Қазақстанның 426 елді мекенінде су тапшылығы мәселесі шешімін табады

АСТАНА. KAZINFORM – 2030 жылға дейін су саласын дамыту жөніндегі кешенді жоспар жүзеге асса,  су ресурстарын басқару тұжырымдамасы, Су үнемдеу жөніндегі жол картасы, сондай-ақ жаңа Су кодексін әзірлеу әрі іске асыру мәселесі қаралыстырлған. Бұл туралы Үкімет мәлім етті.

Су саласындағы негізгі проблемаларды — мысалы, ауыз су мен суармалы судың жетіспеушілігін, сондай-ақ жиі болатын су тасқынын тиімді шешу үшін Үкімет шаралар кешенін қабылдауда. Олардың қатарында 2030 жылға дейін су саласын дамыту жөніндегі кешенді жоспарды, 2024-2030 жылдарға арналған су ресурстарын басқару тұжырымдамасын, Су үнемдеу жөніндегі жол картасын, сондай-ақ жаңа Су кодексін әзірлеу және іске асыру бар. Бұл бастамалар жағдайды жүйелі түрде жақсартуға бағытталған және жақын арада айтарлықтай оң нәтижелер туралы айтуға негіз береді.

Ең алдымен, халықты ауыз сумен қамтамасыз етуге қатысты мәселе ұзақ уақыт бойы шиеленісті болып келді, әсіресе ауылдық жерлерде тұрғындар сапалы әрі тұрақты сумен қамтамасыз етудің жетіспеушілігіне тап болды. Дегенмен, 426 елді мекенді және миллионнан астам адамды қамтитын 28 инфрақұрылымдық жобаны жүзеге асырудың арқасында жағдай айтарлықтай жақсарады деп күтілуде. Бұдан басқа, Ақтөбе облысындағы «Көкжиде» кен орны сияқты жерасты көздерін дамыту тәулігіне қосымша 173,4 мың м3 сумен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

— Егістіктерді суару мәселесіне келетін болсақ, осыған дейін ауыл шаруашылығын сумен қамтамасыз ету тұрақты жүргізілмей қалғанын және тозған суару желілеріндегі шығындар айтарлықтай көлемге жеткенін атап өткен жөн. Алайда жағдай түбегейлі өзгеруде: 20 жаңа су қоймасын салу және 15 қолданыстағы су қоймасын қалпына келтіру, сондай-ақ 14 мың шақырымнан астам суару каналдарын реконструкциялау көзделген. Сонымен бірге су үнемдеудің заманауи әдістері, соның ішінде су үнемдеу технологияларын енгізуді субсидиялау енгізілмек, бұл қызметтердің құнын айтарлықтай төмендетуге әкеледі, — делінген хабарламада.

Осылайша, өнімсіз шығындарды азайту арқылы аграрлық сектор біртіндеп ұзақ уақыт бойғы су тапшылығы жағдайынан шығып, тұрақты әрі үнемді сумен қамтамасыз етуге көшеді.

Сайып келгенде, су тасқынының алдын алу саласында да түбегейлі қадамдар жасалуда. Егер бұрын әрбір су тасқыны маусымы мүлік пен ауыл шаруашылығына залал әкелетін болса, қазір көктемгі суларды жинақтау үшін жалпы сыйымдылығы 180 млн м3 дейінгі су қоймалары салынып жатыр.

Сонымен қатар жаңа нормативтік актілер су тасқынын басқарудың жүйелі тәсілін көздейді, онда су тасқынының едәуір көлемі су жайылмаларына, көлдерге және жайылымдарға жіберіледі, осылайша экожүйелерді қолдайды және шөлейттенудің алдын алады. Сондай-ақ елді мекендерді су тасқынынан қорғау үшін инженерлік құрылыстар салуды міндеттейтін нормалар көзделген. Осының арқасында Қазақстан салдарлармен реактивті күрестен су тасқыны тәуекелдерін белсенді басқаруға дәйекті түрде көшіп жатыр.

Осылайша, Мемлекет басшысының тапсырмаларын дәйекті жүзеге асыру нәтижесінде су ресурстарын басқарудың тұрақты жүйесі қалыптаспақ.

Айта кетейік, бес жылда 40 тан астам жаңа су қоймасы салынбақ.