22 қаңтар. Жылнама

Kazinform оқырман назарына 22 қаңтарға арналған атаулы күндер мен есте қалар оқиғалар күнтізбесін ұсынады.

30 мамыр. Жылнама
Фото: Kazinform

ЕСТЕ ҚАЛАР ОҚИҒАЛАР

1992 жылы Алматыда Қазақстан Республикасы мен Моңғолия арасында дипломатиялық қарым-қатынас орнату туралы хаттамаға қол қойылды.

1993 жылы Президент Жарлығымен Қазақстан Ғылым академиясының атауы Ұлттық ғылым академиясы болып өзгертіліп, республикалық жоғары ғылыми мекеме мәртебесі берілді.

2010 жылы Алматыда Қазақ ұлттық өнерін өркендету жолында ерен еңбегімен танылған қылқобызшы-педагог, Білім және ғылым министрлігінің Құрметті қызметкері Әбдіманап Жұмабекұлының үш томдық «Қылқобызға арналған хрестоматиялар» жинағының бірінші томының таныстырылымы болды.

2011 жылы Дүниежүзілік допингке қарсы агенттік Алматыдағы допинг-сынама жүргізетін жаңа зертхананың аккредитациясын мақұлдады. Зертхана процедурадан табысты өтіп, 2011 жылдан бастап жұмыс істеп келеді.

2013 жылы «Батыс Еуропа-Батыс Қытай» көлік дәлізін салу барысында жүргізілген қазба нәтижесінде біздің дәуірге дейін екінші мыңжылдыққа жататын көмбелер табылды (алтын, қоладан бұйымдар, ағаш астау, керамикалық ыдыстар және басқа). Табылған жәдігерлер ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігіне берілді.

2013 жылы Шымбұлақ курортында ең биік таулы арқанды парк ретінде Гиннестің рекордтар кітабына енуді жоспарлап отырған «Kazakh alpine park» бірінші кәсіби арқанды парктің ашылуы өтті. Бүкіл әлемде теңіз деңгейінен 2 250 метр биіктікте мұндай құрылысты ешкім жасаған жоқ.

2014 жылы Алматыда халық жазушысы, ақын Қадыр Мырза Әліге арналған мемориалдық тақта орнатылды. Қадыр Мырза Әлі 50-ден астам өлеңдер жинағының, әдеби, сыни және балалар кітаптарының, сонымен қатар 200-ден астам ән мәтіндерінің авторы. Оның көптеген өлеңдері орыс, ағылшын, француз, фин, литва, қырғыз, татар және әлемнің басқа тілдеріне аударылған.

2015 жылы Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық өлкесінің Алтай округінде қазақ халық медицинасы мен ұлттық ат спорты ойындары мемлекеттік санаттағы материалдық емес мәдени мұраның кеңейтілген өкілді тізіміне ресми енгізілді.

2016 жылы Қазақстан Республикасында біртұтас сот практикасын қалыптастыруға мүмкіндік беретін сот ісінің бірыңғай жіктеуіші құрылды, бұл өз кезегінде заң үстемдігін қамтамасыз етудің маңызды шарты саналады.

2019 жылы Италияның ірі астық егетін компаниялары қатты бидайдың жаңа сорттарын шығаруға республикалық ауқымда даусыз көшбасшы болып табылатын А.И. Бараев атындағы Астық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығына тапсырыс берді. 2018 жылы кәсіпорындағы жаздық бидайдың өнімділігі – 22,5 ц/га. Дәлме-дәл егіншілік полигондары бойынша орташа өнімділік 25,9 ц/га болса, дәстүрлі егіншілік технологиясымен егілген егіннің өнімділігі 18,7 ц/га құрады. Аудан мен облыс бойынша орташа өнімділік сәйкесінше 12,2 және 12,7 ц/га болды.

2020 жылы «Астана Операда» Абайдың 175 жылдық мерейтойының ресми ашылуы зор жетістікпен өтті. Театрдың ұлы ақын, философ, ағартушыға арнаған іс-шараларының алғашқысы Ахмет Жұбанов, Латиф Хамидидің әйгілі «Абай» операсы болды.

2023 жылы қазақстандық теннисші Елена Рыбакина әйелдер арасындағы әлемдік рейтингте 16-шы орынға көтеріліп, 1945 ұпай жинап, Әйелдер теннисі қауымдастығының Live Ranking рейтингінің алғашқы «жиырмалығына» енді. Елена Аустралия ашық чемпионатының 1/8 финалында планетаның ең үздік теннисшісі Ига Швёнтекті жеңгеннен кейін өсімге қол жеткізді.

2024 жылы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі республикалық палатамен бірлесіп, Тараз қаласында оңайлатылған атқарушылық іс жүргізуді енгізу бойынша пилоттық жобаны іске қосты. Бұрын азаматтар салынған айыппұлды уақтылы төлемеген жағдайда айыппұл сомасының 25 пайызына дейін CHSI-ға төлеуі керек болса, енді бұл функцияны робот тегін орындайды.

2024 жылы ЕҰУ IT мамандары адам есімінің, географиялық нысандардың, жануарлар мен құстардың мағынасы мен шығу тегін білуге ​​мүмкіндік беретін қазақ тілінде «Қызықты ономастика» мобильді қосымшасын әзірледі. Жаңа цифрлық өнім 800-ден астам нақты атауларды біріктіреді. Олар 100-ден астам семантикалық ерекшеліктеріне қарай топтастырылған, бұл бағдарламаның басты артықшылығы. Мобильді қосымшаны пайдаланушыларға баласына есім таңдау немесе оның есімінің мағынасын білу мүмкіндігі беріледі.

2024 жылы ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың төрағалығымен Ішкі істер министрлігінің кеңейтілген алқа отырысы өтті. Шараға Президент Әкімшілігі мен бірқатар мемлекеттік органдардың басшылығы, облыс әкімдері, Ішкі істер министрлігінің алқа мүшелері, орталық аппарат басшылығы мен аумақтық полиция департаменттерінің басшылары қатысты. Мемлекет басшысы атап өткендей, елімізде «Құқықтық тәртіп» қағидатын орнықтыруда полицияның рөлі зор. «Қылмысқа қарсы күрес және қоғамдық тәртіпті сақтау – үлкен жауапкершілікті талап ететін өмірлік маңызды міндет. Әрбір азамат өзін қауіпсіз сезінуі керек. Бұған қол жеткізу үшін құқық қорғау жүйесі бірқалыпты және тиімді жұмыс істеуі керек. Елімізде ең алдымен заң талаптары қатаң сақталуы керек. Заңды бұзған адам жазалануы керек», - деді Президент.

2024 жылы көрнекті мәдениет қайраткері Темірбек Жүргеновтің 125 жылдығын мерекелеу аясында Қазақстан Республикасының Ұлттық академиялық кітапханасында жазушы Бейбіт Қойшыбаевтың «Комиссар Жүргенов» және Алмажан Өтеғалиеваның «Темірбек Жүргенов: Триумф пен трагедия» кітаптарының тұсаукесері өтті. Шараға мемлекет және қоғам қайраткерлері, Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, ҚР Президенті жанындағы Ұлттық Құрылтай мүшелері, ақын-жазушылар, зиялы қауым өкілдері, оқырмандар қатысты. Жазушы Бейбіт Қойшыбаевтың «Комиссар Жүргенов» кітабы түрік тіліне аударылса, Алмажан Өтеғалиеваның «Темірбек Жүргенов: триумф пен трагедия» шығармасы орыс тілінде жарық көрді. «Комиссар Жүргенов» романында мемлекет қайраткерінің өмір жолы суреттелсе, «Темірбек Жүргенов: триумф пен трагедия» монографиялық еңбегінде шынайы мұрағат деректеріне сүйене отырып, Ағарту халық комиссарының мемлекеттік және қоғамдық-саяси қызметі жан-жақты ашылады.

Соңғы жаңалықтар