Конституциялық сот букмекерлерге қатысты маңызды шешім шығарды
АСТАНА. KAZINFORM – Конституциялық сот қазақстандық азаматтың букмекерлік кеңседе ұтысты төлемеу жағдайында сот қорғау құқығын шектеу нормасын тексеру туралы өтінішін қарастырды.
Букмекерлік кеңсе ірі ұтысты төлеуден бас тартып, ставкаларды жойып, қабылдау ережелерінің бұзылғанын алға тартқан. Бұған жауап ретінде ойыншы бұл шешіммен келіспей, Конституциялық сотқа жүгінген.
Тексерудің негізі Азаматтық кодекстің 914-бабы болды. Бұл бапқа сәйкес, егер ұйымдастырушы ойын өткізу ережелерін сақтаса, ойындар мен бәс тігулерге қатысты даулар сот қорғауына жатпайды. Ерекше жағдайлар тек 913-бапта көрсетілген.
Өтініш субъектісінің пікірінше, мұндай шектеу Конституцияға қайшы келеді, ұтыс сомаларын өндіріп алу туралы талап қоюлары бойынша сот арқылы қорғалу құқығын шектейді және ойын бизнесін ұйымдастырушыларға қатысты өзін тең емес жағдайға қояды. 2023 жылғы желтоқсанда өтініш беруші ұтыс сомасын өндіріп алу туралы талап қоюмен сотқа жүгінген. Кодекстің 914-бабына сілтеме жасай отырып, бірінші сатыдағы сот іс бойынша іс жүргізуді тоқтатқан, ал апелляциялық саты шешімді өзгеріссіз қалдырған, – деп мәлімдеді сот.
Тексеру нәтижелері бойынша Конституциялық Сот құмар ойындар мен бәс тігуден туындайтын қатынастар құқықтық қорғауға жатпайды деп танылады, өйткені олардың ерекшелігі – тараптардың заңмен белгіленген қарсы міндеттемелерінің болмауында және кепілдік берілген орындаудың мүмкін еместігінде деп атап көрсетті. Мұндай тәсіл Конституцияға қайшы келмейді. Өз кезегінде, мемлекет лицензиясын алған ойын бизнесі субъектісі ұйымдастырған құмар ойындар мен бәс тігуде ұтыс ұтқандардың сот арқылы қорғалуына жол бермеу Қазақстан Республикасы азаматтық заңнамасының негізгі бастауларына қайшы келеді және құмар ойындардың лицензияланған ұйымдастырушыларының шарт міндеттемелерін орындамауын өршітеді.
Сонымен қатар Конституциялық Сот АК-нің 914-бабының кейбір ережелері қолданыстағы редакциясында жеткілікті түрде анық тұжырымдалмаған, оларды біркелкі түсінуді және қолдануды қамтамасыз етуге мүмкіндік бермейді, әртүрлі интерпретациялауға жол береді деп атап өтті.
Осы жазылғандардың негізінде, Конституциялық Сот АК-нің 914-бабын «ойын бизнесін ұйымдастырушы құмар ойындарын және (немесе) бәс тігуді өткізудің шарттарын сақтаған кезде» деген сөздер бөлігінде Конституцияға сәйкес келмейді деп таныды және Үкіметке белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының заңнамасын осы нормативтік қаулыға сәйкес келтіру мәселесін қарауды ұсынды, - делінген хабарламада.
Еске салсақ Конституциялық сот бейбіт жиналыстарды өткізу тәртібі туралы нормаға түсіндірме берген еді.
