МЕРЕЙЛІ ОТБАСЫ: Бисекеновтар әулетінің қол жеткізген табыстары Маңғыстау спорт шежіресінде алтын әріптермен жазылды
Дәл осы сөз аймақта спорт саласының дамуына зор үлес қосқан, аттары Маңғыстау спорт тарихында алтын әріптермен жазылған Бисекеновтар әулетіне арналғандай. Отбасының отағасы Жұбатқан Бисекенов Маңғыстау ауданының Ақшымырау ауылында қарапайым отбасында дүниеге келген. Жастайынан қазақ күресімен айналысып, талай додаларда облыс намысын абыроймен қорғаған. Отан алдындағы борышын өтеу үшін әскер қатарына алынған кезде де спортпен айналысып, чемпион атанған. Кейін Алматы қаласына жоғары оқу орнына құжат тапсырып, білім алыпты. Оқу орнында белсенділігімен көзге түсіп, қатарластарының алды болып, талай жарыста қарсылас шыдатпай, жеңімпаз атанады. Шаңырақ көтеріп, отбасылы болған соң спорттан алыстап, ел қатарлы еңбекке араласады. Ұзақ жылдар ауылда көлік жүргізушісі болып жұмыс істейді.
Жұбатқанның әкесі Төрекен Мамайұлы да өз ортасына сыйлы азамат болған. Ауыл, аудан, республика көлемінде өткен талай тойларда күресіп, қарсылас шыдатпай, үнемі жеңіске жеткен. Төрекеңнің арғы тегі өз заманында Бекет атадан бата алған Байсал бабасы да мықты күрескен. Текті әулеттің ізін жалғап Өтеу, Саламат, Мамай, Қаралда, Қартқожық есімді палуандар шыққан. Сондықтан да болар, Жұбатқан аға да ұлының ата-баба жолын қуып, спорттық династияны жалғастыратындығына кәміл сенеді. Әке үмітін ақтаған ұлы Манарбек те бүгінгі таңда тек қана түбекке емес, республика көлеміне танымал спорт саңлағы атанды. Ол бүгінгі таңда самбодан облыстың бас бапкері, облыстың дзюдодан жасөспірімдер арасындағы аға бапкері, халықаралық дәрежедегі спорт шебері атанып қана қоймай, Ақтаудағы жастар мен жасөспірімдерге арналған «Жастар» спорт кешенінің басшысы қызметіне тағайындалды. Бүгінде білікті бапкер Манарбектің шекпенінен Аманбек Құлқаев, Сұңғат Жұбатқан, Нұрболат Сенғалиұлы, Бауыржан Сағынғали, Ғайса Қалмұқанов, Ерлан Серіков сынды халықаралық жарыстарда топ жарып жүрген палуандар шықты.
Ол жеңіске оңайлықпен қол жеткізген жоқ. Қаншама тер төгілді, тынымсыз еңбек етті. Алдымен өз туған жері Шетпеде жұмыс істеп, болашақ палуандарды дайындады. Ерте тұрып, шәкірттерінің барлығын мектептің стадионында жинап, арнайы жаттығу жасатып, жүгіртетін. Жан жылуын, бойындағы бар асыл қасиетін шәкірттерінің бойына сіңіріп, ел намысын қорғайтын мықты спортшы дайындау үшін біраз тер төкті. Соның нәтижесінде шәкірттері де талай байрақты бәсекелерде ауыл намысын өз деңгейінде қорғап, үнемі жүлделі орындардан көрінді. Кейін облыс орталығына ауысып, көп ұзамай қаладағы «Жастар» спорт кешенінің басшысы қызметіне тағайындалады. Қазақ күресінен ұлттық дәрежедегі төреші атанды. Сондай-ақ ҚР-дың «Дзюдо тарланы» деген орденін иеленіп, ҚР-дың Спорт министрлігінен «Спортты дамытуға қосқаны үшін» төсбелгісімен марапатталды. - Балтабай атты ұстазым болды, сол кісі мені қазақ күресіне көп баулыды. Кейін әскерге шақырылып, Отан алдындағы борышымды өтедім. Елге келгеннен кейін еңбекке араласып, бапкерлікті қолға алып, өзімнің үйренгендерімді шәкірттердің бойына дарытуды мақсат еттім. Спортта жүргеніме 20 жылдай уақыт болыпты. Осы жылдар аралығында 200-ге жуық спорт шеберіне үміткер палуандарды дайындап шығардым. Соның ішінде бір әлем чемпионатының күміс жүлдегерін, әлем кубогінің қола жүлдегерін, Азия чемпионатының жүлдегерін және екі Азия чемпионы, бірнеше ҚР-дың чемпионы мен жүлдегерлерін дайындадым. Тәубе, соның жемісін бүгінде көріп отырмын. Еңбегім бағаланып, бірнеше рет облыстық спорт басқармасы тарапынан марапатталдым. Ата-бабалары күрескен адам болмаса, одан мықты спортшы шығарамын деген бос әурешілік. Күрес те тұқым қуалайды. Соны жонып, дайындап алған жөн,- дейді Манарбек Бисекенов.
Манарбектің қос ұлы Сұңғат пен Нұрсұлтан да күреседі. Тоғыз жасынан спортты жанына серік еткен ұлдың үлкені Сұңғат бірнеше жарыстарға қатысып, облыс намысын абыроймен қорғаған. Сөйтіп, ол самбо күресінен Азия чемпионы, жастар арасында дзюдодан Қазақстанның үш дүркін чемпионы, қазақ күресінен ел чемпионы, Әлем чемпионатының күміс жүлдегері, Еуропа кубогінің қола жүлдегері атанған. Осылайша, самбо күресінен ҚР-дың спорт шебері атағын иеленді. Қазіргі таңда ол Алматы қаласындағы Қ.Мұңайтпасов атындағы спортта дарынды балаларға арналған республикалық мектеп-интернатында білім алады. Мектепте де оқу үздігі, 9-сыныпты «қызыл аттестатқа» тәмамдады. Енді Сұңғат алдағы тамыз айында дзюдодан өтетін әлем чемпионатына және қазан айында Ригада өтетін самбодан әлем чемпионатында ел намысын қорғамақ. Палуанымызды әлем чемпионаттарында жеңіс тұғырынан көреміз деген сенімдеміз.
Үлкен ағасының артынан ілесіп, самбо мен дзюдо күресіне Нұрсұлтан да келіп қосылды. Жастығына қарамастан, ересектерден қалыспай, спорт залға үнемі келіп жаттығатын. Бүгінде 12 жасар Нұрсұлтан Манарбекұлының спортпен айналысқанына үш жыл. Аз уақыт аралығында ол самбо мен дзюдо күресінен спорт шеберіне үміткер атанып үлгерді. Күрестің екі түрінен өткен облыс чемпионы және жасөспірімдер арасында республикалық, халықаралық жарыстардың жеңімпазы.
Бисекеновтардың табыс құпиясы қандай? Бұл сұраққа Сұңғат: «Мұнда барлығы генетикалық бейімділікке байланысты деп ойлаймын. Сонымен қатар әрине, біз бір-бірімізді қолдап, үнемі демеп отырамыз. Ата-баба, ата-ана үмітін ақтап, үнемі жеңіс тұғырынан көріну үшін барымызды саламыз» деп жауап берді. Осылайша, бір отбасынан бірнеше палуан шықты. Олардың спорт саласында қол жеткізген табыстары Маңғыстау спорт шежіресіне алтын әріптермен жазылды, деп жазады «Айқын» газеті.
«Өткенсіз бүгін, бүгінсіз болашақ жоқ». Сондықтан да тарихта болған батыр¬ларымыз, жауынгерлеріміз жайында мә¬ліметті жастардың үнемі санасына құйып отыру Манарбектің тағы бір жақсы қыры. Оның пікірінше, бапкер психолог болып қана қоймай, тарихи жағынан да өте сауатты болуы керек. - Бапкерлік пен дене шынықтыру институтын бітіріп келген немесе кезінде күрескен адам алып кететін қабілеті болмаса, жақсы көрсеткішке қол жеткізе алмайды. Бапкер психологиялық тұрғыда мықты, шапшаң шешім қабылдайтын, төзімді адам болуы керек. Әсіресе, жауапкершілік тұрғысынан алғанда, арқалайтын жүгіміз ауыр. Бүкіл елдің бет-бейнесі болатын жауынгер жігіттерді тәрбиелеу, жарысқа баптап қосу, сенім үдесінен шығу да оңай шаруа емес. Алайда сүйікті кәсібім, тіпті өмірімнің бір бөлшегі болған соң, бапкерлік қызметімді де үлкен ынтамен атқарамын. Бапкерлік жұмысымда біраз нәрсені көрдім, көңілге түйдім. Десе де әлі де үйренетін тұстарым бар екенін жасырмаймын. Шәкірттеріммен қатысқан әрбір халықаралық турнир, Азия, әлем чемпионаттары - маған үлкен сабақ, тәжірибе. Ең бастысы, жас палуанның жүрегiне жетер асыл сөзiң, балаға деген әкелiк қамқорлығың болуы қажет. Оған қоса педагог, психолог, физиолог, диетолог медик болғанда ғана толық бапкер боласыз. Есеп-қисап, күрес методикасы, тiптi өнер саласынан, тағы да басқа қасиеттер болып жатса, ешқашан артықтық етпейді деп есептеймін,- дейді Манарбек Бисекенов.