Батыс Ніл вирусы мен чикунгунья Еуропаға таралып жатыр
АСТАНА. KAZINFORM — 2025 жылдың жазы Еуропада масалар арқылы таралатын аурулардың өршуімен ерекшеленбек. Олардың ішінде Батыс Ніл вирусы мен чикунгунья басты қауіп төндіреді. Климаттың өзгеруі қауіптің артуына ықпал етуде, ал алдын алу шаралары халықты қорғаудың негізгі тәсілі болып қала береді, деп хабарлайды Euronews.
Еуропалық денсаулық сақтау органдарының ескертуінше, 2025 жылғы жаз комарлар арқылы жұғатын аурулардың рекордтық өсуімен қатар жүруі мүмкін. Ең үлкен алаңдаушылық туғызатындары Батыс Ніл вирусы мен чикунгунья.
Еуропалық аурулардың алдын алу және бақылау орталығының (ECDC) деректері бойынша, Еуропада масалардың белсенділік маусымы барған сайын ұзақ әрі қарқынды сипат алып келеді. Бұл орташа жылдық температураның жоғарылауымен, қыстың жұмсаруы және жауын-шашын режимінің өзгеруімен байланысты. Мұндай факторлар масалардың көбеюіне және олардың тасымалдаған инфекцияларының таралуына қолайлы жағдай жасайды.
Денсаулық сақтау және климатология саласының сарапшыларының айтуынша, климаттың өзгеруі масалар арқылы таралатын аурулардың Еуропада эндемиялық сипат алуына әкелуі мүмкін.
— Еуропа жаңа кезеңге қадам басты: комарлар арқылы таралатын аурулардың ұзаққа созылатын, ауқымды және қарқынды таралуы шындыққа айналып келеді — деді ECDC директоры Памела Ренди-Вагнер.
Агенттіктің мәліметінше, 2025 жылы Еуропада чикунгуньяның 27 індет ошағы тіркелді — бұл континент үшін рекордтық көрсеткіш. Бұған қоса, Батыс Ніл вирусын жұқтырудың 335 жағдайы анықталды — соңғы үш жылдағы ең жоғары деңгей. Статистика ЕО елдерін де, континенттік Еуропаның өзге мемлекеттерін де қамтиды.
ECDC алдағы апталарда инфекция жұқтыру жағдайларының көбеюі мүмкін екенін болжауда, өйткені вирус белсенділігінің ең жоғары кезеңі әдетте шілде-қыркүйек айларына сәйкес келеді.
Чикунгунья вирусының негізгі тасымалдаушысы — Aedes albopictus немесе «азиялық жолбарыс масасы». Бүгінде ол 16 еуропалық ел мен 369 өңірде тіркелген. Салыстыру үшін, он жыл бұрын оның таралу аймағы бар болғаны 114 өңірмен шектелген еді.
Батыс Ніл вирусын жұқтыру жағдайлары жыл сайын жаңа елді мекендер мен әкімшілік бірліктерде тіркелуде. 2025 жылы бұл тізімге Румынияның Сэлай жудеці, сондай-ақ Италияның Латина және Фрозиноне провинциялары қосылды. Осы өңірлерде кемінде он адам инфекция салдарынан көз жұмды.
— Комарлар арқылы таралатын инфекциялар кеңейген сайын Еуропаның одан да көп тұрғыны қауіп аймағына түседі, — деп атап өтті ECDC-нің тамақ, су, трансмиссивті және зооноздық аурулар бөлімінің басшысы доктор Селин Госснер.
Батыс Ніл вирусын жұқтырған адамдардың көпшілігінде ауру симптомсыз өтеді, бірақ кейбірінде энцефалит (ми қабынуы) пен менингит (ми және жұлын қабықтарының қабынуы) сияқты ауыр асқынулар дамуы мүмкін.
Чикунгунья қызба, бас ауруы, жүрек айну, бөртпе, бұлшықет аурулары, буын ісінуі және ұзақ уақыт сақталуы мүмкін шаршататын буын ауруын тудыруы ықтимал.
Қазіргі уақытта чикунгунья мен Батыс Ніл вирусын емдеудің нақты әдістері жоқ. ЕО-да чикунгуньяға қарсы екі вакцина мақұлданған, алайда Батыс Ніл вирусына қарсы тиімді вакцина әлі әзірленбеген.
Сондықтан да профилактика — бұл инфекциялардың таралуына қарсы күрестің басты құралы болып қала береді. Доктор Селин Госснердің айтуынша, мемлекеттерге «масалардың санын бақылаудың тиімді әрі экологиялық қауіпсіз шараларын күшейту және кеңейту қажет».
Сонымен қатар, тұрғындарға жеке қорғану шараларын сақтау ұсынылады. Залалданған масалар таралған аймақтарда репелленттерді пайдалану, таңертең және кешкісін ұзын жеңді киім мен шалбар кию, терезелерге москит торларын орнату, кондиционерлер мен желдеткіштер қолдану ұсынылады.
Айта кетелік Қытай чикунгунья вирусын жұқтыру қаупі ең жоғары аймақтар тізімін кеңейтті.
