Климаттың жылынуы Орталық Азияның ауыл шаруашылығы саласына қауіп төндіреді – сарапшы
АСТАНА. KAZINFORM — Орталық Азия климаттық өзгерістерге ең осал аймақтардың бірі саналады. Мұнда температура планетадағы орташа деңгейден жылдам көтеріледі. Сарапшылардың пікірінше, бұл азық-түлік қауіпсіздігі мен ауыл шаруашылығына қауіп төндіреді.
Соңғы үш онжылдықта аймақтағы орташа жылдық температура Цельсий бойынша 0,5 градусқа көтерілді және 2085 жылға қарай 2,0-ден 5,7 градусқа дейін көтеріледі деп болжанды. Ауа райының қолайсыз құбылыстары мен апаттарының жиілігі мен жылдамдығының артуы, ең алдымен, ауылшаруашылық өндірісіне және азық-түлікпен қамтамасыз ету мәселелерін шешуге қауіп төндіреді, бұл мұздықтар алаңының қысқаруына әкеледі.
Соңғы 50 жылда көлемнің төмендеуі 30% -ға жақындады. Бұл өзен ағынының төмендеуіне әкеп соғады және аймақтағы ауыл шаруашылығы мен азық-түлік қауіпсіздігіне қауіп төндіреді. Топырақтың кебуі егін өнімділігін 30-50% төмендетуі мүмкін.
Қырғызстан мал шаруашылығы және жайылымдар ғылыми-зерттеу институтының жайылым және жем бөлімінің меңгерушісі Наталья Килязованың айтуынша, жаһандық жылыну ауыл шаруашылығына бірнеше аспектіде әсер етеді.
«Біріншіден, температураның көтерілуі климаттық белдеулердің өзгеруіне әкеліп соғады, бұл өсіруге арналған дақылдарды таңдауға әсер етеді. Көптеген өсімдіктер қалыпты өсу үшін арнайы температуралық талаптарға ие және климаттың өзгеруі оларды өсіру мүмкіндігін шектеуі мүмкін. Екіншіден, климаттың өзгеруі жауын-шашынның таралуына әсер етеді. Жауын-шашынның көбеюі немесе керісінше, азаюы ауыл шаруашылығы жерлеріне айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Жауын-шашынның болмауы құрғақшылықты тудырады, бұл егіннің толық жоғалуына әкеледі. Екінші жағынан, жауын-шашынның көбеюі су тасқыны немесе топырақ эрозиясы сияқты мәселелерге әкелуі мүмкін. Үшіншіден, температуралық жағдайдың өзгеруі белгілі бір зиянкестердің көбеюіне және аурулардың таралуына ықпал етеді, бұл түсімнің төмендеуіне әкелуі мүмкін, - деп түсіндірді Наталья Килязова.
Сарапшының пайымдауынша, климаттың өзгеруі ауыл шаруашылығына қатты әсер етеді. Сондықтан өзгермелі климаттық жағдайларға төзімділік пен бейімделу ауыл шаруашылығы өндірісі үшін маңызды.
