Теңге әлсіреп, мұнай қымбаттады: нарықтағы соңғы ахуал

АСТАНА. KAZINFORM — KASE индексі қатарынан үшінші сессияда тарихи рекордты жаңартты. Нарықтағы өтімділік ағыны ірі дивидендтерді қайта инвестициялау есебінен күшеюі мүмкін. Бұл туралы Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы мәлім етті.

Валюталық нарық

Сейсенбі күні сауда нәтижесі бойынша USD/KZT жұбының бағамы айтарлықтай өсіп, 1 АҚШ доллары – 517,68 теңгеге жетті (+5,08 теңге). Сауда көлемі 340,6 млн долларға дейін ұлғайды (+184,0 млн), бұл жыл басынан бергі орташа деңгейден (238,5 млн) әлдеқайда жоғары.

Бұл ретте, сыртқы факторлар теңге үшін бейтарап сипатта болды: алдыңғы сессияда мұнай бағасы мен АҚШ доллары индексі өскен. Сондықтан теңге бағамының әлсіреуі жергілікті нарықтағы жекелеген қатысушылардың шетел валютасын ірі көлемде сатып алуымен байланысты болуы мүмкін. Бұған қоса, бюджеттік қаражатты белсенді игеру, ірі инфрақұрылымдық және инвестициялық жобаларды жүзеге асыру, инфляцияның үдеуі аясында теңгелік активтерден отандық және шетелдік инвесторлардың кетуі, сондай-ақ валюта бағамына қатысты болжамдардың қайта қаралуы әсер еткен болуы ықтимал.

Жарияланған мәліметке сәйкес, ақша базасы мамыр айында 3,2%-ға артып, 13,9 трлн теңгені құрады (жыл басынан бері –4,3%). Бұл көрсеткіштің өсуіне фискалдық шығыстардың артуы мен Ұлттық банк тарапынан стерилизация көлемінің қысқаруы (салық кезеңі) себеп болды.

Сол кезеңде ақша массасы (М3) бар болғаны 0,5%-ға артып, 45,9 трлн теңгеге жетті (жыл басынан өсім –0,6%). Бұл бюджет шығыстарының ұлғаюы, несиелеудің кеңеюі, сондай-ақ сыртқы түсімдердің (экспорт, инвестиция, ақша аударымдары) ықтимал ағынымен түсіндіріледі. Сәйкесінше, ақшалай мультипликатор (М3/М0) 3,29 деңгейінде қалыптасты (бұрынғы мәні – 3,38; жыл басындағы – 3,13).

Ақша нарығы

Валюталық нарықтағы құбылмалылықтың артуы аясында ақша нарығының индикативтік мөлшерлемелері өсті.

• TONIA мөлшерлемесі – 15,62%-дан 15,67%-ға дейін көтерілді

• SWAP-1D – 10,62%-дан 10,68%-ға дейін өсті

• Жалпы сауда көлемі – 552 млрд теңгені құрады (+33 млрд алдыңғы күнмен салыстырғанда)

Сонымен қатар, Ұлттық банктің депозиттік аукционындағы сұраныс төмендеп, 1,2 трлн теңгеге жетті (–406 млрд) және толық көлемде 16,5% жылдық мөлшерлемемен қанағаттандырылды.

НБРК-ның ашық позициясы – 8,0 трлн теңге деңгейінде сақталды.

Қор нарығы

Сейсенбі күні сауда қорытындысы бойынша KASE индексі 1,1%-ға өсіп, 5 931 тармақпен жаңа тарихи максимумды жаңартты. Бұл өсімге тізімдегі акциялардың басым бөлігінің оң динамикасы себеп болды.

Индекстің өсуіне айтарлықтай үлес қосқан:

• БЦК акциялары +3,4%

• Народный Банк – +3,2%

• Қазатомөнеркәсіп – +1,7%

  Бұл үш компания индекстегі жалпы үлестің 44%-дан астамын құрайды.

Қазатомөнеркәсіп акциялары канадалық Sprott инвестициялық компаниясы 200 млн долларға дейінгі көлемде физикалық уран сатып алатынын хабарлағаннан кейін өсті. Бұл жаңалық уран нарығындағы оң көңіл-күйді қайта жандандырып, инвесторлар қызығушылығын арттырды.

Сондай-ақ Simply Wall St аналитикалық порталы Народный Банк акцияларын Лондон қор биржасындағы (LSE) жетекші дивидендтік акциялар қатарына қосты (дивидендтік кірістілік – 9,9%).

Мұнай

Сейсенбі күні мұнай бағасы 4,4%-дан астамға өсіп, бір баррель үшін 76,5 долларға жетті. Бұл өсім Израиль мен Иран арасындағы қақтығыстың ушығуына байланысты болды.

Жақын Шығыстағы екі ел арасындағы зымырандық шабуылдар энергетикалық ресурстардың жеткізілуіндегі үзілістерге алаңдаушылық тудырды. Сонымен қатар, АҚШ-тың қақтығысқа тікелей араласуы мүмкін деген болжамдар да нарыққа қысым түсіріп отыр. Бұған Вашингтонның аймаққа қосымша әскери күш жіберетіні туралы хабарлар себеп болды.

Еске сала кетейік, бұған дейін АҚШ президенті Ираннан толық капитуляция күтетінін мәлімдеген болатын. Мұнай бағасының өсуіне АҚШ-тағы мұнай қорларының апталық көлемінің 10,1 млн баррельге қысқаруы да ықпал етті (болжам – 0,6 млн).

Тәуекелді активтер

АҚШ қор индекстері 0,8–0,9%-ға дейін төмендеді. Бұған Израиль мен Иран арасындағы қақтығыстың жақын арада реттелмейтіні туралы қауіп пен АҚШ-тың әскери қатысуын кеңейткені себеп болды.

Президент Трамп Иранға қатысты сабыры таусылғанын айтып, шартсыз берілуге шақырды. Бұған дейін ол G7 елдерімен бірге Таяу Шығыста бейбітшілік пен тұрақтылықты қолдайтын бірлескен мәлімдеме қабылдағанын айтқан.

Үшінші америкалық эсминец Шығыс Жерорта теңізіне кіріп, Израиль қорғанысын күшейтті. Сонымен қатар, екінші соққы авианосецтік тобы Араб теңізі бағытына бет алды.

Қорғаныс активтері

Қауіпсіз активтер Таяу Шығыстағы геосаяси шиеленістің артуы аясында әрқилы бағытта қозғалды:

• АҚШ-тың 10 жылдық мемлекеттік облигацияларының кірістілігі 4,45%-дан 4,39%-ға төмендеді

• АҚШ доллары индексі 0,8%-ға өсіп, 99 тармаққа жетті

• Алтын бағасы 0,3%-ға төмендеп, 1 унция үшін 3 406 долларға түсті — бұл инвесторлардың табысты бекітуі мен доллардың күшеюімен байланысты

Айта кетейік, жыл басынан бері KASE индексі 1,4 пайызға өсті.