8 наурыз. Тұлғалар туған күн
Бүгін, 8 наурыз күні тұлғалардан кімдер дүниеге келген? Kazinform оқырмандарына есімдер күнтізбесін ұсынады.
ЕСІМДЕР
66 жыл бұрын (1959) Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты, Экология және табиғи ресурстар комитетінің мүшесі Дүйсенбай Нұрбайұлы ТҰРҒАНОВ дүниеге келді.
Гурьев облысында (қазіргі Атырау облысы) туған.
1981 жылы Алматы энергетика институтын инженер-электрик мамандығы бойынша, 1991 жылы Мәскеудегі Бүкілодақтық қаржы-экономикалық институтын үздік, экономист мамандығы бойынша бітірген. Техника ғылымдарының кандидаты.
Еңбек жолы: 1981-1993 жылдары «Қаратау» АҚ электрик, шебер, электр жөндеу учаскесінің бастығы, пайдалану цехы бастығының орынбасары, шахтаның бас энергетигі, электрмен жабдықтау цехының бастығы, жылу және сумен жабдықтау бөлімінің бастығы, бас энергетигі қызметтерін атқарды. 1993-1994 жылдары Қаратау қалалық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық кәсіпорны бірлестігінің бас директоры, 1994-1997 жылдары Қаратау қаласы әкімінің бірінші орынбасары, 1997-1999 жылдары Жамбыл облысы Сарысу ауданының әкімі, 1999-2002 жылдары Атырау қаласының әкімі, «Каспистройсервис» ЖШС президенті, 2002-2007 жылдары «KEGOC Қазақстан электр желілерін басқару компаниясы» ААҚ вице-президенті, 2007-2010 жылдары ҚР Энергетика және минералды ресурстар вице-министрі, 2010-2011 жылдары ҚР Индустрия және жаңа технологиялар вице-министрі, 2011-2012 жылдары «Самұрық-Энерго» АҚ басқарма төрағасының бірінші орынбасары, 2012-2017 жылдары Павлодар облысы әкімінің бірінші орынбасары, 2017-2021 жылдары «Орталық Азия электр энергетикалық корпорациясы» АҚ бірінші вице-президенті, 2021-2023 жылдары ҚР Парламенті Мәжілісінің жетінші сайланған депутаты.
2023 жылдың наурыз айынан бастап қазіргі қызметінде.
«Парасат», «Құрмет» ордендерімен, «Ерен еңбегі үшін», «Қазақстан тәуелсіздігіне 25 жыл», «Қазақстан тәуелсіздігіне 20 жыл», «Астананың 10 жылдығы», «Қазақстан Республикасының Конституциясына 10 жыл», «Қазақстан Тәуелсіздігіне 10 жыл» медальдарымен марапатталған.
64 жыл бұрын (1961) ҚР Парламенті Сенатының депутаты, Экономикалық саясат, инновациялық даму және кәсіпкерлік комитетінің мүшесі Шәкәрім Сабырұлы БҰҚТЫҒҰТОВ дүниеге келді.
Көкшетау қаласында туған. 1985 жылы Өскемен құрылыс-жол институтын инженер-механик мамандығы бойынша, 1996 жылы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетін экономист мамандығы бойынша бітірді.
Еңбек жолы: 1985-1988 жылдары «Өскемен жабдықтау» слесарі, «Өскемен жабдықтау» бас механигі, 1988-1989 жылдары «Шығысқазметаллжабдықөткізу» бас инженері, 1989-1990 жылдары «ШҚ Металлооптторг» бас инженері, 1990-1991 жылдары «Шығысқазбасжабдықтау» өндірістік-техникалық бөлімінің бастығы, «Шығысқазөнеркәсіпсауда» кәсіпорнының директоры, 1991-1993 жылдары Шығыс Қазақстан өндірістік бірлестігінің сусын өндіру жөніндегі бас директоры, 1995-1997 жылдары «Әділ» АҚ-ның президенті, 1997-2002 жылдары Өскемен қаласы әкімінің орынбасары, 2002-2006 жылдары Риддер қаласының әкімі, 2006-2007 жылдары Шығыс Қазақстан облысы бойынша монополияға қарсы басқармасының бастығы, 2007-2008 жылдары Өскемен қаласының әкімі, 2009-2011 жылдары Шығыс Қазақстан облысы кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасының бастығы, 2011-2015 жылдары «Ертіс» ӘКК» АҚ Директорлар кеңесінің мүшесі, 2015-2020 жылдары «ШҚО өңірлік мемлекеттік-жеке меншік әріптестік орталығы» АҚ Басқарма төрағасы, 2020-2023 жылдары Шығыс Қазақстан облысы әкімінің орынбасары қызметін атқарды.
2023 қаңтар айынан бастап қазіргі қызметінде.
59 жыл бұрын (1966) Жамбыл облысы әкімдігінің денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Перизат Жолдығұлқызы ҮМБЕТӘЛІ дүниеге келді.
Жамбыл облысы, Талас ауданы, С. Шәкіров ауылында туған.
1997 жылы Жамбыл гидромелиоративтік институтын экономист мамандығы бойынша бітірген.
Еңбек жолы: 1986-1989 жылдары Талас аудандық статистика басқармасының операторы, экономисі, 1989-1997 жылдары Жамбыл облысы Талас аудандық Кеңесі атқару комитеті жоспарлау комиссиясының экономисі, 1997-1999 жылдары Жамбыл облысы Талас ауданы бойынша салық комитетінің салық инспекторы, 1999-2003 жылдары бас бухгалтер, 2003-2005 жылдары Салық комитетінің Жамбыл облысы бойынша қаржы-шаруашылық қызметі басқармасының қаржыландыру және бухгалтерлік есеп бөлімінің бас маманы, 2008-2012 жылдары Әкімшілік басқармасының бухгалтерлік есеп және мемлекеттік сатып алу бөлімінің бастығы, 2012-2014 жылдары Жамбыл облысы бойынша сот актілерін орындау департаментінің материалдық-техникалық қамтамасыз ету бөлімінің басшысы, 2014-2016 жылдары Жамбыл облысы Әділет департаментінің қаржы және материалдық-техникалық қамтамасыз ету бөлімінің бас маманы, 2016-2017 жылдары Жамбыл облысы әкімдігінің энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасының қаржы-экономикалық бөлімінің басшысы, 2017-2019 жылдары Жамбыл облысы әкімдігінің денсаулық сақтау басқармасының есеп және бухгалтерлік есеп бөлімінің басшысы, 2019-2021 жылдары Жамбыл облысы әкімдігінің құрылыс басқармасының ішкі әкімшілік бөлімінің басшысы — бас есепші, Жамбыл облысы әкімдігінің денсаулық сақтау басқармасының есеп бөлімінің басшысы қызметтерін атқарды.
2021 жылдың тамыз айынан бастап қазіргі қызметінде.
55 жыл бұрын (1970) Қазақстан Республикасының Чехия Республикасындағы Төтенше және Өкілетті елшісі Бақыт Амангелдіұлы ДҮЙСЕНБАЕВ дүниеге келді.
Солтүстік Қазақстан облысында туған. М. В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетін бітірген.
2004 жылы ҚР Испаниядағы елшілігінің бірінші хатшысы, ҚР СІМ Еуропа басқармасының бастығы, Еуропа және Америка департаменті директорының орынбасары, 2004-2009 жылдары ҚР Испаниядағы елшілігінің кеңесшісі, кеңесші-елшісі, 2009-2012 жылдары ҚР СІМ Еуропа және Америка департаменті директорының орынбасары, 2012-2018 жылдары ҚР Испания Корольдігіндегі Төтенше және Өкілетті елшісі, 2015-2018 жылдары ҚР Андорра князьдігіндегі Төтенше және Өкілетті елшісі қызметін қоса атқарды.
2023 жылдың маусым айынан бастап қазіргі қызметінде.
35 жыл бұрын (1990) «КТК» телеарнасы» АҚ директорлар кеңесінің төрағасы Әлкей МАРҒҰЛАНҰЛЫ дүниеге келді.
Қарағанды қаласында туған. Л. Н. Гумелев атындағы Еуразия ұлттық университетін бітірген (2011); Стэнфорд университеті, АҚШ, халықаралық қатынастар саласындағы магистратура бағдарламасы (2015).
Еңбек жолы: «Қазақстан» Республикалық телерадиокорпорациясы «Руханият» шығармашылық бірлестігінің атқарушы продюсері, бағдарламаларды дайындау шығармашылық бірлестігінің продюсері, Алматы қаласы (2011-2012); Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Стратегиялық жоспарлау және ақпараттық технологиялар департаменті Халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру басқармасының сарапшысы, Астана қаласы (2012-2013); Шымкент қаласы әкімінің кеңесшісі (2013-2013); «Отау-Строй» ЖШС бизнесті дамыту және маркетинг бөлімінің басшысы, Шымкент қ. (2013-2014); Конрад Аденауэр қорының Қазақстан Республикасындағы өкілдігінің әкімшілік көмекшісі, Астана қ. (2015); Ли Ка Шинг орталығының аға ғылыми қызметкері, Стэнфорд университеті, Калифорния, АҚШ (2015-2017); «Business World Astana» ТОО интернет-баспасының директоры, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің сыртқы саясат мәселелері жөніндегі штаттан тыс кеңесшісі (2017-2018); Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті — Елбасы Қорының Халықаралық бағдарламалар орталығы басшысының орынбасары (2018-2019); Нұрсұлтан Назарбаев Қоры атқарушы директорының орынбасары (2019); «ҰАО» тәуелсіз директоры Н. Назарбаев Конфессияаралық және өркениетаралық диалогты дамыту орталығы (2019 жылдан бастап); Haileybury Astana директорлар кеңесінің мүшесі (2019-2024).
2024 жылдың мамыр айынан бастап қазіргі қызметінде.
«Қазақстан Халық Ассамблеясына 25 жыл» мерейтойлық медалімен марапатталған (2020).
124 жыл бұрын (1901-1966) әнші, композитор, күйші, актер, Қазақстанның халық әртісі, Қазақстан Композиторлар одағының ең алғашқы мүшелерінің бірі Манарбек ЕРЖАНОВ дүниеге келді.
Қарағанды облысының Ақтоғай ауданында туған. Оны музыка әлеміне жетелеп, оның әсем сазын көкірегіне ұялата білген ұстазы — әнші әрі күйші Күсенбай. Бұдан кейін Манарбектің әншілік шеберлігін ұштауда Шашубай Қошқарбайұлы мен Әміре Қашаубаев игі әсер етті. 16-17 жасында-ақ ол Біржан сал, Ақан сері, Естай, Шашубай әндерін айтып, ауыл арасындағы айтыстарға қатысып, ел ауызына іліккен. 1928 жылы Қазақ драма театрына (қазіргі Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры) қабылданып, алғашқы актерлерінің бірі болды және осы театрда қойылған спектакльдерде ойнап сан қырлы бейнелерді сомдады. 1931-1932 жылдары Риддердегі жұмысшы жастар театрында қызмет етті. 1934 жылдан Алматы музыка театрында (қазіргі Абай атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық опера және балет театры) өнер көрсетті. И. Коцыктың «Айман-Шолпан» спектакліндегі Жарас, Ахмет Жұбанов пен Латиф Хамидидің «Абайындағы» Әзім, Мұқан Төлебаевтың «Біржан-Сарасындағы» Естай және т. б. рөлдері оның әншілік әрі әртістік талантын кең танытып, даңққа бөледі. 1936 жылы Мәскеуде өткен Қазақ өнері мен әдебиетінің онкүндігінде Е. Брусиловскийдің опералары — «Қыз Жібектегі» Шегенің, «Ер Тарғындағы» Сақанның, «Жалбырдағы» Елеместің рөлін ойнап, көрермендердің ерекше ықыласына бөленді. 1953 жылдан өмірінің соңына дейін Қазақ филармониясында жеке орындаушы болып, халықтың ән өнерінде кең орын алатын терме, желдірмелерді, кең тыныстағы әндерді нақышына келтіре орындап, ұлттық өнердегі Арқа ән дәстүрінде өз мектебін қалыптастырды. Оның «Жетісу», «Астанада», «Батыр жорығы», «Күсенбай», «Өрнек», «Аққу көлі», атты күйлері, хорға арналған «Партизан жорығы», «Жастар тойы», «Жастар әні», «Бейбітшілік маршы» атты шығармалары, «Паравоз», «Амангелді», «Бақыт жыры», «Шегенің термесі», т. б. әндері бар.
Еңбек Қызыл Ту, «Құрмет белгісі», ордендерімен, медальдармен марапатталған.
106 жыл бұрын (1919-2006) актриса, Қазақстанның халық әртісі, «Тарлан» сыйлығының иегері Әмина Ерғожақызы ӨМІРЗАҚОВА дүниеге келді.
Шығыс Қазақстан облысының Абай ауданында туған. Санкт-Петербург сахна өнері техникумының Қазақ студиясын бітірген. 1938-1940 жылдары Шымкент облыстық драма театрының труппасында, ал 1942-1949 жылдары «Қазақфильм» студиясында қызмет атқарды. 1949 жылдан Қазақ академиялық жастар мен балалар театрының актрисасы болды. Оның ойнаған рөлдері қатарында Баян (Ғ. Мүсірепов «Қозы Көрпеш-Баян сұлу»), Луиза (Ф. Шиллер «Зұлымдық пен махаббат»), Смерильдина (К. Гольдоний «Екі мырзаға бір қызметкер»), Шәуәли (М. Ақынжанов «Ыбырай Алтынсарин»), Қалампыр шешей (Ш. Уәлиханов «Тағдыр»), Глумова (А. Островский «Адам аласы ішінде»), т. б. бар. 1942 жылдан киноға түсіп, Ажар («Абай әні»), Мұғалима («Қанатты сыйлық»), Айша («Бір аудан»), Ана («Ана туралы аңыз», 1964 жылы Қазақстан және Орта Азия республикаларының кино өнері бойынша өткен жарыс-байқауының 1-ші сыйлығы; 1966 жылы Қазақстан Мемлекеттік сыйлығы), Тана («Тақиялы періште», Алматы қаласында өткен Қазақстан және Орта Азия республикаларының 8-ші кино өнері жарыс-байқауының сыйлығы), т. б. бейнелерді сомдаған.
«Отан», «Еңбек Қызыл Ту» ордендерімен, медальдармен марапатталған.
84 жыл бұрын (1941-2007) дипломат, қоғам және мемлекет қайраткері Болатхан Құлжанұлы ТАЙЖАН дүниеге келген.
Ол Павлодарда туған. Мәскеу мемлекеттік халықаралық қатынастар институтын және КСРО ҒА жанындағы Мәскеу халықаралық экономикалық қатынастар институтының аспирантурасын бітірген.
Еңбек жолы: 1963-1964 жылдары КСРО-ның Порт-Саидтегі консулдығының кезекші референті, 1970-1974 жылдары Қазақ КСР ғылым академиясының экономика институтында кіші ғылыми қызметкер, 1974-1975 жылдары Қазақ КСР Сыртқы істер министрлігінде бас хатшы, 1975-1980 жылдары Йемен Араб Республикасындағы КСРО елшілігінде 2-хатшы, 1980-1985 жылдары Қазақстан КП ОК-де, Қазақ КСР СІМ-де жауапты қызметкер, 1985-1989 жылдары Йемен Халық Демократиялық Республикасында бас консул, кеңесші, 1989-1993 жылдары Қазақ КСР СІМ-де жауапы қызметкер, ҚР сыртқы экономикалық қатынастар министрінің бірінші орынбасары, 1993-1999 жылдары Қазақстанның Египеттегі, Марокко, Тунис, Алжир, Иордания, Сирия, Ливия елдеріндегі Төтенше және өкілетті елшісі қызметтерін қоса атқарушы, Ислам Конференциясы ұйымындағы ҚР-ның тұрақты өкілі, 1999-2001 жылдары Қазақстанның Малайзиядағы Төтенше және өкілетті елшісі қызметтерін атқарды. 2003-2005 жылдары «Нұр Отан» партиясы төрағасының кеңесшісі, 2005 жылдан өмірінің соңына дейін ұлттық-патриоттық «Ұлт тағдыры — ел тағдыры» қозғалысының төрағасы болды.
79 жыл бұрын (1946-2021) киносценарист, режиссер, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының иегері Сатыбалды (Сәкен) Жәлелұлы НАРЫМБЕТОВ дүниеге келді.
Оңтүстік Қазақстан облысының (қазіргі Түркістан облысы) Түркістан ауданында туған. Бүкілодақтық мемлекеттік кинематография институтын, КСРО Мемлекеттік кино жанындағы сценарист және режиссердің жоғары курстарын бітірген.
Еңбек жолы: 1969 жылдан «Қазақфильм» студиясында сценарийші әрі кинорежиссер ретінде қызмет етті. 1970 жылдан «Қазақфильм» киностудиясының кинорежиссері. 2005 жылдан бері «Қазақфильм» киностудиясының кино және дебют шығармашылық одағының жетекшісі.
Фильмографиясы: «Созақтан шыққан Гамлет» (режиссёр), «Қарасуық» (сценарист), «Жас аккордионистің басынан кешкендері» (режиссёр-сценарист), «Омпа», «Қыз жылаған» (режиссёр, сценарист), «Лейланың дұғасы» (режиссёр-сценарист), «Мұстафа Шоқай» (режиссер), «Аманат» (режиссёр-сценарист).
«Құрмет» орденімен марапатталған. «Киношок» сыйлығының «Режиссура үшін сыйлығы» 1994 жылғы номинациясының лауреаты, ТМД және Балтық елдерінің ашық кино фестивалінің «Реализм мен адамгершілік үшін» сыйлығының иегері, Жорж Садуль сыйлығының лауреаты атанды.
