Магистратураға түсу кезінде бакалавриат бейініне қарай шектеу енгізіле ме – Ғылым министрлігі жауабы
АСТАНА. KAZINFORM – Ғылым және жоғары білім министрлігі Мәжіліс депутаттарының магистратураға түсу кезінде бакалавриат бейініне қарай шектеу енгізуге қатысты сауалына жауап берді.
- «Білім туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің білім беру бағдарламалары жоғары білікті педагогтарды, ғылыми қызметкерлер мен басқарушы кадрларды даярлауға, олардың ғылыми, педагогикалық және кәсіптік даярлық деңгейін дәйекті арттыруға бағытталған. Бүгінгі таңда магистратура бағдарламалары сабақтас пәнді тереңдетуге немесе бұрын алған білімдерін жаңа құзыреттермен толықтыруға мүмкіндік береді. Бір салада базалық білім алған жоғары оқу орындарының түлектері оқу немесе практикалық қызмет барысында көбінесе кәсіби бағытты өзгерту немесе кеңейту қажеттілігін түсінеді және қолданыстағы қабылдау механизмі оларға мансаптық немесе білім беру жоспарларын түзетуге мүмкіндік береді, - деді Ғылым министрінің міндетін атқарушы Динара Щеглова жауабында.
Оның атап өтуінше, бакалавриат бейініне қатаң байланыстырмай магистратураға түсуге жіберу халықаралық тәжірибеге сәйкес келеді. Әлемнің жетекші университеттерінде тек бейін ғана емес, сонымен бірге академиялық жетістіктер, білімді жоғары академиялық деңгейде меңгеру және қолдану қабілеті, ұсыныстар мен практикалық тәжірибенің болуы бағаланады. Болон процесіне қатысатын елдерде магистратура бағдарламаларына жеткілікті дайындық пен қызығушылық болған жағдайда түсуге болады.
- Бұл танылған тәсілден бас тарту қазақстандық жоғары оқу орындарының бәсекеге қабілеттілігін төмендетуі, халықаралық бағдарламаларға (Erasmus+, DAAD, Fulbright) қатысу мүмкіндігін шектеуі ықтимал. Сонымен қатар, жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес магистратураның білім беру бағдарламасының бейіні жоғары білімнің білім беру бағдарламасымен сәйкес келмеген жағдайда магистрантқа игеру үшін пререквизиттер белгіленеді. Қажетті пререквизиттердің тізбесін және оларды игеру мерзімдерін ЖЖОКБҰ дербес айқындайды. Сондықтан магистратураға түсу кезінде білім беру бағдарламасының бейіні сәйкес келмеген жағдайда міндетті түрде қажетті пререквизит тапсырылады. Бұл тәсіл оқу бағытын таңдауда икемділік пен зейін арасындағы тепе-теңдікті қамтамасыз етеді, - деді Динара Щеглова.
Вице-министрдің атап өтуінше, 2018 жылдан бастап жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің мемлекеттік стандарттары оқу нәтижелеріне бағдарлана отырып неғұрлым икемді әзірленді. Осы стандарттарда бакалавриаттағы барлық жоғары оқу орынының академиялық дербестігі - 80, магистратурада – 85, докторантурада 90 пайызға дейін кеңейтілді.
- Бүгінде ЖОО-лар жұмыс берушілермен тығыз өзара іс-қимылда экономика салаларының қажеттілігін ескере отырып, білім беру бағдарламаларын дербес әзірлейді. Бұл білім беру қызметтерін ұсыну сапасының көрсеткіші болып табылатын сұранысты белгілейтін нарық. Өз кезегінде, бұл бәсекелестікті күшейтеді, сапаны жақсартады, икемді болуға және кез келген өзгерістерге тезірек жауап беруге мүмкіндік береді. Айта кету керек, жыл сайынғы бакалавриат бітіретін 150 мың адам, оның ішінде 16 мың адам ғана магистратураға түседі, яғни 11 пайызы ғана. Магистратураға түсу кезінде шектеу енгізу қабылдау көрсеткішін едәуір төмендетіп, талантты жастардың шетелге кетуіне әкелуі мүмкін. Осыған байланысты, бүгінгі таңда бакалавриат бейіні бойынша шектеу жағына қарай қайта қарауды орынсыз деп санаймыз. Бұл ретте қабылдау рәсімдерін жетілдіру және іріктеу критерийлерінің ашықтығын күшейту жөніндегі жұмыс жалғастырылатын болады, - деді ол.
Бұған дейін қыркүйек айында студенттердің стипендиясы қаншаға өсетінін жазған едік.
