Әлемдік БАҚ-тағы Қазақстан: Иорданиямен әріптестік, визалық режимді жеңілдету және транзиттің артуы
Бұл аптада әдеттегідей жаһандағы бұқаралық ақпарат құралдары Қазақстанға қатысты елеулі жаңалықтарды бөлісті. Мемлекет басшысының Иорданияға ресми сапары, Франциямен визалық режимді жеңілдету, транзиттік әлеуетті еселеп арттыру жайына басымдық беріліпті. Бұдан бөлек, өткен жылдың соңында Ақтау маңына құлаған ұшаққа қатысты тергеу және Каспий құбыр консорциумына жасалған шабуылдың зардабы да сөз болған. Толығырақ Kazinform тілшісінің шолуынан оқыңыз.
Report: Екіжақты қарым-қатынастың маңызы артты
Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Иорданияға ресми сапары барысында король Абдалла бен әл-Хусейнмен жүздесіп, келіссөздер қорытындысы бойынша бірлескен мәлімдеме қабылдады. Бұл туралы Ақорданың баспасөз қызметіне сілтеме жасай отырып, әзербайжандық Report хабарлады.
Мәлімдемеде мемлекет басшылары ортақ құндылықтар мен мүдделерге негізделген екіжақты қарым-қатынастарды одан әрі нығайтудың маңыздылығын растап, барлық деңгейдегі диалогты одан әрі жалғастыруға өзара ұмтылыс білдірген.
«Энергетика, ауыл шаруашылығы, инфрақұрылым, ақпараттық технологиялар, өңдеуші өнеркәсіп және фармацевтика сияқты салаларда өзара тиімді сауда-экономикалық ынтымақтастықты жақсарту қажеттігі атап өтілді. Сауда-экономикалық байланыстарды нығайту және әртүрлі секторларда бірлескен жобаларды іске асыру үшін қолайлы жағдай жасау мақсатында жаңа мүмкіндіктерді зерделеу жөнінде уағдаластықтарға қол жеткізілді. Тараптар атом саласындағы ынтымақтастықты кеңейтуге дайын екендіктерін растады» делінген құжатта.
Иордания мен Қазақстан арасындағы сауда-экономикалық байланыстарды нығайтуға ықпал ететін көлік және логистикалық бағыттарды, оның ішінде Транскаспий халықаралық көлік бағыты шеңберінде дамытудың маңыздылығы атап өтілді. Сондай-ақ туристік саланы ілгерілетіп, іскерлік байланыстарды жандандыру үшін екі ел арасында тікелей әуе қатынасын ашу мүмкіндігі талқыланды.
Мәлімдемеге сәйкес, Президент Қасым-Жомарт Тоқаев пен король Абдалла бен әл-Хусейн білім беру саласындағы ынтымақтастықты кеңейтуге, соның ішінде студенттер мен оқытушылар алмасуға, бірлескен білім беру бағдарламалары мен ғылыми зерттеулерді әзірлеуге келісті. Олар сондай-ақ халықтар арасындағы достықты нығайтуға ықпал ететін бірлескен іс-шараларды, соның ішінде көрмелер мен мәдениет күндерін ұйымдастыру арқылы байланысты жақсарту ниеттері барын растады.
CentralAsia: Қазақстан мен Франция визалық режимді жеңілдетуді талқылады
Қазақстан СІМ басшысының орынбасары Әлібек Бақаев Франция ІІМ-нің арнайы өкілі Патрик Стефанинимен келіссөздер жүргізді. Кездесу барысында консулдық-құқықтық және көші-қон салаларындағы өзара іс-қимыл мәселелері талқыланған. Ақпаратты CentralAsia таратты.
Тараптар Францияның көші-қонды басқарудағы күш-жігеріне назар аудара отырып, елдер арасындағы серіктестіктің стратегиялық сипатын сөз еткен. Француз тарапы жас ғалымдар мен студенттерге арналған бағдарламаларды қоса алғанда, заңды көші-қонды қолдау шараларын ұсынды.
Талқылаудың негізгі сәті Қазақстан азаматтары үшін визалық режимді жеңілдету болды. ЕО-мен визалық жеңілдіктер туралы келіссөздерге жәрдемдескені үшін Францияға ерекше алғыс білдірген. Сондай-ақ экономика, мәдениет және ғылым салаларындағы байланыстарды дамытуға ықпал ететін қызметтік сапарларды жеңілдету жөніндегі бастамалар қаралды.
Trend: Қазақстан транзиттік тасымал көлемін 74 млн тоннаға арттыруды жоспарлауда
2024 жылдың қорытындысы бойынша, Қазақстан арқылы транзиттік тасымал көлемі 34 млн тоннадан асқан. Бұл көрсеткіш 2023 жылмен салыстырғанда 6 пайызға артық. Қазақстанның Көлік министрлігіне қарасты Көлік саясаты департаментінің директоры Нұрлан Кеңесов мәлімдемесін әзербайжандық Trend бөлісті.
Ел аумағынан өткен барлық транзиттік жүктердің 80 пайызы теміржол көлігімен, 20 пайызы автомобиль жолдарымен тасымалданған. Қазақстанның көлік-логистикалық әлеуетін дамытудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасы аясында инфрақұрылымды дамыту бойынша қазір көптеген шаралар кешені іске асырылып жатыр екен.
Транскаспий халықаралық көлік бағытына және «Солтүстік-Оңтүстік» дәлізінің шығыс бағытына ерекше көңіл бөлінеді. Осы арқылы 2030 жылға қарай Қазақстан транзиттік тасымал көлемін 74 млн тоннаға дейін арттыруды жоспарлап отыр.
Daryo: Әзербайжандық ұшақтың апатқа ұшырау себебі жыл соңына дейін анықталады
Ақтау маңындағы Azerbaijan Airlines (AZAL) ұшағының апатқа ұшырау себептерін тексеру 2025 жылдың желтоқсанында аяқталады деп жоспарлануда. Бұл туралы ҚР көлік вице-министрі Талғат Ластаевтың сөзіне сілтеме жасай отырып, Daryo хабарлады.
Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) талаптарына сәйкес, мұндай тексерулер әдетте бір жылға жуық уақыт алады. Бұл ретте Ластаев қылмыстық тергеу барысы туралы түсініктеме беруден бас тартып, оның прокуратураның қарауында екенін атап өтті.
2024 жылдың 25 желтоқсанында Ақтау әуежайынан үш шақырым жерде әзербайжандық AZAL авиакомпаниясының Embraer ұшағы апатқа ұшырады. Баку-Грозный рейсін орындайтын лайнер шұғыл қонуға әрекет еткенде құлаған. Бортта 62 жолаушы мен 5 экипаж мүшесі болды.
ИКАО конвенциясына сәйкес, тергеуді Қазақстан басқарады. Жұмысқа Әзербайжан, Ресей мамандары, халықаралық сарапшылар, сондай-ақ Embraer ұшағын өндірушінің өкілдері қатысады.
29 желтоқсанда Әзербайжан президенті Ильхам Әлиев әуе кемесі Ресей аумағында, Грозный маңында радиоэлектрондық күрес құралдарының әсерінен сырттай зақымданғанын, соның салдарынан басқарудан айырылғанын мәлімдеген. Дегенмен апат себебі ресми түрде нақтыланған жоқ.
Anadolu: КҚК арқылы мұнай экспорты 25-30%-ға төмендеуі мүмкін
17 ақпанда Каспий құбыр консорциумының мұнай тасымалдау нысаны – «Кропоткинскаяға» шабуыл жасалды. Халықаралық Каспий құбыр консорциумы (КҚК) мамандарының пікірінше, Ресейдің Краснодар өлкесіндегі «Кропоткинская» МАС-қа дрондар шабуылының салдарын жою Қазақстаннан мұнай айдау көлемінің шамамен 30%-ға азаюына алып келеді. Ақпаратты Anadolu таратып отыр.
«PetroCouncil» Қазақстанның мұнай-газ кеңесінің төрағасы Асылбек Жақиевтің пікірінше, соққының салдарын 2 айда жою оптимистік сценарий ғана.
– Егер дрондардың шабуылы жалғаса берсе, онда құбыр жабылуы мүмкін. Мұнайымызды экспорттай алмайтын болсақ, өндірісімізді де жабуға тура келеді. Барлық экспорттың 80%-ға жуық кірісі КҚК арқылы келеді, – деп пікір берген «PetroCouncil» төрағасы Kazinform агенттігіне.
Мұнай-газ талдаушысы Асқар Исмаиловтың есептеулеріне сәйкес, КҚК мамандарының айдау көлемін 30%-ға төмендету туралы бағалауы шындыққа жақын.
– Негізгі тораптар (ЖТҚ, ГТҚ, трансформаторлар) ауыстыру немесе қалпына келтіру үшін кем дегенде 1-2 ай талап етеді. Егер жабдық қоймаларда қолжетімді болмаса және тапсырыс талап етілсе, мерзім 3-4 айға дейін созылуы мүмкін. Бір айдан кейін КҚК қуаттылықтың 70-80% дейін қалпына келтіре алады, бірақ толыққанды режим тек 2-3 айдан кейін болуы мүмкін. Сәйкесінше, КҚК арқылы экспорт орта есеппен 2 айда 25-30%-ға қысқарады, бұл КҚК бағалауына сәйкес келеді. Егер жөндеу жұмыстары тағы созылса, шығындар 35%-ға дейін өсуі мүмкін, – деген сарапшы.
Сонымен қатар, «PetroCouncil» Қазақстанның мұнай-газ кеңесінің төрағасы Асылбек Жақиев Қазақстан 300-500 миллионнан 1,5 млрд долларға дейін шығын көруі мүмкін екенін айтқан.
