2009 жыл - Сыр өңірінің әлеуметтік-экономикалық дамуында соны серпілістер жасалуымен ерекшеленді

дың 5-і. ҚазАқпарат /Руслан Игілік/ - Бүкіл еліміздегі сияқты Қызылорда облысы эко­номи­касын тұрақтандыру бағы­тын­да атқарылған жұмыстар нәтиже­сінде 2009 жылы өңірде макро­экономикалық тұрақтылық сақтал­ды.Аймақтың экономикадағы өндіріс секто­рының төмендеу қарқыны баяулады. Осының нәтижесінде халықтың әл-ауқатын жақсарту мақсатындағы шаралар күткендегідей табысқа жеткізді.
None
None

Облыста халықтың жан басына шаққанда орташа ақшалай табысы 14 пайызға артты. Облыс көлемінде инфляцияны ауыздықтау барысында қабылданған шаралар тұтыну рыногында бағаның тежелуіне оңды ықпал жасады. Аймақтың атқарушы билігі азық-түлік қауіпсіз­дігін қамтамасыз ету, тұтыну рыно­гын әлеуметтік маңызы бар тауар­лармен толықтыру бағытында көпте­ген жұмыстар атқарды. Жыл басынан бері 59 сауда кәсіпорнымен 16 меморандумға қол қойылып, 57 ауылшаруашылық жәрмең­кесі өт­кізіл­ді. Осының нәтижесінде облыс Қазақстандағы ең арзан аймақтар қатары­нан берік орын алды. Нақты цифрларға жүгінсек, тұтыну тауар­лары мен қызмет­тердің баға индексі 2008 жылдың қаңтар-қараша айымен салыстырғанда, осы кезеңде 106,5 пайыз құрап, республикалық көр­сет­кіштен төмен деңгейде қалыптасты.

Жалпы, Сыр өңірінде халықтың тұрмыс деңгейіне тікелей ықпал жасайтын макро­эко­номикалық көрсеткіштер бойынша же­місті жұмыстар атқарылғанын айрықша атап өткіміз келеді. Облыс бюджетінің 2009 жыл­ға бекітілген кірістері 15,2 млрд. тең­гені құраса, жыл соңына қарай оның нақ­ты­ланған кірістері екі еседен асып түсті. Ал бюджеттің шығыс бөлігі 2009 жылға 55,7 млрд. теңге болып бекітілсе, жүргізіл­ген нақ­ты жұмыс­тардың нәтижесінде ол 108 млрд. теңгеге жуықтады. Оның 64,6 пайы­зы әлеуметтік саланың шығыстарын құрап отыр.

Елбасының ұстанымына сәйкес облыс әкімінің тікелей бастамасымен инвес­тициялық жобаларды қаржы­ландыру жалғасын тапты. Жергілікті билік бюд­жет­тік бағдарлама әкімші­лерінің ағымдағы шы­ғынын қайта талдаудан өткізіп, маңыз­ды емес шығындарды біршама қысқартты. Об­лыстың негізгі саласы - өнеркәсіп бо­йын­ша барлығы 530 млрд. теңгеге жуық өнім өндірілді. Мемлекет басшысының ұс­танған экономикалық бағытына сәйкес об­лыста шикізатқа тәуелді болмау үшін ин­вес­тициялық жобалар қарқынды түрде жү­зеге асырыла бастады. Осының нәтиже­сін­де жыл басынан бері жалпы құны 30,4 млрд. теңгені құрайтын 9 жаңа өндіріс іске қо­сылып, 775 жаңа жұ­мыс орны ашылды. Со­нымен бірге облыста 2010-2014 жыл­да­ры жүзеге асырылатын инвестициялық жо­балар тізімі әзірленді. Бұл алдағы бес жыл ішінде шамамен 300 млрд. теңгені құ­райтын жобаларды жүзеге асы­руға мүм­кін­дік береді. Осының өзі Сыр өңірінің бола­шақта өндірісті аймаққа айналып, бюд­жеттің қосым­ша кірісін қамтамасыз етіп, халықты еңбекпен қамтуға негіз қалайтын басты буын болып саналады. Эконо­миканың нақты секторындағы жағ­дай­ды сараптан өткізгенде өңдеу өнер­кәсібінде қол жеткен жетіс­тіктерді айрық­ша атап өту маңызды. Нақты кезеңде өткен жылдың тиісті уақытымен салыс­тырғанда, өңдеу өнеркәсібінің өнім көлемі 11,5 пайызға өсті.

Аймақта Елбасының тікелей қолдауы мен бақылауында тұрған маңызды жоба - «Қызылорда қаласының жылу-энергия көздерін және тұрғын үй секторын ілеспе газға көшіру» жобасының екінші кезеңін жүзеге асыру бағытындағы жұмыстар же­місті жалғасын тапты. Облыс әкімі «ҚазТрансГаз­Ай­мақ» мекемесімен тиімді келіссөздер жүргізіп, газды жеке тұрғын үйлерге қосу бағасын бұрынғыдан үш есеге дейін арзандатуға қол жеткізді. Қазіргі таңда қаланың көптеген аудандарына газ желісі жеткізілді. Алдағы жылы 15 мың жеке үй секторын газға қосу жоспарлануда. Осы жылдың басынан бастап тұрғындар үшін берілетін газдың 1 текше метрінің бағасы 6 теңгеден 3,6 теңгеге дейін арзандады. Бұл Қазақстан өңірлеріндегі ең арзан бағалар санатына жатады. Ал желтоқсан айының басында «Аралгаз» ЖШС бастамасымен салынған Қызыл­орда қаласын­дағы сұйытылған көмірсутек газын тасымалдау теміржол терминалы халыққа қызмет көрсетіп, арзан бағамен газ баллондарын тұтынушы­ларға жеткізіп беруді бастады. Осының барлығы, сайып келгенде, дағдарыс жағдайында облыс жұртшылы­ғының әлеуметтік тұрмыстық ахуалын көтеруге үлкен ықпал жасауда.

2009 жылы облыстың агроөнеркәсіп секто­рында толағай табыстарға қол жеткізілді. Салада 29,5 млрд. теңгенің өнімі өндірілді. Бұл 2008 жылмен салыстырғанда, 5,4 пайыз жоғары. Саланы қолдауға мемлекет тарапынан 1,5 млрд. теңгеге жуық қаржы бөлінді. Күріш тұқымы шаруашылығын дамытуға, саланы ғылыми қамтамасыз етуге облыс әкімдігі тарапынан үлкен қолдау көрсетілді. Нәтижеде, ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс көлемі 156,1 мың гектарға жеткізіліп, 2008 жылмен са­лыс­тыр­ғанда, оның көлемі 9,9 мың гектарға артты. Бұл соңғы 10 жыл көлеміндегі ең жоғарғы көрсеткіш болып табылады. Күріштің әрбір гектарынан 42,9 центнер өнім алынды. Ал жиналған өнім республика қажеттілігін толық өтеуге мүмкіндік береді.

Облыс халқының әлеуметтік жағдай­ын жақсар­туға бағытталған шаралар кезең-кезеңмен жүзеге асырылды. Тұрғындарды сапалы ауызсумен қамтамасыз ету үшін 52 жоба жүзеге асырылып, аяқсумен қамтама­сыз ету мақсатына бөлінген қаржы көлемі 10 есеге өсті. Сыр өңірінде сондай-ақ тұрғын үйлерді іске қосу бойынша бұрын-соңды атқарылмаған жұмыс көлемі жүзеге асты. 2009 жылдың соңына қарай 191,4 мың шаршы метр болатын тұрғын үйлер салынып, оның көлемі 2008 жылмен салыстырғанда, 21,5 пайызға өсті. «Тұр­ғын үй» бағдарламасы шеңберінде 9 жалға берілетін және 6 ипотекалық тұрғын үйлер құрылысы жүргізілді. Жалпы, құрылыс саласы бойынша облыс жыл бойында республика деңгейін­де жоғары көрсеткіштермен көрінді. «100 мектеп» бағдарла­масы аясында 7 мектептің құрылысы белгіленіп, 6-ауының құрылысы аяқталды.

Әлеуметтік саланың маңызды буыны - денсау­лық сақтау саласы бойынша қазір облысымызда 45 нысанның құрылысы жүргізілуде. Олардың ішінде облыстық медицина орталығы жанынан 20 төсектік кардиохирургия бөлімшесінің ашылуы аймақ өңіріндегі басты оқиға болып саналады. Республикалық және жергілікті бюджет есебінен ауылдық жерлерге жіберілетін медицина және фармацевтика қызметкерлеріне әлеуметтік қолдау көрсетудің қағидасы бекітілді. Нәтижесінде, 50 жас маман елді мекендерге барып, мамандықтары бойынша жұмысқа орналасты. Олардың әрқайсы­сына 1 млн. теңгеден әлеуметтік көмек көрсетілді.

Елбасының тапсырмасы бойынша Үкімет қабылдаған дағдарысқа қарсы іс-шараларды қамтитын «Жол картасы» бағдарламасын жүзеге асыруда облыс жемісті көрсеткіштерге қол жеткізіп, республикада бұл бағыттағы жұмыстар лайықты бағасын алды. Қызылорда қаласының өзінде 108 көше күрделі және орташа жөндеуден өткізілді. Қызылордада соңғы 30 жыл бойы шешімін таппай келе жатқан тұрғындардың басты проблемасы - Қызылорда қаласындағы аспалы теміржол өткелінің құрылысына қаржы бөлініп, жұмыс басталып кетті. Биыл сондай-ақ 20 жылға жуық уақыт бойы жабық тұрған Арал ауданының, Қамыстыбас елді ме­кеніндегі және Шиелі кентіндегі теміржол өт­келдерінің құрылысы қолға алынып, халық игілігіне пайдалануға берілді. Жалпы, «Жол картасының» инвестициялық жобаларының төрт бағыты бойынша 231 жобамен жұмыс жүргізілді. Жобалардың негізі мектептерді, емханаларды және басқа да әлеуметтік нысандарды жөндеуден өткізуге бағытталды.

Мемлекет басшысы Қызылордаға сапарында: «Бүгінгі Сыр бойында серпінді серпіліс бар», деп соңғы жылдары аймақта атқарылған жұмыстарға оң бағасын берді. Сөйтіп, Елбасының Қызылорда қаласына сапары өңір жұртшылығын жаңа жетістік­терге жігерлендірген айрықша оқиға болды.

2009 жыл, сондай-ақ Қызылорда қаласының -190, облыстың 70 жылдығы үлкен салтанатты жағдайда, есте қаларлықтай терең мазмұнмен аталып өтілген жыл болды. Бұл салтанатқа жыл бойы үздіксіз дайындық жасалып, үлкен ұйымдасты­рушылық шаралар жүргізілді. Салтанатқа дайын­дық бары­сында облыстың әлеуметтік-эконо­микалық дамуына жаңа серпін беретін ауқымды жұмыстар атқарылды. Мерекелік шаралардың соңы аудандардың мерей­тойына ұласып, ол тағылымы мол өнегелі істердің ұйтқысына айналды.

Соңғы жаңалықтар