Атырауда кәріз жүйесіне қосылмаған аудандарды биыл да су басуы мүмкін
АТЫРАУ. KAZINFORM — Атырау қаласында соңғы жылдары бірнеше шағынаудан бой көтерді. Бірақ жеке тұрғын үйлер кәріз жүйесіне қосылмаған.
Кәріз жүйесіне қосылмаған «Жұлдыз-1», «Мирас» шағынаудандарында 2024 жылдың бастапқы айларында жерасты суының деңгейі көтеріліп, тұрғын үйлердің ауласын су басты.
Гидрогеолог Едіге Сабуровтың айтуынша, биыл бұл жайт қайталануы мүмкін.
— Атырау қаласы мен оның айналасындағы елді мекендер тұрғындарының тұздылығы өте жоғары жерасты суынан көріп отырған зардабы баршаға аян. Былтыр «Жұлдыз», «Мирас» шағынаудандарында жерасты су жауын-шашынмен араласып, көптеген ауланы су басты. Осыған байланысты «Жұлдыз» шағынауданында төтенше жағдай жарияланып, шұғыл шаралар алынды. Соның бірі инесүзгі қондырғысымен жерасты суының деңгейін түсіріп, жер бетін құрғату болады, — дейді Едіге Сабуров.
Ал биыл бұл жайт қайталанса, не істеуге болады? Гидрогеологтың пікірінше, тағы да инесүзгі қондырғысы қолданылуы мүмкін.
— Мұндай қондырғыны негізінен құрылыс жұмыстары кезінде жерасты суының деңгейін түсіруге пайдаланады. Ал Атырау қаласы негізінен су өткізгіштігі төмен сазды, ащы суы жоғары деңгейдегі жерге орналасқан. Жерасты суының көтерілуіне кәріз жүйесінің жоқтығы да әсер етеді, — дейді Едіге Сабуров.
Былтыр «Қытай құрылыс корпорациясының үшінші инженерлік бюросы» компаниясы Атырау жерасты суын зерттеуге ыңғай танытқан еді.
Алайда қытайлық компания басшысы Лю Миннің пікірінше, Атырау қаласындағы жерасты суын азайту үшін дренаж жүйесін салу қажет.
— Қытайдағы Шэньчжень қаласында осындай мәселе туындады. Сол кезде біз тиісті зерттеу жүргізіп, мәселені оң шештік. Біздің тәжірибеміз бар. Тұзды жердің суын тазалау — өте жеңіл процесс. Бұған арнайы мерзім қажет, — деген еді Лю Мин.
Дренаж демекші, гидрогеолог Едіге Сабуров бұл мәселені бірнеше жылдан бері көтеріп жүр. Себебі бұл — Атыраудағы жерасты суын азайтатын бірден-бір жоба.
— Дренаждың әртүрлі тәсілі бар. Соның бірі — вертикалды дренаж. Оған құдықтар, шұңқырлар мен ұңғымалар арқылы жерасты суы қабатынан су өндіру тәсілі жатады. Мәселен, «Жұлдыз» тұрғындарына инесүзгі қондырғылары жақсы таныс. Олар жылдам орнатылады. Шағын аумақтағы жерасты суының деңгейін аз уақытта түсіруге қолайлы. Негізінен құрылыс жұмыстары кезінде қолданса, тиімді болады, — дейді гидрогеолог.
Оның айтуынша, инесүзгіні қолдану қымбатқа түседі. Мәселен, 50-100 инеден тұратын сүзгіні 1 сағатқа жалға алу құны 5 мың теңгеден басталады.
— Біздің жерімізде аталған қондырғының 100-ден көп инесі бар түрін қолдану керек екенін ескеру қажет. Бірнеше жылдан бері жерасты суының деңгейін түсіру бағытында талпынып жүргендіктен «Жұлдыз» тұрғын үй алабында вертикалды дренаж жүйесін қолдануды ұсынамын. Мұны өзіміз жасақтап, тәжірибеден өткіздік. Бұл 13 ұңғымадан тұратын жүйені «Мирас» шағынауданындағы Ш.Қаржауов көшесіне орнаттық. Былтыр көктемде тиімділігін көрсетті, - дейді Едіге Сабуров.
Атырау қаласы әкімінің орынбасары Мейіржан Мұқасовтың пікірінше, кәріз жүйесі 1950 жылдан бері жөндеу көрмеген.
Қазір ұзындығы 40 км болатын кәріз желісін жаңарту жұмысы қолға алынған.
— Қалада тәулігіне 50 мың текше метр су тазалайтын № 5 сүзгі стансасын жаңғырту жұмыстары биыл толығымен аяқталады. Осы жылы тәулігіне 60 мың текше метр су тазалайтын № 6 сүзгі стансасының құрылысы басталады. Әсіресе қала тұрғындарын алаңдатқан өзекті мәселенің тағы бірі — шағынаудандардағы кәріз жүйесі. Жауын-шашын кезінде тұрғындардан шағым жиі түседі. Жердің тұздылығы және бар. Осыған орай қаладағы бірнеше шағынауданды орталықтандырылған кәріз жүйесіне қосу үшін 22 учаскеге жүргізілетін кәріз желісінің жобалық-сметалық құжаты әзірленді. Сәтін салса, 2026 жылдан бастап жүргізілетін кәріз желісі қаланың оң жағалауындағы кәріздік-тазарту ғимаратына қосылатын болады. Жалпы бұл жұмысты аяқтауға 5 жыл мерзім қажет. Сол себептен жобаны кезең-кезеңмен іске асырамыз, — дейді Мейіржан Мұқасов.
Еске сала кетелік, бұдан бұрын Атырау маңындағы саяжайларда инфрақұрылым мәселесі шешілмей тұрғанын хабарлаған едік.
