Петропавлдағы мектеп ғимаратының салынғанына 1,5 ғасырға жуықтады
ПЕТРОПАВЛ. KAZINFORM – Петропавлдағы Булавский көшесінде қаладағы алғашқы оқу ғимараттарының бірі – бұрынғы нағыз училище ғимараты бар. Уақыт өте келе ол өзінің мақсатын жоғалтқанмен, әдемі сәулетін сақтап қалды. Көптеген ескерткіш сияқты ол да жекенің қолында. Ғимараттың тарихы туралы толығырақ Kazinform тілшісінің материалынан оқыңыз.
Архивтік және публицистикалық материалдардағы мәліметтерге сәйкес ғимарат 1886-1897 жылдар аралығында салынған. Алдымен онда қалалық мектеп орналасқан. 1903 жылы арнаулы мектепке айналды.
Революцияға дейінгі кезеңде мектеп жаратылыстану-математикалық пәндерге басымдық берді.
Өлкетанушы Михаил Морозовтың «Революцияға дейінгі дереккөздердегі Петропавл» кітабында 1903 жылғы Петропавлдың сипаттамасы және нақты мектептің ашылуы туралы айтылған. Онда «... қалада 3000-ға жуық үй бар (оның 260-қа жуығы тас), 5 тас православ шіркеуі, 6 магометан мешіті, еврей ағаш синагогасы, үш аурухана, 1 дәріхана, театр, қоғамдық жиналыс, мемлекеттік банк филиалы, қоғамдық қалалық банк, екі қонақ үй және бірнеше маңызды сауда фирмалары. Сонымен қатар мұнда мектептер бар: бес кластық ұлдар мектебі, төрт кластық қыздар гимназиясы, екі шіркеу мектебі, приходтық әйелдер мектебі, 2 станикалық мектеп және мешіттердегі 6 татар мектебі (медресе) бар», - делінген.
Александр Семенов «200 жылдағы Петропавл қаласы» кітабында «басқа дала және Сібір қалаларымен салыстырғанда революцияға дейінгі Петропавлда халық ағарту ісі айтарлықтай деңгейде болды. 1913 жылы мектеп жасындағы 7 мың баланың 3,5 мыңнан астамы мектепке барды. Бұл дала қаласы үшін өте жоғары көрсеткіш екенін мойындау керек. Мұндай пайыздық көрсеткіш көптеген ірі өнеркәсіптік қалаларда болған емес... Петропавл ірі сауда қаласы болғандықтан, қомақты қала қорлы болды және 1915 жылы қаражаттан бөлек, бюджетінің 17%-ын халық ағарту ісіне жұмсай алды.
Әскери қызметкерлердің балаларын оқытатын алғашқы мектеп 1765 жылы ашылды. 18 ғасырдың аяғында мешіт жанынан діни бағыттағы ұлттық мектеп ашылды. 1840 жылы ерлер мектебі, 1864 жылы әйелдер мектебі ашылды, 1871 жылы гимназияға, 1904 жылы әйелдер гимназиясына айналды. 1867 жылы қазақ ұлдарына, 1878 жылы қазақ қыздарына арналған мектеп-интернат құрылды (соңғыларында қазақ байларының қыздары оқыды). Ер балаларға арналған мектеп-интернат болыстық және ауылдық басқармаларға іс жүргізушілерді дайындады. 1903 жылы нағыз мектеп ашылды».
Мектептегі 53 оқушыға оқу қазан айында басталды. 1909 жылы мұнда 183 оқушы оқып, 11 мұғалім жұмыс істеді. Оған түсу оңай болған жоқ. Оның есігі тек ер балаларға ашық болатын. Оқушылар бірінші сыныпқа 11 жасында қабылданды. Оқуға түсу үшін мектепте оқытылатын барлық пәндер бойынша терең білім қажет болды. Жергілікті тарихшылардың айтуынша, мектеп директоры Санкт-Петербург университетінің тарих-филология факультетінің түлегі, Мемлекеттік кеңесші міндетін атқарушы Петр Николаевич Бережков болған. 1908 жылдан бастап құрметті сенімді 2-гильдия көпесі, қала мэрі Владимир Черемисинов болды.
Нақты мектепте оқу ақылы болды және бір оқушыға жылына 20 рубль болды. Оқу жеті жылға созылды. Алғашқы түлектер 1911 жылы, соңғысы 1918 жылы сәуірде бітірді.
Революциядан кейін орта мектептің ғимаратында (кейіннен - С.М.Киров атындағы №2 орта мектеп) бірінші кеңестік екінші деңгейлі мектеп ашылды. Соғысқа дейін онда болашақ Кеңес Одағының Батыры Виктор Булавский оқыған. 1965 жылы мектеп орналасқан көшеге оның есімі берілді (бұрын Школьная деп аталған).
1966 жылы №2 мектеп Интернациональная көшесіндегі жаңа ғимаратқа көшкен, қазір де сол жерде. Ал Булавский көшесі, 6-үйде №7 сегіз жылдық мектеп жұмысын бастады. 1977 жылы мұнда №1 мектепаралық оқу-өндірістік комбинаты пайда болды.
Ғимарат XIX — ХХ ғасырдың басына тән провинциялық көпестер қаласының тарихи орналасу үлгісін еске салады.
