Абай музейінің құрылғанына 85 жыл толды
СЕМЕЙ. KAZINFORM – Абай музейі – республикадағы музей-қорықтардың бірі және бірегейі. Ол Мұхтар Әуезов пен Қаныш Сәтбаевтың ұсынысымен 1940 жылғы 2 сәуірде Қазақ ССР Халық Комиссарлар кеңесінің қаулысымен құрылып, сол жылы 16 қазан күні Қазақстандағы тұңғыш әдеби-мемориалдық музей болып өз жұмысын бастаған.
Он музейдің басын біріктіріп отыр
Музей жайлы мағлұмат алу үшін Kazinform тілшісі Абайдың «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік музей-қорығының директоры Ұлан Сағадиевті әңгімеге тартып көрді.
Қазіргі таңда бұл музей құрамында Семей қаласы және Абай, Мақаншы аудандарындағы он музейдің басын біріктірген республикалық маңызы бар үлкен құрылымға айналып отыр.
- Абай Құнанбайұлының жеке заттары мен өмірі, шығармашылығы, қоғамдық қызметі, ақындық мектебі, осы мектеп өкілдері – Көкбай Жанатайұлы, Шәкәрім Құдайбердіұлы, Әсет Найманбайұлы, Алаш қайраткерлері, абайтанушы Мұхтар Әуезов, Шәкір Әбенұлы, Қайым Мұхамедханов, Кәмен Оразалин мұралары музей қорына жинақталып, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізіп, үлкен кешенге айналды. Семей қаласындағы Бас музей кешені, Ахмет Риза мешіт-медресесі, «Алаш арыстары - М.Әуезов» музейі, Жидебайдағы Абайдың музей-үйі, «Шәкәрімнің Саят қорасы» музейі, «Абай-Шәкәрім» мавзолей кешені, Бөрілідегі Мұхтар Әуезов музей-үйі, Құндыздыдағы Шәкір Әбенов музей-үйі, Тақырдағы Көкбай Жанатайұлы музейі, Мақаншыдағы Әсет Найманбайұлы музейі, Қарауылдағы Кәмен Оразалин музей-үйі бөлімдері ұлы ақынның өмірі мен шығармашылығы, ақын-шәкірттері туралы сыр шертетін, әдебиетсүйер қауымның аңсайтын қастерлі мекендері, - дейді ол.
Бүгінгі таңда музей қорында – 22 324 зат пен 16 443 кітап қоры жинақталған. Ерекше атап көрсететін құнды жәдігерлер қатарына Абай Құнанбайұлы 1885 жылы досы Н.И.Долгополов арқылы Семейдің өлкетану музейіне тапсырған қазақ елінің өміріне қатысты 60-тан аса тұрмыстық заттың 17-сін жатқызуға болады.
- Бүгінде бұл экспонаттарды еліміздің ұлттық мәдени игілігі десек артық айтқандық емес. Сондай-ақ музей қорындағы ұлы ақын өмірі мен қоғамдық қызметіне, шығармашылығына, ақын-шәкірттеріне қатысты тарихи қолжазбалар мен құнды құжаттар әдебиет зерттеушілері үшін құнды қазына. Ал интеллектуалды ұрпақ тәрбиесінде музейдің алар орны ерекше. Мектеп бағдарламасында, жоғары оқу орнында алған білімін тереңдетіп, ғылыми ізденістерге жол ашатын негізгі орын. Адамның үнемі дамуы үшін музей жұмысын да заман талабына сай дамытып отыру қажеттілігі туындады, - дейді Ұлан Сағадиев.
Заман талабына сай жасақталған
Бүгінгі таңда Абай музейі заманауи инновациялық технологиялармен жабдықталып, ғылыми-реставрациялық жұмыстар жүргізіліп, экспозициясы толық жаңартылған.
- Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен жаңартылып, заман талабына сай жасақталған музей экспозицияларындағы ақпараттық Touch-панел, сенсорлық экрандар, мультимедиялық тақталар, аудиогид келушілердің назарын өзіне аударады.
Музей еліміздің көптеген ғылыми, мәдени ошақтарымен, оқу орындарымен, шығармашылық орталықтармен, музейлермен шығармашылық, ынтымақтастық меморандумдар аясында бірлесе жұмыс істеп келеді. Еліміздің және шетелдік музейлермен, әдеби-мемориалдық музей-қорықтармен де байланыс орнатылған. Халықаралық, республикалық ғылыми конференцияларға қатысу, мақалалар жариялау, басылымдар дайындау, жылжымалы көрмелер ұйымдастыру жұмыстары жүзеге асырылып жатыр.
Сонымен қатар Абай ілімі арқылы білім алушыларға тәрбие беру, оның шығармалары мен «Толық адам» ілімін ғылыми-әдістемелік тұрғыдан насихаттау, жаһандану жағдайында заманауи музейдің мүмкіндіктерін жас ұрпақтың білім-ғылым, тәрбие-таным процесінде тиімді қолданудың жолдарын іздестіру, музейге келушілер санын арттыру үшін жаңа әдістемелік тетіктерді қалыптастыруға ықпал ету, өлкетану бағыттағы мәдени туризмді дамыту міндеттері қойылған, - дейді Абайдың «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік музей-қорығының директоры.
Оның айтуынша, 2025 жылы Абай Құнанбайұлының 180 жылдық мерейтойын атап өтетін тарихи жыл. Осыған орай облыс әкімдігінің қолдауымен мерейтойдың лайықты деңгейде өтуіне Абай музейі зор үлес қосуға дайын.
- Абай мұрасы – халық игілігі. Абайды тану арқылы өзімізді танимыз. Ақын даналығы – адамзаттың ортақ байлығы. Ақын мұрасын жас ұрпаққа кеңінен насихаттау, ақын мұрасына адалдық танытып, сол жолмен жүруге үндеу – баршамыздың борышымыз. Музейдің ғылыми қорындағы абайтануға, шәкәрімтануға, мұхтартануға, алаштануға қатысты материалдар музей қызметкерлері және заман ағымына сай технологиялар арқылы күллі қауым назарына ұсынылып, мәдени құнды мұралар келуші туристердің талғамын қанағаттандыратыны сөзсіз, - дейді Ұлан Сағадиев.
Еске салсақ, бұған дейін Семейдегі мемлекеттік архивтің ашылғанына 105 жыл толғаны жайлы жазғанбыз.
