Қазақстанға заңсыз әкелінген және тіркелмеген смартфондарды бұғаттайды – депутаттық сауал
АСТАНА. KAZINFORM – Мәжіліс депутаты Екатерина Смышляева елімізде сырттан келетін мобильді құрылғыларды заңды тіркеу және қолдану мәселелерін көтерді.
- Техника шығарушылардың мәліметтері бойынша, былтыр елімізге нарықтағы мобильді құрылғылардың 64% заңсыз әкелінген. Осылайша қосылған құн салығы бойынша мемлекет 100 млрд теңгеден қағылды. Мобильді құрылғылар елге кедендік рәсімдеусіз әкелінеді немесе түпнұсқаның орнына арзан, яғни жалған өнімдерді сатады. Гаджеттер ресми түрде әкелінуі мүмкін, бірақ құжатта олар бағаны төмендетеді, ал қымбат смартфондар бюджеттік модель ретінде ресімделеді. Алаяқтар ресми құрылғының бірегей нөмірін көшіреді және оны заңды етіп көрсету үшін контрабандалық телефонға жалғайды. Шекарадан өту кезінде салықсыз көбірек телефондар әкелу үшін басқа біреудің немесе жалған төлқұжатты пайдаланады. Сонымен қатар, ұялы байланыс құрылғыларын есепке алу үшін қосымша бақылау маркерлерін ойлап табудың қажеті жоқ. Оларды өндірушілер өз еркімен IMEI кодтары түрінде құрылғыға енгізеді. Оны салыстыру үшін халықаралық мәліметтер базасы бар, - деді Екатерина Смышляева Үкімет басшысының атына депутаттық сауал жолдай отырып.
Осы орайда халық қалаулысы биыл қаңтарда Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі алғашқы қадам жасағанын айтты. Атап айтқанда, қолданушының ЖСН/БСН-мен байланыстыра отырып, IMEI бойынша абоненттік құрылғыларды тіркейді, ал тіркелмеген құрылғыларды бұғаттайды және бастапқы қосылған кезде тіркеу мерзімін регламенттейтін бұйрыққа қол қойылды.
Депуаттың айтуынша, заңды құрылғылардың заңсыз құрылғылардан айырмашылығын анықтау тәртібі жоқ, сонымен қатар қайталама нарық пен қайта экспорттау мәселелері қарастырылмаған.
Сондай-ақ, Екатерина Смышляева Үкімет басшысының назарына келесі жайттарды ұсынды:
1. Импорттың заңдылығын және салық төлеуді тексеру үшін IMEI жүйесін кедендік деректермен біріктіруді қамтамасыз етіңіз;
2. IMEI-ді зияткерлік меншік объектілерінің кедендік тізілімімен автоматты түрде салыстыруды қамтамасыз ету;
3. Кедендік рәсімдерден ресми түрде өткен импортталған құрылғылардың «ақ тізімін» жасаңыз және оны сатып алу кезінде құрылғыны тексеру үшін әр тұтынушыға қол жетімді етіңіз;
4. Лимиттерді енгізу, мысалы, жылына 2 құрылғыдан артық емес және жеке пайдалануға арналған құрылғыларды әкелудің белгіленген нормаларынан асқан кезде міндетті декларациялау;
5. Құрылғыларды автоматты түрде тексеруді қамтамасыз еткеннен кейін ғана байланыс операторының желісіндегі заңсыз телефондардың бұғатталуын тұрақты негізде қамтамасыз ету. Бұл ретте ережелер шыққанға дейін елге әкелінген құрылғылар қызмет ету мерзімі аяқталғанға дейін заңдастырылуы және айналымнан табиғи түрде шығарылуы тиіс. Өйткені, азаматтар оларды түпнұсқалығын тексере алмай сатып алды;
6. Мобильді құрылғылардың көлеңкелі нарығын бақылауды заңнамалық реттеу бөлігінде біздің фракцияның ұсыныстары бойынша үкіметтің қорытындысын дайындауды жеделдету.
Сондай-ақ, Мәжіліс депутаты Ирина Смирнова елімізде шетелдік агенттерге қатысты заң керектігін айтып, Үкімет басшысының атына депутаттық сауал жолдады.
