Газа секторыдағы аштық қаупі уақытша сейілді – БҰҰ Бас хатшысы
АСТАНА. KAZINFORM – БҰҰ Бас хатшысы Антониу Гутерриштің айтуынша, Интеграцияланған азық-түлік қауіпсіздігі фазалары классификациясының (ИКФ) жаңа есебіне сәйкес, Газадағы аштық қаупі уақытша сейілді. Бұл туралы БҰҰ Жаңалықтары хабарлады.
Нью-Йорктегі БҰҰ штаб-пәтерінде журналистерге берген мәлімдемесінде Гутерриш жаңа деректерге сәйкес, анклавтағы көп адам қазір азық-түлікке қол жеткізе алатынын айтты. Оның сөзінше, гуманитарлық ұйымдар күн сайын 1,5 миллионнан астам ыстық тамақ дайындап, бүкіл секторға азық-түлік жиынтықтары жеткізілуін жалғастырып жатыр.
— Таза су көбірек қауымдастықтарға жеткізіліп отыр. Кейбір медициналық мекемелер қайта жұмысын бастады, — деді ол.
Қысқы боран кезінде БҰҰ агенттіктері тез арада шатыр, көрпе, киім және басқа көмек түрлерін ұсынды.
Бас хатшы қол жеткізілген прогрестің гуманитарлық ұйымдардың, мүше мемлекеттердің, сондай-ақ Азаматтық-жауынгерлік координация орталығымен кеңейіп келе жатқан ынтымақтастық арқасында мүмкін болғанын атап өтті.
Бағалауға сәйкес, Газада 1,6 миллион адам, халықтың 75%-дан астамы азық-түлік тапшылығын сезініп отыр. Есеп бойынша, қазіргі кезде сектордың бірде-бір аймағы толық аштық (ИКФ бесінші фаза) деңгейінде емес, бірақ анклавтың дерлік бүкіл аймағы төтенше жағдай (төртінші фаза) деңгейінде қалып отыр.
Азық-түлік тапшылығы әсіресе балалар, жүкті және бала емізіп отырған аналар арасында әлі де ауыр мәселе болып қала береді. 2026 жылдың ортасына дейін 6 айдан 5 жасқа дейінгі 101 мыңнан астам бала аштыққа ұшырауы мүмкін. Сонымен қатар, шамамен 37 мың жүкті және сәбилері бар әйелге емдеу қажет болады.
— Газадағы адамдардың азаптарын көргенде жүрегім жарылып кетеді, — деді Гутерриш.
Оның айтуынша, балалар су басқан шатырларда ұйықтауға мәжбүр.
Бас хатшы Израиль әскері орналасқан Газаның көп бөлігінде ауыл шаруашылығы жерлері мен кей аудандар әлі де қолжетімсіз екенін атап өтті. Соғыс пен шабуылдар жалғасып жатыр, азаматтық тұрғындар арасында құрбандар саны өсіп отыр, гуманитарлық топтар қауіпке ұшырап отыр.
Гутерриш БҰҰ қазан айынан бері «өмірлік маңызды көмек арналарының сақталуын қамтамасыз ету үшін бар күшін салғанын» еске салды: наубайханаларды қолдау, миллиондаған тамақ бөліктерін жеткізу, тамақтану орталықтарын қайта ашу, ауруханаларды қалпына келтіру, балаларды вакцинациялау, қирандыларды тазалау және су құбырларын жөндеу. Дегенмен, көмек қажеттіліктері көмек көлемінен жылдам өсіп барады.
Осыған байланысты Бас хатшы «тұрақты атысты тоқтату қажет» деді. Сондай-ақ, ол қосымша өткізу пункттерін ашуға, маңызды тауарлардың кірісіне шектеулерді алып тастауға, бюрократиялық кедергілерді жоюға, Газада қауіпсіз маршруттарды қамтамасыз етуге, тұрақты қаржыландыруға шақырды.
Гутерриш Батыс жағалаудағы жағдайдың «жедел нашарлап бара жатқанын» атап өтіп, палестиндіктер Израиль қоныстанушыларының зорлық-зомбылық, жерді иелену, үйлерді бұзу және қозғалыс шектеулеріне тап болып жатқанын жеткізді. Солтүстік Батыс жағалауында Израиль күштері жүргізген операциядан кейін ондаған мың адам үйлерін тастауға мәжбүр болды.
Ол халықаралық құқық бүкіл оккупацияланған Палестина территориясында, оның ішінде Шығыс Иерусалимде де сақталуы тиіс екенін еске салды. Бас хатшы БҰҰ Халықаралық Сотының уақытша шараларын және 2025 жылғы 22 қазандағы консультативтік қорытындысын еске салды, онда Израильге гуманитарлық көмекті жеткізуге мүмкіндік беру және БҰҰ-мен ынтымақтасу, БҰҰ мен оның персоналының артықшылықтары мен иммунитетін сақтау міндеті жүктелген.
Гутерриш БҰҰ-ның Палестина босқындарына көмек агенттігіне (UNRWA) қолдау көрсетуді тағы бір мәрте атап өтті, агенттік Газада және өңірдің басқа бөліктерінде палестиндіктерге қызмет көрсетуде маңызды рөл атқаратынын мәлімдеді.
Қорытындысында ол «Бұл дағдарыс — адамның шешімдерінен туындаған. Ол адамдардың таңдауы арқылы шешіле алады, егер саяси ерік болса» деді. Бас хатшы атысты тоқтату режимінің толық орындалуын, «шексіз зорлық цикліне» нүкте қоюды және екі мемлекетті қалыптастыру процесіне жол ашуды талап етті.
Айта кетелік Израиль делдалдардың бітімгерлік күш-жігері аясында Газа секторына соққы жасады.
