Ердоған жаңа конституция қабылдауға шақырды
АСТАНА.KAZINFORM — Түркияда елдің жаңа конституциясын қабылдау мәселесі қайтадан көтеріліп жатыр. Бұл туралы бір күн бұрын түрік жастарымен кездесуінде Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған мәлім етті, деп хабарлайды Kazinform тілшісі.
Түркия басшысы 20 жыл бұрын қабылданған қолданыстағы негізгі заңның ескіргенін және қазіргі заманға сай келмейтінін атап өтіп, елдің жаңа конституциясын әзірлеу қажеттігін айтты.
— Түркия демократиялық, азаматтық және жаңартылған конституцияға лайық. Біз бұл процесті бұдан былай кейінге қалдыра алмаймыз, — деді Ердоған 19 мамырда жастармен және жас спортшылармен кездесуінде.
Ол жоба бойынша жұмыстардың басталып кеткенін хабарлады. Оның айтуынша, негізгі заңды қалыптастыруға өскелең ұрпақтың қатысуына ерекше көңіл бөлінетін болады. Ердоған бұл жастар жаңа құндылықтардың басты тасымалдаушысы және Түркияның тұрақты болашағының кепілі болатынына сенімді.
Бұл Түркияда жаңа конституцияны қабылдау туралы үндеулердің бірінші рет шығуы емес. Алайда бұл жолы президент биліктің бұл процесті күшейтіп, нақты нәтижелерге қол жеткізуге ниетті екенін ашық айтты.
Президенттің жақтастары жаңа конституция елдегі өзгерістерге сай, демократиялық стандарттар мен мемлекеттің қазіргі негізгі заңындағы «әскери төңкеріс кезеңінің» ізін жою үшін қажет деп санайды.
Сонымен қатар, кей сарапшылар Түркия президентінің жаңа конституцияны қабылдау жөніндегі қазіргі бастамасы елдің негізгі заңын жаңарту ниетімен ғана емес, саяси есептермен де байланысты болуы мүмкін деп есептейді. Атап айтқанда, олар қазіргі конституцияда президент мерзімінің санын екіге дейін шектейтінін және Түркия 2018 жылы президенттік басқару формасына өткеннен бері Ердоған бұл қызметті екінші рет атқарып отырғанын атап өтті.
Қолданыстағы ережелерге сәйкес, парламент мерзімінен бұрын сайлауды тағайындамайынша, оның қайта сайлауға түсуіне рұқсат етілмейді. Бұл тұрғыда жаңа конституцияны талқылау басқа елдердегі прецеденттерге ұқсас терминдерді «нөлден шығару» үшін құқықтық негіз жасап, Ердоғанға ресми түрде сайлауға қатысуға мүмкіндік бере алады.
Ал, Түркияның Әділет және даму партиясы 2027 жылдың күзінде кезектен тыс президенттік сайлау өткізу мүмкіндігін жоққа шығармайды.
Бұған дейін Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған алдағы президенттік сайлауға қатысуы мүмкін екенін меңзеген.
