Швецияда алғаш рет диабетке жасушалық терапия қолданылмақ
АСТАНА. KAZINFORM – Швед ғалымдары 1 типті диабетті емдеуде маңызды қадам жасады. Бұл туралы AZƏRTAC агенттігі жазды.
Алғаш рет әлемде бұл аурумен ауыратын науқасқа иммунитетті басатын дәрілерді қолдануды қажет етпейтін генетикалық модификацияланған жасушалар көшірілді. Бұл жаңалық жаңа, қауіпсіз және тиімді емдеу әдісін жасауға негіз бола алады.
Швецияда шамамен 50 000 адам 1 типті диабетпен ауырады, олардың көпшілігі қандағы қант деңгейін бақылау үшін инсулин инъекцияларын немесе сорғыларын пайдаланады. Ауыр формадағы науқастарға инсулин шығаратын жасушаларды трансплантациялау мүмкіндігі бар, бірақ иммунитетті басатын дәрілерді өмір бойы қабылдау қажеттілігі бұл әдісті қауіпті етеді. Себебі ол инфекциялар, рак тудырып, бүйректің асқынуына әкелуі мүмкін.
Уппсала университетінің профессоры Пе-Ола Карлссон жетекшілік ететін зерттеу тобы жаңа тәсіл ойлап тапты. Олар донорлық жасушаларды CRISPR-Cas12b технологиясын қолдана отырып модификациялады, сондықтан иммундық жүйе оларды бөгде деп танымады. Экспериментке қатысқан науқас бұл жасушаларды білектің бұлшықеттеріне орналастырып, иммунитетті басатын дәрілерсіз алды. Бір ай өткеннен кейін жасушалар жұмыс істеп, инсулин өндіре бастағаны, олардың сәтті бейімделгенін көрсетті.
Зерттеудің келесі кезеңі – жасушаларды жаппай өндіру технологиясын әзірлеу, өйткені донорлық жасушалардың саны шектеулі. Егер алдағы зерттеулер дәл осындай табысты нәтиже көрсетсе, жаңа жасушалық терапия 1 типті диабетті емдеудің төңкерісті әдісіне айналуы мүмкін. Бұл емдеу әдісін 5-10 жыл ішінде кең ауқымда қолдануға болады деп күтіледі.
