайланды.
2010 жылы Қарағандыда Станиславский атындағы орыс драма театрының алдында орыстың ұлы режиссері Константин Сергеевич Станиславскийге ТМД аумағындағы тұңғыш ескерткіш орнатылды.
2011 жылы Қазақстан делегациясы 7-ші қысқы Азия ойындары алауын тұтандыру рәсімі өткен Кувейтке аттанды. Олимпиада алауы тұтандырылатын ел ретінде Кувейттің таңдалуы тегін емес. Азия Олимпиада Кеңесінің, (ағыл. Olympic Council of Asia, OCA) штаб-пәтері осы жерде орналасқан.
2011 жылы Өзбекстанда мәнерлеп сырғанау мен фристайл спортына арналған «7-Қысқы Азиада ойындары. Астана-Алматы» атты арнайы екі жаңа пошта маркасы айналымға енгізілді. Мәнерлеп сырғанауға арналған пошта маркасында мұздағы мәнерлеп билеу көрінісі бейнеленген, марканың оң жақтағы жоғарғы бұрышында Астана мен Алматыда өткен 7-Қысқы Азия ойындарының эмблемасы ресми түрде бекітіліп, өзбек тілінде латын қаріпімен «7-Qishki osiyo o'yinlari (Astana-Alma-Ata)» деген мәтін жазылған. Арнайы шығарылымдағы «Фристайл» екінші пошталық маркасында осы спорт түрінің үзінді бейнесі салынған, ал марканың оң жақтағы жоғарғы бұрышында 7-Қысқы Азиа ойындарының эмблемасы мен «7-Qishki osiyo o'yinlari (Astana-Alma-Ata)» деген жазу бар.
2014 жылы Қазақстанда күш қолдануға қарсы Ұлттық алдын алу тетігінің үйлестіруші кеңесі құрылды. Аталмыш құрылымның жұмысын қамтамасыз ету Адам құқықтары жөніндегі уәкілге жүктелді.
2017 жылы Қазақстан алғаш рет БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі ретінде «Шиеленістердің алдын алу және бейбітшілікті сақтау» тақырыбындағы ашық пікірталасқа қатысты. Нью-Йорк қаласында өткен шара аясында Қазақстанның Сыртқы істер министрі Қайрат Әбдірахманов Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қауіпсіз, әділ және гүлденген әлем құру үшін жаһандық әріптестікті нығайтуға қазақстандық тұжырымдамалық көзқарас» атты саяси жолдауын таныстырды.
2017 жылы ҚР тұрақты өкілі Қайрат Омаров БҰҰ Бас хатшысына сенім грамоталарын тапсырды. Салтанатты рәсімнен кейін өткен сұхбатта Қ. Омаров пен А. Гутерриш Қазақстан мен БҰҰ арасындағы әріптестікті одан әрі нығайтуға сенім білдірді.
2019 жылы Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетіне «Ұлттық» мәртебе берілді. Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті – елдегі жетекші оқу орындарының бірі. Ол – қыздар қауымы арасындағы мұғалімдерді даярлайтын республикадағы жалғыз университет. Оқу ордасы бүгінде жоғары білікті педагог кадрларды даярлайтын негізгі орталықтардың біріне айналды. Қазіргі уақытта Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті бакалавриат бойынша - 42, магистратурада - 23, PhD докторантура бойынша 4 мамандық оқытылады.
