Иран билігі халықты WhatsApp қосымшасын жоюға шақырды
АСТАНА. KAZINFORM — Тегеран танымал мессенджерді қолданушылардың деректерін жинады деп айыптап отыр, алайда нақты дәлелдер келтірілген жоқ, деп хабарлайды Kazinform тілшісі.
Сейсенбі күні Иранның мемлекеттік телеарнасы азаматтарға ұялы телефондарынан WhatsApp қосымшасын өшіруге кеңес берді. Мұндай ұсыныс мессенджердің қолданушылар деректерін Израильге жолдайды деген айыптаулар негізінде айтылды, алайда нақты дәлелдер келтірілген жоқ.
Meta корпорациясына тиесілі WhatsApp компаниясы ресми мәлімдемесінде бұл айыптауларды теріске шығарып, «осы жалған хабарламалар қызметті бұғаттауға себеп болуы мүмкін, ал адамдар үшін байланыста болу әсіресе маңызды» деп атап өтті.
Сондай-ақ олар «қолданушылардың нақты орналасқан жерін бақыламайтынын, сөйлесу журналдарын сақтамайтынын және үкіметтерге жаппай ақпарат бермейтінін» мәлімдеді.
WhatsApp компаниясы да соңғы шифрлау технологиясын қолданатынын еске салды, бұл дегеніміз тек жіберуші мен қабылдаушы хабарламалардың мазмұнын көре алады. Деректер ұсталған жағдайда да, олар арнайы кілтсіз қолжетімсіз болып қалады.
Дегенмен, сарапшылар қосымша әлі де шифрланбаған метадеректерді жинауы мүмкін екенін атап өтті.
Корнелл университет инженерлік факультетінің профессоры Грегори Фалько Associated Press агенттігіне берген сұхбатында бұл ұзақ уақыт бойы мәселе болып келгенін және кейбір пайдаланушылардың WhatsApp қолданбауын таңдауының себебі екенін айтты.
Оның айтуынша, тағы бір алаңдаушылық туындататын мәселе — деректердің елден тыс жерде сақталуы екенін атап өтті, бұл цифрлық егемендік мәселелерін көтереді.
— Мемлекеттер өздерінің алгоритмдерін пайдаланып, деректерді өз аумағында орналастырып, өңдеуі керек. Глобалды сақтау инфрақұрылымына деген сенім төмендеп келеді, — деп қосты ол.
Иранда әлеуметтік желілерге қолжетімділік уақытша шектеліп тұрады. Ресми тыйымдарға қарамастан, көптеген пайдаланушы оларды VPN арқылы айналып өтеді. 2022 жылы әйелдерге қатысты моральдық полицияның ұстауынан кейінгі жаппай наразылықтар аясында билік WhatsApp пен Google Play-ді бұғаттады, бірақ 2024 жылдың соңында тыйым алынып тасталды. Оған дейін WhatsApp елде Telegram және Instagram қосымшаларымен қатар ең танымал мессенджерлердің бірі болғант еді.
Сонымен қатар, сейсенбі күні Иранның Киберқауіпсіздік басқармасы мемлекеттік қызметкерлер мен олардың қауіпсіздік қызметтеріне интернетке қосылған барлық құрылғыны пайдалануға тыйым салды. Бұл директива смартфондар, ақылды сағаттар, планшеттер және басқа да қосылған құрылғыларға қатысты және өткен жылы «Хезболла» мүшелеріне қарсы Израильдің «пейджерлік шабуылына» ұқсас оқиғалардың алдын алу мақсатында қабылданған көрінеді.
Сейсенбі күні Иранның жетекші мемлекеттік банктерінің бірі Sepah Bank хакерлік топтың ауқымды кибершабуылына ұшырап, клиенттерге қызмет көрсету мен банктік жүйелерге қолжетімділікте үзілістер болды.
Бұдан бөлек АҚШ президенті Иранның Жоғарғы жетекшісі Али Хаменейді жоюға қабілетті екенін, бірақ әзірге оны жоюды жоспарламайтынын мәлімдеді.
Өз кезегінде аятолла Хаменеи Иранның таңылған соғысқа да, таңылған бейбітшілікке де көнбейтінін айтты.
