16 қаңтар. Жылнама
Kazinform оқырман назарына 16 қаңтарға арналған атаулы күндер мен есте қалар оқиғалар күнтізбесін ұсынады.

АТАУЛЫ КҮНДЕР
Халықаралық «The Beatles» күні
Бүкіл әлемге танымал ливерпульдік «Битлз» тобының күні ЮНЕСКО-ның шешімімен 2001 жылдан бері атап өтіледі. Дәл осы күні 1957 жылы Ливерпульде The Cavern клубы ашылып, онда аты аңызға айналған әншілер алғаш өнерін көрсеткен. Әрине, ол кезде «әйгілі төрттік» бірге емес, әртүрлі топта болған еді. Музыканттар тек 1961 жылы бірігіп, клуб сахнасына The Beatles атауымен шықты. Ол кезде топта Джон Леннон, Пол Маккартни мен Джордж Харрисон болды. Бірнеше жылдан соң олардың қатарына «битл»-дың тағы бірі - Ринго Старр да қосылды.
ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР
1992 жылы Швеция Корольдігі Қазақстан Республикасының тәуелсіздігін мойындады. Ал осы жылдың 7 сәуірінде екі ел арасында дипломатиялық қатынас орнады.
1993 жылы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғау саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейтін «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы» Заңы қабылданды.
2006 жылы Қ.И.Сәтпаев (ҚазҰТУ) ғалымдары адам жасушасы мен тініндегі түрлі заттардың құрылымын зерттейтін бірегей аппараттық-бағдарламалық кешен жасады. Автоматтандырылған кешен жылдамдықты бірнеше рет ұлғайтып, медициналық диагностика сапасын жоғары дәрежеге көтереді.
2008 жылы Алматыдағы ҚР Ғылым академиясы ғимаратының алдында ғұлама ғалым, академик Әлкей Марғұлан ескерткішінің ашылу салтанаты болды. Әлкей Марғұлан - біртуар, қайталанбас тұлға. Әсіресе, оның еліміздің тарихына, көне дәуірді зерттеу мен этнографияны дамытуға қосқан үлесі ұшан-теңіз.
2013 жылы Қазақстан Республикасының Швеция Корольдігімен дипломатиялық қатынастарын нығайту мақсатында Мемлекет басшысы «Швеция Корольдігінде Қазақстан Республикасының Елшілігін ашу туралы» Жарлыққа қол қойды.
2013 жылы «Samruk-Green Energy» ЖШС (Самұрық-Энерго» АҚ-ның 100 пайыздық еншілес компаниясы) Желэнергетикасы еуропалық қауымдастығының/European wind energy association (EWEA) мүшелігіне өткен алғашқы қазақстандық компания болды.
2014 жылы немістің Lambert Academic Publishing баспасы Павлодар педагогикалық институтының педагогика кафедрасының аға оқытушысы Бауыржан Нұрымовтың «Оқушылардың эстетикалық құндылықтарының даму ерекшеліктері» кітабы жарыққа шығарды. Кітап ұлттық кітапхананың «Неміс кітап каталогіне» енгізіліп, АҚШ және Еуропа елдерінде тарату құқына ие болды.
2015 жылы Алматы қаласы Ислам білім, ғылым және мәдениет мәселелері ұйымы (ИСЕСКО) аясында ислам мәдениетінің астанасы болды. Ислам мәдениеті астанасының кілтін табыстау салтанаты Қырғызстан астанасы Бішкек қаласында өтті.
2015 жылы Шымкент қаласының 2 200 жылдығын растау үшін ЮНЕСКО-ға өтініш берілді. ЮНЕСКО-ға берілген өтініш - Қазақстан, Франция, Канада, Бельгия, Ұлыбритания, Ресейден келген ғалымдардың, сондай-ақ, ЮНЕСКО өкілдерінің қатысуымен өткен «Шымкент-2200 жылдық тарих» атты халықаралық конференцияның нәтижелері бойынша қол қойылған қарар негізінде жасалған. Егер, Шымкенттің 2 200 жылдығы әлемдік деңгейде мойындалатын болса, онда Шымкент Қазақстанның ең көне қаласына айналмақ.
2016 жылы Қытай бастамасымен Азиядағы экономикалық даму, әлеуетті арттыру және инфрақұрылымды жақсартуға жәрдемдесу мақсатында Азия Инфрақұрылымдық Инвестициялардың Банкі құрылды. Оның жарғылық капиталы 100 миллиард долларды құрайды. Банк мынадай қаржылық қызметтерді ұсынады: кредиттеу, капиталға қатысу, кепілдік ұсыну, техникалық көмек. АИИБ бекіту туралы келісімге 57 мүше-ел қол қойды. Оның ішінде Қазақстан да бар. 13 мамырда Бейжің қаласында АИИБ Басқарушылар кеңесі банктің құрамына 7 жаңа мүшесін қабылдауды мақұлдағанын жария етті. Осылайша АИИБ мүшелер саны 77-ге дейін ұлғайды.
2017 жылы Әбу-Дабидегі Дүниежүзілік «Болашақ энергиясы» саммитінде (World Future Energy Summit) «Zyed Future Energy Prize» халықаралық сыйлығын салтанатты түрде табыстау рәсімі өтті. Шара барысында Нұрсұлтан Назарбаев пен әмірліктің тақ мұрагері шейх Мұхаммед бен Заид Әл Нахайян сыйлықтарды Аустралия Huanville Highschool) мен Индонезия (Green Bali School) мектеп оқушыларына тапсырды.
2018 жылы РФ Ярослав облысының Вятское елді мекеніндегі мектепте Кеңес Одағының Батыры, мерген Әлия Молдағұловаға арнап ескерткіш тақта орнатылды. Батыр қыз Ленинградтағы балалар үйімен бірге 1942 жылы Вятское селосына эвакуацияланып, жеті ай сонда тұрды, жергілікті мектепте оқыды.
2019 жылы «Жаһандағы заманауи қазақстандық мәдениет» жобасы аясында БҰҰ-ның 6 тіліне аударылған қазіргі қазақ әдебиеті антологиясының алғашқы кітабы басылып шықты. Поэзия және проза жинақтарының таныстырылымына осы жобаға қатысқан Ұлыбритания, Испания, Франция, Ресей, Қытай және Египет аудармашылары мен әдебиетшілері, аударма және баспа ұйымдарының басшылары, шығармалары қазіргі қазақ әдебиеті антологиясына енген авторлар қатысты. Бұл жоба тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиеті мен мәдениеті, музыкасы мен бейнелеу өнерін, хореография, кино және театр саласындағы жетістіктерін әлемге танытуды мақсат етеді.
2021 жылы қазақстандық актер Данияр Алшинов Нью-Йорктегі IMDb халықаралық байқауында «Атбай жекпе-жегі» фильмі үшін «үздік драмалық актер» номинациясында марапатқа ие болды. The best actor award-New York-IMDb халықаралық байқауы, жыл сайын бүкіл әлемнің әртістерін атап өтеді. Басты міндет-таланттарды мойындау және тәуелсіз киноның үздік актерлерін марапаттау. Жыл сайын Нью-Йоркте көрсету үшін қазылар алқасы тек ең жақсы фильмдерді таңдайды.
2022 жылы Қазақстан өкілі Елена Рыбакина Әйелдер теннисі қауымдастығының (WTA) дәрежелері туралы жаңартылған табельде ресми түрде 12-ші орынға ие болып, әлемдік рейтингтерде қазақстандық теннис үшін тарихи жетістік нәтижесін көрсетті.
2022 жылы «Қазақстан халқына» қоғамдық қорында Қамқоршылық кеңесі сайланды, оның құрамына белгілі қоғам және мемлекет қайраткерлері, азаматтық қоғам өкілдері, меценаттар және еліміздің басқа да беделді азаматтары кірді.
2024 жылы Мәдениет және ақпарат министрлігі мен «Қазпошта» АҚ шығармашылық кеңістіктер құру жобасын жүзеге асыруды бастады. Мәдениет және ақпарат вице-министрі Евгений Кочетов пен «Қазпочта» АҚ басқарма төрайымы Әсел Жанасова «Қазпочта» АҚ базасында Қазақстанда шығармашылық хабтар құру жөніндегі іс-шаралар жоспарына қол қойды: Шығармашылық индустрияны дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған тұжырымдамасы болды. мақұлданды, OKED қызметінің 43 түрі анықталды, Шығармашылық салаларға қолдау көрсету мәселелері бойынша заңдарға өзгертулер мен толықтырулар жобасы әзірленді, дарындыларды қолдау үшін «Creative Hub» халықаралық шығармашылық индустрия орталығы» корпоративтік қор құрылады. , инфрақұрылымды дамытып, өнімдердің экспорты мен коммерциялануына жәрдемдесу.