17 қаңтар. Жылнама
Kazinform оқырман назарына 17 қаңтарға арналған атаулы күндер мен есте қалар оқиғалар күнтізбесін ұсынады.
АТАУЛЫ КҮНДЕР
Аппараттық еркіндік күні (аппараттық қамтамасыз ету күні)
Digital Freedom Foundation ұйымы 2012 жылы жұртшылықтың ашық аппараттық қамтамасыз ету туралы хабардарлығын арттыру және оның одан әрі дамуын ынталандыру мақсатында құрған. Ашық және еркін аппараттық философияның негізі дизайнның ашықтығы (схемалар, сызбалар және т. б.), микробағдарлама, Операциялық жүйе және қолданбалы бағдарламалар, өз қажеттіліктеріне бейімделу және модификациялау мүмкіндігі, оқуға ашықтық, нақты өндірушіден тәуелсіздік және басқа да бірқатар принциптер.
Өнертапқыш балалар күні немесе балалар өнертабысы күні
Бұл күн АҚШ-тың әйгілі өнертапқышы, мемлекет қайраткері, ғалым, журналист Бенджамин Франклиннің туған күніне орай таңдалған. Ол өзінің ең алғашқы өнертабысы — жүзуге арналған қол жарғақты 12 жасында ойлап тапқан екен.
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1928 жылы Бұқтырма уезінің Зырян, Поздняков болысының бір бөлігінен және Өскемен уезінің Кеңес болысының бір бөлігінен Семей облысының Зырян ауданы құрылды. Әкімшілік орталығы — Зыряновка ауылы; Шарбақты ауданы құрылды. Аудан көлемі 6,9 мың ш. км, әкімшілік орталығы — Шарбақты қалалық үлгідегі кенті; орталығы Атбасар уезінің Социалистік болысынан, Көкшетау уезінің Ақан-Бұрлық және Кеңес болыстарының бөліктерінен Балкашино ауылында Петропавл округінің құрамында Балқаш ауданы құрылды. 1997 жылы Сандықтау ауданы болып өзгертілді.
1960 жылы қазақ тіліндегі республикалық «Білім және еңбек» ғылыми танымдық журналының алғашқы саны жарыққа шықты. Алғашқы редакторы — Камал Смайылов. 1989 жылдан «Зерде» деген атауымен шығып келеді. Журнал өз оқырмандарын, оның ішінде жастар мен жасөспірімдерді отандық және әлемдік ғылым мен білім саласындағы жаңалықтармен таныстырып келді. Қазақ басылымдарының ішінен алғаш рет әл-Фараби туралы мақала осы журналда жарияланды. Абылай хан мен Әбілхайыр ханның суреттері де тұңғыш рет осы журналда жарық көрді.
1992 жылы Жоғарғы Кеңес «Қазақстан Республикасының Прокуратурасы туралы» Заң қабылдады.
2006 жылы Қазақстан Республикасы Парламентінің 10 жылдық мерейтойына арналған пошта маркаларын «Қазпошта» АҚ айналымға шығарды. Пошта маркасында Парламенттің 10 жылдық мерейтойының ресми символикасы Қазақстанның туын бейнелейтін көгілдір түсте бейнеленген. Маркалардың номиналы — 50 теңге, тиражы — 50 мың дана. Суретшісі — Данияр Мұхамеджанов.
2011 жылы Жуалы ауданындағы халық жазушысы, аңызға айналған қолбасшы-батыр Бауыржан Момышұлының мұражайына батырдың жеке заттары тапсырылды.
2012 жылы ҚР Ұлттық банкі Қазақстандағы VII қысқы Азия ойындарына арналған 2000 теңге номиналындағы банкноттарды айналымға енгізді.
2012 жылы Жамбылдық суретші Айдархан Сихаев Тараздағы ең биік мүсінді қашап жасады. Қозы Көрпеш пен Баян Сұлудың өшпес махаббатына арналған ескерткіштің биіктігі бес метрді құрайды, мүсін қола жалатылған бетоннан жасалды.
2015 жылы Абу-Дабиде IRENA жаңартылатын энергия жөніндегі халықаралық агенттігі Ассамблеясының 5-ші сессиясында Қазақстан Республикасы Ағымдағы сессияның вице-президенті болып сайланды. Әбу-Дабидегі конференцияға 170-ке жуық делегация қатысып отырғанын ескерсек, аса зор жетістік.
2015 жылы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Әлем университеттері консорциумының (WUC) толыққанды мүшесіне айналды. Әлем университеттері консорциумы ғаламның жетекші ЖОО-лары мен ғылым мен білім беру саласындағы халықаралық ұйымдарды біріктіреді. Айта кетерлігі, әр мемлекеттен тек бір ғана университет WUC мүшесі бола алады.
2017 жылы Bloomberg агенттігінің сарапшылары әлемдегі инновациялық экономикасы дамыған елдердің рейтингін жасады. Онда Қазақстан 45,56 тармақтық көрсеткішпен 48 орын алды. Айта кетерлігі, Қазақстан бұл рейтинг тізіміне енген Орталық Азиядағы жалғыз мемлекет болды.
2018 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің АҚШ-қа жасаған ресми сапарының аясында ғарыш саласында Жерді қашықтықтан зондтау бойынша ғарыш технологияларын қолдану және кеңістіктегі мәліметтер инфрақұрылымын дамыту саласында өзара тиімді ынтымақтастыққа бағытталған бірқатар құжаттарға қол қойылды.
2019 жылы Түркістан облысының тарихи және қасиетті орындары туралы альбом-кітаптар жарыққа шықты. Авторлық ұжым Түркістан облысының тарихи-киелі орындары туралы ақпаратты жинақтап, қорытындылауды мақсат еткен. «Оңтүстіктің қасиетті орындары: аңыз-әпсаналар» кітабы оқырмандарға белгілі тарихи фактілер мен оқиғаларды кеңінен түсіндіретін ақпарат алуға мүмкіндік береді. Ұсынылған кітаптар жақсы суреттелген, кең ауқымды оқырмандар қауымына арналған және үш тілде — қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде шығарылған.
2020 жылы Қазақстанда импортты алмастыру жөніндегі кеңес құрылды, оның алаңында бизнес-қоғамдастық уәкілетті мемлекеттік органдармен және ұйымдармен бірлесіп, жергілікті қамтуды және реттелетін сатып алу жүйесін дамыту, кедендік-тарифтік саясат, Техникалық реттеу, шикізат базасын дамыту, инфрақұрылымдық даму, мемлекеттік қолдау шараларының тиімділігін арттыру, өнеркәсіптік кооперация мен субконтрактацияны дамыту және өңдеуші өнеркәсіпті дамытуға қатысты басқа да мәселелер талқыланатын болады.
2022 жылы Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің ғалымдары күріш қабығынан биочар, кремний диоксидін алу технологиясын әзірледі.Бұрын астықты жинап, өңдегеннен кейін мыңдаған тонна күріш қабығы пайдаланылмай, жай өртеп жіберетін. Бірақ қазір күріш қабығы мен сабан ғалымдарының арқасында олар қағаз, белсендірілген көмір, сондай-ақ әлемде топырақтың жағдайын жақсарту және оның тұздануын айтарлықтай азайту үшін биотыңайтқыш ретінде белсенді қолданылатын биочар жасайды.
2024 жылы Қазақстан Республикасының Үкіметі Астана қаласының 2035 жылға дейінгі Бас жоспарын бекітті, онда елорданың әлеуметтік, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын, көлік және энергетикалық инфрақұрылымын одан әрі дамытудың қадамдары белгіленген. Негізгі қала құрылысы құжатында халық санының қарқынды өсуін ескере отырып, қаланы жедел дамыту шаралары қарастырылған. Бүгінде елорда халқының саны шамамен 1,2 миллион адамды құрайды, 2035 жылға қарай бұл көрсеткіш 2,3 миллион адамға жетеді деп күтілуде. Бас жоспарда 164 мектеп, 178 балабақша және 93 денсаулық сақтау нысанының құрылысы қарастырылған. 2029 жылға қарай 15 заманауи мектеп сарайы да салынады.
