13 қаңтар. Жылнама

Kazinform оқырман назарына 13 қаңтарға арналған атаулы күндер мен есте қалар оқиғалар күнтізбесін ұсынады.

жылнама
Фото: Kazinform

1926 жылы қазіргі Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры құрылды. Осы күні Қошке (Қошмұхамбет) Кемеңгеровтің «Алтын сақина» пьесасымен қазақтың бірінші кәсіби ұлттық театры - Қазақ драма театрының (қазіргі М.Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры) ресми ашылу рәсімі өтті. Өнер ұжымы алғаш рет 1925 жылы Қызылорда қаласында ұйымдастырылған болатын. 1929 жылы театр труппасы Алматыға қоныс аударды. 1937 жылы академиялық мәртебесін алса, ал 1961 жылы қазақтың заңғар жазушысы Мұхтар Әуезовтің есімі берілді. Театр сахнасында халық шығармашылығының танымал шеберлері: Иса Байзақов, Әміре Қашаубаев, Серке Қожамқұлов, Қалибек Қуанышбаев, т.б. өнер көрсеткен. 1926-1932 жылдары театрға актер және режиссер Жұмат Шанин басшылық жасаған.

1934 жылы Алматыда Қазақ музыкалық драма театры (қазіргі Абай атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық опера және балет театры) құрылды. Театр сахнасында ең бірінші Мұхтар Әуезовтің «Айман-Шолпан» спектаклі мен Бейімбет Майлиннің «Шұға» драмасы қойылды.

2004 жылы Қазақстан Республикасының рухани және білім беру салаларын дамыту, мәдени мұраларды пайдаланудың тиімділігін арттыру мақсатында «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы қабылданды.

2006 жылы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен 1994 жылы Қазақстан ратификациялаған БҰҰ балалар құқығы туралы Конвенцияға сәйкес ҚР Білім және ғылым министрлігінің Балалар құқығын қорғау жөніндегі комитеті құрылды. Комитеттің басты міндеті - балалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету бойынша мемлекеттік саясатты жүзеге асыру.

2010 жылы Астанада қазақстандық үлесті дамыту мәселелері бойынша Сараптама кеңесінің І отырысы өтті.

2011 жылы Мәскеу қаласының Атаулы оқиғалар мен отандық тарих және мәдениет қайраткерлерінің есімін мәңгілік есте қалдыру жөніндегі комиссиясы Қазақстанның Ресейдегі Елшілігінің қазақтың мемлекеттік және саяси қайраткері Тұрар Рысқұловтың есімін мәңгілік есте қалдыру туралы ұсынысын қолдады. Комиссияның шешіміне сәйкес, мемориалдық тақта Мәскеуде Т. Рысқұлов 1931-1934 жылдары өмір сүрген Покровский бульвар, 14 мекенжайындағы үйге орнатылатын болады. Естелік тақтаны көркемдеуді және оны қаржыландыруды қазақстандық тарап өз мойнына алады.

2012 жылы Оралда ақын Қасым Аманжолов пен Абдолла Жұмағалиевтер тұрған, жұмыс істеген үйлерге орнатылған ескерткіш тақталардың ашылу рәсімі өтті.

2017 жылы Қазақстандық боксшы, әлемнің екі дүркін чемпионы, Олимпиада чемпионы Серік Сәпиев 2017 жылы Алматыда өткен Дүниежүзілік қысқы Универсиада қонақтары мен еріктілері орналасатын Атлетика қалашығының әкімі болып тағайындалды.

2018 жылы Қазақстан Республикасы заңнамасын электронды нұсқада шоғырландыру мақсатында Бірыңғай құқықтық ақпарат жүйесі жасалды. Ол үшін Нормативтік құқықтық актілердің эталондық бақылау банкі мен «Әділет» жүйесі біріктірілді.

2019 жылы Қызылорда қаласы Назарбаев Зияткерлік мектебінің 12-сынып оқушысы Әлихан Шәкіман 3D модельдеу арқылы жел генераторының бірегей түрін жасап шығарды. Ғылыми жұмыс бойынша оқушы екі жыл жұмыс істеген. Инженерлердің көмегімен идеяның түпнұсқасы шықты. Аталмыш жел генераторы экологиялық зиянсыз, бір жағынан шуды азайтса, екінші жағынан үнемді.

2021 жылы қазақстандық ғалым ислам әлемі елдерін біріктіретін Ислам ынтымақтастық ұйымы (ОIC) жанындағы Халықаралық консультативтік кеңес (COMSTECH-SAC) құрамына кірді. Қазақстан ОIC қызметіне белсенді атсалысуда, ал ел өкілінің COMSTECH-SAC құрамына кіруі – оның ислам әлемінің ғылым және білім саласындағы көшбасшылық позицияларының айқын көрінісі.

2023 жылы «Астана Опера» театрында әлемнің төрт елінің дирижерлерінің қатысуымен Вена классикасы халықаралық фестивалі ашылды.

Соңғы жаңалықтар