Фотографтың міндеті суретті сөйлету – Талғат Тәнібаев

ПЕТРОПАВЛ. ҚазАқпарат – Петропавлда өңірге белгілі фототілші Талғат Тәнібаевтің көрмесі ашылды. «Туған жер – тұғырың, туған ел – қыдырың» атты фотокөрме фотографтың 18 жылғы еңбегінің қорытындысы іспеттес. ҚазАқпарат тілшісі кәсіби маманды әңгімеге тартты.

Солтүстікқазақстандық фотограф Талғат Тәнібаевтің алғашқы фотокөрмесін «Qyzyljar» арт-орталығынан тамашалауға болады. Мұнда ізденіс пен көп жылғы еңбектің жемісі – ерекше суреттер орын тепкен. Кімді болсын бейжай қалдырмайтын бұл туындылар Қызылжар өңірінің әсем табиғаты, оның еңбекқор да, дарынды, ақжарқын тұрғындары жайында сыр шертіп, жалпы, өмірдің қас-қағым жарқын сәттерімен бөліседі.

Талғат Тәнібаев облыстық «Солтүстік Қазақстан» газетінің фототілшісі. Оның суреттері мерзімді баспасөздің мазмұнын ашып, шырайын келтіреді. Өңірдегі айтулы оқиға болсын, еңбегімен абырой биігінен көрінген тұлға болсын, табиғаттың ғажайыбы бола ма – мұның ешқайсысы фотографтың объективінен тыс қалған емес.

«Газеттің фототілшісі болғандықтан іс-шараларға, түрлі жиындарға көп барамын. Үнемі оқиға орнында жүремін. Жұмысым өзіме ұнайды. Бұл салада еңбек еткеніме биыл 18 жыл болыпты. Негізгі мамандығым – инженер-механик. Бала кезімде фотограф боламын деп ойламаппын. Десек те, шығармашылыққа жақын болдым. Жақсы сурет саламын.

Жергілікті телеарнада нағашым еңбек етті, мен оның жұмысына қызығып, жиі баратынмын. Менің осы салаға келуіме сол кісі себепкер болды. Қызығушылығымды байқап, бағыт-бағдар берді, телеоператорларға қосып, олардан үйренуіме көмектесті. Қазіргі жетістігім – еңбекқорлық пен ізденімпаздық нәтижесі», - дейді Талғат Тәнібаев.

Фотографтың айтуынша, қазір оның қорында жүздеген фотосурет бар. Ал алғашқы авторлық көрмесіне соның ең үздік деген 30-ы ғана қойылды.

«Ұялы телефонның пайда болуымен қазір әркім фотоға түсіре береді. Бірақ, фото сөйлеуі керек, ол көрген адамға эмоция сыйлауы тиіс. Суретке қарап адам түсінуі керек не болып және қайда болып жатқанын. Фотоға түсіргенде жарық та, ракурс та, түсіріп жатқан объектің де маңызды. Мәселен, спорттық іс-шараны түсіретін болсаң белгілі бір сәтті қалт жібермеуің керек. Ал пейзажды түсірудің өз қыр-сыры бар.

Әлеуметтік желіге салынатын сурет бір басқа да, газет-журнал бетінде шығатын фотоның өз талаптары бар. Газетте жарияланатын репортажды бір ғана кадрмен беруге болады. Репортаждық кадрды ұйымдастыруға, не болмаса ойдан шығарып түсіруге болмайды. Бұл, әрине, шеберлікті, тәжірибені, үнемі кәсіби шыңдалуды және орасан еңбекті қажет етеді. Фотографтың көзқарасы ерекше болуы маңызды, басқалар мән бермегенді, көпшілік көрмегенді байқап, объективіне алуы керек», - дейді Талғат Тәнібаев.

Талғаттың мұрағатында пейзаж да, портрет те, репортаж да бар. Десек те, ауылда туып, балалық шағы ауылда өткендіктен болар, оған ауылдың тұрмысын, ұлттық нақышын жоғалтпаған қазақы елдімекендерді түсіру жанына жақын.

«Аудандарға, ауылдарға жиі іссапармен шығып тұрамыз. Шалғайдағы елдімекендерге барған ұнайды. Мұндайда мен барынша тұмса табиғатты, әдемі жерлерін, ерекше адамдарды түсіруге тырысамын. Мен белгілі бір стильді ұстанбаймын, қалай көремін, солай түсіремін. Кей фототілшілер кадрды алдын ала жоспарлайды, ал мен осы уақытта қас-қағым сәтті түсіргенді ұнатамын.

Жалпы, жақсы фотограф болу үшін қымбат фотоаппараттың болуы жеткіліксіз. Адамның өз көзқарасы болуы тиіс. Бүгінде фотограф көп. Бірақ, өз қолтаңбасы бар кәсіби мамандар санаулы», - дейді фотограф.

Маманның айтуынша, кейде сәтті кадр үшін біраз еңбектенуге, тәуекелге баруға, ал кейде бірнеше күндеп күтуге тура келеді.

«Іссапармен Айыртау ауданындағы шағын ғана Сарысай ауылына жол түсті. Елдімекен төбенің етегінде тұр екен. Ауылды жоғарыдан түсірмек болып, дөңнің үстіне шықпақ болдым. Күн салқын, жел өңменіңнен өтеді, орта жолға жеткенде жаңбыр жауып кетті. Шылқып су болдым. Бірақ әдемі кадрға қол жеткізу үшін қиындыққа қарамай дөңге шықтым. Жоғарыдан алақандағыдай көрінген ауылды фотоға сәтті түсіріп, бар шаршағаным ұмыт болды», - дейді фототілші.

Талғат Тәнібаевтің фоторепортажы 2016 жылы Президент әкімшілігі журналистер арасында ұйымдастырған сайыста үшінші орынды иеленген екен.