БТА банктегі несие беру туралы шешімдер формальды түрде жүзеге асырылған

АСТАНА. ҚазАқпарат - Алматы қаласының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотында қашқын банкир Мұхтар Әбіләзов пен оның сыбайластарының қылмыстық ісі бойынша басты сот отырысы жалғасып жатыр. Бүгінгі сот отырысында сотқа жауап берген БТА банктің несиелеу жөніндегі басқармасының бұрынғы басқарушы директоры Гүлнара Тілеуқұлова банктегі несие беру туралы шешімдер формальды түрде жүзеге асырылғанын хабарлады. Оның айтуынша, несие комитетінің мүшелерінің ешқайсысы ұсынылған құжаттардың дұрыстылығын тексере алмаған.

Куәгер соттағы жауабында банктің несиелеу бөліміне тікелей Мұхтар Әбіләзовтің өзі қатаң бақылау жасағанын әңгімеледі. Сол себептен банктің қызметкерлері бірнеше миллиондаған несиелерді алуға өтініштерді толтырғанда ештеңеге де басын қатырмаған. Сонымен қатар, несие комитетінің мүшелерінің ешқайсысы қарыз алушылардың өкілдерімен байланыс орнатпаған. Бұған қоса, несие берудегі тәуекелдер де бағаланбаған, ол туралы ешқандай ақпарат сұралмаған.

«Өйткені аталған компанияларды қаржыландыру және қаржыландыру талаптарын өзгерту туралы барлық шешімдерді Мұхтар Әбіләзов өзі ғана шығаратын. Несиелерді беру туралы формальды түрде шешімдер шығарылып отырды. Ал несие комитетінің мүшелері бұл компаниялардың артында Мұхтар Әбіләзовтің өзі тұрғанын білгендіктен, барлық өтініштерді бірден мақұлдап отырды»,- деп түсіндірді істің ақ-қарасын куәгер.

Атап айтарлығы, кейбір жағдайда несие беру туралы шешімдер сырттай шығарылып отырған. Мұндай жағдайда несие комитеті мүшелерінің үштен бірінің дауысы жеткілікті болған. Сайып келгенде, мұндай механизм Мұхтар Әбіләзовке оффшорлық аймақтағы өзінің қарамағындағы негізгі компанияға бағынышты еншілес компанияларға еш кедергісіз несиелер беруге жол ашқан. Тура осындай тәсілмен Мәскеудегі және Белградтағы құрылыс нысандарының жобасы қаржыландырылғаны мәлім болды. Алайда барлық қарыздар толығымен қайтарылмаған күйінде қалып келген.

Гүлнара Тілеуқұлова өз сөзінде несие комитетінің отырыстары ешқашан өткізілмегенін ашық айтты. «Өйткені Мұхтар Әбіләзовтің нұсқаулары бірден орындалатын еді. Банктің ішкі көптеген процедураларында заң бұзушылықтар көп болатын, бірақ ешкім оған назар аудармайтын»,-деп жалғастырды соттағы сөзін куәгер. Ол сондай-ақ заңсыз несиелерді берумен айналысқан №6 корпоративтік бизнес басқармасының жұмысына  БТА банктің басқарма төрағасының орынбасары Жақсылық Жарымбетов, несиелеу жөніндегі директор Қайрат Садықов және №6 корпоративтік бизнес басқармасының басшысы Вероника Ефимовалар бақылау жасағанын да жасырмай айтты. «Бұл басқарманың есігі үнемі жабық болатын. 14-ші қабатта орналасқан құрылымға ешкім кіре басын сұға алмайтын»,-деді Гүлнара Тілеуқұлова. Айтпақшы, куәгер сот отырысында сотқа дейінгі тергеуге берген түсініктерін де растады.

Бұған дейінгі сот отырыстарында сотқа түсінік берген куәгерлер бірнеше миллиондаған қарыз берілген оффшорлық компаниялар БТА банктің қызметкерлерінің атына, соның ішінде №6 корпоративтік бизнес басқармасының қызметкерлерінің атына тіркелгенін мәлімдеген болатын. Бұл басқарма қарыз алушы компаниялардың құжаттарын дайындаумен айналысқан.