Биылғы оқу жылында Газада 660 000 бала мектептен тысқары қалды
АСТАНА. KAZINFORM — БҰҰ биылғы оқу жылында Газа секторында өмір сүріп жатқан 660 000 бала мектепке бара алмағанын айтып, дабыл қақты. Бұл туралы БҰҰ ресми сайты мәлім етті.
Бүгінде Газа мектептері босқындар үшін баспанаға айналды.
Мәдениет пен білім беру
— Мектепте оқудың орнына, біз сол мектепті паналап, тұрып жатырмыз, — дейді Диана, Газадағы мыңдаған баланың қазір қандай қиын жағдайда екенін сипаттап. Олардың өмірі соғыс кесірінен бұзылды әрі олар үшінші жыл қатарынан мектепке бара алмай отыр.
БҰҰ ақпарат қызметіне сұхбат берген Диана мен басқа да балалар оқу процесіне оралуға ниетті, бірақ қазіргі кезде олар Газадағы баспанасыз қалған адамдар үшін баспанаға айналған мектеп ғимараттарында тұруға мәжбүр. Газадағы 2,3 миллион палестиналық екі жылға созылған соғыс кезінде бірнеше рет тұратын жерін ауыстыруға мәжбүр болды. Бұл соғыс ХАМАС ұйымдастырған шабуылдардан және Израильдің әскери операцияларынан кейін басталды.
БҰҰ-ның Палестина босқындарына көмек агенттігінің (БАПОР) мәліметі бойынша, Газада шамамен 660 мың бала мектеп жүйесінен тыс қалып отыр.
БАПОР мектебінің дәлізінің бірінде, қаптаған адамдар тұрып жатқан жерде, Диана өз күйзелісін жеткізіп, «Біз енді ойнамаймыз сондай-ақ оқымаймыз. Білім жоқ. Біз мектепте тұрамыз, осында тамақтанып, ұйықтаймыз» деді.
Тағы бір палестиналық Миск есімді қыз бала жақында әкесінен айырылып қалды. Оның трагедиясы оқуға мүмкіндік жоқтығымен ұштасып, ушыға түсті.
— Екі жылымыз босқа кетті, — дейді ол. — Егер соғыс болмаса, қазір мен мектепке дайындалып, қалам мен дәптер сатып алатын едім. Енді біз су іздеп, қоғамдық асханаларға барып тамақ табуға тырысамыз. Біз — бала болғандықтан, біз басқа балалар сияқты өмір сүргіміз келеді. Менің әкем қаза болды. Мен неге жетім қалдым? Не үшін менде отбасы мен қалыпты өмір жоқ?
Тоғыз жастағы Джана да оқуына қайта оралуды армандайды: «Біз оқығымыз келеді. Біз үйге қайтқымыз келеді. Біз қалыпты өмір сүргіміз келеді. Дәл қазіргі қоршаған орта — бұл өмір емес», — деді күйзеліп.
Малак үй тапсырмасын орындаудың орнына от жағуға арналған қағаз бен картон жинайды, себебі тамақ пісіру қажет. Ол соғыс аяқталып, оқуына орала алатынына үмітті.
— Біз үйге қайтқымыз келеді. Біз мектепке оралғымыз келеді. Біз пайдалы нәрсе жасағымыз келеді. Біз көптен бері қалыпты тамақ жемедік. Біз қалыпты өмір сүргіміз келеді, — деді ол.
«Жоғалған ұрпақ»
1949 жылы құрылған БҰҰ-ның Палестина босқындарына көмек агенттігі білімсіз қалған балалардың «жоғалған ұрпаққа» айналу қаупі бар екенін ескертеді.
— Газадағы соғыс — балаларға қарсы соғыс, және бұл тоқтатылуы тиіс. Балалар әрқашан қорғалуы керек, — делінген агенттіктің мәлімдемесінде.
Газада шамамен миллионға жуық бала ауыр психологиялық жарақат алған. Мектептердің 90%-дан астамы бұзылған немесе қатты зақымдалған, оларды қалпына келтіру көп уақыт пен ресурстарды талап етеді.
Газа мектептері босқындарға баспанаға айналды.
Батыс жағалау: Дженин лагеріндегі бос мектептер
Шамамен 46 мың баспанасыз қалған бала жаңа оқу жылын БАПОР мектептерінде бастауға тиіс. Зорлық-зомбылыққа қарамастан, мектеп олар үшін қауіпсіз баспана әрі сапалы білім көзі болып қала береді, дейді Батыс жағалаудың БАПОР директоры Роланд Фридрих.
— Өткен жылы дәл осы уақытта мен Дженин лагерінде балалармен оқу жылын ашқан едім, — деп еске алады ол. — Енді сол балалар күштеп көшірілді, ал лагердегі БАПОР мектептері бос тұр.
Батыс жағалаудың солтүстігінде көшірілген 30 мыңнан астам палестиналықтың үштен бірі Дженин, Тулькарм және Нур-Шамс лагерлерінен.
— Шығыс Иерусалимде алғаш рет Израиль билігі БАПОР-дың алты мектебінің ашылуына тыйым салды, бұл шамамен 800 баланы қамтиды, — дейді Роланд Фридрих. — Олардың кейбіреуі ғана басқа мектептерге түсе алды.
БАПОР өкілі мұның бәрі палестиналық балалардың білім алу құқығын бұзып қана қоймай, Израильдің БҰҰ мүшесі ретінде міндеттемелеріне қайшы келетінін атап өтті.
Барлық қиындықтарға қарамастан, БАПОР Батыс жағалауда Палестиналық әкімшіліктен кейінгі ең ірі білім беру қызметтерінің екінші жеткізушісі болып қала береді, мектептер, оқу орталықтары және гибридтік форматтар арқылы білім береді.
— Осы оқу жылында біз оқушыларымыз бен мұғалімдеріміздің қиыншылықтарға қарамастан төтеп беруіне мақтанамыз, — деп атап өтті Роланд Фридрих. — Барлық балаларға жаңа таныстықтар мен білім алуға мүмкіндік тілейміз.
Еске сала кетейік, жақында БҰҰ Газа секторындағы ашаршылықты алғаш рет ресми түрде растаған болатын.
