Ұлт жоспарын сапалы орындау - бірінші кезектегі негізгі міндет

АСТАНА. ҚазАқпарат - 2016 жылдың 1 қаңтарынан «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» - Ұлт жоспарын орындаудың практикалық кезеңі басталды.

Мемлекетті, экономика мен қоғамды дамыту үшін қағидатты жаңа құқықтық орта қалыптастыратын 59 заң күшіне енді.
Қазақстандық арманға бастайтын - Ұлт жоспары ел іші сыртында үлкен талқыға түсіп, әлемдік саясаткерлердің оң бағасын алды. Бүгінге дейін Ұлт жоспары аясында қыруар іс-шаралар атқарылып жатыр.
14 маусым күні Ақордада өткен Жаңғырту жөніндегі ұлттық комиссия қызметінің аралық қорытындыларына арналған кеңес барысында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «100 нақты қадам» Ұлт жоспарының 23-і толық орындалғандығын мәлім етті.
Кеңесте Мемлекет басшысы өткен кезеңдерде атқарылған жұмыстар алға қойған реформаларды тікелей жүзеге асыру үшін жағымды ахуал қалыптастырып отырғанын атап өтті.
«Біз айқындаған бес институционалдық реформа - бұл жаңа экономикалық шынайылық жағдайындағы кешенді даму жоспары. Сондықтан да Ұлт жоспарын сапалы орындау - бірінші кезектегі негізгі міндет. Осы аралықта үлкен жұмыстар атқарылды. Үкімет қажетті заңдарды, тиісті нормативтік актілерді қабылдады, меритократия қағидаттарына негізделген мемлекеттік қызмет моделі енді, әділсот жүйесінің үшбуынды жүйесіне көшу жүргізілді. Жоғарғы сот жанындағы Халықаралық кеңес те жұмысқа кірісті. Бұдан бөлек, судьяларға қойылатын біліктілік талаптары да қатайтылды. Салықтық және кедендік саясатты жетілдіру жөніндегі жұмыстар атқарылу үстінде. Ауқымды жекешелендіру жүзеге асуда, елді индустрияландырудың екінші кезеңіне қадам бастық, әлеуметтік саясат та жетілдірілу үстінде, мемлекеттің есептілігі күшейтіліп жатыр. Тұтастай алғанда бүгінгі күні «100 нақты қадамның» 23-і толығымен орындалды», - деді Президент.
Ел экономикасын жаңа белеске көтеруге бағытталған Ұлт жоспарын жүзеге асыру барысындағы атқарылған жұмыстар «ҚазАқпарат» Халықаралық ақпараттық агенттігінң назарынан тыс қалған емес. Біз бүгін агентігіміздің қаңтар айына арналған «Болашаққа 100 қадам» айдары бойынша жарияланған материялдардың шолу таспасын ұсынамыз.

****

Үкімет дағдарысқа қарсы шараларды тиянақты жүргізіп, экономика құлдырауына жол бермейді - Апталық шолу

АСТАНА. ҚазАқпарат - Осы аптада Үкімет өзінің Қой жылындағы жұмысын тиянақтады. Алдағы уақыттағы негізгі қызметінде дағдарысқа қарсы шараларды тиянақты жүргізе отырып, ел экономикасын бүгінгі әлемдік экономикада орын алып отырған теріс сын-қатерлердің дауылына ұрындырмай өсім көрсетуі үшін қолданылатын қажетті тетіктері тағы бір пысықталды. Шараларды пысықтау процесі Мәжілістегі Үкімет сағатында мәжілісмендердің алдында өтіп, бұл жайында еліміздің Ұлттық экономика министрі Ерболат Досаев негізгі баяндама жасады.
Министр өз сөзінде Үкімет пен Ұлттық банктің 2016-2018 жылдарға арналған Дағдарысқа қарсы жоспары мақұлдағанын, оның екі бөлімнен тұратындығын атап өтті. Аталған жоспардың біріншісі - Елбасының қараша айындағы Жолдауы бойынша бес негізгі бағыт аясында жаңа құрылымдық экономиканы қалыптастыру. Екіншісі - экономика өсімін және оған кредит беруді ынталандыру бойынша шаралар. Елбасы міне осы бөлімге егжей-тегжейлі тоқталып қана қоймай, Үкімет тарапынан 2016 жылдың сәуіріне қарай базалық пайыздық мөлшерлемені икемді өзгерту тетігі енгізілетіндігін, наурыз айына дейін зейнетақы активтерін инвестициялау тетігі қайта қаралатындығын, осы айда жекешелендіру процесін көтермелеу және мониторингілеу үшін халықаралық консультанттарды тарта отырып, Үкімет жанынан Жобалық кеңсе құрылатындығын, қыркүйекке дейін банк секторынан жұмыс істемейтін кредиттерді есептен шығарылатындығын мәлім етті.
Енді Үкіметтің алдағы уақытта қолға алатын осы және өзге де нақты шараларына тоқталсақ. Бірден айта кетерлігі, Ұлттық банк пен Үкіметтің орта мерзімді перспективадағы негізгі мақсаты 2016-2017 жылдары инфляцияны 6-8 пайыз дәлізінде, 2018 жылы 5-7 пайыз, 2019 жылы 4-6 пайыз, ал 2020 жылға қарай 3-4 пайызға дейін төмендету болып отыр. Бұл ретте 2016 жылдың сәуірінде базалық пайыздық мөлшерлемені икемді өзгерту тетігі енгізілетін болады. Бұл баға тұрақтылығын қамтамасыз етуге және инфляция деңгейін төмендетуге бағытталады. Ақша-кредит саясаты операциялардың тиімділігін арттыруға, оның ақша нарығының мөлшерлемелеріне ықпалын күшейтуге мүмкіндік береді. «Ағымдағы жылдың қарашасында валюта нарығындағы төрелік және алыпсатарлық мәмілелерді азайту үшін Ұлттық банк белгілеген диапазонда пайыздық мөлшермелер дәлізін қолдау жөніндегі бұрын мәлімдеген міндеттемелерінен бас тартқан болатын. Жұмыс істемейтін кредиттер тұрғысынан банк секторының барлық субъектілеріне жүргізілген күйзелістік тестілеудің нәтижелері бойынша 2016 жылдың қыркүйек айына дейін оларды мойындау және есептен шығару жөніндегі шаралар қамтылатын болады. Бұл қаржы секторын тұрақтандыру шарасы болып табылады», - деді Е. Досаев.
Оның сөзіне қарағанда, Үкімет жаңа 2016-2020 жылдарға арналған Жекешелендірудің кешенді шаралар жоспарын мақұлдап, оның аясында тізбелерді бекіткен. 2016 жылдың бірінші тоқсанында иеліктен шығаруға жатпайтын нысандардың тізбесі қысқартылып, барлық акционерлердің квазимемлекеттік сектордың иеліктен шығарылған активтерін сатып алуға басым құқықтарын алып тастауды көздейтін заң жобасы әзірленеді. «Сонымен қатар, келесі 2016 жылдың 1 қаңтарынан жекешелендіру процесін көтермелеу және мониторингілеу үшін халықаралық консультанттарды тарта отырып, Үкімет жанынан Жобалық кеңсе (Delivery unit) құрылады. Сонымен қатар, Бірыңғай ақпараттық саясат шеңберінде әрбір нақты кәсіпорынның мақсатын жіті сипаттай отырып, «Самұрық-Қазына» ұлттық әл ауқат қоры», «ҚазАгро» және «Бәйтерек» холдингтерін қоса алғанда жекешелендіру бойынша кең ауқымды PR-компания жоспары әзірленетін болады», - деді министр.
Е.Досаевтың айтуынша, зейнетақы жинақтарының кірістілігін арттыру мақсатында келер жылдың наурыз айына дейін зейнеткерлік активтерін инвестициялау тетігі қайта қаралатын болады. Ал 2016 жылдың шілдесіне дейін зейнетақы қорларының активтерін қазақстандық немесе шетелдік жекеменшік компаниялардың басқаруына беру тетіктері әзірленеді. Бұдан бөлек, Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры, Проблемалы кредиттер қоры және басқа да қаржы институттары Ұлттық банктің бақылауынан шығарылады.
Ұлттық экономика министрі депутаттарға дағдарысқа қарсы жедел шаралардың негізгі бағыттары туралы да айтып берді. Оның сөзіне қарағанда, өндірістің және отандық кәсіпорындар өнімі экспортының төмендеуіне жол бермеу мақсатында МТЖ қызметері мен электр энергиясы тарифтеріне 2016 жылға уақытша төмендету коэффициенттерi берілетін болады. Отандық тауар өндірушілердің өнімін өткізуді қамтамасыз ету үшін жүйе құраушы және ірі кәсіпорындармен және ұлттық компаниялармен ұзақ мерзімді келісімшарттар мен меморандумдар (3 жылдан астам) жасалады, сондай-ақ «Нұрлы Жол» мемлекеттік бағдарламасы және ИИДМБ инфрақұрылым құрылысында отандық материалдарды пайдалану ынталандырылады. Екіншіден, «Нұрлы Жол» мемлекеттік бағдарламасы аясында іске асырылатын инфрақұрылымдық жобалар құрылыс индустриясын дамытуға және тұтастай алғанда экономикадағы іскерлік белсенділік пен жұмыспен қамтуды қолдауға айтарлықтай мультипликативтік әсер етеді. Түйінді инфрақұрылымдық жобалардың іске асырылуын жеделдету үшін «Нұрлы Жол» мемлекеттік бағдарламасының шеңберінде қосымша қаражат тарту көзделеді. «Астана-Теміртау» және «Астана-Павлодар» автожолдарында жұмыстарды уақтылы аяқтау үшін (автожолдың бір бағытында екі жолақ бойынша қозғалыстың ашылуы және 2018 жылы «Астана-Павлодар-Семей» жобасының толық аяқталуы) 2016 жылы 75 млрд. теңге және 2017-2018 жылдары 225,1 млрд. теңге сомасына мемлекет кепілдігімен қарыз қосымша тартылатын болады. Бұдан басқа, «ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ автожол жобаларын іске асыруға Қытай Халық Республикасының Эксимбанкінен 2,6 млрд. АҚШ доллары сомасына қарыз тартылады. «Нұрлы Жол» мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде көзделген Ұлттық қор қаражатын, Халықаралық қаржы ұйымдары, Қытай Эксимбанкі қарыздарын ескере отырып, қосымша қаражат тарту 2020 жылға дейін «Нұрлы Жол Оңтүстік», «Нұрлы Жол Шығыс», «Нұрлы Жол Батыс» түйінді бағыттары және республикалық маңызы бар автожолдар бойынша 8 мың км автожолды пайдалануға беруге мүмкіндік береді.
«Үшіншіден, ағымдағы жылғы желтоқсанда «Бизнестің жол картасы 2020» бағдарламасы шеңберінде шағын және орта бизнесті қолдау мақсатында айналым қаражатын толықтыру үшін кредит бойынша сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялауға өңірлерге 7,2 млрд. теңге сомасына, 2016 жылы инвестициялық кредиттерді субсидиялауға және кепілдендіруге 7 млрд. теңге қосымша қаражат бөлінетін болады. Бұл экономикаға 202 млрд. теңге сомасына кредиттерді тартуға, өнім өндіруді 418 млрд. теңгеден астам сомаға ұлғайтуға, кемінде 15 177 жұмыс орнын сақтауға және құруға, 50 млрд. теңге сомасында бюджетке салық түсімдерін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді», - деді ол.
Төртіншіден, халықтың тұрғын үйге қолжетімділік деңгейін арттыру үшін 2016-2018 жылдары жалға берілетін алаңы 817 мың шаршы метр немесе шамамен 13 600 пәтер тұрғын үй салу және оны сатып алу қамтамасыз етіледі. «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ клиенттерінің барлық салымдарына өтемақы беру үшін Үкімет резервінен 2016 жылы 20,9 млрд. теңге және 2017 жылы 16 млрд. теңге бөлінетін болады.
Тұрғын-үй құрылысындағы үлескерлік салымдарды кепілдендіру қорын құру мақсатында «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ жарғылық капиталын 10 млрд. теңгеге ұлғайту көзделіп отыр.
Бесіншіден, агроөнеркәсіп кешені жобаларын іске асыру жеделдетіледі. Бұл ретте суландыру және гидромелиорация арқылы суармалы жерлерді қалпына келтіру жобаларын іске асыру үшін 2016-2018 жылдары 153 млрд. теңге сомасына ХҚҰ қарыздары мемлекеттік кепілдіктермен тартылады. «ҚазАгро» ауыл шаруашылығы өнімдерін, ең алдымен, ет пен сүт өндіру және өндеу жөніндегі басым инвестициялық жобаларын іске асыру мақсатында 2016-2018 жылдары 300,7 млрд. теңге сомасына мемлекеттік кепілдіктер беру көзделеді.
«Алтыншыдан, 2016 жылғы наурызда 10 млрд. теңге сомасында мемлекеттік кепілдікпен берілетін қарыздарды тарту есебінен «Шүлбі ГЭС-і Ақтоғай Талдықорған Алматы Жоғары кернеулі желі» 500 кВ электр тарату желісі құрылысының жобаларын іске асыру жалғасады. Сондай-ақ 2016-2018 жылдары «Интеграцияланған газ-химия кешені, 1-фазасы» жобасын іске асыру үшін 556,7 млрд. теңге сомасында мемлекеттік кепілдікпен берілетін қарыздар тартылады. 2017 жылы Жамбыл облысында «ЕвроХим-Удобрения» ЖШС-нің минералды тыңайтқыштар өндіру зауыты үшін инфрақұрылым салынатын болады, ол үшін республикалық бюджеттен 11,1 млрд. теңге бөлінеді. Сондай-ақ республикалық бюджеттің 1,5 млрд. теңге қаражаты есебінен ғарыш аппараттарының жинау-сынақ кешенінің құрылысы аяқталады», - деді Е.Досаев.
Ал соңғы 7-ші бағытта жұмыспен қамтуды қолдау мақсатында 2016 жылы өңірлік Жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің кешенді жоспарларын іске асыру жалғастырылады және кадрларға қажеттілікті айқындау арқылы жұмыскерлердің босатылуы мен жаңадан құрылатын жұмыс орындарының жиынтық картасы өзектендіріледі.

Бюджет 100 пайыз орындалды
Осы аптада ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінде брифинг өткізген еліміздің Қаржы министрі Бақыт Сұлтанов 2015 жылғы бюджеттің кіріс бөлігі артығымен орындалғанын, оған теңге бағамын еркіндікке жіберу сеп болғанын айтты. Сонымен қатар бүгінгі күнгі мұнай бағасының құбылмалы болуына байланысты үшжылдық бюджетті қайта қарау мүмкіншіліктерінің бар екендігін де ескертіп өтті. «Бізде үшжылдық бюджетті Парламентте жедел түрде қарау мүмкіндігі бар. Өткен жылы күзде 2015-2017 жылғы республикалық бюджетті енгізу кезінде мұнай бағасының құлдырауынан, біз Парламентте белсенді түрде қайта қарап шыққан болатынбыз. Ақпан айында да бюджетті түзеттік. Бюджетті қабылдау барысында біз Brent маркалы мұнай бағасын барреліне 40 доллар, теңгенің долларға шаққандағы бағамын 300 теңге деп болжаған болатынбыз. Қазіргі уақытта мұнай бағасы біз болжаған көрсеткіштен де төмен түсіп жатқандығын көріп отырмыз», - деді министр.
Дегенмен оның сөзіне қарағанда, еліміздің Министрлер кабинеті әлемдік экономикадағы теріс ықпалдың барлығынан да шығудың жолдары мен сценарийлерін әзірлеген. Яғни, мұнай бағасы 20 долларға, 30 долларға да түскен жағдайда қолға алынатын нақты шаралар бар. Айта кетерлігі, әлемдік экономикада қандай жағдай орын алса да Үкімет халық алдындағы барлық әлеуметтік міндеттемелерін толығымен орындайтын болады.
ҚР Қаржы министрі 2015 жылдың 3 желтоқсан айынан бері Қазақстанда «көлеңкедегі» 3,5 млрд. теңгеге тарта қаражат заңдастырылған да жария етті. Оның пайымынша, бұл айта қоярлықтай зор серпілі емес. Дегенмен, сең қозғалды. Шетелдегі шоттарда жатқан қаржы елге қайта бастады. Бірақ, бұл науқан жайында адамдар әлі құлақтанбаған, сондықтан, Үкімет заңдастыру туралы ақпараттарды кеңінен таратуды қолға алмақ. «Қазіргі уақытта бізге тек дұрыс түсіндіру жұмыстарын жүргізу қажет. Осы үдеріске адамдардың сенімін арттыру керек. Біз оған кешенді кірісетін боламыз. Жергілікті атқарушы органдармен, Ұлттық банктермен бірлесіп қолға аламыз. Түсіндіру жұмыстарына белсенді араластыру үшін, екінші деңгейлі банктермен де сөйлесіп жатырмыз. Ең басты мақсат - дұрыс әрі белсенді түсіндіру жүргізу», - деді Б.Сұлтанов.

Н. Назарбаев: Реформаларды көзбояушылыққа айналдыруға жол беруге болмайды

АСТАНА. ҚазАқпарат - Бүгін ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Бес институционалдық реформаны жүзеге асыру жөнінде кеңес өткізді, деп хабарлайды Ақорданың баспасөз қызметі.
Кеңеске Премьер-Министр К.Мәсімов, Президент Әкімшілігінің Басшысы Н.Нығматулин және Президент Әкімшілігі Басшысының орынбасары Б.Майлыбаев қатысты.
Мемлекет басшысы еліміз өткен жылды әлемдік нарықтағы күрделі жағдайға қарамастан, жақсы экономикалық көрсеткіштермен аяқтағанын атап өтті.
Біз Бес институционалдық реформаны жүзеге асыруды бастайтын ең күрделі кезеңге келдік. Ауқымды дайындық жұмыстары атқарылды, тиісті құжаттар қабылданды. Президент Әкімшілігі, Үкімет, әрбір министрлік және әкімдіктер қойылған міндеттерді нақты орындауға атсалысуы қажет. Жаңғырту жөніндегі ұлттық комиссия қызметін жалғастырып, менің алдымда есеп беретін болады және барлық бағыттар бойынша қандай да бір босаңсуға жол бермеуі тиіс, - деді Қазақстан Президенті.
Нұрсұлтан Назарбаев реформалардың уақтылы және тиімді жүзеге асырылуының маңыздылығын атап өтті.
Мемлекеттік қызметті жетілдіру жұмысын орталықта да, жергілікті жерлерде де жүргізу керек. Заң үстемдігін қамтамасыз ету аясында сот жүйесінің өзі де өзгерістерге бастамашы болуы қажет. Сонымен қатар, Патриоттық акт қабылдау жоспарланып отыр, онда халық бірлігін, толеранттылық пен сенімді одан әрі нығайту жөніндегі қызметтің негізгі бағыттары көрсетілетін болады. Сондай-ақ есеп беруші мемлекет қалыптастыру міндетіне сәйкес, барлық деңгейдегі атқарушы билік тұрақты негізде халыққа есеп беріп отыруы тиіс. Жалпы алғанда, нәтижеге басшылар жеке жауапты болады. Бұл ретте, реформаларды көзбояушылыққа айналдыруға жол беруге болмайды. Өзгерістерді жүзеге асыруға кедергі болатындар лауазымынан босатылады, - деді Мемлекет басшысы.
Қазақстан Президенті кездесу қорытындысы бойынша бірқатар нақты тапсырма берді.
БҚО-да биыл 47,4 млрд. теңгеге төрт жаңа жоба жүзеге асырылмақ

ОРАЛ. ҚазАқпарат - Батыс Қазақстан облысында биыл Индустрияландыру картасы аясында 47,4 млрд. теңгеге төрт жобаны жүзеге асыру көзделуде.
БҚО кәсіпкерлік және индустриалды-инновациялық даму басқармасынан түске мәліметке қарағанда, соның нәтижесінде 204 жұмыс орны ашылмақшы. Атап айтқанда, 2016 жылы бөтелкедегі ауыз су өндірісі кешені («Родник» фирмасы» ЖШС), құрғақ салмағы 600 тоннаға дейінгі жаңа тұрпаттағы кеме шығару ісін дамыту («Орал «Зенит» зауыты» АҚ), «Еуро-5» экологиялық сыныптағы бензин өндіру («Конденсат» АҚ), ұсақ бетон бұйымдары зауыты құрылысы («СпецСтройСервис» ЖШС) жолға қойылмақ.

Айта кетейік, Индустрияландыру картасы аясында өңірде 327,2 млрд. теңгеге (2264 жұмыс орны) 40 жоба жүзеге асырылуда. Бірінші бесжылдықта соның 32 жобасы (257,9 млрд. теңге, 1890 жұмыс орны) іске қосылды. Қазіргі кезде 22 жоба өзінің қуатының 70 пайыздан астамына, 5 жоба 50 пайыздан астамына шықса, қалғандары да кезең-кезеңмен алға басуда. Екінші бесжылдықта 69,3 млрд. теңгеге 8 жоба (374 жұмыс орны) жүзеге асырылмақ.

2015 жылы 21,5 млрд. теңгеге 3 жоба (115 жұмыс орны) қолға алынды. Нақтырақ айтқанда, Бөкей ордасы ауданы Сайқын ауылында «Жұмағұлова Б.М.» жеке кәсіпкерлігі сүт өнімдерін өндіретін цехты салса, Оралда Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті базасында «Аквамәдени тәжірибе-өнеркәсіптік өндірісі оқу-ғылыми кешені» ЖШС қара уылдырық пен тауарлы бекіре етін өндіретін аквамәдени кешенін, Зеленов ауданы Белес ауылында «Батыс Пауэр» ЖШС газтурбиналы электр стансасының бірінші кезегін (100 МВт) іске қосты.

Үкіметтің 2016 жылы атқаратын жаңа құрылымдық экономиканы қалыптастыру саясаты қандай болмақ?

АСТАНА. ҚазАқпарат - Табалдырықтан жаңа аттаған Мешін жылы қазақ үшін қай жағынан алғанда да ерекше болғалы тұр. Ең алдымен елдің экономикалық даму тұрғысынан келсек, бұл жылы Қазақстан ДСҰ секілді әлемдік алпауыт ұйымның жаңа мүшесі ретінде жаңа құқықтық-саудалық режимге көшеді. Бұл еліміз үшін тосын түйткілдерге толы үлкен тәжірибе. Оның үстіне әлемдік дағдарыс дауылы, сыртқы экономикалық факторлар еліміздің дамуына өз өрнегін салатыны да белгілі. Сондықтан да, жаһандық дағдарыстың жаңа жағдайларында экономикалық өсімді құлдыратпау үшін атқарушы биліктен бұрынғыдан да белсенділік талап етілетіні де анық.
Ендеше жаңа кірген Мешін жылы еліміздің дамуы үшін қай жағынан алғанда да аса маңызды жыл болатыны сөзсіз. Айта кетерлігі, Мемлекет басшысы «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсу, реформалар, даму» атты Қазақстан халқына Жолдауында жаһандық дағдарыстың жаңа жағдайларында Қазақстан дамуының стратегиялық бағыттарын айқындап берген болатын. Елдің дамуына кедергілерді жойып, жаңа мүмкіндіктерді іздестіру жөнінде де нақты міндеттер қойылды. Соның аясында Қазақстан 2016 жылдан бастап нақты іске асатын реформалардың заңдық негізін қалады. Яғни, биылдан бастап ұзақ мерзімді, орта мерзімді және таяу перспективаға арналған іс-қимыл жоспарының өзегі ретінде «Бес институционалдық реформаны іске асыру жөніндегі 100 нақты қадам» Ұлт жоспары нақты көрініс ала бастайды.
Ал, кеше ғана есігін жапқан Қой жылының аяқталар тұсында Үкімет пен Ұлттық банк 2016-2018 жылдарға арналған дағдарысқа қарсы іс-қимыл жоспарын бекіткен болатын. Президент құптаған Дағдарысқа қарсы басты бағдарлама маңызды үш бағыттан тұрады, олар: Біріншіден - экономикалық өсім. Екіншіден - экономиканың, қоғам мен мемлекеттің тұрақтылығын қамтамасыз ететін реформалар. Үшіншіден - қоғамның барлық салаларын үздіксіз жаңғырту жолымен дамыту. Тұтастай алғанда ел экономикасын одан әрі дамыту жөніндегі міндеттерді іске асыруда Үкімет пен Ұлттық Банктің экономикалық және әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз ету бойынша 2016-2018 жылдарға арналған Дағдарысқа қарсы іс-қимыл жоспары маңызды және шешуші қадам болып табылады. Дағдарысқа қарсы жоспар қаржы секторын тұрақтандыру, бюджет саясатын оңтайландыру, жекешелендіру және экономикалық бәсекені ынталандыру, инвестициялық және әлеуметтік саясат жөніндегі шараларды, сондай-ақ, 100 нақты қадам - Ұлт жоспары шеңберінде реформаларды тереңдету жөніндегі шараларды қамтып отыр. Осыған байланысты Елбасы тапсырмаларына сәйкес жаңа құрылымдық экономиканы қалыптастыру үшін Үкіметтің ағымдағы жылы атқаратын шараларына тоқталуды жөн санадық.
Бірінші - қаржы секторын тұрақтандыру
Бұл ретте Ұлттық Банк пен Үкіметтің орта мерзімді перспективадағы негізгі мақсаты инфляцияны 2016-2017 жылдары 6-8 пайызға дейін, 2018 жылы 5-7 пайызға дейін, 2019 жылы 4-6 пайызға дейін және 2020 жылы 3-4 пайызға дейін төмендету болып табылады. Осыған орай, 2016 жылғы сәуірде базалық пайыздық мөлшерлемені икемді өзгерту тетігі енгізілетін болады. Бұл баға тұрақтылығын қамтамасыз етуге және инфляция деңгейін төмендетуге бағытталады. «Мұндай қадам ақша-кредит саясаты операцияларының тиімділігін арттыруға және оның ақша нарығының мөлшерлемелеріне ықпалын күшейтуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, Үкімет жұмыс істемейтін кредиттер тұрғысынан банк секторының барлық субъектілеріне жүргізілген күйзеліс-тестілеудің нәтижелері бойынша қаржы секторының тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін 2016 жылғы қыркүйекке дейін оларды мойындау және есептен шығару жөніндегі шаралар қабылданатын болады. Бұдан бөлек, зейнетақы жинақтарының кірістілігін арттыру мақсатында 2016 жылғы наурызға дейін зейнеткерлік активтерді инвестициялау тәсілдері қайта қаралатын болады және 2016 жылғы шілдеге дейін зейнетақы қорларының активтерін қазақстандық немесе шетелдік жекеменшік компаниялардың басқаруына беру тетіктері әзірленетін болады. «2016 жылы Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры, Проблемалы кредиттер қоры және басқа да қаржы институттары Ұлттық Банктің бақылауынан шығарылады», - деп түсіндіреді Ұлттық экономика министрі Ерболат Досаев.
Оның айтуынша, экономиканы долларсыздандыру мақсатында Ұлттық банк Үкіметпен бірлесіп экономиканы долларсыздандыру және корпоративтік құнды қағаздар нарығын дамытуды және биржалық сауданы теңгелей қаржы құралдарымен ынталандыруды, ел аумағында сатылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің бағаларын және олардың жарнамасындағы бағаларды ұлттық валютамен ғана белгілеуді және көрсетуді қоса алғанда, теңге құралдарының тартымдылығын арттыру жөніндегі шаралар кешенін қабылдайды.

Екінші - бюджет саясатын оңтайландыру
Бұл ретте мемлекеттік шығыстарды қатаң үнемдеу, олардың тиімділігін арттыру және Ұлттық қордың қаражатын ұтымды пайдалану бюджет саясатының негізгі мақсаттарына айналады. Осыған байланысты, 2016 жылғы сәуірге дейін Ұлттық қор қаражатын қалыптастыру мен пайдаланудың жаңа тұжырымдамасының және Бюджет кодексінің жобалары жаңа редакцияда әзірленетін болады. Сонымен қатар, 2016 жылғы наурызға дейін Бюджет кодексіне қолма-қол ақша тапшылығын жабу үшін жергілікті атқарушы органдардың үш жылға дейінгі мерзімге Үкіметтен қарыз алуын көздейтін толықтырулар енгізілетін болады. Бұдан бөлек, 2017-2019 жылдарға арналған республикалық бюджетті қалыптастыру барысында 2016 жылғы сәуір-тамызда тиімсіз шығыстарды және жеке сектор қаржыландыруы мүмкін шығыстарды алып тастау арқылы бюджет шығыстарын оңтайландыра отырып, республикалық және жергілікті бюджеттік бағдарламаларға толық ревизия жүргізіледі.
Сондай-ақ, Үкімет бюджеттен күрделі шығындарды қаржыландырудың сервистік моделін қолдану мүмкіндігі үшін 2016 жылғы наурызға дейін үлгілік сервистік келісімшартты әзірлеуді қамтиды. Ал салық жүйесін түбегейлі реформалау мақсатында қосылған құн салығының орнына сатудан түсетін салықты енгізуді, салық режимдерін үш деңгейге дейін оңтайландыруды, тиімсіз салықтық жеңілдіктерді жоюды, сондай-ақ салық саласының ашықтығы мен салықтық әкімшілендіру тиімділігін арттыруды көздейтін біріктірілген Салық және Кеден кодексінің жобасы 2016 жылғы 1 қыркүйекке дейін Парламентке енгізіледі.

Үшінші бағыт - жекешелендіру және экономикалық бәсекелестікті ынталандыру
Айта кетерлігі, Үкімет 2015 жылы 22 желтоқсанда Yellow Pages Rules қағидаттарына сәйкес акцияларының елу пайызынан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар жүзеге асыра алатын қызмет түрлерінің тізбесін бекіткен болатын. «Бәсекелестік пен жеке капиталды дамытуды ынталандыру үшін 2016 жылғы ақпанға дейін монополияға қарсы ведомствоның мәртебесі мен оның жұмыс тәртібін айқын регламенттей отырып, монополияға қарсы заңнаманы Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы стандарттарына сәйкестендіруді көздейтін заң жобасы әзірленетін болады. Ал 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап үстем немесе монополиялық жағдайға ие Нарық субъектілерінің мемлекеттік тізілімі жойылатын болады. Сонымен бірге, 2016-2017 жылдары табиғи монополиялардың базалық субъектілері шекті (ұзақ мерзімді) тарифтер бойынша жұмысқа көшіріледі», - дейді Ұлттық экономика министрі Ерболат Досаев.
Оның айтуынша, экономикадағы мемлекеттің рөлін төмендету жөніндегі Мемлекет басшысының тапсырмасын орындау үшін мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру бойынша ауқымды жұмыс жүргізілетін болады. Айта кетерлігі, Мемлекет басшысы мемлекеттік және квазимемлекеттік сектор объектілерін мемлекет иелігінен алуды және жекешелендіруді жандандыруға бағытталған Заңға 4 желтоқсанда қол қойған болатын. Соған сәйкес, жекешелендіруге, активтерді әділ нарықтық құнымен сатуға, шектеулер алып тасталды, сондай-ақ қазақстандық және шетелдік инвесторлардың жекешелендіруге барынша көп қатысуы үшін жағдайлар жасалып отыр. Сонымен қатар, 2015 жылғы 25 желтоқсанда Үкімет жаңа Жекешелендірудің 2016 - 2020 жылдарға арналған кешенді жоспарын мақұлдап, соның шеңберінде тізбелер бекітілген еді.
Жекешелендіру саясаты аясында 2016 жылғы 1-ші тоқсанда иеліктен шығаруға жатпайтын нысандардың тізбесі қысқартылады және барлық акционерлердің квазимемлекеттік сектордың иеліктен шығарылған активтерді сатып алуға басым құқықтарын алып тастауды көздейтін Заң жобасы әзірленеді. Бұдан бөлек, 2016 жылғы қаңтарда жекешелендіру процесін қолдау және мониторінгілеу үшін халықаралық консультанттарды тарта отырып, Үкімет жанынан арнайы Жобалық офис (Delivery unit) құрылатын болады. Сондай-ақ Бірыңғай ақпараттық саясат шеңберінде әрбір нақты кәсіпорынның мақсатын жіті сипаттай отырып, «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры», «ҚазАгро» және «Бәйтерек» акционерлік қоғам объектілерін қоса алғанда жекешелендіру бойынша кең ауқымды PR-кампания жоспары әзірленетін болады.
«2016-2018 жылдары ішінде «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамын өзгерту жалғасады. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес 2016 жылғы желтоқсанға дейін «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамы, «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі» акционерлік қоғамы, «ҚазАгро» ұлттық басқарушы холдингі» акционерлік қоғамы активтері бәсекелі ортаға көшкеннен кейін, оларды шағын холдингтер етіп қайта құру бойынша ұсыныстар дайындалатын болады. 2016 жылғы мамыр айына дейін талдаулар жүргізіліп, оның нәтижелері, қажет болған жағдайда бойынша заңдастыру шарттары және оның қатысушыларына кепілдіктерді күшейту бойынша ұсыныстар енгізілетін болады. Оңалту және банкроттықтың, сондай-ақ төлем қабілетсіздігін реттеудің жаңа тетіктерін іске асыру мақсатында 2016 жылғы қаңтарда тиісті Іс-қимыл жоспары қабылданатын болады және наурызға дейін жеке тұлғалар банкроттығы институтын енгізу бойынша заң жобасының тұжырымдамасы әзірленбек»,- дейді министр Ерболат Досаев.
Түйіндей айтқанда, Үкімет Дағдарысқа қарсы іс-қимыл жоспары аясында алға қойылған міндеттерді іске асыру үшін нақты тетіктерге кіріспек. Үкімет бекіткен жоспармен қоса «Нұрлы жол» мемлекеттік инфрақұрылымдық даму бағдарламасы, «Бес институционалдық реформаны іске асыру жөніндегі 100 нақты қадам» Ұлт жоспарын іске асыру ең алдымен жаһандық дағдарыс жағдайындағы сын-қатерлерді еңсеріп, экономиканы одан әрі дамытуға және халқымызды әлеуметтік жағынан қолдауды сақтап қалуға бағытталып отыр. Осы тұста экономиканың сыртқы дағдарыстық құбылыстар әсеріне қарамастан, Елбасының тапсырмасы бойынша 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап зейнетақыға индекстеу жүргізіліп, жәрдемақылар мен стипендиялар, денсаулық сақтау, білім беру және әлеуметтік қорғау саласындағы жұмыскерлердің жалақысы көбейтіліп отырғанын да атап өтуге болады.

Биылдан бастап күшіне енген ДСҰ мүшелігінің артықшылықтары қандай?

АСТАНА. ҚазАқпарат - Өткен 2015 жылдың Қазақстан үшін басты жаңалықтарының бірі - Дүниежүзілік сауда ұйымына мүшелікке қабылдануы болды. Яғни, жаңа кірген 2016 жылдан бастап Қазақстан жаңа құқықтық-сауда режиміне көшеді. 19 жылға жалғасқан келіссөзден соң Қазақстан әлемдік сауданың көрігін қыздыратын алпауыт ұйымның толыққанды 162-ші мүшесі ретінде былтырғы желтоқсан айында ресми қабылданды.
1996 жылы айқындалған сыртқы саясаттағы басымдыққа 20 жылдан соң, яғни 2016 жылдың 1 қаңтарынан қол жеткізіп отырмыз. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев келіссөздердің сәтті аяқталғанын тарихи маңызды оқиға ретінде бағалап: «Еліміз аса маңызды тағы бір тарихи оқиға қарсаңында тұр. Біз Дүниежүзілік сауда ұйымына кіру жөніндегі келіссөздерді табысты аяқтадық. ДСҰ-ға мүше болу - күллі Қазақстанның жемісі. Бұл - еліміздің жаһандық экономиканың бөлінбес бөлшегі ретінде мойындалуының айғағы» деген болатын.
Жалпы халықаралық сауда-саттық мәселесіне келетін болсақ, тәуелсіз Қазақстан өзінің өткен тарихында ашық экономикалық саясат ұстанып, соның нәтижесінде бірқатар жетістіктерге қол жеткізді. Экономикамыздың құрылымы да айтарлықтай өзгеріске ұшырады. Қазақстанның жан басына шаққандағы Жалпы ішкі өнімі де Орталық және Шығыс Еуропа елдерінің деңгейімен теңесті. Сыртқы сауда көлемі 120 миллиард доллардан асса, Қазақстан әлемнің 185 мемлекетімен сауда-саттықты жолға қойған. Соның ішінде сыртқы сауда айналымының 90 пайыздан астамы да өзіміз жаңа мүше болып отырған ДСҰ елдеріне тиесілі екен. Бұдан бөлек, Қазақстан бизнесті өркендету ісіне де белсене ден қойды. Мәселен, былтырғы жылы Қазақстан әлемдегі 189 ел экономикасы ішінде 41-ші позицияға орнықты. «Doing Business» рейтингінде еліміз бизнестегі реформаны мейлінше көбірек жүзеге асырған мемлекет ретінде аталды. Дүниежүзілік банк Қазақстанда жүргізіліп отырған реформалардың бизнесті жақсартқанын атап өтеді. Осындай ауқымды жұмыстар нәтижесінде Қазақстан инвестициялар үшін ең қолайлы елдердің бірі ретінде мойындалды.
Осындай жағдайда ДСҰ мүшелігіне қабылданып, халықаралық ережелерге сай сауда жасау елімізге не береді деген мәселеге тоқталсақ. Жалпы ДСҰ-ның басты ерекшелігі - мүше мемлекеттер өздері жауапкершілікке алған ортақ қағидатты ұстанып, сауда-саттықта біркелкі тәртіптер бәрі үшін бірдей қолданады. Бұның мемлекеттер, алпауыт трансұлттық компаниялардан бастап қарапайым халық үшін де маңызы зор. Өйткені, Ұйым аясында сауда тетігі ажыратылып, тауарлар белгіленген тәртіп шеңберінде еркін айналады, соның нәтижесінде бәсекелестік күшейіп, баға мен сапада озғандар дүниенің сапырылысқан саудасында «кірпіш болып» қалана алады.
Сосын ДСҰ - елдер арасындағы еркін сауда мен ашықтық қағидаттарын басшылыққа алатын, мүше мемлекеттері арқылы халықаралық сауда ережелерін ендіруге арналған халықаралық ұйым. Негізгі мақсаты бірыңғай сауда жүйесін құру болып табылатын Ұйым көпжақты келіссөздер бойынша қатысушы-мемлекеттермен өзара келісілген қағидаттарды басшылыққа алып, мемлекеттердің бір-бірімен әділетті және еркін бәсекелестік шартында сауда жасасуын қолдайды һәм соған жағдай жасайды. Ұйым шеңберінде ашықтық қағидаты да қатаң қаралады. Айта кетерлігі, ДСҰ ережелері саясаттан тыс, тек қана сауда-экономикалық мүдделер мен мәселелерді реттейді. Оның басты мақсаты қандай да бір болсын нәтижелерге қол жеткізу емес, тек қана халықаралық сауданың жалпыға ортақ қағидаттарын белгілеу болып табылады. Декларацияға сәйкес ДСҰ жұмысы негізінен бірқатар қағидаттарға арқа сүйейді. Атап айтқанда, олар, бірінші - жалпыға ортақ тең құқылық. Бұл ретте ДСҰ-ның барлық мүшелері бір-біріне саудада неғұрлым қолайлы жағдайды ұсынуы тиіс. Мұның өзі ДСҰ-ның бір мүшесіне берілген преференциялар қалған барлық мүшелеріне де ортақ екендігін білдіреді. Яғни, сауда-саттықта «үлкен кіші мемлекет» деген болмайды, елдердің бәрі тең қағидатқа мойынсұнады. Екінші - өзара әрекеттестік. Осы бойынша екіжақты саудадағы шектеуді азайту жөніндегі барлық әрекет екінші тараптан да қолдау тауып, өзара әрекеттестікке айналуы тиіс. Үшіншіден, ашықтық немесе мөлдірлік. Бұған сәйкес, ДСҰ мүшелері өзінің сауда ережелерін толықтай жариялауы және оның ДСҰ-ның басқа мүшелеріне берілген ақпараттар үшін жауап беретін органдары болуы тиіс. Төртінші - қолданыстағы міндеттемелерді құру. Бұл ретте мүше елдердің сауда тарифтері жөніндегі міндеттемелерін елдердің бір-бірімен өзара қарым-қатынасы емес, негізінен алғанда, ДСҰ-ның басты органдары реттейді. Ал қандай да бір елдің нақты секторында сауда жағдайды нашарлатылатын болса, осыдан зардап шеккен жақ басқа секторлардан өзіне өтемақы талап ете алады. Бесіншіден - қорғаныс «қақпақшалары». Бұған сәйкес, кейбір жағдайларда үкімет сауда шектеулерін енгізе алады. ДСҰ келісімі оның мүшелеріне тек қоршаған ортаны қорғауда ғана емес, сонымен қатар, адамдар денсаулығын сақтауда, жануарлар мен өсімдіктерді қорғауда да шараларды қолдануға мүмкіндіктер береді.
Тоқ етері ДСҰ арқылы мүше мемлекеттерде өндірілген сапалы әрі бағасы бәсекелесе алатын тауар өз иесін табады. Сондықтан да, жаһандық ұйымның қатарына қосылған Қазақстан үшін бұл жол дамудың даңғылы ғана емес, үлкен сынақтар алаңы екені белгілі. Сондай-ақ, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына ұмтылатын әрі әлемнің озық отыз мемлекетінің қатарына енуді стратегия ретінде айқындаған Қазақстан үшін ДСҰ аясында даму аса маңызды. Өйткені, ортақ сауда жүйесіндегі мүмкіндіктер мемлекеттердің белсенділігіне ғана емес, отандық бизнестің, қазақстандық өндірістің бәсекелестігіне көбірек байланысты, ендеше бәсекеде бекем болуы үшін ең алдымен сапа мен баға көңілден шығуы шарт.
Ал ДСҰ-ның Қазақстан үшін артықшылықтары деген мәселеге келсек, сарапшылар оның бірқатар басымдықтарын алға тартады. Мәселен, Ұйымға қосылу арқылы Қазақстан сапырылысқан сауданың нарығына енеді. Яғни, еліміздегі шағын және орта бизнес өз өнімдерін әлемдік рынокқа ешбір кедергісіз шығаруға мүмкіндік алады. Әрине, баға мен сапа жағынан бәсекеде озық болатын тауарларға еш кедергі болмайды. Осылайша, қазақстандық кәсіпкерлер жаһандық сауда нарығына өтеді. Бұл үшін Ұйымның басқа мүшелері өз елдерінде қазақстандық тауарларға да бірдей кепілдіктер береді.
Екінші маңызды мәселе - Ұйымға мүше болған Қазақстан үшін экономикаға шетелдік инвестицияны көптеп тарту мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Айта кетерлігі, соңғы он жылда Қазақстан 208 миллиард доллардан астам шетелдік инвестиция тартқан. Тек 2014 жылдың өзінде ғана еліміздің экономикасына келген тікелей шетел инвестициясы 23,9 миллиард теңгені құрап отыр. Яғни, тұтастай алғанда елімізде соңғы жылдары инвестициялардың тұрақты өсімі тіркеліп келеді. Ал ДСҰ-ға мүшелік еліміз үшін инвесторлар тартымдылығы тұрғысынан қосымша күш болмақ. Шетелдік сыртқы капиталдың көптеп келуінен болатын еліміз үшін артықшылықтар айтпаса да түсінікті. Бұл ғана емес, Қазақстанның инвесторлары да ДСҰ мүше мемлекеттеріне емін-еркін кіре алады. Сонымен қатар, әлемдік сауда режиміндегі алыс-беріс пен сапырылыс барысында туындайтын дау-дамайлар да халықаралық мойындалған сапада шешімін табады. Яғни, Қазақстан сауда саласында дауларды шешудің әлемдік тәжірибесіне қадам жасайды деген сөз. Елімізде алдағы уақытта «Астана Халықаралық қаржы орталығы» құрылатынын, өңірдегі исламдық қаржыландырудың хабына айналу мүддесін ескерсек, ондай тәжірибенің қазірден болуы аса маңызды.
Осының бәрі тұтастай мемлекет үшін маңызды. Ал қарапайым халыққа келсек, ел арзан әрі сапалы тауарлармен тұтынуға қол жеткізеді. Соның ішінде елдегі ұялы байланыс операторларына қатысты мәселе бірінші кезекте өзгеріске ұшырайтыны айтылады. Яғни, ұялы байланыс пен интернет біршама арзандайтыны, қолжетімді бола түсетіні көзделеді. Осыған байланысты телекоммуникация қызметтері секторы ырықтандырылады. Айта кетерлігі, бүгінгі күні қалааралық және халықаралық байланыс қызметтерін жеткізуші компанияларға шетелдік капиталдың қатысуына шектеулер бар, яғни қатыстырылатын шетелдік капиталдың мөлшері 49 пайыздан аспауы шарт. Алайда, бұндай шектеулер Қазақстан ДСҰ-ға өткеннен кейінгі алдағы 2,5 жылда жойылады. Тек ұлттық қауіпсіздік тұрғысынан «Қазақтелеком» АҚ-қа ғана бұндай шара қарастырылмайды. Сосын шетелдік банктер енді бес жылдан кейін өздерінің филиалдарын Қазақстанда ашуға мүмкіндік алатын болады. Тұтастай алғанда бұл халық үшін жағымды құбылыс болмақ. Өйткені, шетелдік қызмет көрсетуші компаниялардың нарыққа енуі бәсекелестікті арттырады, сәйкесінше баға да арзандап, сапа жақсармақ. Кедендік алымсыз елге енетін тауарларға, бәсекелестік арқасында сапалы өнімдерге сұраныс арта түседі. Бұл ретте ДСҰ Бас директоры Роберто Азеведоның: «Ұйымға кірудің артықшылықтары - жаңа жұмыс орындарын ашу, халықтың табысын арттыру, тұрмыс деңгейін жақсарту. Бұл - сіздердің соңғы жылдары қол жеткізген жетістіктеріңіз бен жұмсаған күш-жігерлеріңіздің мойындалуы. Бұл - реформалардың кешенді бағдарламасының қисынды нәтижесі, Қазақстанның бизнес үшін ашық екені туралы бүкіл әлемге жолдауы» дегені де еске түседі. Шындығында, Қазақстанның Дүниежүзілік сауда ұйымына енуі биылғы жылдың ғана емес тұтастай ел тарихындағы аса маңызды оқиғалардың, елеулі өткелдердің бірі болмақ. Өйткені, ДСҰ арқылы Қазақстан әлемдік сауданың элитасына енеді деген сөз.

Н.Назарбаев: Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол

АСТАНА. ҚазАқпарат - Ақорда Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласын жариялады.
2016 жылдың 1 қаңтарынан «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» - Ұлт жоспарын орындаудың практикалық кезеңі басталды.
Мемлекетті, экономика мен қоғамды дамыту үшін қағидатты жаңа құқықтық орта қалыптастыратын 59 заң күшіне енді.
Бізге тарихымыздағы бұрын-соңды болмаған ауқымдағы ұлттық заңнамаға өзгерістерді бағамдау маңызды. Оның үстіне, олар біздің қазақстандық арманымыз - ХХІ ғасырда көшбасшы отыз ұлттың бірі болуға қол жеткізуімізге жол ашады.
Әр ұрпақтың өз арманы бар, оларда тек жеке және отбасылық игіліктерге ғана ұмтылыс көрініс таппайды.
Оларда қашанда туған жерге деген сүйіспеншілік сезімі, өз халқы мен Отанының бақыты туралы аңсар айқын көрінеді.
Ата-бабаларымыздың көптеген ұрпақтары үшін Қазақстанның Тәуелсіздігі асыл арман болып келді.
Біз олардың азат және тәуелсіз Отанды аңсаған көп ғасырлық қиялдарын іс жүзіне асырдық.
Біз, қазіргі қазақстандықтар үшін Тәуелсіздік көпэтносты қоғамымыздың нақты жоғары өмірлік құндылығына айналды.
Біз осыдан бар-жоғы ширек ғасыр бұрын ғана барлық ақыл-ойымыз бен жүрегімізді баурап алған көптеген ой-ниеттерімізге қол жеткіздік.
Біз Қазақстан Республикасының егемендігі Конституция мен заңдардың берік арқауы мен халық мүддесіне қызмет ететін мемлекеттік аппараттың кәсіби және негізді іс-қимылына арқа сүйеуін қамтамасыз еттік.
Оны Қазақстан экономикасының нақты табыстарымен, ұлттық байлықтың және халық игілігінің өсімімен нығая түсетін еттік.
Тәуелсіздігіміздің жоғары халықаралық беделмен және ұлттық қауіпсіздіктің тиімді жүйесімен сенімді қорғалуын қамтамасыз еттік.
Біз өз жеріміз бен оның байлығының ұқыпты иесі болуға үйренудеміз, жаңа технологияларды меңгеріп, тарихымызда ешқашан болып көрмеген өндірістік қуаттар мен экономиканың тұтас салаларын іске қосудамыз.
Және ең бастысы - біз жаңаша армандауды, Тәуелсіз Қазақстанымыз бір бөлшегі болып отырған жаһандық әлемдегі қиындықтарға қарамастан, ел мен қоғамды дамытуда нақты міндеттер қоюды және оларды шешуді үйрендік.

Жаңа қазақстандық арман
Біз Тәуелсіздіктің 25-ші жылдығына жаңа қазақстандық арманмен аяқ бастық, оның басты мақсаты жүзеге асырылып жатқан «2050» Стратегиясымен бара-бар.
ХХІ ғасырдың ортасына қарай біз Қазақстанның әлемдегі аса дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуына қол жеткізуді жоспарлап отырмыз.
Бұл 2015 жылдың сәуірінде өтіп, қазақстандықтардың абсолютті көпшілігі қолдау көрсеткен кезектен тыс президенттік сайлау барысында пайда болған бүкілхалықтық арманға айналды.
Шын мәнінде, осы бүкілхалықтық сенім кепілі біздің Болашағы Біртұтас Ұлт туындауындағы тарихи акт болды.
Біз өзіміздің жаңа арманымызға қарай жақындауды Бес институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам - Ұлт жоспарын жасаудан бастадық.
Осы жаңғыртуларға шешуші рөл беріліп отыр. Олар Қазақстанды, оның экономикасын, мемлекет пен қоғамды өзгертетін тарихи міндеттер кешенін шешуге даңғыл жол салады.
Олар планетадағы аса дамыған мемлекеттерді біріктіретін Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының стандарттарына сәйкес келетін елді дамыту, экономикалық өсім мен барлық қазақстандықтардың өмірін жақсарту үшін жаңа лайықты жағдайлар қалыптастырады.
Біздің Қазақстанымыз серпіндірек, лайықтырақ, сенімдірек және дәулеттірек болады.
2015 жылдың бірнеше айының ішінде ғана Бес институттық реформаның басталуын заңнамалық және ұйымдастыру тұрғысынан қамтамасыз ету бойынша орасан зор жұмыс атқарылды.
Бұл жұмыс менің Жарлығым бойынша құрылған Жаңғыртулар жөніндегі ұлттық комиссияның басшылығымен жүргізілді.
Мен бірқатар кеңес өткізіп, сарапшылармен, саясаткерлермен, бизнес және қаржы ұйымдарының басшыларымен әңгімелестім.
Халықаралық сапарларым мен кездесулерім шеңберінде мен өзімнің әріптестеріммен - өзге елдердің мемлекет және үкімет басшыларымен талай рет кеңестім.
Тұтастай алғанда, менің Қазақстанды тереңдете жаңғырту жөніндегі ой-ниетіме барлық тараптан жан-жақты қолдау көрсетілді.
Әлеуметтік сауалдамалар да Ұлт жоспарының барлық бес реформасына тұрақты жоғары қолдау көрсетіліп келе жатқанын айғақтап беріп отыр. Қазақстандықтар реформалардың уақтылы және көкейкесті екенімен бірауыздан келіседі.
Қазірдің өзінде барлық қажетті заңдар қабылданды және заңдық күшіне енді.
Парламент пен Үкімет жұмысының үйлесімділігін ерекше атап өткім келеді. Өте қысқа мерзімде жүзеге асырылған заңнамалық жұмыстардың осындай қарқыны мен сапасы бұған дейін Қазақстанда болып көрген емес.
Бұл - біздің парламенттік моделіміздің және мемлекеттік биліктің өкілетті және атқарушы тармақтарының өзара іс-қимыл жүйесінің жоғары тиімділігінің айғағы.
Ұлт жоспарын орындау бойынша практикалық жұмыстар жаңа мүмкіндіктер мен әлемдік дамудағы ықтимал тәуекелдерді есепке ала отырып, өзгермелі жаһандық жағдайларға толық сәйкес түзіліп жатқанын көру маңызды.
Бұл туралы менің 2015 жылдың 30 қарашасындағы Қазақстан халқына Жолдауымда егжей-тегжейлі баян етілген.
Бес институттық реформа Қазақстан экономикасы жаһандық экономикалық қиындықтардың күшті ықпалын сезініп отырған қазіргі кезеңде ерекше маңызды.
Біз оларды экономикалық өсімнің сенімді қарқынын қалпына келтіру мен бүкіл халыққа берік әлеуметтік кепілдіктерді қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттің дағдарысқа қарсы кең ауқымды шараларының басты құрамдасы ретінде қарастырамыз.
Қазақстанның дамудың жоғары әлемдік стандарттарына қол жеткізуіне ықпал ететін жаңа қазақстандық заңнамалар қазірдің өзінде жұмыс істей бастады.
Сондықтан қазір қазақстандықтардың олар туралы тек біліп қана қоймай, сондай-ақ, олардың практикалық өмірде, экономикалық қызметте немесе қоғамдық қатынастарда беретін жаңа мүмкіндіктерін қолданулары маңызды.
Баршаның бойында құқықтық жаңалықтар негізінде мемлекеттік басқару мен құқық тәртібінің жүйесі қалай ауысатыны жайында барынша толық түсінік болуы тиіс. Жаңа жағдайларда бизнесті қалай дамытуға немесе мемлекеттік емес сектордың қызметін қандай перспективалы бағыттарда белсенді етуге болады деген сияқты.
Осының бәрі, тұтастай алғанда, тұрғындардың бәрінің экономикалық және азаматтық белсенділіктерін арттыруға қуатты серпін беретін болады.
Осының арқасында біз өзіміздің қазақстандық арманымызға қарай секіріс жасап, ХХІ ғасырдың ортасындағы басты мақсатымызға жақындай түсетін боламыз.
Бес реформаның әрқайсысы бойынша іс-қимылдың жол картасы жасалған және біз оларды дәйектілікпен жүзеге асырамыз.

Мемлекетті кәсібилендіру
Біздің бірінші реформамыз «Мемлекеттік қызмет туралы» жаңа Заң негізінде мемлекеттік аппараттың тиімділігін арттыруға бағытталған.
Мемлекеттік қызметтің реформасын біз алғашқы заңнамалық акт - Президенттің «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік қызмет туралы» заң күші бар Жарлығы қабылдануының 20 жылдығы тұсында жүзеге асыра бастауымыздың нышандық мәні бар.
1995 жылдың желтоқсанында бұл құжат тек Қазақстан үшін ғана емес, сондай-ақ, бүкіл ТМД кеңістігі үшін инновация болғанын атап өту маңызды.
Біз барлық посткеңестік елдердің ішінде алғаш болып мемлекеттік қызметшілердің жаңа кадрлық корпусын конкурс және меритократия қағидаттары арқылы қалыптастыруға кірістік.
Қазір қазақстандық мемлекеттік қызметті дамытудың жаңа кезеңі бастау алды.
Менің Жарлығыммен Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі министрлік, оның құрылымында - Жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың ұлттық бюросы құрылды.
Осылайша, тек мемлекеттік қызмет жүйесі ғана емес, сондай-ақ, жемқорлыққа қарсы іс-қимыл танытатын, яғни жемқорлық көріністерінің барынша алдын алуға бағдарланған жүйе де жаңғыртылып отыр.
Бұл жерде жемқорлықпен күрестің өзі барынша дәйекті бола түседі және жүйелі сипатқа ие болады.
Міне, жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы жаңа заң осындай ұстанымдарға негізделсе, оның өзі халықаралық стандарттарға бағдарланған және жаңа жылдан бастап күшіне енді.
Жемқорлыққа қарсы жаңа заңнамамен өзара байланыста және сонымен қатарласа қабылданған мемлекеттік қызмет туралы жаңа заң мемлекеттік қызметтің жаңартылған моделінің негізгі шеңберлерін және мемлекетті басқарудың барлық жүйесінің тиімділігін күшейту бойынша одан арғы іс-қимылдардың рет-тәртібін айқындайды.
Біріншіден, әкімшілік мемлекеттік қызметшінің мансабы оның біліктілігі және жинақтаған тәжірибесі есепке алына отырып құралады.
Мансаптық сатының әр баспалдағында ол өзінің кәсіби жарамдылығын дәлелдеп отыруға тиіс болады.
Жаңа заңға бірқатар қағидатты нормалар енгізілген.
Мемлекеттік қызметке орналасу тек кешенді іріктеу мен жұмысты тек төменгі лауазымдардан бастаудың нәтижелері бойынша мүмкін болады.
Жұмыс тәжірибесі мемлекеттік қызметшінің мансаптық ілгерілеуінің басты шарты болады және мұнда да тек конкурстық негізде жүзеге асырылады.
Сондай-ақ, жекелеген мемлекеттік қызметшілер ротацияларының мүмкіндігі көлбеуінен және тігінен оларды қызметтік баспанамен қамтамасыз ете отырып қарастырылған.
Екіншіден, мемлекеттік қызметке ашық конкурс арқылы және Кадр саясаты жөніндегі ұлттық комиссияның шешімі бойынша келісімшарттық негізде мемлекеттік емес сектордағы басқарушылар қатарынан азаматтар және шетелдік менеджерлер тартыла алады.
Үшіншіден, мемлекеттік қызметшіге еңбекақы төлеудің жаңа жүйесі оның біліктілігі мен атқаратын жұмысының сипатына, көлемі мен нәтижесіне байланысты заң тұрғысынан бекітіледі. Аса нәтижелі қызмет үшін бонустар төлеу қарастырылған.
Мұндай жүйені 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап енгізу жоспарланып отыр.
Бұл жерде 2016 жылы бүгінде «Б» корпусына кіретін мемлекеттік қызметшілердің еңбекақысы жоғарылайтынын айта кету керек.
Төртіншіден, заңда саяси мемлекеттік қызметшілер ауысқан кезде мемлекеттік аппараттың автономдығы мен тұрақтылығы қағидаты нақты жазылған.
Министрлер мен орталық атқарушы органдардың жауапты хатшыларының өкілеттіктері егжей-тегжейлі дәлдеп ажыратылған.
Бесіншіден, шенеуніктер ортасында этикалық нормаларды бұзуға әкелетін және жемқорлық құбылыстар туындататын жағдайлардың алдын алу бойынша қатаң шаралар қарастырылған.
Мемлекеттік қызметшілердің жұмыс пен тұрмыстағы жүріс-тұрысының қалыптары регламенттелген Мемлекеттік қызметшілердің жаңа этикалық кодексі жасалды.
Сондай-ақ, жаңа институт - этика бойынша өкілетті өкілдер институтын құру көзделіп отыр. Олар азаматтар мен мемлекеттік қызметшілерге кеңес беріп, олардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз ететін болады.
Алтыншыдан, мемлекеттік қызмет туралы жаңа заңның маңызды қыры оның арқаулық нормаларының құқық қорғау органдарына да қатысты болатынымен байланысты.
Бұл жерде құқық қорғау органдарындағы қызметтің ерекшелігі қолданыстағы «Құқық қорғау қызметі туралы» Заңда ескерілген.
Жетіншіден, жаңа заң негізінде және еңбекке ақы төлеудің жаңа жүйесі енгізілгеннен кейін «Б» корпусының әкімшілік мемлекеттік қызметшілерін жаңа біліктілік талаптарына сәйкестігі бойынша кешенді аттестаттаудан өткізу жоспарланған.
Аттестаттау кезеңінде мемлекеттік қызметке орналасуға конкурстар өткізуге мораторий жарияланатын болады.
Қызметшілердің біліктілігін 3 жылда бір реттен кем болмайтындай етіп міндетті арттырып отыру заң тұрғысынан бекітіледі.
Тұтастай алғанда, мемлекеттік қызметті жаңғыртудың негізгі қырлары осындай.
Мен оны Қазақстандағы барлық жаңғырту үдерісі ой-ниеті табысының шешуші тетігі ретінде қарастырамын.

Құқық тәртібі және заңдылық
Екінші реформаның мәні тәуелсіз сот төрелігі мен Қазақстанның бүкіл құқық қорғау жүйесінің тек қана азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз етуге, заңдарды қатаң орындауға және құқық тәртібін нығайтуға бағытталуы тиістігінде.
Оны заңнамалық тұрғыдан қамтамасыз ету аясында жаңа Азаматтық іс жүргізу кодексі мен жаңа «Жоғары Сот Кеңесі туралы» Заң қабылданды. «Сот жүйесі және судьялардың мәртебесі туралы» Конституциялық заңға, Қылмыстық-іс жүргізу кодексіне және Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекске қажетті өзгерістер енгізілді.
Бәрінен бұрын, жаңартылған заңнамалар қоғамның сот жүйесіне сенімін арттыруға ықпал ететін болады. Әділдік нақ сотта салтанат құратыны белгілі.
Қазақстан соттарын реформалаудағы темірқазық мәселе - сапалы судьялар корпусын жасақтау.
Судьялыққа кандидаттарды іріктеудің қатаң тетігі мен оларға қойылатын жоғары біліктілік талаптары заң тұрғысынан қарастырылған.
Сот төрелігін үлкен өмірлік тәжірибесі бар және жоғары моральдық ұстанымдарға ие ең лайықты әрі барынша дайындалған кәсіби шеберлер жүзеге асырулары тиіс.
Судьяларды іріктеу мен тағайындау үдерістері қоғам үшін мөлдір және ашық болады.
Осымен байланысты өзінің аппараты бар, құрамы мен өкілеттілігі кеңейтілген автономды мемлекеттік мекемеге айналатын Жоғары Сот Кеңесі түбегейлі реформаланды.
Сот реформасының маңызды қыры - сот төрелігінің бес сатылы жүйесінен үш буынды жүйесіне өту.
Тек бірінші, апелляциялық және кассациялық инстанциялар қалады. Бұл жерде көп іс қаралатын бірінші және апелляциялық инстанциялар соттарының рөлдері айтарлықтай күшейтілетін болады. Мұндай қадам соттық әуре-сарсаңның алдын алып, сот шешімін қабылдаудың мерзімін қысқартады.
Қазақстандағы сот төрелігі азаматтардың жеке өмірінің құпиялығына кепіл құқын есепке ала келгенде барынша ашық бола түседі.
Сот залдары сот істерін аудио және видеожазудың аппаратураларымен жарақтандырылады және жазбаларды қандай да бір тоқтатуға немесе редакциялауға мүмкіндік берілмейді.
Бұл судьяларды және сот мәжілісіне басқа да қатысушыларды тәртіпке шақырады, сот процесі мен сот қабылдаған шешімнің объективтілігін қамтамасыз етеді.
Сот жүйесін реформалау шеңберінде бірқатар институттық шешімдер жұмыс істей бастайды.
Біріншіден, Жоғарғы Сот жанындағы Сот жюриі түбегейлі қайта құрылады.
Сот жюриі азаматтардың судьялардың іс-әрекетіне және судьялық корпус өкілдерінің қабылданады деп күтіліп отырған Этикалық кодексті бұзу жағдайларына байланысты арыз-шағымдарын қарайтын болады.
Екіншіден, Жоғарғы Сот жанынан дауларды, оның ішінде, ірі инвесторлар қатысатын дауларды қарау үшін мамандандырылған алқа құрылатын болады.
Оның шеңберінде шетел инвесторларының құқын өздерінде туындаған құқықтық даулар бойынша сапалы әрі әділ шешу жүзеге асырылады.
Үшіншіден, қылмыстық іс жүргізу шеңберінде соттарда, оның ішінде сотқа дейінгі кезеңде, айыптау мен қорғау арасында теңгерім қамтамасыз етілетін болуы тиіс.
Бұған адамның конституциялық құқы мен бостандығын шектейтін тергеу судьясының барлық тергеу әрекетін санкциялау бойынша өкілеттіліктерін одан әрі қарай кеңейту есебінен қол жеткізілетін болады.
Төртіншіден, қазақстандық соттардың төрағалары - құқы теңдердің ішіндегі жолы кеңдері екенін ұмытпау маңызды.
Сондықтан олардың тарапынан басқа судьялар қабылдайтын шешімге ықпал ету мүмкіндігі мүлдем болмайды.
Бесіншіден, мемлекеттік сот орындаушыларын кезең-кезеңімен қысқарту арқылы жеке сот орындаушыларының институты одан әрі дамытылады.
Сот жүйесінің тәуелсіздігін нығайтатын шаралардың маңызы ерекше.
Менің тапсырмам бойынша бүгінде құрметті зейнетке шыққан судьяларды зейнетақылық қамтамасыз ету бойынша барлық мәселелерін шешуді қарастыратын заң қабылданғаны белгілі. Бұл судьяларға бар күш-жігерін сот төрелігін барынша объективті атқаруға аудару мүмкіндігін береді.
Бұдан бөлек, бізге барлық құқық қорғау органдарының және бәрінен бұрын полицияның адамдардың мүддесі мен құқықтық тәртіпті нығайту қызметінде тұруына қол жеткізуіміз қажет.
Бұл үшін жергілікті билік органдары мен жергілікті қоғамдастықтарға есеп беретін жергілікті полиция қызметі құрылады. Осындай қызмет тұтастай Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына мүше бірқатар елдерде өзін жақсы танытты.
Жергілікті полиция қызметінің қарауына қоғамдық тәртіп күзеті, тұрмыстық қылмысқа қарсы тұру, жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен ұсақ құқық бұзушылықтарға атымен төзбеушілік мәселелері беріліп отыр.
Осы жаңалықтар жаңа заңнамада көрініс тапқан. Онда, сондай-ақ, азаматтардың этикалық нормаларды бұзған полициялардың үстінен түсірген арыз-шағымдарын қарайтын қоғамдық кеңестер мен өзге де консультативтік-кеңестік органдар жүйесін құру қарастырылған.
Сондай-ақ, «Қылмыстық құқық бұзушылық картасы» интернет-порталы құрылатын болады. Мұндай тетік әлемнің бірқатар елдерінде табысты қолданылып келеді. Осы веб-ресурсқа елдегі барлық қылмыстық құқық бұзушылықтар жедел енгізіледі. Бұл жұртшылықтың құқық қорғау органдары жұмысының тиімділігін бақылауына мүмкіндік береді.
Пенитенциарлық жүйені жақсарту көкейкесті мәселе болып табылады. Бұл жұмыс мемлекеттік-жекеменшік әріптестігін дамыту шеңберінде жүргізілуі тиіс.
Шетелдердің табысты тәжірибелері жеке секторды пенитенциарлық мекемелерді салу мен пайдалануға тарту жөніндегі шараларды жүзеге асырудың негізі болуы тиіс.
Сондай-ақ, бұған дейін заңнан аттап, сонысы үшін жазасын өтеген адамдарға көмек көрсету мен ықпал ету маңызды.
Бұл үшін әлеуметтік оңалту кешенді дамытылып, жазасын өтеп жатқан азаматтар үшін арнайы әлеуметтік қызмет көрсету стандарттары енгізілетін болады.
Тұтастай алғанда, Қазақстанда құқықтық мемлекеттің орнықтырылуы - біртұтас жаңғырту үдерісі аясында шешіліп жатқан біздің конституциялық міндетіміз. Белгіленген шаралар мен қадамдарды жүзеге асыру азаматтардың, сондай-ақ, шетел инвесторларының ұлттық сот және құқық қорғау жүйесіне сенімін арттырып, тұтастай алғанда, еліміздегі бизнес-ахуалды жақсартады.

Бюрократтық шығынсыз экономикаға қадам басу
Ауқымды жұмыс үшінші реформаторлық бағытқа - индустрияландыру мен экономикалық өсімді қамтамасыз ету бойынша жаңғыртулар кешенімен байланысты.
Біздің ұзақ мерзімді ұстанымымыз экономика қызметіндегі транзакциялық шығындарды ұдайы қысқарту болуы тиіс.
Олардың көлемі, ең алдымен, мемлекеттік институттардың қалай жұмыс істейтініне байланысты.
Салықтық және кедендік әкімшілік жүргізуді жақсартуға бағытталған шаралар зор маңызға ие болады.
Біріншіден, бұл арада әңгіме салықтық және кедендік жүйелерді кіріктіру туралы болып отыр.
Бірте-бірте электронды пішімге көшірілетін тауарлы-көліктік жүкқұжат бақылауы енгізіледі. Сондай-ақ, құжаттардың сәйкестендірілуі пішіні негізінде салықтық және кедендік тексерулер ресімі оңтайландырылады.
Тексерулерге шағым беру ресімі біртұтастандырылады.
Екіншіден, табыс пен мүлікті жалпыға ортақ декларациялауға кезең-кезеңімен көшу қарастырылады.
2017 жылы декларацияларды мемлекеттік кәсіпорындар мен мекемелердің, ұлттық компаниялардың қызметкерлері - бұл шамамен 1,7 миллион адам - ұсынатын болады. 2020 жылдан бастап жалпыға ортақ декларациялаумен барлық жеке тұлғалар қамтылады.
Үшіншіден, салықтық әкімшілік жүргізуді оңайлату мақсатында қосымша құн салығының орнына сатуға салық енгізудің орындылығы мәселесі қарастырылып жатыр.
Төртіншіден, қолданыстағы салықтық режімдерді оңтайландыру жоспарланып отыр, онда 2017 жылдан салықтық кірістер мен шығыстардың есебі міндетті түрде енгізілетін болады. Бұл көлеңкелі экономиканың деңгейін төмендетуге мүмкіндік береді.
ЭЫДҰ елдерінің тәжірибесі көрсетіп отырғандай, табысты жұмыс істеп тұрған экономиканың маңызды қағидаты мемлекеттің шағын және орта кәсіпкерлікті қолдауы, оны қорғаудың тиісті деңгейін қамтамасыз ету болып табылады. Бұл жайлар бизнестің оңалтылуы мен банкроттығының жаңғыртылған құқықтық қырлары бар Кәсіпкерлік кодексінде көрініс тапқан.
Бизнесті қорғау мен кәсіпкерлерге құқықтық көмек көрсетудің орталық тетігі болуы тиіс бизнес-омбудсмен институты нығайып келеді. Оның қызметінің заңнамалық негізі де Кәсіпкерлік кодексінде бекітілген.
Бұдан бөлек, онда мемлекеттік монополияға қарсы қызметтің құқықтық шеңберлері ЭЫДҰ стандарттарына сәйкес егжей-тегжейлі баян етілген.
Жаңартылған монополияға қарсы қызмет еркін бәсекелестікті жан-жақты дамытуға бағдарлануы тиіс.
2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап доминанттар тізілімі тек реттелетін рынок бойынша жүргізіледі, ал 2017 жылдан бастап толықтай алынып тасталады.
Тиісті тауарлы рыноктарға субъектілердің үлесін ұлғайтуға мұндай іс-қимылдар бәсекелестікті шектеу белгісі болмаған кезде ғана жол берілетін болады.
2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап бағалық реттеу алынып тасталады, оның орнына тек монополияға қарсы реттеу мен бақылау құралдары ғана пайдаланылады.
Монополияға қарсы қызмет жанынан жаңа институт - монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтар қорытындылары бойынша қабылданатын шешімдердің объективтілігі мен мөлдірлігін қамтамасыз ететін келісім комиссиясы құрылатын болады.
Мемлекеттің кәсіпкерлікпен өзара іс-қимылы мен әріптестігінің жаңа қағидаттары Мемлекеттік сатып алулар туралы Заңның жаңартылған редакциясында көрініс тапқан.
Олар өнімді сату үшін ұзақ мерзімді келісімшарттар жасасу арқылы тікелей инвестициялар тартуға жаңа мүмкіндіктер ашады. Бұл, сондай-ақ, Қазақстанда жаңа жоғары технологиялы өндірістер құруға қызмет ететін болады.
Фермерлік пен бүкіл аграрлық секторды дамыту үшін айтарлықтай ынталандырушы күш Жер кодексіне енгізілген өзгерістер болды.
Жаңа құқықтық нормалар жұмыс істеп тұрған 224 мыңнан астам агроөнеркәсіптік кешен субъектілеріне олар жалға алған 97,4 млн. га жерді жекеменшікке алуға мүмкіндік береді. Оның үстіне, кадастрлық құнының 50 %-ы көлемінде 10 жыл мерзімге бөліп-бөліп төлеу қарастырылған.
Бұдан бөлек, 102 млн. гектар запас жердің ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізуге арналған 85,3 млн. гектарын да Қазақстан Республикасының заңды және жеке тұлғалары жекеменшікке аукцион арқылы сатып ала алады.
Мүлікті заңдастыру мерзімі 2016 жылдың 31 желтоқсанына дейін ұзартылды. Мүлік пен ақшаны заңды айналымға қайтару үшін қосымша ынталандыру шаралары қабылданды. Құпиялылықты сақтауға, сондай-ақ, Қылмыстық және әкімшілік қудалаудан қорғауға кепілдік беріліп отыр.
Бұл капитал ағынын ұлғайтып, көлеңкелі экономика деңгейін айтарлықтай төмендетуге мүмкіндік береді.
Заңды тұлғалардың оңалтылуы мен банкроттығы ресімдері заңнамалық деңгейде нақты және түсінікті бекітілген.
Компаниялардың банкроттығы, әлемдік тәжірибеге сәйкес, кәсіпорындардың жұмысшыларын қысқарту арқылы тоқтап қалуына алып келмеуі тиіс.
Өндірістің өміршеңдігі мен жұмыс орындарын сақтау үшін төлеуге қабілетсіздікті сотқа дейінгі тәртіпте реттеудің жаңа тетігі жасалды. Ол борышкер мен кредиторға кәсіпорынды қаржылық сауықтыру мақсатында қайта құрылымдау мәселелерін бірлесіп шешуге мүмкіндік береді. Инвесторлар өздерінің шығындарын азайтуға, қалпына келтіруге мүмкіндік алады.
Мемлекет иелігінен алу мен жекешелендіруді белсенді ете түсу үшін жекешелендіруден, активтерді әділ нарық бағасы бойынша сатудан, сондай-ақ, қазақстандық және шетелдік инвесторларға жекешелендіруге барынша қатысуға жағдай жасау үшін шектеулерді алып тастауға мүмкіндік беретін заңнамалық өзгерістер қабылданды.
Жекешелендірудің шешуші тетігі акцияларды қор рыноктарына ашық аукциондар арқылы орналастыру болады.
2016 жылдың І тоқсанында мүліктен айыруға жататын нысандардың тізімі қысқартылып, барлық акционерлердің квазимемлекеттік секторда иеліктен шығарылған активтерін сатып алуға басым құқықтарын алып тастауды қарастыратын заң жобасы жасалатын болады.
Жаңа тетіктерді есепке ала отырып Жекешелендірудің 2016-2020 жылдарға арналған кешенді жоспарын жүзеге асыру басталды.
Осы құжат шеңберінде бәсекелесті ортаға «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ, «Бәйтерек» АҚ пен «ҚазАгро» АҚ-тың мемлекеттік меншіктегі аса ірі 65 компаниясы, «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-тың құрамына кіретін 173 еншілес және тәуелді ұйымдары берілетін болады.
Сондай-ақ, 545 ұйымнан тұратын Жекешелендіру нысандарының қолданыстағы тізіміне өзекті сипат беріледі.
2016-2018 жылдары «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ, «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ пен «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ активтерінің бір бөлігі бәсекелесті ортаға өткеннен кейін олар ықшам холдингтерге қайта құрылатын болады.
Мемлекеттік меншікті жекешелендіру мен квазимемлекеттік сектор активтерін беру отандық кәсіпкерлікті, жеке бизнесті одан әрі нығайту мен дамыту үшін жүргізіліп отыр.
Жекешелендірудің кешенді жоспарын жүзеге асыру шағын және орта бизнесті дамытуға жаңа серпін береді.
Пайдасын ұлғайтуға мүдделі жеке бизнес қызмет көрсету ауқымын кеңейтіп, өнімінің сапасын жоғарылатады, бәсекелестік өсетін болады, демек - ұсынылатын қызметтің бағасы төмендейді.
Аграрлық секторда әкімшілік кедергілер қысқарады.
Қазірдің өзінде аукцион тетігін енгізу жолымен жер қойнауын пайдалану құқығын ұсыну ресімі жеңілдетілді.
Ал болашақта біз іздеуді, бағамдау мен кен орнын игеруді қоса алғанда, геологиялық жұмыстардың барлық түрін жүргізу тәсілін оңайлатуды қарастыратын жер қойнауын пайдаланудың австралиялық моделіне көшеміз.
Экономикалық өсімнің жаңа бастауын қалыптастыру мен қазақстандық бизнестің бәсекеге қабілеттілігін арттыруда бүгінде «Ұлттық чемпиондар» бағдарламасы маңызды шара болып отыр.
Оған қатысушылар - импорт алмастыруға бағыт ұстанған өндіріс секторының аса перспективалы компаниялары.
32 компания - «ұлттық чемпиондар» 2019-2020 жылдарға қарай ішкі тікелей инвестицияларды шамамен 750 млн. доллар көлемінде өсіруді, шамамен 15 мың жұмыс орнын құруды, еңбек өнімділігін 30-50 %-ға арттыруды және шикізаттық емес экспорт көлемінің өсімін 260 млн. долларға дейін жеткізуді қамтамасыз етеді.

Сыртқы инвестициялардың жаңа көздері
Ұлт жоспарының экономикалық блогына кіретін шаралар біздің экономикамыздың өңдеуші секторына кем дегенде 10 трансұлттық корпорацияны тартуды қарастырады.
«Зәкірлі инвесторлармен» бірлескен кәсіпорындар құру жөніндегі жұмыстармен өңдеуші өнеркәсіптің, инфрақұрылымдардың, энергетиканың және басқа отандық компаниялардың 3 тобы қамтылатын болады.
Бірінші топ - қайта инвестициялау арқылы терең жаңғыртуға жататын кәсіпорындар.
Екінші топ - трансұлттық корпорациялардың әлеуеті пайдаланылатын кәсіпорындар.
Үшінші топ - «зәкірлі инвесторлар» үшін жоғары нарықтық бәсекелі кәсіпорын мен экспорттық брендтердің пайда болуы.
Қазірдің өзінде 26-дан астам ТҰК-пен келіссөз жүргізілсе, олардың бірқатарымен нақты уағдаластыққа қол жеткізу мүмкін болды.
Ұлт жоспарының үшінші бағытының темірқазық мәселесі тәуелсіз сот жүйесі, ағылшын тілін қолдану және инвестициялық резиденттік қағидатын енгізу құқығымен жеке заң құзыреті қағидаты бойынша АСТАНА халықаралық қаржы орталығын (АХҚО) құру болып табылады.
«Астана» Халықаралық қаржы орталығы туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы қабылданып, күшіне енді.
АХҚО қызметінің экономикалық нәтижелері қазақстандық капитал рыногына тікелей шетел инвестицияларының ағыны есебінен жыл сайын орта есеппен ІЖӨ-нің 1 пайызға дейін жеделдете өсуінде көрініс табатын болады.
Мұның сыртында АХҚО шеңберінде 2 мыңнан астам білікті жұмыс орындары құрылады.
Біздің елордамыз Астана Еуразияның іскерлік, мәдени және ғылыми орталығы ретінде дамып, әуежайдың жаңа терминалын қоса алғанда, заманауи халықаралық көліктік-логистикалық жүйеге ие болады.

Инновациялық индустрияландыру көкжиектері
Ұлт жоспарында экономиканың бірқатар перспективалы секторларын дамыту бойынша шаралар қарастырылған.
Бірінші кезекте ол электр энергиясы секторына және энергиялық тиімділіктің өсуіне қатысты.
Бізге 2020 жылға қарай ІЖӨ-нің энергия сыйымдылығын 25 пайызға және ғасырдың ортасына қарай 50 пайызға төмендетуге қол жеткізу керек.
Ол үшін энергия сервистік келісімшарттар тетігі арқылы энергия үнемдеу саласына стратегиялық инвесторларды тарту қажет.
Жеке энергия сервистік компанияларды дамытуды белсенділендірудің, оларды энергия үнемдеу саласына қызметтер кешенін ұсынуға ынталандырудың маңызы зор.
Елдің тұтынушыларын электр энергиясымен сенімді жабдықтау - электр энергетикасының негізгі міндеті.
Электр энергетикасы саласындағы заңнамадағы өзгерістер энергия өндіруші ұйымдарға «бірегей сатып алушы» моделін енгізу арқылы негізгі қорларды жаңғыртуға, қайта құруға, ұлғайтуға және жаңартуға салынған инвестицияларды қайтаруда ұзақ мерзімді кепілдіктер беруді қамтамасыз етуді көздейді.
Энергия мен жабдықтау сенімділігін арттыру және түпкі тұтынушылар үшін электр энергиясы бағасының бақылаусыз өсуінің алдын алу үшін өңірлік электр желілік компаниялар мен электрмен жабдықтаушы ұйымдарды нығайту бойынша жұмыс жүргізіледі.
Ол салаға инвестициялар тарту үшін қолайлы жағдайлар туғызып, электр энергиясының халықаралық ағындарын ішкі тұтынушылар пайдасына қарай реттеуді қамтамасыз етеді, саланы мемлекеттік басқару сапасын арттырады.
Біз ғылымды қажет ететін экономиканы қалыптастыру бойынша жұмыстарды жалғастыра береміз.
Бұл орайда бәсекеге қабілетті, жоғары технологиялы өндірістердің сыни массасын өсіруге қол жеткізу маңызды.
Қазір Дүниежүзілік банкпен «Технологияларды коммерцияландыру» бағдарламасын бірлесіп жүзеге асыру шеңберінде 65 ғылыми жоба орындалуда.
Зәкірлік ТҰК-терді тарту технологиялық даму орталықтарын құруға мүмкіндік береді.
Индустриялық-инновациялық дамудың екінші бесжылдығының нәтижелері бойынша-ақ бірқатар шешуші көрсеткіштерге қол жеткізілмек.
Бизнестің инновациялық белсенділігі ІЖӨ-нің 20 пайызына дейін, инновациялық өнімдер үлесі 2,5 пайызға дейін артады.
Көлік тасымалдары жүйесі мен транзитті дамыту мақсатында, «Нұрлы жол» Мемлекеттік бағдарламасында қаралғандай, республикалық маңыздағы 7 мың шақырымнан астам автомобиль жолдары қайта жаңғыртылатын болады. Оларда ақы алу жүйесін енгізу жоспарланған.
2022 жылға қарай жол жүруден түскен алымдар шамамен 41 млрд. теңгені құрайтын болады, ал ол республикалық маңыздағы автожолдардың бүкіл жүйесін ұстауға жағдай жасайды.
Қазақстанды халықаралық көліктік-коммуникациялық ағындарға интеграциялау мақсатында мультимодальды «Еуразиялық трансқұрлықтық дәлізін» құру бойынша жоба басталды.
Ол жүктердің Азиядан Еуропаға кедергісіз транзитін қамтамасыз етеді, жүк жеткізу құнын 2 еседен астамға төмендетеді.
Қазақстандық маршруттарға қосымша жүк ағындарын тарту көліктің барлық түрлерімен транзиттік тасымалды 2020 жылы қазіргі 18 млн. тоннадан 33 млн.тоннаға дейін және 2030 жылы 50 млн. тоннаға дейін ұлғайтады.
Контейнерлік тасымалдарды мемлекеттік реттеуден босату таяудағы 5 жылда олардың көлемін 500 мың тоннадан астамға ұлғайтуға жағдай жасайды.
Азаматтық авиация саласында әуе тасымалдары, ең алдымен, отандық тасымалдаушылардың транзиттік әлеуеті мақсатты түрде ұлғайтылатын болады.
Әуе тасымалдарының рентабельділігін арттыру үшін Алматы маңында халықаралық авиациялық хаб құрылады.
Астананың әлемдік деңгейдегі қаржы орталығы ретінде қалыптасуы үшін 2019 жылға дейін Токио, Сингапур және Гонконг сияқты жетекші қаржы орталықтарымен жаңа халықаралық бағыттар ашылатын болады.
Құрылыс саласында құрылыс салушылардың бүкіл рұқсат беру ресімдерін «бір терезе» қағидаты бойынша өту үдерісін реттейтін бірегей нормативтік құжат қабылданады.
Сараптаманың жекелеген түрлері, жұмыстың технологиялық күрделілігіне байланысты, жеке секторға берілетін болады. 2016-2020 жылдары жобалардың 90 пайызға дейінін жекеменшік рынокқа беру жоспарланып отыр.
Сол сияқты құрылыстың сметалық құнын анықтаудың ресурстық әдісіне көшу де жоспарланған, ол құрылыс материалдарының, жұмыс күшінің және басқа да қызметтердің ағымдағы нарықтық құнын ескеруге жағдай жасайды.
Оның сыртында 2015 жылдың 1 шілдесінен еурокодтарға негізделген жаңа құрылыс нормалары іске қосылған болатын.
Туризм сияқты перспективалы салада негізінен әкімшілік кедергілерді төмендету, жаңа туристік нысандар мен маршруттарды дамыту, көрсетілетін қызмет сапасын арттыру есебінен айтарлықтай өсімге қол жеткізу қарастырылуда.

Әлеуметтік жаңғырту ынталандырушылары
Экономиканың қарқынды дамуы еңбек қатынастарының жаңа түрін қалыптастыру үдерісіне айрықша назарды қажет етеді.
Осы мақсатпен Қазақстан Республикасының жаңа Еңбек кодексі қабылданды.
Ол Халықаралық еңбек ұйымы мен ЭЫДҰ-ның еңбек стандарттарына негізделген.
Еңбек шарты жағдайларын өзгерту ресімдері заңнамалық тұрғыда оңайлатылған, еңбек ұжымдарында өзін өзі басқару жүйесін енгізу бойынша шаралар, жұмысшылар мен жұмыс берушілердің ұжымдық келіссөздері тетігі қарастырылған.
Білім беру, денсаулық сақтау және халықты әлеуметтік қорғау салаларын реформалау адам әлеуетінің сапасын арттыруға жағдай жасайды.
Білім беру саласында мектепке дейін және мектепте білім берудің жаңа үйлестірілген стандарттарын әзірлеу және бекіту бойынша жұмыстар жүргізілуде.
Білім беру үш тілде - қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде жүргізілетін болады.
Мемлекеттік индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы (МИИДБ) жобалары үшін кадрлар даярлау деңгейін арттыру бойынша шаралар қабылданды.
Тұрғындардың денсаулығын сақтау саласындағы басты міндет - міндетті медициналық сақтандыруды енгізу. Арқаулық медициналық көмектің кепілдендірілген көлемін көрсетуде жеке сектордың үлесін ұлғайту есебінен бәсекелестік орта кеңейеді және денсаулық сақтау қызметінің сапасы артады.
Медициналық қызметтің сапасы бойынша бірлескен комиссия құрылатын болады.
Медициналық мекемелерде басқарудың корпоративтік моделін енгізу қарастырылған.
Сол сияқты мұқтаж тұрғындарға оның атаулы сипатын күшейту арқылы әлеуметтік көмек көрсету жүйесін оңтайландыру жоспарланып отыр.
Мұндай көмек табыстары отбасының әр мүшесіне шаққанда ең төменгі күнкөріс деңгейінен 50 пайыз төмен отбасыларына көрсетілетін болады. Сонымен бірге көмек алушылар жұмыспен қамтуға ықпал ету және әлеуметтік бейімделу бағдарламаларына міндетті түрде қатысатыны туралы әлеуметтік келісімшарт бекітеді.
Әлеуметтік көмек көрсетудің мұндай түрлері мен қағидаттары 2018 жылдан бастап енгізіледі.
Бүтіндей алғанда, жаңа әлеуметтік саясаттың аса маңызды қыры адам әлеуетін дамытуға инвестициялардың біртіндеп өсіп отыруына байланысты болмақ.
Бізге Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы идеясын табанды түрде өмірге енгізу қажет.
Қаржыландыру көлемін арттыра отырып, Жұмыспен қамтудың жол картасы өзекті етіле түседі. Оның бағдарламаларына қатысу еңбекке қабілетті халыққа қысқа мерзімді қайта даярлау курстарынан өтуге, өзінің біліктілігін арттыруға, шағын несие алуға мүмкіндік береді. Сонымен бірге, Жаһандық дағдарыстың ағымдағы ықпалына байланысты объективті қиындықтарды еңсеруге жағдай жасайды.
2017 жылы «Барша үшін тегін кәсіптік-техникалық білім» жаңа жобасын жүзеге асыру басталады.
Оған қатысу, әсіресе, жас қазақстандықтарға олардың өмірлерінде кәдеге асатын арқаулық еңбек дағдыларын алуға жағдай жасайды.

Реформалар табысы - ұлт бірлігіне бастар жол
Қазақстан Тәуелсіздігінің ширек ғасыры топтасқан халықтың ғана дамудың таңғажайып шыңдарына жете алатынын көрсетіп берді.
Біздің еліміз өзінің табысты даму моделімен тұрақтылықтың, бейбітшілік пен келісімнің қаншалықты маңызды екенін көрсетті.
Қазіргі заманғы әлемде барлық дамыған мемлекеттер - біртұтас ұлттар.
Олар бірыңғай экономикалық, саяси және мәдени рет-тәртіппен өмір сүреді, оларды дамудың ортақ мақсаттары, жеке адамның табысы мемлекеттің қуатымен және табыстылығымен ажырағысыз байланысты екендігіне деген бірегей түсінік біріктіреді.
Бүгінде әлемнің барлық дамыған елдері өздерінің жаңғыртушы жобаларын бұрыннан қалыптасқан біртектілік негізінде жүзеге асырады. Қазақстанға келер болсақ, біз де осы жолға түстік.
Әлемдік тәжірибе көрсетіп отырғандай, біртектілік пен біртұтастық саласында әмбебап стандарттар мен ұсынымдамалар жоқ. Әлемде бірде-бір ел осы саладағы сын-қатерлерге дайын рецепттерге, модельдер мен жауаптарға ие емес.
Әлемде әлі ешкім де өмірдің осы саласын өлшеуге қабілетті қандай да бір жалпыға ортақ біртектілік пен біртұтастық индексін немесе формуласын ойлап тапқан жоқ.
Сонымен бірге, біздің біртектілік пен ұлт бірлігі саласындағы жұмыстарымыздың түпкі мақсаттары - немесе технократтық түрде бейнелегенде - күтілетін нәтижелер - ЭЫДҰ елдерімен ортақ.
Біздің жолымыз - ол бірлік жолы және азаматтық біртектілік негізінде ұлтты дәйектілікпен қалыптастыру жолы.
Қазақстандықтардың азаматтық біртектілігі мен біртұтастығын нығайтуға бағытталған төртінші реформаның мәні де дәл осында.
Бізде қазірдің өзінде екі негіз бар, оларды дамыта отырып, біз өзіміздің Болашағы Біртұтас Ұлтты дәйекті түрде нығайта беретін боламыз.
Біріншіден, ол - Қазақстан халқы Ассамблеясы. Оның миссиясы - бізді этносаралық бейбітшілік пен келісімнің мызғымастығына бастайтын жол.
Ғылым жердегі әрбір этнос кем дегенде бір айрықша сапаға ие дегенді айтады.
Біздің өміріміз қазақстандық 100 этностың 100-ден кем емес, айрықша және қайталанбас ерекшеліктері бар екенін көрсетіп отыр. Олардың бәрі жиналып келгенде біздің Біртұтас Ұлтымызға тамаша артықшылықтар береді.
Көпэтностық - біздің ортақ ұлы қазынамыз! Міне, 20 жылдан бері Қазақстан халқы Ассамблеясы осы байлықтың басты сақтаушысы миссиясын табысты атқарып келеді.
Ассамблея - біздің қазақстандық біртектіліктің негізі де осы.
Екіншіден, біз Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясына ие болдық.
«ЕЛ» сөзінде үлкен біріктіруші күш бар, өйткені, барлық уақыттарда да туған жер қазақстандықтар үшін ең жақын және өзіне тартушы құндылық болған және болып қала береді.
Мәңгілік Ел идеясында болашаққа деген жалпыхалықтық сенім айнадағыдай көрініс тапқан.
Жасампаз қазақстандық патриотизмнің осынау негізін біз өзіміздің ұлы істерімізбен қалыптастырдық.
Оны нығайтып және көбейтіп қана қоймай, сонымен бірге, ұрпақтан ұрпаққа, дәуірден дәуірге ұластырып отыру керек.
Мәңгілік Ел Патриоттық актісінің тарихи және рухани күші де осыдан танылуы тиіс.
Біз біртұтас азаматтық, Мәңгілік Ел жалпыұлттық құндылықтары қағидатында, Тәуелсіздік жылдары ішіндегі біздің жетістіктерімізді жұмылдыру, сондай-ақ, үш тұғырлы тіл мәдениетін енгізу негізінде Қазақстан қоғамын дамыту арқылы ортақ біртектілік пен ел бірлігін нығайтуды мақсат етудеміз.
Біздің күретамырлық басымдықтарымыз да осы.
Осы бағыттар бойынша жұмысты жалғастыру үшін, сөз жоқ, ЭЫДҰ елдерінің тетіктер жүйесі пайдаланылады.
Олар қазақстандық ерекшелікті ескере отырып, ең алдымен, мәдениет пен білім беру саласын жаңғырту үшін, жастарды әлеуметтендіру және патриоттық тәрбие беру үшін бейімделген.
Сонымен бірге, мемлекет құрудың жаңа белесінде ұлт біртектілігі мен біртұтастығын нығайтудағы біздің стратегиямызда қағидатты маңызды сәт бар.
Біртектілік пен біртұтастық бойынша бүкіл жұмысты біз Қазақстан халқы Ассамблеясы айналасында түзетін боламыз. Ол шешуші қағидат.
ЭЫДҰ елдерінің тәжірибесі біртектілік пен біртұтастықтың тек нақты факторларға - меритократияға, кәсіби мемлекеттік аппараттың тиімді жұмысына, заңның үстемдігін қамтамасыз етуге, экономикалық өсімге, есеп беретін мемлекеттің транспарентті жұмысына ғана арқа сүйей алатынын көрсетіп отыр.
Басқаша айтқанда, Ұлт жоспарының барлық 100 қадамының табысты нәтижелеріне арқа сүйейтін болады.
Біртектілік пен халықтың бірлігі негізінде біртектілікті нығайту үшін институттық негіз құру мақсатында заңдар, Президент жарлықтары, Үкімет қаулылары, Мемлекеттік хатшы өкімдері пішімінде бірқатар құжаттар әзірленді.
Ұлт жоспарының төртінші бағытын жүзеге асыруды заңнамалық қамтамасыз ету үшін Парламент Қазақстан халқы Ассамблеясы, мемлекеттік рәміздер, мәдениет және тарихи-мәдени мұралар, туризм, үкіметтік емес ұйымдар қызметі мәселелері туралы заңдарға өзгерістер мен толықтырулар енгізді.
Сондай-ақ, Қайырымдылық, демеушілік және меценаттық қызмет туралы жаңа Заң қабылданды.
3 жаңа Тұжырымдама әзірленді - біртектілік пен біртұтастықты нығайту және дамыту, Қазақстан халқы Ассамблеясын 2025 жылға дейін дамыту, дене тәрбиесі мен спортты 2025 жылға дейін дамыту.
Мәдени саясат тұжырымдамасына, мемлекеттік даму және тілдердің жұмыс істеуі, білім беру бағдарламасына маңызды өзгертулер енгізілді. Оның сыртында Туристік саланы дамыту тұжырымдамасы, 2020 жылға дейін үш тілді білім беруді дамытудың жол картасы әзірленді.
Үкімет Қазақстанның ұлттық брендін ілгерілету бойынша іс-қимылдар жоспарын бекітеді.
Қазақстандық музейлерді және мемлекеттік рәміздерді пайдалану жүйесін жаңғырту бойынша жұмыстар жүргізілуде.
Дербес Іс-қимылдар жоспарын жүзеге асыру шеңберінде мемлекеттің ҮЕҰ-лармен өзара іс-қимылын нығайту үлкен маңызға ие.
Бірегей Ұлттық мерекелер күнтізбесін құру бойынша жұмыс жоспары да өзекті.
Қазақстандық БАҚ-тарды жаңғырту, Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы идеясын ілгерілету, бірқатар мәдени-білім беру және ақпараттық жобаларды жүзеге асыру жоспарлары жүзеге асырылатын болады.
Қазақстандық біртектілік - мемлекеттің, қоғамның, жекелей алғанда, әрбір азаматтың табысының біртектілігі екенін ерекше атап көрсеткім келеді.

Қоғамға есеп беретін ашық мемлекет
Транспарентті және есеп беретін мемлекет қалыптастыруға бағытталған бесінші реформа шеңберінде бірнеше түйінді міндеттерді шешуге тура келеді.
Біріншіден, «Үкімет азаматтар үшін» Мемлекеттік корпорациясы құрылатын болады.
Бұл жаңа құрылымға қазір жұмыс істеп тұрған «Халыққа қызмет көрсету орталығы», «Жылжымайтын мүлік орталығы», «Жер кадастры ғылыми-өндірістік орталығы», «Зейнетақылар төлеу жөніндегі мемлекеттік орталық» республикалық мемлекеттік кәсіпорындары біріктіріледі.
Азаматтар мемлекеттік қызмет көрсетудің ортақ провайдеріне ғана өтініш береді.
Бұл оларды ұсынудың мөлдірлігін қамтамасыз етіп, қажетсіз әкімшілік кедергілерді және сұрау салынатын құжаттар тізімін қысқартады.
Қызмет көрсететін мемлекеттік органдар корпорацияға өз өкілеттіктері шеңберінде барынша ықпал жасап, сондай-ақ, бүкіл мемлекеттік қызмет көрсетулердің 2017 жылдың соңына дейін берілуін қамтамасыз етуі тиіс.
Мемлекеттік қызмет көрсету сапасына Үкімет өкілі жаңа Корпорация болып табылатын ортақ Провайдер, сондай-ақ, ҮЕҰ құратын арнаулы қоғамдық кеңес бақылау жасайтын болады.
Екіншіден, мемлекеттік басқарудың бүкіл жүйесі нақты нәтижелерге қол жеткізуге бағдар ұстанады.
Ол үшін жыл сайын Үкімет, министрлер, әкімдер үшін және осылайша мемлекеттік органның әрбір құрылымдық бөлімшелеріне дейін мақсатты индикаторлар қабылданатын болады. Барлық мемлекеттік қызметшілер өздерінің басшылығы бекіткен жеке жоспарлар бойынша жұмыс істейді.
Мансаптық дәреже, олардың біліктілігі, атқаратын функциясы және оған бекітілген өкілеттіктер негізінде мемлекеттік қызметшілердің ағымдағы тапсырмаларды орындау жүйесін жеңілдету де маңызды.
Үшіншіден, сапалы жоспарлауды жүзеге асыру үшін мемлекеттік статистиканың анықтығын қамтамасыз ету қажет.
Сондықтан сапалы статистикалық мәліметтер беруде респонденттер мен әкімшілік көздерінің жауапкершілігін арттыру маңызды.
Осы жайлардың бәрі нормативтік-құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу барысында ескерілген.
Төртіншіден, менің тапсырмам бойынша мемлекеттік органдардың бағдарламалық құжаттарына ревизия және оңтайландыру жүргізілді.
Бұдан әрі де барлық деңгейлердегі бағдарламаларды жоспарлауда, әзірлеуде және жүзеге асыруда ЭЫДҰ ұсынымдамаларына негізделген 5 шешуші қағидат - негізділік, сабақтастық, транспаренттілік, мониторинг және бақылауды нақты сақтау қажет.
Аумақтарды дамыту бағдарламалары да осы тұрғыда қайта пішімделуі тиіс.
Барлық жаңа мемлекеттік және үкіметтік бағдарламаларды Премьер-Министр басқаратын консультативтік-кеңес беруші орган қарауы керек.
Бесіншіден, Бюджет кодексіне өзгерістер мен толықтырулар қабылданды.
Мемлекеттік органдарға түпкі нәтижелерге қол жеткізу үшін бюджет қаржыларын шұғыл түрде қайта бөлу құқы берілді.
Құрылым және штат саны бойынша шешімдер қабылдауда олардың өкілеттіктері кеңейтілді, ол білікті мамандар тарту үшін маңызды.
Алтыншыдан, мемлекеттік басқару органдарының жұмысына баға берудің жаңа жүйесі сыртқы тәуелсіз аудиттің міндеттілігі, жариялылығы жұртшылықпен кері байланыс, басшылардың дербес жауапкершілігі қағидаттарына негізделеді.
Бағдарламалық құжаттардың орындалуы мен мемлекеттік органдар қызметі бағасының берік өзара байланысын қалыптастыру маңызды.
Мемлекеттік аудит жүйесін жетілдіру шеңберінде Есеп комитеті мен қаржылық бақылау органдарын реформалау жоспарланып отыр. Олар сараптамалық-талдамалық құрамдастарды күшейте отырып, әлемдік аудиторлық компаниялар моделі бойынша жұмыс істеуі тиіс.
Оның сыртында квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жыл сайынғы аудиті, әсіресе, бюджет қаржыларын пайдалану бөлігінде аутсорсингке беріледі.
Жетіншіден, мемлекеттің транспаренттілігі мен есептілігінің негізгі критерийлерінің бірі халықтың ақпараттарға қолжетімділігін кеңейту болып табылады.
2016 жылдан бастап азаматтар мен заңды тұлғалардың сауалдары бойынша, мемлекеттік құпиялар мен өзге де заңмен қорғалатын құпиялардан басқа, мемлекеттік органдардың барлық ақпараттарына қолжетімділік қамтамасыз етілетін болады.
Жеке компаниялар да, егер олар қоғамдық функциялар атқарса немесе бюджет қаржыларын алушылар болып табылса, ақпараттар ашықтығы ережесін ұстануға тиіс болады.
Бұл орайда мемлекеттік органдардың жаңа, азаматтар үшін қолайлы және түсінікті ақпараттарды беру пішімін әзірлеуі және енгізуі талап етіледі. Қазіргі бар порталдарды жаңғырту, сол сияқты селолық елді мекендерді жоғары шапшаңдықты трафикпен қамтамасыз ету бойынша үлкен жұмыстар атқаруға тура келеді.
2016 жылдан бастап орталық және жергілікті мемлекеттік органдарда автономды, дербестік, жариялылық, мерзімді ротация қағидаттарында жаңа Қоғамдық кеңестер құрылып, жұмыс істеп тұрғандары қайта пішімделетін болады.
«Қоғамдық кеңестер туралы» заңға сәйкес бұл институт қоғамдық бақылаудың жаңа тиімді тетіктеріне ие болды.
Кеңестер құрамы квоталық қағидат бойынша құрылады, бірақ олардың мүшелерінің үштен екіден кем емес бөлігін жұртшылық өкілдері құрауы тиіс.
Кеңестер басында мемлекеттік қызметте жоқ белгілі қоғам қайраткерлері тұруы тиіс.
Қоғамдық кеңестерге меморгандардың бюджеттік бағдарламаларының жобаларын және олардың орындалуын, стратегиялық жоспарларды, аумақтарды дамыту бағдарламаларын талқылау құқы беріледі.
Олардың отырыстарында мақсатты индикаторларға қол жеткендігі туралы атқарушы органдардың есептері тыңдалып, азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты нормативтік-құқықтық актілердің жобалары қаралатын болады.
Атқарушы биліктің барлық сатылары мен Үкімет мүшелерінің азаматтар алдындағы есептері қарастырылған.
Олар, сондай-ақ, заңнамаларды жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеп, мемлекеттік органдарға ұсыныстар енгізетін болады.
Кеңестердің шешімдері ұсынымдамалық сипатқа ие болады, бірақ олардың қаралуы мемлекеттік органдар үшін міндетті.

Мемлекет функцияларын бәсекелесті ортаға және жергілікті өзін-өзі басқаруға беру
Мемлекеттің дамуы бірқатар мемлекеттік функцияларды бәсекелестік ортаға беруді талап етеді, ал олар бүгінде, бүтіндей алғанда, 4,5 мыңға жуық.
Осы мақсатта Премьер-Министрдің орынбасарының басшылығымен, оның құрамына Парламент депутаттарын, орталық атқарушы органдар басшыларын, «Атамекен» ҰКП, Қазақстанның Азаматтық альянсы өкілдерін қоса отырып, тұрақты жұмыс істейтін Комиссия құрылады.
Оның шеңберінде әрбір меморган бойынша бәсекелесті ортаға берілетін функциялар тізімі анықталады. Сондай-ақ, бәсекелесті ортаның берілетін мемлекеттік функцияларды, жұмыс істеп тұрған регламенттерді, сондай-ақ, бағалар мен сапа критерийлерін жүзеге асыруға дайындығын ескере отырып, оларды беру пішінін таңдап алу қажет.
Комиссия мемлекеттік функцияларды беру регламентін қарастырып, мониторинг жүргізеді және олардың орындалу сапасына бақылау жасайды.
Оларға үш сатыда берілетін жергілікті өзін-өзі басқару органдарына қосымша өкілеттіктер беру орталық деңгейдегі реформалардың заңды жалғасы болуы тиіс.
Бірінші сатыда (2016-2017 жылдар):
- аудан әкімінің аудандық маңыздағы қала, кент, село және селолық округ әкімі лауазымына ұсынатын кандидатурасын одан әрі аудан мәслихатына және сайлау өткізуге енгізу үшін келісу;
- әкімді босату туралы мәселеге бастамашы болу;
- жергілікті қоғамдастықты дамыту туралы бағдарламалық құжаттар жобаларын қарау және абаттандыру мен қоғамдық тәртіптің көкейкесті мәселелерін талқылау;
- қолма-қол ақшаның бақылау шоты есебінен алынған мүлікті иеліктен шығаруда аудан әкімі ұсынысын қарау;
- елді мекендер шеңберіндегі жер телімдерінің мақсатты пайдаланылуын және жеке тұлғалардың заңсыз иеленуіне жол бермеуін бақылау;
- жергілікті қоғамдастықтың мемлекеттік мекемелеріне басшылар тағайындау бойынша ұсыныстар енгізу;
- оларға қосымша екі салықты - көлік және заңды тұлғалардан жер салығын алу құқын беру жолымен жергілікті өзін-өзі басқарудың салықтық әлеуетін күшейту.
Екінші сатыда (2018 жылдан бастап):
- аудан мәслихаты бекіткен жергілікті өзін-өзі басқару бюджетін сатылап қалыптастыру;
- әкімнің аудандық мәслихатқа бекіту үшін енгізген жергілікті қоғамдастық бюджетінің жобасын Жиналыстың келісуі және олардың орындалуы туралы есепті мәслихатқа ұсыну үшін қолдау;
- жергілікті қоғамдастықтың коммуналдық меншікті басқару мәселелері;
- бюджетті тұрғындары 2 мың адамнан асатын әкімшілік-аумақтық бірлік үшін ғана енгізу және оны аудандық мәслихаттың бекітуі;
- «Жергілікті өзін-өзі басқару коммуналдық меншігі» институтын енгізу;
- олардың әлеуетін ұлғайту мақсатында селолық округтер деңгейінде әкімшілік-аумақтық бірлікті нығайту мәселесін әзірлеу.
Үшінші сатыда (2020 жылдан) төмендегілер қарастырылады:
- жергілікті өзін өзі басқарудың өкілді органын құру;
- халқының саны 2 мың адамнан кем емес елді мекендерде жергілікті өзін-өзі басқарудың дербес бюджетін енгізу;
- қоғамдық маңызды мәселелерді қамтитын жергілікті бюджеттердің жобалары бойынша азаматтардың ұсыныстарын қарау ресімдерін енгізу.
Осы шаралардың бәрін орындау мемлекеттік органдардың шешімдер қабылдау үдерісінің мөлдірлігін арттырады және жергілікті өзін өзі басқару жүйесін дамытуға жағдай жасайды.

Ұлт жоспары - Қазақстанды кең ауқымды жаңғырту жобасы
Ұлт жоспарын іс жүзінде жүзеге асыру кезеңі басталды. Ол Жаңғырту жөніндегі ұлттық комиссияның бақылауымен жүретін болады.
Барлық мемлекеттік органдардан, қоғамдық институттар мен азаматтардан іс-қимылдың үйлесімділігі, табандылық, креативтілік және қажырлылық талап етіледі.
Бізге үлкен жолдан өтуге тура келеді, ол бойынша біз қазір алғашқы 100 қадамды жасаудамыз.
Басқа қадамдар да болады, мен оған айна-қатесіз сенімдімін.
Эволюциялылық және тұтастай қамтушылық - ширек ғасырлық мерейтойына қадам басып, біздің Тәуелсіздігіміздің тарихын алға бастырып отырған жаңғырту үдерісінің басты қағидаты да осы.
Біздің бәріміз жаңғыртудың тек қуатты мемлекет пен Ұлттың топтасқандығы жағдайында ғана табысты болатынын естен шығармауға тиіспіз. Ол тәртіпке бастауы тиіс.
Біріншіден, мемлекеттегі тәртіпке.
Екіншіден, барша үшін де міндетті заңдардың қаріпінде бейнеленген бизнестегі барша үшін мөлдір және міндетті ережелерді орнатуға.
Үшіншіден, қоғамдық және саяси өмірдегі тәртіп пен келісімге.
Біз көптеген сынақтарға абыройлы төтеп бердік, шынықтық, рухымызды күшейттік. Біз жаңа Қазақстанды - Ұлы Дала Елін құрдық.
Ұлт жоспарын орындай отырып, біз өзіміздің Ұлттың Өрлеу Дәуірінің көкжиектерін кеңейтеміз, өзіміз Тәуелсіздік жылдары ішінде қол жеткізген және бізге жаһандық даму берген барлық мүмкіндіктерді пайдаланамыз.
Әлемде, сөз жоқ, үшінші әлемнен біріншіге қадам басқан елдердің мысалдары бар. Біз олардың жарқын тәжірибелерін зерттейміз және ескереміз.
Қазір біз экономиканың, мемлекет пен қоғам дамуының ең табысты жаһандық модельдерін өлшем ретінде аламыз.
Бүгінде әлемде өзінің жалпыұлттық арманын ұмыт қалудың жүзжылдығынан шыға отырып, әлемнің ең ұлы ұлттарымен бір қатарда тұру тұрғысында бейнелейтіндер кем де кем.
Біз Қазақстанның осынау тарихи тағдырына сенеміз.
Мен қазақстандықтарды Ұлт жоспарын жүзеге асыруға және реформаларды жүргізуге барынша белсенді қатысуға, олар ашатын мүмкіндіктерді пайдалануға шақырамын.
Біз өзіміздің қазақстандық арманымыздың орындалуына және Қазақстанның өркендеуіне сенімді түрде қол жеткізетін боламыз!

Медициналық қызметтің сапасы бойынша бірлескен комиссия құрылатын болады - Н.Назарбаев

АСТАНА. ҚазАқпарат - Медициналық қызметтің сапасы бойынша бірлескен комиссия құрылатын болады. Бұл жайында Ақорда жария еткен Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында айтылған.
ҚР Президенті тұрғындардың денсаулығын сақтау саласындағы басты міндет - міндетті медициналық сақтандыруды енгізу екендігіне баса назар аударған. Арқаулық медициналық көмектің кепілдендірілген көлемін көрсетуде жеке сектордың үлесін ұлғайту есебінен бәсекелестік орта кеңейетіндігіне және денсаулық сақтау қызметінің сапасы артатындығына аса мән берген.
«Медициналық қызметтің сапасы бойынша бірлескен комиссия құрылатын болады. Медициналық мекемелерде басқарудың корпоративтік моделін енгізу қарастырылған. Сол сияқты мұқтаж тұрғындарға оның атаулы сипатын күшейту арқылы әлеуметтік көмек көрсету жүйесін оңтайландыру жоспарланып отыр», - деп жазады Н.Назарбаев.
Елбасының атап өтуінше, мұндай көмек табыстары отбасының әр мүшесіне шаққанда ең төменгі күнкөріс деңгейінен 50 пайыз төмен отбасыларына көрсетілетін болады. Сонымен бірге көмек алушылар жұмыспен қамтуға ықпал ету және әлеуметтік бейімделу бағдарламаларына міндетті түрде қатысатыны туралы әлеуметтік келісімшарт бекітеді.
«Әлеуметтік көмек көрсетудің мұндай түрлері мен қағидаттары 2018 жылдан бастап енгізіледі», - дейді Мемлекет басшысы.

1 қаңтардан «100 нақты қадам» - Ұлт жоспарын орындаудың практикалық кезеңі басталды

АСТАНА. ҚазАқпарат - Мемлекетті, экономика мен қоғамды дамыту үшін қағидатты жаңа құқықтық орта қалыптастыратын 59 заң күшіне енді. Бұл туралы Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласында жарияланды.
«2016 жылдың 1 қаңтарынан «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» - Ұлт жоспарын орындаудың практикалық кезеңі басталды. Мемлекетті, экономика мен қоғамды дамыту үшін қағидатты жаңа құқықтық орта қалыптастыратын 59 заң күшіне енді. Бізге тарихымыздағы бұрын-соңды болмаған ауқымдағы ұлттық заңнамаға өзгерістерді бағамдау маңызды. Оның үстіне, олар біздің қазақстандық арманымыз - ХХІ ғасырда көшбасшы отыз ұлттың бірі болуға қол жеткізуімізге жол ашады»,-делінген Елбасы мақаласында.
Осы орайда Президент әр ұрпақтың өз арманы бар екенін, оларда тек жеке және отбасылық игіліктерге ғана ұмтылыс көрініс таппайтындығын айта келе, «Оларда қашанда туған жерге деген сүйіспеншілік сезімі, өз халқы мен Отанының бақыты туралы аңсар айқын көрінеді. Ата-бабаларымыздың көптеген ұрпақтары үшін Қазақстанның Тәуелсіздігі асыл арман болып келді. Біз олардың азат және тәуелсіз Отанды аңсаған көп ғасырлық қиялдарын іс жүзіне асырдық. Біз, қазіргі қазақстандықтар үшін Тәуелсіздік көпэтносты қоғамымыздың нақты жоғары өмірлік құндылығына айналды»,-дейді.
Н. Назарбаев өз мақаласында осыдан бар-жоғы ширек ғасыр бұрын ғана барлық ақыл-ойымыз бен жүрегімізді баурап алған көптеген ой-ниеттерімізге қол жеткізгенімізді қадап айтты.
«Біз Қазақстан Республикасының егемендігі Конституция мен заңдардың берік арқауы мен халық мүддесіне қызмет ететін мемлекеттік аппараттың кәсіби және негізді іс-қимылына арқа сүйеуін қамтамасыз еттік. Оны Қазақстан экономикасының нақты табыстарымен, ұлттық байлықтың және халық игілігінің өсімімен нығая түсетін еттік. Тәуелсіздігіміздің жоғары халықаралық беделмен және ұлттық қауіпсіздіктің тиімді жүйесімен сенімді қорғалуын қамтамасыз еттік. Біз өз жеріміз бен оның байлығының ұқыпты иесі болуға үйренудеміз, жаңа технологияларды меңгеріп, тарихымызда ешқашан болып көрмеген өндірістік қуаттар мен экономиканың тұтас салаларын іске қосудамыз. Және ең бастысы - біз жаңаша армандауды, Тәуелсіз Қазақстанымыз бір бөлшегі болып отырған жаһандық әлемдегі қиындықтарға қарамастан, ел мен қоғамды дамытуда нақты міндеттер қоюды және оларды шешуді үйрендік»,-дейді Мемлекет басшысы.

Н.Назарбаев: 2017 жылы «Барша үшін тегін кәсіптік-техникалық білім» жаңа жобасын жүзеге асыру басталады
АСТАНА. ҚазАқпарат - 2017 жылы «Барша үшін тегін кәсіптік-техникалық білім» жаңа жобасын жүзеге асыру басталады. Бұл жайында Ақорда жария еткен Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында айтылған.
«Бізге Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы идеясын табанды түрде өмірге енгізу қажет. Қаржыландыру көлемін арттыра отырып, Жұмыспен қамтудың жол картасы өзекті етіле түседі», - деп жазады Мемлекет басшысы.
Елбасының атап өтуінше, оның бағдарламаларына қатысу еңбекке қабілетті халыққа қысқа мерзімді қайта даярлау курстарынан өтуге, өзінің біліктілігін арттыруға, шағын несие алуға мүмкіндік береді. Сонымен бірге, Жаһандық дағдарыстың ағымдағы ықпалына байланысты объективті қиындықтарды еңсеруге жағдай жасайды.
«2017 жылы «Барша үшін тегін кәсіптік-техникалық білім» жаңа жобасын жүзеге асыру басталады. Оған қатысу, әсіресе, жас қазақстандықтарға олардың өмірлерінде кәдеге асатын арқаулық еңбек дағдыларын алуға жағдай жасайды», - дейді ҚР Президенті.


Біздің Қазақстанымыз серпіндірек, лайықтырақ, сенімдірек және дәулеттірек болады - Елбасы

АСТАНА. ҚазАқпарат - Жаңғыртулар Қазақстанды, оның экономикасын, мемлекет пен қоғамды өзгертетін тарихи міндеттер кешенін шешуге даңғыл жол салады. Бұл туралы Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласында атап өтілді.
«Біз Тәуелсіздіктің 25-ші жылдығына жаңа қазақстандық арманмен аяқ бастық, оның басты мақсаты жүзеге асырылып жатқан «2050» Стратегиясымен бара-бар. ХХІ ғасырдың ортасына қарай біз Қазақстанның әлемдегі аса дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуына қол жеткізуді жоспарлап отырмыз. Бұл 2015 жылдың сәуірінде өтіп, қазақстандықтардың абсолютті көпшілігі қолдау көрсеткен кезектен тыс президенттік сайлау барысында пайда болған бүкілхалықтық арманға айналды. Шын мәнінде, осы бүкілхалықтық сенім кепілі біздің Болашағы Біртұтас Ұлт туындауындағы тарихи акт болды. Біз өзіміздің жаңа арманымызға қарай жақындауды Бес институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам - Ұлт жоспарын жасаудан бастадық»,-дейді Мемлекет басшысы.
Бұл тұрғыда Президент осы жаңғыртуларға шешуші рөл беріліп отырғандығын, олар Қазақстанды, оның экономикасын, мемлекет пен қоғамды өзгертетін тарихи міндеттер кешенін шешуге даңғыл жол салатынын атап өтуде. Атап айтқанда, олар планетадағы аса дамыған мемлекеттерді біріктіретін Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының стандарттарына сәйкес келетін елді дамыту, экономикалық өсім мен барлық қазақстандықтардың өмірін жақсарту үшін жаңа лайықты жағдайлар қалыптастырады.
«Біздің Қазақстанымыз серпіндірек, лайықтырақ, сенімдірек және дәулеттірек болады. 2015 жылдың бірнеше айының ішінде ғана Бес институттық реформаның басталуын заңнамалық және ұйымдастыру тұрғысынан қамтамасыз ету бойынша орасан зор жұмыс атқарылды. Бұл жұмыс менің Жарлығым бойынша құрылған Жаңғыртулар жөніндегі ұлттық комиссияның басшылығымен жүргізілді. Мен бірқатар кеңес өткізіп, сарапшылармен, саясаткерлермен, бизнес және қаржы ұйымдарының басшыларымен әңгімелестім. Халықаралық сапарларым мен кездесулерім шеңберінде мен өзімнің әріптестеріммен - өзге елдердің мемлекет және үкімет басшыларымен талай рет кеңестім. Тұтастай алғанда, менің Қазақстанды тереңдете жаңғырту жөніндегі ой-ниетіме барлық тараптан жан-жақты қолдау көрсетілді»,-деп атап өтті Елбасы.

Бес реформаның әрқайсысын дәйектілікпен жүзеге асырамыз - ҚР Президенті

АСТАНА. ҚазАқпарат - Бес реформаның әрқайсысы бойынша іс-қимылдың жол картасы жасалған және біз оларды дәйектілікпен жүзеге асырамыз. Бұл жайында Ақорда жария еткен Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында айтылған.
«Парламент пен Үкімет жұмысының үйлесімділігін ерекше атап өткім келеді. Өте қысқа мерзімде жүзеге асырылған заңнамалық жұмыстардың осындай қарқыны мен сапасы бұған дейін Қазақстанда болып көрген емес. Бұл - біздің парламенттік моделіміздің және мемлекеттік биліктің өкілетті және атқарушы тармақтарының өзара іс-қимыл жүйесінің жоғары тиімділігінің айғағы. Ұлт жоспарын орындау бойынша практикалық жұмыстар жаңа мүмкіндіктер мен әлемдік дамудағы ықтимал тәуекелдерді есепке ала отырып, өзгермелі жаһандық жағдайларға толық сәйкес түзіліп жатқанын көру маңызды. Бұл туралы менің 2015 жылдың 30 қарашасындағы Қазақстан халқына Жолдауымда егжей-тегжейлі баян етілген»,-дейді Мемлекет басшысы.
Осы орайда Президент Бес институттық реформа Қазақстан экономикасы жаһандық экономикалық қиындықтардың күшті ықпалын сезініп отырған қазіргі кезеңде ерекше маңызды екенін қадап айтты.
«Біз оларды экономикалық өсімнің сенімді қарқынын қалпына келтіру мен бүкіл халыққа берік әлеуметтік кепілдіктерді қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттің дағдарысқа қарсы кең ауқымды шараларының басты құрамдасы ретінде қарастырамыз. Қазақстанның дамудың жоғары әлемдік стандарттарына қол жеткізуіне ықпал ететін жаңа қазақстандық заңнамалар қазірдің өзінде жұмыс істей бастады. Сондықтан қазір қазақстандықтардың олар туралы тек біліп қана қоймай, сондай-ақ, олардың практикалық өмірде, экономикалық қызметте немесе қоғамдық қатынастарда беретін жаңа мүмкіндіктерін қолданулары маңызды. Баршаның бойында құқықтық жаңалықтар негізінде мемлекеттік басқару мен құқық тәртібінің жүйесі қалай ауысатыны жайында барынша толық түсінік болуы тиіс. Жаңа жағдайларда бизнесті қалай дамытуға немесе мемлекеттік емес сектордың қызметін қандай перспективалы бағыттарда белсенді етуге болады деген сияқты»,-деп атап өтілген Н. Назарбаев мақаласында.
Елбасының пайымынша, осының бәрі, тұтастай алғанда, тұрғындардың бәрінің экономикалық және азаматтық белсенділіктерін арттыруға қуатты серпін беретін болады.

Ұлт жоспарын орындай отырып, біз өзіміздің Ұлттың Өрлеу Дәуірінің көкжиектерін кеңейтеміз - Н. Назарбаев

АСТАНА. ҚазАқпарат - Ұлт жоспарын орындай отырып, біз өзіміздің Ұлттың Өрлеу Дәуірінің көкжиектерін кеңейтеміз. Бұл туралы «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласында Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев мәлім етті.
«Ұлт жоспарын іс жүзінде жүзеге асыру кезеңі басталды. Ол Жаңғырту жөніндегі ұлттық комиссияның бақылауымен жүретін болады. Барлық мемлекеттік органдардан, қоғамдық институттар мен азаматтардан іс-қимылдың үйлесімділігі, табандылық, креативтілік және қажырлылық талап етіледі. Бізге үлкен жолдан өтуге тура келеді, ол бойынша біз қазір алғашқы 100 қадамды жасаудамыз. Басқа қадамдар да болады, мен оған айна-қатесіз сенімдімін. Эволюциялылық және тұтастай қамтушылық - ширек ғасырлық мерейтойына қадам басып, біздің Тәуелсіздігіміздің тарихын алға бастырып отырған жаңғырту үдерісінің басты қағидаты да осы», - деді Елбасы.
Президенттің атап өтуінше, қазақстандықтардың барлығы жаңғыртудың тек қуатты мемлекет пен Ұлттың топтасқандығы жағдайында ғана табысты болатынын естен шығармауға тиіс.
«Ол тәртіпке бастауы тиіс. Біріншіден, мемлекеттегі тәртіпке. Екіншіден, барша үшін де міндетті заңдардың қаріпінде бейнеленген бизнестегі барша үшін мөлдір және міндетті ережелерді орнатуға. Үшіншіден, қоғамдық және саяси өмірдегі тәртіп пен келісімге», - деп атап өтті Мемлекет Басшысы.
«Біз көптеген сынақтарға абыройлы төтеп бердік, шынықтық, рухымызды күшейттік. Біз жаңа Қазақстанды - Ұлы Дала Елін құрдық. Ұлт жоспарын орындай отырып, біз өзіміздің Ұлттың Өрлеу Дәуірінің көкжиектерін кеңейтеміз, өзіміз Тәуелсіздік жылдары ішінде қол жеткізген және бізге жаһандық даму берген барлық мүмкіндіктерді пайдаланамыз. Әлемде, сөз жоқ, үшінші әлемнен біріншіге қадам басқан елдердің мысалдары бар. Біз олардың жарқын тәжірибелерін зерттейміз және ескереміз», - деп нақтылады Н.Назарбаев.
Президенттің сөзі бойынша, қазір Қазақстан экономиканың, мемлекет пен қоғам дамуының ең табысты жаһандық модельдерін өлшем ретінде алуда.
«Бүгінде әлемде өзінің жалпыұлттық арманын ұмыт қалудың жүзжылдығынан шыға отырып, әлемнің ең ұлы ұлттарымен бір қатарда тұру тұрғысында бейнелейтіндер кем де кем. Біз Қазақстанның осынау тарихи тағдырына сенеміз. Мен қазақстандықтарды Ұлт жоспарын жүзеге асыруға және реформаларды жүргізуге барынша белсенді қатысуға, олар ашатын мүмкіндіктерді пайдалануға шақырамын. Біз өзіміздің қазақстандық арманымыздың орындалуына және Қазақстанның өркендеуіне сенімді түрде қол жеткізетін боламыз!», - деп түйді сөзін Елбасы.


Елбасы: Қазір мемлекеттік қызметті дамытудың жаңа кезеңі бастау алды
АСТАНА. ҚазАқпарат - Жемқорлықпен күрестің өзі барынша дәйекті бола түседі және жүйелі сипатқа ие болады. Бұл туралы Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласында жарияланды.
«Біздің бірінші реформамыз «Мемлекеттік қызмет туралы» жаңа Заң негізінде мемлекеттік аппараттың тиімділігін арттыруға бағытталған. Мемлекеттік қызметтің реформасын біз алғашқы заңнамалық акт - Президенттің «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік қызмет туралы» заң күші бар Жарлығы қабылдануының 20 жылдығы тұсында жүзеге асыра бастауымыздың нышандық мәні бар. 1995 жылдың желтоқсанында бұл құжат тек Қазақстан үшін ғана емес, сондай-ақ, бүкіл ТМД кеңістігі үшін инновация болғанын атап өту маңызды. Біз барлық посткеңестік елдердің ішінде алғаш болып мемлекеттік қызметшілердің жаңа кадрлық корпусын конкурс және меритократия қағидаттары арқылы қалыптастыруға кірістік. Қазір қазақстандық мемлекеттік қызметті дамытудың жаңа кезеңі бастау алды»,-дейді Елбасы.
Бұл тұрғыда Президент өзінің Жарлығымен Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі министрлік, оның құрылымында - Жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың ұлттық бюросы құрылғанын еске салып өтті.
«Осылайша, тек мемлекеттік қызмет жүйесі ғана емес, сондай-ақ, жемқорлыққа қарсы іс-қимыл танытатын, яғни жемқорлық көріністерінің барынша алдын алуға бағдарланған жүйе де жаңғыртылып отыр. Бұл жерде жемқорлықпен күрестің өзі барынша дәйекті бола түседі және жүйелі сипатқа ие болады.Міне, жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы жаңа заң осындай ұстанымдарға негізделсе, оның өзі халықаралық стандарттарға бағдарланған және жаңа жылдан бастап күшіне енді»,-деп атап өткен Мемлекет басшысы.

Аумақтарды дамыту бағдарламалары ЭЫДҰ ұсынымдамалары тұрғысында қайта пішімделуі тиіс - Н.Назарбаев

АСТАНА. ҚазАқпарат - Аумақтарды дамыту бағдарламалары ЭЫДҰ ұсынымдамалары тұрғысында қайта пішімделуі тиіс. Бұл жайында Ақорда жария еткен Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында айтылған.
«Сапалы жоспарлауды жүзеге асыру үшін мемлекеттік статистиканың анықтығын қамтамасыз ету қажет. Сондықтан сапалы статистикалық мәліметтер беруде респонденттер мен әкімшілік көздерінің жауапкершілігін арттыру маңызды», - деп жазады ҚР Президенті.
Елбасының атап өтуінше, осы жайлардың бәрі нормативтік-құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу барысында ескерілген.
«Менің тапсырмам бойынша мемлекеттік органдардың бағдарламалық құжаттарына ревизия және оңтайландыру жүргізілді. Бұдан әрі де барлық деңгейлердегі бағдарламаларды жоспарлауда, әзірлеуде және жүзеге асыруда ЭЫДҰ ұсынымдамаларына негізделген 5 шешуші қағидат - негізділік, сабақтастық, транспаренттілік, мониторинг және бақылауды нақты сақтау қажет. Аумақтарды дамыту бағдарламалары да осы тұрғыда қайта пішімделуі тиіс», - дейді Н.Назарбаев.
Мемлекет басшысы барлық жаңа мемлекеттік және үкіметтік бағдарламаларды Премьер-Министр басқаратын консультативтік-кеңес беруші орган қарауы керектігін ескертіп өткен.
Аумақтарды дамыту бағдарламалары ЭЫДҰ ұсынымдамалары тұрғысында қайта пішімделуі тиіс

ҚР Президенті: Есеп комитеті мен қаржылық бақылау органдарын реформалау жоспарлануда

АСТАНА. ҚазАқпарат - Есеп комитеті мен қаржылық бақылау органдарын реформалау жоспарлануда. Бұл жайында Ақорда жария еткен Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында айтылған.
ҚР Президентінің жазуынша, бюджет кодексіне өзгерістер мен толықтырулар қабылданды. Мемлекеттік органдарға түпкі нәтижелерге қол жеткізу үшін бюджет қаржыларын шұғыл түрде қайта бөлу құқы берілді. Құрылым және штат саны бойынша шешімдер қабылдауда олардың өкілеттіктері кеңейтілді, ол білікті мамандар тарту үшін маңызды.
«Мемлекеттік басқару органдарының жұмысына баға берудің жаңа жүйесі сыртқы тәуелсіз аудиттің міндеттілігі, жариялылығы жұртшылықпен кері байланыс, басшылардың дербес жауапкершілігі қағидаттарына негізделеді», - дейді Мемлекет басшысы.
Елбасы бағдарламалық құжаттардың орындалуы мен мемлекеттік органдар қызметі бағасының берік өзара байланысын қалыптастыру маңызды екендігін баса атап өткен.
«Мемлекеттік аудит жүйесін жетілдіру шеңберінде Есеп комитеті мен қаржылық бақылау органдарын реформалау жоспарланып отыр. Олар сараптамалық-талдамалық құрамдастарды күшейте отырып, әлемдік аудиторлық компаниялар моделі бойынша жұмыс істеуі тиіс. Оның сыртында квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жыл сайынғы аудиті, әсіресе, бюджет қаржыларын пайдалану бөлігінде аутсорсингке беріледі», - дейді Н.Назарбаев.

Ұлт жоспарын жүзеге асыру үшін мемлекеттік емес сектордың да жұмысын үдете түсу керек - А.Сəдуақасова

АСТАНА. ҚазАқпарат - «Ұлт жоспары - нақты 100 қадам» реформасын жүзеге асыру үшін мемлекеттік емес секторды жергілікті басқару органдарының жұмысына белсенді араластыру керек. Бұл туралы бүгін Орталық коммуникациялар қызметінде өткен Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласы жөніндегі брифинг барысында ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару академиясының Орталық Азия өңіріндегі этносаралық және конфессияаралық қатынастарды зерттеу орталығының басшысы, әлеуметтану ғылымының докторы Айгүл Сəдуақасова айтып берді.
«2016 жылдың бірінші күндерінен бастап, Елбасы былтыр жариялаған 5 институционалды реформаны жүзеге асыру басталды деп анық айтты. Қазір экономикалық дағдарыс, саяси-əскери қақтығыстар сияқты сыртқы жағымсыз факторлар көбейген кезең. Сондықтан, Елбасы «біздің ең басты құндылығымыз - ел бірлігі» деп, негізгі реформаларының ішінде «бірегейлік пен бірлік» деген бағыттарды ерекше атап өтті. -Осы бағыттарды қалыптастыру үшін екі негізгі тетік қалыптасқан, - деді Елбасы. Оның біріншісі - Қазақстан халқы Ассамблеясының институты. Екінші тетік - жалпыұлттық патриоттық, «Мəңгілік ел» идеясы».

А.Сəдуақасованың айтуынша, Мемлекет басшысы жариялаған Ұлт жоспарын сəтті жүзеге асыру тек мемлекеттік органдардың мойнындағы міндет емес. Бұл ретте, реформаларды ойдағыдай жүзеге асыру үшін азаматтық қоғам да барынша белсенді жұмыс істеуі керек, - дейді ол.
«Қазақстанда мемлекеттік емес сектор дамуда. Соның ішінде, азаматтық қоғамды дамыта түсу - реформаның бір бағыты деуге болады.

Нақтырақ айтсам, азаматтық қоғам туралы Мəдениет жəне спорт министрлігі арнайы жоспар қабылданған. Сол жоспардың ішінде мемлекеттік емес секторды белсенді ете түсудің жаңа формалары көзделген. Жалпы, азаматтық қоғамды қалыптастыру - енді жүзеге асырылатын бағыт емес, жүзеге асырылуы басталып кеткен бағыт. Мысалы, Қазақстан халқы Ассамблеясы тарапынан алатын болсақ, Ассамблея да арнайы жоспар қабылдап, этно-мəдени бірлестіктерді қоғамдық жұмыстарға үздіксіз қатыстырады. Жалпы, реформалардың ішінде мемлекеттік емес секторды жергілікті басқару органдарының жұмысына да белсенді араластыру жоспарланған»,-деді ойын қорыта келе ол.

Жаңа экономикалық шындыққа дайындалу керек - М.Мұқанов

АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазір əлемдік тәжірибеге сүйене отырып, жаңа реформаларды жүзеге асыру арқылы ел экономикасын жаңа экономикалық шындыққа дайындау керек. Бұл туралы бүгін Орталық коммуникациялар қызметінде өткен Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласы жөніндегі брифинг барысында Экономикалық зерттеулер институтының басқарма төрағасы Мақсат Мұқанов мəлім етті.
Ал, оның бірінші орынбасары Əсет Ерғалиевтің айтуынша, Ұлт жоспарын жүзеге асыру қарқынына сыртқы факторлар әсер етпейді.
«Бүгінгі сыртқы экономикалық конъюнктура құрылымдық жəне институционалды реформаларды əр елдің күн тəртібіне шығарып отыр.
Ал, тағы бір жағынан, экономикалық тиімділік тұрғысынан алсақ, реформалар сапалы өсімді қамтамасыз етпек. Экономикалық тарих көрсетіп отырғандай, жеке секторға басымдық берген елдер дағдарысқа тойтарыс бере алады»,-дейді Ə.Ерғалиев.

«Қазақстан әлемдік экономикаға өте тығыз интеграцияланған. Өткен жылы біздің ел Дүниежүзілік сауда ұйымына кірді. Бүгінде жаһандану кезеңінде барлық үдерістер, әрине, әлемнің кез келген еліне ықпал етеді. Қазіргі уақытта, әлемдік тәжірибеге сүйенсек, жаңа реформалар жүргізіп, экономиканы жаңа экономикалық шындыққа дайындау керек. Ұлт жоспары Қазастанның бүгінгі күрделі экономикалық жағдайдан шығудың сарабдал жолы болып отыр»,-деді Экономикалық зерттеулер институтының басқарма төрағасы М.Мұқанов.
Ынталандырушы қадам арқылы мемлекеттік қызметкерлер өздерін әрдайым жетілдіруге тырысады - Г. Қарақұсова

АСТАНА. ҚазАқпарат - Ынталандырушы қадам болған жағдайда мемлекеттік қызметкерлер өздерін әрдайым жетілдіруге тырысады. Бұл туралы «ҚазАқпарат» тілшісіне берген сұхбатында Парламент Мәжілісінің депутаты Гүлжан Қарақұсова мәлім етті.
«Президент мақаласында нәтижелі қызмет үшін мемлекеттік қызметкерлерге бонус беру тақырыбына тоқталды. Менің ойымша, бұл жақсы шешім және осы қадам міндетті түрде оң нәтиже береді. Себебі, адами және экономикалық тұрғыда дұрыс шешім. Жақсы жұмыс біліктілігімен көзге көрінген адамға бұл қолдау болады. Мемлекет қызметкерді жұмысқа қабылдаған кезде бірінші кезекте қызметіне сай келетін адамды қабылдау керек екені белгілі. Сондықтан да жұмыста жақсы нәтиже көрсеткен адамды ынталандыру керектігіне ешкім де қарсы сөз айта алмайтыны анық»,-деді ол.
Осы орайда депутат ынталандырушы қадам болған жағдайда қызметкерлер өздерін әрдайым жетілдіруге тырысатынын атап өтті.
«Мемлекеттік қызметкер халыққа қызмет етеді. Сондықтан қызметкерлер өздерінің жұмысында жақсы әрі жоғары нәтижелер көрсетуге міндетті»,-деп түйді Гүлжан Қарақұсова.
Айта кетейік, Ақорда Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласын жариялады.
«Мемлекеттік қызметке орналасу тек кешенді іріктеу мен жұмысты тек төменгі лауазымдардан бастаудың нәтижелері бойынша мүмкін болады. Жұмыс тәжірибесі мемлекеттік қызметшінің мансаптық ілгерілеуінің басты шарты болады және мұнда да тек конкурстық негізде жүзеге асырылады. Сондай-ақ, жекелеген мемлекеттік қызметшілер ротацияларының мүмкіндігі көлбеуінен және тігінен оларды қызметтік баспанамен қамтамасыз ете отырып қарастырылған. Екіншіден, мемлекеттік қызметке ашық конкурс арқылы және Кадр саясаты жөніндегі ұлттық комиссияның шешімі бойынша келісімшарттық негізде мемлекеттік емес сектордағы басқарушылар қатарынан азаматтар және шетелдік менеджерлер тартыла алады. Үшіншіден, мемлекеттік қызметшіге еңбекақы төлеудің жаңа жүйесі оның біліктілігі мен атқаратын жұмысының сипатына, көлемі мен нәтижесіне байланысты заң тұрғысынан бекітіледі. Аса нәтижелі қызмет үшін бонустар төлеу қарастырылған. Мұндай жүйені 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап енгізу жоспарланып отыр. Бұл жерде 2016 жылы бүгінде «Б» корпусына кіретін мемлекеттік қызметшілердің еңбекақысы жоғарылайтынын айта кету керек»,-деп атап өтілген ҚР Президентінің мақаласында.

Д.Қожамжарова: Кәсіби мемлекет - шынайылық пен болашақ кепілі

АСТАНА. ҚазАқпарат - Баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет құру жоспарының алғашқы бөлімі кәсіби мемлекеттік аппарат құру болып табылатыны бесенеден белгілі жайт. Ал, кәсіби мемлекет - шынайылық пен болашақ кепілі. Бұл пікірді ҚазАқпарат тілшісіне Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының ректоры, тарих ғылымдарының докторы, профессор Дария Қожамжарова білдірді.
Университет ректоры сөзінде Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев өзінің «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында мемлекетті кәсібилендіруге басымдық беріп, оны жан-жақты түсіндіріп өткендігіне айрықша назар аударды.
«Мемлекет басшысы өз сөзінде: «Біз барлық посткеңестік елдердің ішінде алғаш болып мемлекеттік қызметшілердің жаңа кадрлық корпусын конкурс және меритократия қағидаттары арқылы қалыптастыруға кірістік. Қазір қазақстандық мемлекеттік қызметті дамытудың жаңа кезеңі бастау алды», - деді. Жақында осы тараптағы жаңа заңға бірқатар өзгерістер енгізілгені белгілі. Енді мемлекеттік қызметке орналасу тек кешенді іріктеу мен жұмысты тек төменгі лауазымдардан бастаудың нәтижелері бойынша мүмкін болмақ», - дейді ол.
Д.Қожамжарованың а йтуынша, жұмыс тәжірибесі мемлекеттік қызметшінің мансаптық ілгерілеуінің басты шарты болады және мұнда да тек конкурстық негізде жүзеге асырылу көзделінген. Сонымен қатар, мемлекеттік қызметшілерді баспанамен қамтамасыз ету де қарастырылып отыр. Бұл өз кезегінде кәсіби мемлекет аппаратын қалыптастыруға зор ықпал етеді.
«5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» - Ұлт жоспары - кәсіби мемлекет кепілі екендігін ескеретін болсақ, ондағы «Мемлекеттік қызметке қабылдау ең төменгі лауазымдардан басталуы тиіс» деген қағиданың өміршеңдігін бүгінде көпшілік айтуда. Осы орайда айта кеткен ләзім, Тараз мемлекеттік педагогикалық институты педагог кадрлар дайындайтын іргелі оқу орны. Іргетасының қаланғанына жарты ғасырға жуық уақыт өткен оқу ордасынан күні бүгінге дейін мыңдаған маман даярланды. Біздің басты мақсатымыз - жаңа тұрпатты, заманға сай, кәсіби мұғалім дайындау. Ал, кәсіби шеберлігі жоғары ұстаз - білім сапасының кепілі болмақ. Тәуелсіз ел тірегі - білімді ұрпақ десек, жаңа дәуірдің күн тәртібінде тұрған келелі мәселе - білім беру, ғылымды дамыту, өркениет біткеннің өзегі, білім, ғылым, тәрбие екендігіне ешкімнің таласы жоқ. Алаш қайраткері Ахмет Байтұрсынов: «... Мұғалім қандай болса, мектеп һәм осындай болмақшы. Яғни, мұғалім білімді болса, ол мектептен балалар көбірек білім алып шықпақшы. Солай болған соң, ең әуелі мектепке керегі - білімді, педагогика әдістемеден хабардар, жақсы оқыта білетін мұғалім», - деген болатын. ХХІ ғасыр мұғаліміне қойылатын талаптар зор. Өйткені, білімді, кәсіби білікті ұстаз - бәсекеге қабілетті тұлға даярлауда білім сапасын көтерудің негізгі тетігі», - деді профессор.
Сондай-ақ, ол Елбасы мақаласында білім беру, денсаулық сақтау және халықты әлеуметтік қорғау салаларын реформалауға қатысты да өзекті мәселердің қозғалғанын атап өтті».
Әлбетте, аталған салалар - адам әлеуетінің сапасын арттыруға жағдай жасайтыны рас. «Білім беру саласында мектепке дейін және мектепте білім берудің жаңа үйлестірілген стандарттарын әзірлеу және бекіту бойынша жұмыстар жүргізілуде. Білім беру үш тілде - қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде жүргізілетін болады», - деді Мемлекет басшысы. Үш тілді білім беру - бүгінгі заман талабы, бәсекеге қабілетті елдер қатарына апарар басты баспалдақтардың бірі. Осы арқылы құзыретті һәм заманауи тұлғаны қалыптастыра аламыз. Қазақ тілі - Отанымыздың тілі, мемлекеттік тіліміз, біздің патриоттығымыздың белгісі болса, ал ағылшын және орыс тілдерін үйретудегі мақсат XXI ғасырда өмір сүріп жатқан жастардың ертеңгі күні еңбек нарығындағы қажеттілігін қамдау үшін болмақ», - деді Дария Қожамжарова.

Шетелдік БАҚ Президент мақаласына назар аударды

АСТАНА. ҚазАқпарат - Назарбаев қазақстандықтарды елді реформалау шарасына белсенді қатысуға шақырды. Қазақстанда жемқорлықпен күрес кезең-кезеңімен жүйелі түрде іске асырылмақ. Бүгін бірқатар шетелдік басылымдарда осындай тақырыпта мақалалар жарық көрді, деп жазады «Айқын» газеті.
Журналистер Елбасының сөзін дәйек ретінде келтіре оты¬рып, сараптама жасаған. «Итар-Тасс» ақпараттық агенттігінің тілшісі өз мақаласында Нұрсұлтан Назарбаевтың жемқорлықпен күреске бағытталған шаралар туралы пікіріне ерекше тоқталған.
Оқырмандарға Қазақстанда мемлекеттік қызмет туралы жаңа заң жобасы қабылданғанын айта келе, мемлекеттік қызметшілерге жалақы төлеудің жаңа жүйесі енгізілгенін жеткізген. Осылай¬ша, қазақ елінде мемлекеттік аппарат¬тың тиімділігін арттыруға мән беріліп отыр дейді репортер.
Ал «Евроньюстің» Ресейдегі бөлім¬шесі алға қойған мақсатқа барын¬ша айқын қол жеткізу керек, би¬лік жүйелі түрде ха¬лықтың ал¬дында есеп беруі тиіс деген Елба¬сының 5 институттық ре¬форманы іске асыруға бағыт¬талған кеңесте айтқан сөзін мы¬салға кел¬тірген.
Тілші мақала соңында Қазақстанның ұлт жоспарында 5 түрлі басым бағыт айқындалғанын жеткізген. Беларусь телеграф агенттігі болса, Қазақстан 2020 жылға дейін тауар тасымалын 2 есеге арттырса, 10 жылдан кейін 50 миллион тоннаға дейін ұлғай¬туды жоспарлап отыр деп жазды.
«Бұл ретте Қазақстан Көшбас¬шысы мультимодальды «Еуразия¬лық транс құрлықтық дәлізін» құру жобасы басталға¬нын еске салған. Ол жүктердің кедергісіз транзитін қамтамасыз етеді» делінген мақалада.
Еліміз¬дің эко¬номикалық дамуға бағыт¬талған жоспары да шетелдік басы-лым¬дарда көрініс тапты. Мәселен, «Праим» ақпараттық агенттігі «Қазақстан өңдеуші өнеркәсіпке инвестиция құятын кем дегенде 10 түрлі трансұлттық корпора¬цияны тартуды жоспар¬лап отыр» деп мәлімдеді. Тіпті қазірдің өзін¬де 26 трансұлттық корпорациямен келіссөз жүргізе келе, олардың бірқатарымен нақты келісімге қол жеткізді деп Елбасының мақала¬сына тоқталып өткен.

Елбасы саясаты арқасында мемлекетіміз қалыпты дамып келеді - А.Әжіғалиев, БҚО

ОРАЛ. ҚазАқпарат - Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында біздің алдымызда тұрған басты міндеттерді тағы бір көрсетіп берді. Бұл туралы БҚО әкімі аппараты «Қоғамдық келісім» КММ директоры Александр Әжіғалиев мәлім етті.
-Елбасы аталған мақаласында әр ұрпақтың өз арманы бар екенін, әсіресе, ата-бабаларымыз ғасырлар бойы аңсаған азаттыққа Қазақ елінің қол жеткізгенін айта келіп, «Біз, қазіргі қазақстандықтар үшін Тәуелсіздік көпэтносты қоғамымыздың нақты жоғары өмірлік құндылығына айналды», деп атап көрсетті, деді А.Әжіғалиев.
Шындығында да биыл 25 жылдығы кеңінен аталып өтілетін Тәуелсіздікті елдегі барлық ұлт өкілдері қастерлей білуі тиіс. Осы орайда кейінгі кезде құрылған қоғамдық келісім кеңестері де азаттықтан асқан қасиетті ұғым жоқтығын, келісім мен бірлік Қазақстан дамуының кепілі екендігін кеңінен түсіндіруі керек. Мақалада айтылған барлық міндеттерді жүзеге асыруға Қазақстан халқы Ассамблеясы белсене қатысатыны анық. Ең алдымен, бұл - халық арасында ақпараттық жұмыс жүргізу және Елбасымыз қойған тапсырмалар бойынша бірігіп әрекет ету.

Өткен жылы да БҚО әкімі аппаратының «Қоғамдық келісім» мекемесі ұлттық-мәдени бірлестіктермен ынтымақтаса отырып, Қазақстан халқы Ассамблеясы жылы аясында ұлтаралық келісім мен татулықты сақтауға және нығайтуға бағытталған көптеген іс-шара өткізді. Ол - ұлттық-мәдени бірлестіктердің өз мәдениетін, әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрін, ұлттық киімі мен тағамдарын таныстыруға бағытталған мәдени күндері. Сонымен қатар ғылыми-сараптама кеңесінің көптеген басқосулары, соның ішінде ресейлік сарапшылар мен ғалымдардың қатысуымен өткен кеңейтілген отырыстарды атап айтуға болады. М.Өтемісов атындағы БҚМУ-дың негізінде Қазақстан халқы Ассаблеясы кафедрасы ашылды.

Сонымен қатар Қазақстан халқы Ассамблеясы жылының ашылу рәсімінде бастама алған 10 республикалық байқауды да айта кеткен жөн. Өз жобаларын ұсынған батысқазақстандықтар республикалық байқауларда жүлделі орындарға ие болды. Мысалы, өзге ұлт өкілдері - мектеп оқушыларына қазақ тілі мен мәдени ортасына бой үйретіп, мемлекеттік тілді меңгеруіне, тарихы мен мәдениетін, салт-дәстүрі мен әдет-ғұрыптарын бойына сіңіру мүмкіндігін көздеген «Мың бала» атты республикалық мәдени-ағартушылық жобасының жеңімпаздары Мария Гладкова, Юлия Рязанова, Юлия Черноярова мерейімізді бір көтеріп тастады. Саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарын еске алу күніне арналған жыл сайынғы «Тарихи тағылым - өткенге тағзым» атты халықаралық форумы өткізілді.
«Елбасымыз бұдан жиырма жылдан астам уақыт бұрын Қазақстан халқын бір шаңырақ астына біріктіріп, айқын бағытпен жол бастаса, бүгінгі таңда да Көшбасшымыз ұсынған мақсат-міндеттерді қолдай отырып, алға нық сеніммен қадам баса беретініміз анық», деп түйіндеді ойын А.Әжіғалиев.

Президенттің әр реформасынан болашақ Қазақстанды елестетуге болады

АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақстан халқы ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың стратегиясы маңында топтасуы шарт. Бұл туралы Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласына қатысты «ҚазАқпарат» агенттігіне берген сұхбатында «Болашақ» стипендиаты, «Қазақстан Аселсан Инжиниринг» компаниясының бас инженері Еркебұлан Исабеков мәлім етті.
«Елбасы өзінің мақаласында экономиканың бірқатар перспективалы секторларын дамыту бойынша шаралар қарастырылғандығын атап өтті. Бірінші кезекте ол электр энергиясы секторына және энергиялық тиімділіктің өсуіне қатысты шаралар екенін де нақтылады. Қазіргі уақытта барша әлемнің қозғаушы күші энергетика саласы дер едім. Әлем елдері энергия көздері үшін талас жүргізіп жатыр. Энергетика саласында көп жетістікке жеткен мемлекет едәуір дамуға да қол жеткізе алады. Сондықтан, Н.Назарбаев осы бағытта өзіміздің даңғыл жолымызды салу үшін күш-жігер аямаумыз қажет деп атап өтті. Ол үшін энергия сервистік келісімшарттар тетігі арқылы энергия үнемдеу саласына стратегиялық инвесторларды тартуды тапсырды. Жеке энергия сервистік компанияларды дамытуды белсенділендірудің, оларды энергия үнемдеу саласына қызметтер кешенін ұсынуға ынталандырудың маңызын да айырықша тоқталды», - дейді Е.Исабеков.
Оның сөзі бойынша, Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың әрбір реформасы Қазақстанның болашағын жарқын етуге бағытталғандығын көру қиын емес.

«Президент аузынан айтылған нақты-нақты міндеттерді зейін салып, қарайтын болсаңыз, болашақта Қазақстан қандай болады деген сауалға жауап табасыз. Сот жүйесін дамыту, мемлекеттік аппаратты түбегейлі өзгерту, жалақы жүйесін жетілдіру, құқықтылық пен заңдылық, үкімет ашықтығы мен шағын және орта бизнестің дамуы, инновацияларға жол ашу, инвестицияларды тарту, Қазақстанды аймақтық транзиттік хабқа айналдыру, туризмді қарыштату, қаржылық орталықты құру сынды бастамалар болашақта іске асатын ұшан-теңіз істердің бір парасы ғана. Осылар орындалар болса, Қазақстан Орталық Азияда ғана емес, бүкіл әлемде серпінді дамыған елдердің біріне айналары сөзсіз. Ол үшін тек халқымыздың ұйысқаны керек, бір атаның балаларымыз ғой, қол ұстаса, ел дамуына үлес қосқанымыз қажет», - деп түйіндеді ойын жас инженер.

Тәуелсіздіктің 25 жылдығы тойланатын жылда еселі еңбек ететін боламыз - Ғ.Әділова, БҚО

ОРАЛ. ҚазАқпарат - Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында еліміз алдында тұрған басты мақсат-міндеттерді саралай келіп, «білім беру, денсаулық сақтау және халықты әлеуметтік қорғау салаларын реформалау адам әлеуетінің сапасын арттыруға жағдай жасайтынын» атап көрсетті. Бұл әлемдік дағдарысқа қарамастан, Қазақстанда білім беру, денсаулық сақтау секілді әлеуметтік салаларға да айрықша көңіл бөлініп отырғандығын тағы бір нықтай түседі. Бұл туралы Ақжайық ауданындағы Тайпақ музыка мектебінің директоры Ғайнижамал Әділова мәлім етті.
Оның айтуынша, Тәуелсіздіктің 25 жылдығы тойланатын жылда Қазақстан халқы көтеріңкі рухпен еңбек етіп, Елбасы алға қойып отырған жоба-жоспарларды жүзеге асыруға өз үлестерін қоса білуі тиіс. Ең бастысы, тәуелсіздік жылдарында қол жеткен табыстарды баянды етіп қана қоймай, жаңа міндеттер аясында маңдай терімізді сыпыра отырып, жұмыстануға тура келеді.
«Қазір техникалық мамандықтардың, ғылым мен инновацияның күні туған заман. Ерінбей еңбек еткен, талмай ғылым іздеген, жалықпай техника меңгерген адам озады. Тұрмысы жақсы, абыройы асқақ болады. Осыны жас ұрпаққа ұғындырудамыз. Мақсатымыз айқын, міндетіміз ауқымды. Біз, музыка мектебі ұжымы, Елбасы сөздерін еліміздің өткен жылдардағы тыныс-тірлігімен бірге таразылап, оқып-үйренудеміз. Күнбе-күн ізденісімізді бәсеңдетпей, білім-білігімізді ұштай отырып, қазіргі заман биіктерін бағындыруға ұмтылуымыз керек. Осы орайда Тайпақ музыка мектебінің табыссыз еместігін айта кетуге болады.
Бұрынғыны айтпағанның өзінде, өткен жылғы қарашада ғана Атырауда өткен халықаралық «Мәңгі ел - Қазақстаным!» фестивалінде шәкірттеріміз бас жүлде, тағы басқа сыйлықтарды иеленді. Байтақ еліміздің берекесі, дәулеті әр еңбек ұжымының жетістіктерінен құралатыны мәлім. Демек, тек алға ұмтыламыз. Бір-екі жыл төңірегінде мектеп ғимаратының шатыры толық күрделі жөндеуден өткізілді, басқа да жағдайлар жасалды. Осындай қамқорлыққа іспен жауап беруге тиіспіз. Өз халқының тарихын, тілін, мәдениетін, кешегі және бүгінгі өмірінің қыр-сырын ұл-қыздар жақсы білуі керек. Бұл отбасынан және мектептен бастау алуға тиісті. Аздаған жылдарда талай жолдан, талай дағдарыстан өттік. Қиындық та аз болған жоқ. Соның бәрін ел бірлігінің арқасында жеңдік. Елбасы анық бағыт-бағдар беріп отырғанындай, ендігі міндет - әлемдегі озық елдердің қатарына қосылу. Ол үшін жұдырықтай жұмыла еңбек етіп, ұйымшылдықтың үлгісін көрсетуге тиіспіз», деді Ғ.Әділова.

Бағытымыз айқындалған Ұлт жоспарын жүзеге асыруда босаңсуға жол берілмейді - Апталық шолу

АСТАНА. ҚазАқпарат - Табалдырықтан жаңа аттаған Мешін жылын Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстан Тәуелсіздігінің 25 жылдығы» ретінде атап өткен болатын. Ал бұл жылдың ең басты ерекшелігі былтыр Мемлекет басшысы айқындаған реформалар биылдан бастап іс-жүзіне аса бастайды. Бұған заңдық негіз толық қамтылды. Сондықтан да, жаңа жылдың алғашқы күнінде ҚР Президенті Н. Назарбаев Ақордада Бес институционалдық реформаны жүзеге асыру жөнінде кеңес өткізді.
Кеңеске Премьер-Министр Кәрім Мәсімов, Президент Әкімшілігінің басшысы Нұрлан Нығматулин және Президент Әкімшілігі басшысының орынбасары Бағлан Майлыбаев қатысып, Елбасы бірқатар нақты тапсырмаларды жүктеді. «Біз Бес институционалдық реформаны жүзеге асыруды бастайтын ең күрделі кезеңге келдік. Ауқымды дайындық жұмыстары атқарылды, тиісті құжаттар қабылданды. Президент Әкімшілігі, Үкімет, әрбір министрлік және әкімдіктер қойылған міндеттерді нақты орындауға атсалысуы қажет. Жаңғырту жөніндегі ұлттық комиссия қызметін жалғастырып, менің алдымда есеп беретін болады және барлық бағыттар бойынша қандай да бір босаңсуға жол бермеуі тиіс», - деді Нұрсұлтан Назарбаев. Президент реформалардың уақтылы және тиімді жүзеге асырылуының маңыздылығына да тоқталды. Елбасы мемлекеттік қызметті жетілдіру жұмысын орталықта да, жергілікті жерлерде де жүргізу керектігін, заң үстемдігін қамтамасыз ету аясында сот жүйесінің өзі де өзгерістерге бастамашы болуы қажеттігіне назар аударды.
«Сонымен қатар, Патриоттық акт қабылдау жоспарланып отыр, онда халық бірлігін, толеранттылық пен сенімді одан әрі нығайту жөніндегі қызметтің негізгі бағыттары көрсетілетін болады. Сондай-ақ, есеп беруші мемлекет қалыптастыру міндетіне сәйкес, барлық деңгейдегі атқарушы билік тұрақты негізде халыққа есеп беріп отыруы тиіс. Жалпы алғанда, нәтижеге басшылар жеке жауапты болады. Бұл ретте, реформаларды көзбояушылыққа айналдыруға жол беруге болмайды. Өзгерістерді жүзеге асыруға кедергі болатындар лауазымынан босатылады», - деді Мемлекет басшысы.
Болашақ бағытымыз бағдарланған бас мақала
Сөйтіп, жаңа 2016 жылдан «Бес институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» - Ұлт Жоспарын орындаудың практикалық кезеңі басталды. Былтырғы жылғы президенттік сайлауда өзінің сайлауалды тұғырнамасы ретінде белгілеген бұл реформаның жүзеге асуын Елбасы айрықша назарда ұстайтынын айтқанбыз. Осыған орай, аптаның сәрсенбісі, 6 қаңтарда Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт Жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты тақырыппен бағдарламалық мақаласы жарық көрген болатын. Онда Президент мемлекетті, экономика мен қоғамды дамыту үшін қағидатты жаңа құқықтық орта қалыптастыратын 59 заң күшіне енгенін, тарихымызда бұрын-соңды болмаған ауқымдағы ұлттық заңнамалық өзгерістерді бағамдау маңызды екенін атап өтеді.
«Әр ұрпақтың өз арманы бар, оларда тек жеке және отбасылық игіліктерге ғана ұмтылыс көрініс таппайды. Оларда қашанда туған жерге деген сүйіспеншілік сезімі, өз халқы мен Отанының бақыты туралы аңсар айқын көрінеді. Ата-бабаларымыздың көптеген ұрпақтары үшін Қазақстанның Тәуелсіздігі асыл арман болып келді. Біз олардың азат және тәуелсіз Отанды аңсаған көп ғасырлық қиялдарын іс жүзіне асырдық. Біз, қазіргі қазақстандықтар үшін Тәуелсіздік көпэтносты қоғамымыздың нақты жоғары өмірлік құндылығына айналды. Біз осыдан бар-жоғы ширек ғасыр бұрын ғана барлық ақыл-ойымыз бен жүрегімізді баурап алған көптеген ой-ниеттерімізге қол жеткіздік», - деп атап өтеді мақаласында Елбасы. Бұдан бөлек, Н. Назарбаев Қазақстан халқы өз жері мен оның байлығының ұқыпты иесі болуға үйреніп жатқанын, жаңа технологияларды меңгеріп, тарихта ешқашан болып көрмеген өндірістік қуаттар мен экономиканың тұтас салалары іске қосылып жатқанына тоқталады. «Ең бастысы - біз жаңаша армандауды, Тәуелсіз Қазақстанымыз бір бөлшегі болып отырған жаһандық әлемдегі қиындықтарға қарамастан, ел мен қоғамды дамытуда нақты міндеттер қоюды және оларды шешуді үйрендік. Біз Тәуелсіздіктің 25-ші жылдығына жаңа қазақстандық арманмен аяқ бастық, оның басты мақсаты жүзеге асырылып жатқан «2050» Стратегиясымен бара-бар», - дейді мақаласында Нұрсұлтан Әбішұлы.
Жалпы бағдарламалық мақала реформалар арқылы тұтастай қазақстандық сапалы секірістің нақты бағыттарын қамтиды. Мәселен, мақаланың «Мемлекетті кәсібилендіру» бөлімінде Елбасы заң арқылы жүзеге асатын жаңа нормалардың, тың новеллалардың ерекшеліктерін түсіндіріп, мемлекеттік қызметті жаңғыртудың негізгі қырларына тоқталады. «Мен бұны Қазақстандағы барлық жаңғырту үдерісі ой-ниеті табысының шешуші тетігі ретінде қарастырамын», - деп атап өтеді Елбасы. Реформаның және бір бағыты тәуелсіз сот төрелігі мен Қазақстанның бүкіл құқық қорғау жүйесіне қатысты болып табылады. Елбасы бұл ретте реформа азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз етуге, заңдарды қатаң орындауға және құқық тәртібін нығайтуға бағытталуы тиістігін алға тартады.
Бұдан бөлек, «Бюрократтық шығынсыз экономикаға қадам басу» бөлімінде Президент индустрияландыру мен экономикалық өсімді қамтамасыз ету бойынша жаңғыртулар кешеніне тоқталады. «Біздің ұзақ мерзімді ұстанымымыз экономика қызметіндегі транзакциялық шығындарды ұдайы қысқарту болуы тиіс. Олардың көлемі, ең алдымен, мемлекеттік институттардың қалай жұмыс істейтініне байланысты. Салықтық және кедендік әкімшілік жүргізуді жақсартуға бағытталған шаралар зор маңызға ие болады», деп атап өтеді Елбасы. Президенттің пайымынша, Ұлт жоспарының экономикалық блогына кіретін шаралар Қазақстан экономикасының өңдеуші секторына кем дегенде 10 трансұлттық корпорацияны тартуды қарастырады. Сонымен бірге, «зәкірлі инвесторлармен» бірлескен кәсіпорындар құру жөніндегі жұмыстармен өңдеуші өнеркәсіптің, инфрақұрылымдардың, энергетиканың және басқа отандық компаниялардың 3 тобы қамтылатын болады. Ал осы бағыттың темірқазық мәселесі тәуелсіз сот жүйесі, ағылшын тілін қолдану және инвестициялық резиденттік қағидатын енгізу құқығымен жеке заң құзыреті қағидаты бойынша «Астана» халықаралық қаржы орталығын құру болып табылады. «Біздің елордамыз Астана Еуразияның іскерлік, мәдени және ғылыми орталығы ретінде дамып, әуежайдың жаңа терминалын қоса алғанда, заманауи халықаралық көліктік-логистикалық жүйеге ие болады», - деп түйіндейді Елбасы.
Бас мақаланың «Инновациялық индустрияландыру көкжиектері» атты бөлімінде Ұлт жоспарындаңы экономиканың бірқатар перспективалы секторларын дамыту бойынша шаралар қарастырылған. Ондай шаралардың нәтижесінде Қазақстан 2020 жылға қарай ІЖӨ-нің энергия сыйымдылығын 25 пайызға және ғасырдың ортасына қарай 50 пайызға төмендетуге қол жеткізу міндеті жүктеледі. «Біз ғылымды қажет ететін экономиканы қалыптастыру бойынша жұмыстарды жалғастыра береміз. Бұл орайда бәсекеге қабілетті, жоғары технологиялы өндірістердің сыни массасын өсіруге қол жеткізу маңызды. Бизнестің инновациялық белсенділігі ІЖӨ-нің 20 пайызына дейін, инновациялық өнімдер үлесі 2,5 пайызға дейін артады», - дейді Президент. Сонымен қатар, Н. Назарбаев «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасында қамтылған көлік инфрақұрылымын, әуе қатынастарын дамыту мәселесіне де ерекше тоқталады. Бұл ретте Астананың әлемдік деңгейдегі қаржы орталығы ретінде қалыптасуы үшін 2019 жылға дейін Токио, Сингапур және Гонконг сияқты жетекші қаржы орталықтарымен жаңа халықаралық бағыттар ашылатыны да айтылып отыр.
Ұлт жоспарының бүтіндей бір парасы «Әлеуметтік жаңғырту ынталандырушылары» тақырыбына негізделіп отыр. Осы ретте Президент өз мақаласында экономиканың қарқынды дамуы еңбек қатынастарының жаңа түрін қалыптастыру үдерісіне айрықша назарды қажет ететінін, осы мақсатта жаңа Еңбек кодексі қабылданғанына тоқталады. «Бізге Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы идеясын табанды түрде өмірге енгізу қажет. Қаржыландыру көлемін арттыра отырып, Жұмыспен қамтудың жол картасы өзекті етіле түседі. Оның бағдарламаларына қатысу еңбекке қабілетті халыққа қысқа мерзімді қайта даярлау курстарынан өтуге, өзінің біліктілігін арттыруға, шағын несие алуға мүмкіндік береді. Сонымен бірге, Жаһандық дағдарыстың ағымдағы ықпалына байланысты объективті қиындықтарды еңсеруге жағдай жасайды», - делінген мақалады.
Бас мақала соңында Президент Н. Назарбаев Ұлт жоспарын іс жүзінде жүзеге асыру кезеңі басталғанын, оның Жаңғырту жөніндегі ұлттық комиссияның бақылауымен жүретінін айтады. «Біз көптеген сынақтарға абыройлы төтеп бердік, шынықтық, рухымызды күшейттік. Біз жаңа Қазақстанды - Ұлы Дала Елін құрдық. Ұлт жоспарын орындай отырып, біз өзіміздің Ұлттың Өрлеу Дәуірінің көкжиектерін кеңейтеміз, өзіміз Тәуелсіздік жылдары ішінде қол жеткізген және бізге жаһандық даму берген барлық мүмкіндіктерді пайдаланамыз. Әлемде, сөз жоқ, үшінші әлемнен біріншіге қадам басқан елдердің мысалдары бар. Біз олардың жарқын тәжірибелерін зерттейміз және ескереміз. Қазір біз экономиканың, мемлекет пен қоғам дамуының ең табысты жаһандық модельдерін өлшем ретінде аламыз. Бүгінде әлемде өзінің жалпыұлттық арманын ұмыт қалудың жүзжылдығынан шыға отырып, әлемнің ең ұлы ұлттарымен бір қатарда тұру тұрғысында бейнелейтіндер кем де кем. Біз Қазақстанның осынау тарихи тағдырына сенеміз. Мен қазақстандықтарды Ұлт жоспарын жүзеге асыруға және реформаларды жүргізуге барынша белсенді қатысуға, олар ашатын мүмкіндіктерді пайдалануға шақырамын. Біз өзіміздің қазақстандық арманымыздың орындалуына және Қазақстанның өркендеуіне сенімді түрде қол жеткізетін боламыз!», - делінген бас мақалада.
Шын мәнінде Елбасының жаңа жылдың алғашқы күндерінде жарияланған мақаласы елді жаңа жетістікке, жаңа биіктерге жетелейтінін аңғартып отыр. Мақала жарық көрісімен қазақстандықтар бас мақаламен танысып қана қоймай, өздерінің лебіздерін де білдіріп, қоғам арасында қызу талқылау жүруде. Бұған дәлел осы аптада Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингтерде сарапшылар ұлтты ұйыстыратын жоспарға қатысты Елбасы мақаласының ерекшеліктеріне мән беріп, талқылап, пікірлерін білдіруде. Бұл үдеріс алдағы уақытта да жалғасатын тәрізді.

Еліміздің қазақстандық арманға нық қадам басуы үшін барлық алғышарт дайын - Сенатор М.Бортник

АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақстанның Елбасы мақаласында айтылған қазақстандық арманға нық қадам басуы үшін барлық алғышарты дайын. Бұл пікірді ҚР Парламенті Сенатының депутаты Михаил Бортник білдірді.
Мемлекет басшысының «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласы өткен жылдың қорытындысы іспеттес. Онда Президент Ұлт жоспарының 5 институттық реформасын жүргізу елдің дамуы үшін айтарлықтай серпін беретіндігін тағы бір мәрте атап өткен. Біз оларды экономикалық өсімнің сенімді қарқынын қалпына келтіруге және барлық халықтың мығым әлеуметтік кепілін қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттің дағдарысқа қарсы ауқымды шараларының басты құрамы ретінде қарастырамыз», - дейді Елбасының мақаласына орай ҚазАқпарат тілшісіне өз ойын білдірген сенатор М.Бортник.
Оның пайымынша, елімізде ол үшін қажетті барлық жағдай бар. Мемлекеттің, экономиканың және қоғамның дамуы үшін түбегейлі жаңа құқықтық орта қалыптастыратын 59 заң күшіне енді. 5 институттық реформаның басталуын заңдық және ұйымдастырушылық тұрғыда қамтамасыз ету бағытында ауқымды жұмыстар жүргізілді. 2016 жылдың 1 қаңтарынан «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асырудың кезеңі басталды.
«Яғни, Қазақстанның мақалада айтылған қазақстандық арманға, әлемнің дамыған 30 елінің қатарына енуге нық қадам басуы үшін барлық алғышарты дайын. Бүгінде Қазақстан халқы Ұлт жоспарының барлық 5 реформасын толықтай қолдайтындығын көрсетіп отыр. Өйткені, бұл реформалар заманауи әрі барынша өзекті», - дейді сенатор.


Қызылордада Елбасының «100 нақты қадам» ұлт жоспарының жаңа бағыттары талқыланды

ҚЫЗЫЛОРДА. ҚазАқпарат - Қызылорда облысында «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асыру бойынша кеңейтілген семинар-кеңес өтті, деп хабарлады облыс әкімінің баспасөз қызметінен.
Аймақ басшысы Қырымбек Көшербаев пен жергілікті және аумақтық органдардың қатысуымен өткен семинар-кеңесте Елбасының «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асыру бойынша жоспарланған шаралар барысы қаралды.
Кеңесте сөз алған әкім Ұлт жоспарының стратегиялық маңызын айрықша атап өтті.
«100 нақты қадам» Ұлт жоспары орталықта ғана жүзеге асып, Үкіметтік деңгейде жауаптылық жүктелетін реформа емес. Бұл - бүкіл қазақстандықтардың ісі. Бұл іске бір адамдай жұмылуымыз қажет. Барлық мемлекеттік органдардан, қоғамдық институттар мен азаматтардан іс-қимылдың үйлесімділігі, табандылық, креативтілік және қажырлылық талап етіледі, - деді облыс әкімі Қ.Көшербаев.
Семинар-кеңеске қатысушы салалық ұйымдардың басшылары заңнамаға енгізілетін өзгерістер туралы баяндады. 5 институционалдық реформадан туындайтын Ұлт жоспары мемлекет және қоғам өміріндегі ең маңызды салаларды қамтиды.
Мәселен, мемлекеттік қызметте бірқатар өзгерістер орын алады. Бұрынғы «Мемлекеттік қызметшілердің ар-намыс» кодексінің орнына «ҚР мемлекеттік қызметшілерінің әдеп кодексі» жасалды. Бұл құжатта мемлекеттік қызметшінің сыртқы келбеті мен моральдік-рухани қасиеттері және жүріп-тұруы мен қоғаммен байланыс нормалары қарастырылған. Мемлекеттік қызметке орналасу, мансаптық өсуі, олардың еңбекақысында да біршама өзгерістер бар. Енгізілген өзгерістердің қатарында әдеп бойынша кеңестер және әдеп жөніндегі уәкіл лауызымы пайда болды. Бұл лауызымға ұжым ішінде беделді, білімді қызметкер тағайындалады.
Ұлттық экономика министрлігінің Құрылыс, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері және ресурстарын басқару комитетінің Жерге орналастыру, геодезия және жер қатынастарын дамыту басқармасының басшысы Ардақ Самамбетов ауыл шаруашылығы бағытындағы жерлерді жекешелендіру туралы әңгімеледі. Пайдаланылмай тұрған жер учаскелерін нарықтық айналымға енгізу жауапты жалға алушылардың мүдделерін қорғап, бос тұрған жер телімдерін тиімді пайда көзіне айналдыруға мүмкіндік береді, - дейді ол.
Сонымен қатар, басқарма басшысы мемлекетаралық, республикалық және өңіраралық деңгейде Байқоңыр қаласының жер телімдерін пайдалану туралы мәселе шешімін тапқанын айтты. Облыстың аумағын ұлғайтып, Сырдария өзенінің сол жағалауын игеру, ондағы жер телімдерін бөлу жұмыстары да шешілген.
Семинарда басқа да өзгерістер туралы сөз болды. Мәселен, заңбұзушылықтар картасын жасақтау, кедендік және салықтық заңнаманы жеңілдету, өндіріске инвестиция тарту сияқты тақырыптар да назардан тыс қалған жоқ.

Біз тәуелсіз еліміздің заңдылықты сақтай отырып дамуына мүдделіміз - Мәжіліс депутаты Ж.Дүйсебаев

АСТАНА. ҚазАқпарат - Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласы бүгінде қоғамдық ортада жиі талқыланып отырған тақырыпқа айналуда. ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты, экономика ғылымдарының кандидаты Жексенбай Дүйсебаев Елбасының аталған мақаласы туралы пікір білдіріп, өз ойын ортаға салды.
- Жаңа басталып отырған 2016 жыл жаһандық деңгейде алғанда да, өз еліміз үшінде маңызды кезеңнің басталуы болып отыр.
Бұл мақалада осы кезеңге дейінгі қабылданған бағдарламаларды, осыдан екі жыл бұрын Елбасы жария еткен «Қазақстан - 2050» стратегиялық жоспарын, «100 нақты қадам» - Ұлт жоспарын, 2015 жылғы 30 қарашада Мемлекет басшысының халыққа арнаған Жолдауын іске асырудың жолдары мен бағыттары кең ұғымда ашып көрсетілген. Атап өтілген осы бағдарламалар мен жоспарлар 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап жүзеге асырылуы керек. Оған ең бірінші заңнамалық негіз қажет болатыны сөзсіз. Осы орайда, бесінші сессияның алғашқы күнінен бастап Парламент өз үлесін қосты. «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» - Ұлт жоспарының орындалуы үшін қажетті заңдар қабылданды. Депутаттар жаңа 59 Заңды қабылдау үшін қысқа мерзім ішінде іркіліссіз еңбек етіп, 1 қаңтардан бастап қолданысқа енуіне жағдай жасады.
Алда тұрған мақсат - бес институттық реформаны жүзеге асыру. Бүгінгі таңда кәсіби мемлекеттік аппаратты құрудың маңыздылығы зор. Бұл басқару жүйесіне де, мамандарды даярлау ісіне де қатысты болып отыр. «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңға тың әрі өміршең толықтырулар енгізілді. Мемлекеттік қызметкерлер өзінің біліктілігімен, кәсіби және іскерлік шеберлігімен бағалануы тиіс. Өз міндетіне жүктелген жұмысты уақытында әрі тиімді орындап, нәтижесін көрсете білген маман ғана жаңа заманның талаптарына жауап бере алады. Мемлекеттік органдарда енді бәсекеге қабілетті мамандар жұмыс істейтін болады. Сондықтан жаңа Заң арқылы қазір кәсіби мемлекеттік аппаратты құруға жол ашылып отыр. Бұл еліміз үшін үлкен серпілістің бірі болмақ.
Егерде мемлекеттік қызмет кедергісіз, дұрыс жұмыс жасаса, біздің экономикамыз да, әлеуметтік жағдайымыз да, қоғамның басқа салалары да жақсаратыны сөзсіз. Осы мәселе халықтың ортасында жиі талқыланатын еді, енді оның жаңа жолмен дамитыны анықталып отыр. Президент бұл жөнінде өзінің көзқарасын тағы бір рет нақты баяндап өткенін көреміз.
Келесі мәселе - біздің қоғамдағы заңдылықтың қорғалуы. Біздің мүддеміз тәуелсіз еліміз заңдылықты сақтай отырып, дамуы қажет. Заңдылықты сақтауда сот жүйелері қалай жұмыс істейді? Осы орайда, Елбасы судьяларды іріктеу мен тағайындау үдерістері қоғам үшін мөлдір және ашық болатынын және қандай істер атқарылатынын атап өткенін көруге болады.
Бұрын, мысалы, сот жүйесі бес сатымен іске асырылып келген болса, енді үш буынды жүйесіне өтетін боламыз. Атап айтқанда, оның бірінші - соттың шешімі, екінші - апелляциялық және үшінші - кассациялық инстанциялары қалады. Бұл сот жұмысының ашықтығын көрсетеді, сондай-ақ уақыттың көп кетуіне жол бермейді және халықтың сенімін арттыра түседі.
Сонымен қатар аталған мақалада экономикамызды индустрияландыру, жекешелендіру мәселелері қамтылды. Айталық, қазір индустриялық-инновациялық дамудың екінші бесжылдығын бастап кеттік, енді оның нәтижелері бойынша бірқатар шешуші көрсеткіштерге қол жеткізуіміз қажет. Елбасымыз көзделіп отырған жоспарларымыз іске асқан кезде, бизнестің инновациялық белсенділігі еліміздің ІЖӨ-інің 20 пайызына дейін, инновациялық өнімдер үлесі 2,5 пайызға дейін артатынын тілге тиек етті.
Осындай пікірімен бөлісе келе, депутат Ж. Дүйсебаев: «Ал жекешелендіру туралы ой қозғағанда, қазақстандық және шетелдік инвесторларға жекешелендіруге барынша қатысуға жағдай жасау үшін шектеулерді алып тастауға мүмкіндік беретін заңнамалық өзгерістер қабылданғаны белгілі. Экономиканың өсуін, оның реформалары мен дамуын жүйелі іске асыру жолдарын Елбасы нақты-нақты атап көрсеткен. Мемлекет басшысы өзі ұсынған жоспарлары қалай жүзеге асырылатынын халыққа тағы да бір жан-жақты баяндап берді», - деп ойын түйіндеді.


Еуразиялық трансқұрлықтық дәліздің Азия мен Еуропа арасында үздіксіз тауарлар ағыны мен қызметтерді жеткізуде маңызы зор
БРЮССЕЛЬ. ҚазАқпарат - Еуразиялық мультимодалдық трансқұрлықтық дәліз құру жобасы Азия мен Еуропа арасында тауарлар мен қызметтерді үздіксіз жеткізуде маңызды рөл атқарады.
Бұл туралы ЕО дипломатиясының басшысы Федерика Могеринидің ресми өкілі Майя Косьянчич 5 институционалдық реформаларды жүзеге асырудағы 100 нақты қадам» Ұлт жоспары ауқымында Қазақстанның халықаралық көліктік-коммуникациялық ағындарға ықпалдасуының практикалық кезеңі басталуына орай түсіндірмесінде мәлімдеді.
«Еуропалық мультимодалдық көлік дәлізін дамыту жөніндегі Қазақстанның жоспарлары Азия мен Еуропа арасында тауарлар ағынын, адамдарды және ақпараттарды жеткізу үшін өте маңызды. Бұл орайда өткен жылғы 21 желтоқсанда Астанада қол қойылған ЕО мен Қазақстан арасындағы кеңейтілген әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісім стратегиялық рөл атқарады», - деді Косьянчич.
ЕО аталған құжатта сауданы қолдау және көлік ынтымақтастығының басымдықты бағыттарын дамыту үшін кең қамтылған элементтер бар, мұның сонымен қатар Еуропамен тиімді, қауіпсіз және сенімді жүк тасымалдарын және негізгі көліктік байланыстарды кеңейтуде де маңызы зор деп атап өтеді.
Сонымен бірге, Брюссель Қазақстан аумағында теміржол инфрақұрылымын құруға ықыласпен ден қойып отыр, ол ҚР-ның экспорттық әлеуетін кеңейтумен қатар қосымша жұмыс орындарын ашуға тиіс.
«Еуроодақ Қазақстанда теміржол желілерінің кеңейту жоспарларын қызығушылықпен қадағалауда. Азия мен Еуропа арасындағы бұрынғыдан да тығыз байланыс бизнес үшін көптеген мүмкіндіктер береді және барлық мүдделі тараптардың өсу мен дамуына, жұмыспен қамтуға септігін тигізеді» , - деді еуропалық экономика басшысының ресми өкілі.

Еуразиялық трансқұрлықтық дәліздің Азия мен Еуропа үшін маңызы зор - ЕО өкілі

БРЮССЕЛЬ. ҚазАқпарат - Мультимодальдық Еуразиялық трансқұрлықтық дәліз құру жобасының Азия мен Еуропа арасында тауарлар мен қызметтердің үздіксіз ағынына қол жеткізуде маңызы аса зор.
Бұл туралы «5 институционалдық реформаны іске асыру бойынша 100 нақты қадам» атты Ұлттық жоспар аясында Қазақстанның халықаралық көлік-коммуникациялық ағындарына интеграциялануының практикалық кезеңінің басталғанын хабарлай отырып, ЕО дипломатиясының басшысы Федерика Могеринидің ресми өкілі Майя Косьянчич мәлімдеді.
Мультимодальдық Еуразиялық көліктік дәлізді дамыту бойынша Қазақстан жоспарлары Азия мен Еуропа арасындағы тауарлар, адамдар, ақпараттың үздіксіз ағынына қол жеткізу үшін аса маңызды. Бұл контексте Астанада өткен жылдың 21 желтоқсанында қол қойылған ЕО мен Қазақстан арасындағы кеңейтілген әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісімнің стратегиялық маңызы зор болмақ», - деді Косьянчич.
ЕО-да көрсетілген құжат сауданы қолдау және көліктік ынтымақтастықтың басым бағыттарын дамыту, оның ішінде негізгі көліктік байланыстарды кеңейту және Еуропамен тиімді, қауіпсіз, сенімді жүк тасымалын жылжыту үшін элементтерді қамтитыны атап өтіледі.

Ұлт жоспарын жүзеге асыруға ауыл кәсіпкерлері де өз үлесін қосатын болады - Е.Елемесов, БҚО

ОРАЛ. ҚазАқпарат - Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласында айтылған еліміз алдында тұрған міндет-мақсаттарды жүзеге асыруға ауыл кәсіпкерлері де өз үлесін қосатын болады. Бұл туралы Жәнібек ауданында тұратын кәсіпкер, «Символ» ЖШС директоры, «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері Есқайыр Елемесов мәлім етті.
Оның айтуынша, Елбасымыз Қазақстанның әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына қосылуына қол жеткізу жаңа қазақстандық арман екенін атап көрсетті. Осы мақсатқа орай 5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша «100 нақты қадам» Ұлт жоспары қолға алынғаны, оны қазіргі ғаламдық дағдарыс кезінде қалай жүзеге асыру керектігі тайға таңба басқандай айтылған. Елімізде Ұлт жоспарын орындау үшін жаңа заңдар қабылданғаны және қабылданатыны белгілі. Мақалада құрылыс саласына да қатысты болатын жаңа нормативтік құжаттар, заңдылықтардағы жаңа өзгерістер жайы сөз болған. Әсіресе, құрылыстың сметалық құнын анықтаудың ресурстық әдісіне көшу, яғни құрылыс материалдарының, жұмыс күшінің, басқа да қызметтердің ағымдағы нарықтық құнын ескеруге жағдай жасалатыны бізді, құрылысшылар қауымын қуантып тастады.

«Құрылғанына биыл 15 жыл толатын «Символ» серіктестігінің құрыш қолды құрылысшылары еліміздің өсіп-өркендеуіне, ауыл-аймақтың гүлденуіне өз үлестерін қосып келеді. Серіктестік елді мекендерге газ құбырларын тарту, әлеуметтік нысандарды күрделі жөндеуден өткізу, ауданның инфрақұрылымын дамыту бағытындағы құрылыс-монтаждау жұмыстарын атқарады. Қастерлі Тәуелсіздік күні мерекесіне орай тәуелсіздік жылдары ішінде ұжымымызбен атқарылған еңбегіміз еленіп, компания басшысы ретінде «Ерен еңбегі үшін» медалімен марапатталуым қарапайым еңбек адамына, құрылысшыларымыздың еңбегіне берілген лайықты баға деп білемін. Әріге бармай-ақ, тек өткен жылдың өзінде компания күшімен аудан орталығынан 157 нысанға арналған инфрақұрылым тарту жұмыстары сапалы атқарылды. Енді бұл жерлерде тұрғын үй, әлеуметтік нысан құрылыстарын алаңсыз жүргізуге болады. Одан басқа Борсы, Ақоба ауылдарында спорттық алаңдар салынып, қараша айында тапсырылды. Жәнібек колледжінің ғимараты күрделі жөндеуден өткізілді. Сонымен қатар «Дипломмен ауылға» мемлекеттік бағдарламасы бойынша 10 тұрғын үй бой көтеріп, мерзімінде пайдалануға берілді. Қазір «Символ» ЖШС-да 35 адам тұрақты жұмыспен қамтылған. Ал құрылыс жұмыстары қызған кезде еңбек биржасы арқылы тағы да 70 шақты адам жұмысқа тартылады. Алдағы уақытта да компаниямыз ауыл-аймақты жасампаз еңбектерімен көркейту жолында еңбек ете беретін болады. Ендігі мақсат - Қазақстанды жаңғыртудың басты жобасы Ұлт жоспарын іске асыруға өз үлесімізді қосу», - деді Е.Елемесов.

ҚР Ішкі істер министрі: Ұлт жоспары - құқықтық мемлекет құрудың негізі

АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақстан Республикасының Президенті - Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты бағдарламалық мақаласында биылғы жылдан бастап Бес институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадамды орындаудың практикалық кезеңі басталғанын жария етті. 2015 жылы бұл бағытта ұйымдастыру жұмыстары жүзеге асырылып, аталған реформаны заңнамалық қамтамасыз ету шаралары қолға алынған болатын. Осының айғағы ретінде мемлекеттік, экономика мен қоғамды дамыту үшін қағидатты жаңа құқықтық орта қалыптастыратын көптеген заң күшіне енді. Мемлекет басшысының жоғарыда аталған мақаласына орай «ҚазАқпарат» тілшісіне пікір білдірген Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі, полиция генерал-полковнигі Қалмұхамбет Қасымов осылай деді.
«Біз осы арқылы XXI ғасырдың ортасына қарай көшбасшы отыз ұлттың бірі болуға тәуекел ете отырып, қазақстандық арманымызға қол жеткізуге нақты әрі сенімді қадамдар жасайтын кезеңнің жетегінде тұрмыз», - деді полиция генерал-полковнигі.
Министрдің пайымынша, Ұлт жоспары - Қазақстанды кең ауқымды жаңғырту жобасында тұтас мемлекеттің дамуын жоғары әлемдік стандарттарға сәйкес белгілеу, оның ішінде мемлекеттік кәсібилендіру, шығынсыз экономикаға қадам басу, инновациялық индустрияландыру негізінде елімізді тереңдете жаңғыртудың негізгі бағыттары жүйеленді. Осы қатарда құқықтық тәртіп пен заңдылықты қамтамасыз етуге маңызды міндеттер жүктеліп, олардың шешімді жолдары белгіленді.
«Президент тәуелсіз сот төрелігі мен Қазақстанның бүкіл құқық қорғау жүйесінің азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз етуге, заңдарды қатаң орындауға және құқық тәртібін нығайтуға бағытталуы - екінші реформаның мәні деп көрсеткен болатын. Сонымен қатар құқық қорғау органдарының, әсіресе полицияның адам мүддесі мен құқықтық тәртіпті нығайту қызметінде тұруына қол жеткізу қажет екендігіне маңыз берілді»,- деді ол.
Осы ретте Қ.Қасымов жергілікті билік органдары мен жергілікті қоғамдастықтарға есеп беретін жергілікті полиция қызметін құру жұмыстары қолға алынғанын еске салып өтті. Қазіргі таңда жергілікті полицияға қоғамдық тәртіпті күзету, тұрмыстық қылмыспен күрес, жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету және тағы да басқа міндеттер жүктелуде. Бұл халық пен полиция арасындағы қарым-қатынасты жаңа сатыға көтеріп қана қоймай, өзара сенімді байланысты нығайтуға ерекше ықпалын тигізбек.
«Осы қатарда этикалық нормаларды бұзған полиция қызметкерлеріне қатысты түскен арыз-шағымдарды қарайтын қоғамдық кеңестер мен өзге де консультативтік-кеңестік органдар жүйесін қалыптастыру талабы заңның үстемдігін қамтамасыз етуге кепіл болатын бастаманың бірегейі деп білеміз. Бұл арқылы ішкі істер органдары жұмысының тиімділігін арттыру тетігі іске қосылмақ», - деді еліміздің бас полицейі.
Сондай-ақ министр ел Президенті пенитенциарлық жүйені жақсарту ісін көкейкесті мәселе етіп қойып отырғандығын атап өтті. Бұл мемлекеттік-жекеменшік әріптестікті дамыту шеңберінде жүзеге асатын шаралар кешенін құрамақ. Осы мақсатта Ішкі істер министрлігі шет елдердің табысты тәжірибелерін зерделеп, бірқатар нақты шараларға мұрындық болуда. Жазасын өтеген адамдарға көмек көрсету мен ықпал етудің маңызын негізге ала отырып, әлеуметтік оңалту кешенін жүзеге асыру да көзделген.
«Жалпы алғанда, Елбасының тәртіп пен заңдылықты қамтамасыз ету жоспары құқықтық мемлекет ұстанымдары мен құндылықтарын берік орнатудан туындайды. Бұл бастамалар өз кезегінде азаматтардың құқық қорғау жүйесіне сенімін арттыруға айрықша ықпал етеріне сенім мол»,- деп түйіндеді сөзін Қ.Қасымов.

Д.Нөкетаева: Елбасы мақаласы - жасампаздық жаршысы

АСТАНА. ҚазАқпарат - Әрбір саланы елеп-екшеп, артық-ерекшелігін, кем-кетігін назарында ұстап, әрдайым соны ұсыныстар мен тың идеяларды ортаға салып, халықтың жұмыла жұмыс істеуіне негіз болып отырған Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында күрделі кезеңдегі күре жолды тағы бір мәрте айқындап берді. Қоғамдық-саяси мәні зор мақаладағы «Біз өз жеріміз бен оның байлығының ұқыпты иесі болуға үйренудеміз, жаңа технологияларды меңгеріп, тарихымызда ешқашан болып көрмеген өндірістік қуаттар мен экономиканың тұтас салаларын іске қосудамыз. Және ең бастысы - біз жаңаша армандауды, Тәуелсіз Қазақстанымыз бір бөлшегі болып отырған жаһандық әлемдегі қиындықтарға қарамастан, ел мен қоғамды дамытуда нақты міндеттер қоюды және оларды шешуді үйрендік» деген жолдар еліміздің ғасырға бергісіз өткен тарихынан хабар береді. Ұлт көшбасшысының таяудағы мақаласына орай ҚазАқпарат тілшісіне пікір берген Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің ректоры Динар Нөкетаева осылай дейді.
Оның пайымынша, толғақты мәселелерді кеңінен қамтыған мақала әлемнің дамыған 50 елінің арасынан ойып тұрып орын алған қалыптасқан Қазақстан үшін атқарылған шаруалар туралы тоқталып, оның жемісті жетістіктерінен сыр шертеді. Ұлт Көшбасшысының бағдарламалық саяси құжатқа бергісіз мақаласын зер салып, зейін қойып оқыған әрбір жан осы күнге дейін ауқымды жұмыстарды атқарылғанына, яғни Ұлт жоспарына сәйкес көптеген заңдар қабылданып, мемлекеттік қызмет, сот, жергілікті басқару істері дамытылғанына, көлеңкелі экономиканы жою үшін жасалған іс-шараларға толығымен көз жеткізеді.
«Сонымен қатар, «ХХІ ғасырдың ортасына қарай біз Қазақстанның әлемдегі аса дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуына қол жеткізуді жоспарлап отырмыз» деген жолдар арқылы қазақстандық арманның орындалу жолындағы айқын бағдарды, мақсатты істерді алға қойып, әр саладағы күрделіліктерді шешу мен атқарылатын нақты қадамдарды көрсетіп береді. Біз бұл қоғамдық-саяси мақаладан шындығында 5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадамнан тұратын Ұлт жоспарын орындаудың практикалық кезеңінің басталғанын сезіне аламыз»,- деді университет басшысы.
Ректордың атап өтуінше, саяси жарияланым Президенттің бұған дейінгі Қазақстан халқына арнаған Бес халықтық реформасымен, «100 нақты қадам» - Ұлт жоспарымен, «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» атты Жолдауымен астасып жатқан үлкен бағдарламалық құжат деуге толық негіз бар. Өйткені, Елбасының локомотив идеясы - Жаңа қазақстандық арман: Ұлы Дала Елінде ұлттың өрлеу дәуірін қалыптастырып, Мәңгілік Елге айналу екенін бәріміз түсінеміз. Ол үшін мақала авторы көрсеткен - азаматтардың құқықтары қорғалған, тәртібі мен заңы мықты кәсіби басқару аппараты құрылған, бекіген мемлекеттік индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы бар, біртектілікпен бірлігі бекем, мән-маңызы өркендеген кең ауқымды жаңғырған бағыты айқын, әлемнің дамыған 30 елінің ортасында іргесі мығым мемлекет болу үшін көптеген тың бастамаларды жүзеге асыруымыз керек. Ұлт Көшбасшысы оның тетіктерін де көрсетіп беріп отыр. Бұл мақалада шынайы әрі ұғынықты тілмен айқын жазылған.
«Жұрт келгендей жиын болсын, жұмылған қолдай ұйым болсын» деген халық даналығында. Қоғамның дамуы үшін әрі біртұтастығының артуына тікелей әсер ететін Елбасының бас мақаласы мемлекеттік қызметтен бастап мектепке дейінгі білім беру мәселелерін толық қамтыған. Әрбір саланың мамандарын ойлантатын, ілгерілететін, даму көшіне ілестіретін маңызды міндеттерді жүйелі түрде жеткізген. Мемлекет басшысы қалың бұқараға біртұтас азаматтық, «Мәңгілік Ел» ұлттық идеологиясы қағидатында, Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы арқылы үш тұғырлы тіл саясаты негізінде бірлігі берік, ынтымағы жарасқан елді нығайту әрі дамытуды көздейтіндігін жеткізіп, барша жұртты осы көзделген мақсатты орындауда бірлесе жұмыс істеуге шақырады. «Білім беру, денсаулық сақтау және халықты әлеуметтік қорғау салаларын реформалау адам әлеуетінің сапасын арттыруға жағдай жасайды. Білім беру саласында мектепке дейін және мектепте білім берудің жаңа үйлестірілген стандарттарын әзірлеу және бекіту бойынша жұмыстар жүргізілуде» деп ерекше атап көрсетілген білім саласы, бала тәрбиесі күн тәртібінен түспейтін мәселе екені белгілі», - деді ол.
Осы ретте Д.Нөкетаева еліміздегі балабақшалар жұмысы, мектепке дейінгі білім беру орталықтары сапалы маманмен қамтамасыз етілуі керектігін баса айтты. Ол үшін педагогикалық бағытта маман даярлайтын жоғары оқу орындары кадр сапасына мән бергені жөн. Үш тұғырлы тіл саясаты негізінде балаларға қазақ, орыс, ағылшын тілдерін үйретуде қабілетті, баланың жанын түсініп, дарынын тани білетін нағыз педагогтар жұмыс істесе кемел келешек үшін үлкен үлес қосқан боламыз. «Себебі, ұрпақ тәрбиесі - бүгін берілгенімен, нәтижесі болашақта ғана көрінетін ауқымды жұмыс. Келешегіміздің кемелдігіне бүгіннен алаңдаушылық жасап отырған Елбасыға қолдау білдіріп, болашақтағы жемісіміз нәрлі болу үшін аянбай еңбек етіп, бірлесе атсалысқанымыз абзал демекпін»,- деді университет ректоры.
«Қазақстан қоғамын жасыратыны жоқ, ұлттық идеология қатты толғандырып жүрген болатын, - деп жалғады сөзін Д.Нөкетаева. - Қазір мемлекетіміздің ұлттық идеологиясы бар, ұлттық идея үлкен ізденістер мен тәжірибелік нәтижелердің ішінде дүниеге келді. Ол - Ұлы Дала Елінде қалыптасқан Қазақстаннан Мәңгілік Елге айналу. Елбасы Н.Ә.Назарбаев «Мәңгілік Ел идеясында болашаққа деген жалпыхалықтық сенім айнадағыдай көрініс тапқан. Жасампаз қазақстандық патриотизмнің осынау негізін біз өзіміздің ұлы істерімізбен қалыптастырдық. Оны нығайтып және көбейтіп қана қоймай, сонымен бірге, ұрпақтан ұрпаққа, дәуірден дәуірге ұластырып отыру керек», - дегенінде, біз барша қазақстандықтар осы мұратта топтасып, осы мақсатта жұмыла еңбек етуіміз керек. Оған денсаулығы мықты, бірлігі тұтас, білімі сапалы, ғылымы жаңашыл дамыған әрі парасатты ұрпақпен ғана жете аламыз. Әрбір азамат өзі таңдаған саланың шынайы шебері болуы үшін адал қызмет атқарғанда ғана, өз ұрпағын «Бір ғана Отан - Қазақстан, өз еліміздің гүлденуі үшін өмір сүреміз!» деген қағидатпен тәрбиелесе ғана біз көп боламыз және үлкен жетістікке жетеміз, арманымызға құрық саламыз».
Ректордың пайымынша, биылғы 2016 жыл - Қазақстан халқы үшін маңыз беріп, мазмұнын айқындайтын ең мәртебелі де тарихи жыл. Ғұмырлы ел болайық деген асқақ рухта тәуелсіздіктің тұғырын қағып, негізін қалағанымызға, дүниежүзіндегі дербес мемлекеттердің қатарына енгенімізге 25 жыл толады! Әрине, АҚШ, Испания, Швеция секілді әлемнің алпауыт мемлекеттерінің тарихымен салыстырғанда аз ғана уақыт екендігін баршамыз білеміз. Алайда, осы 25 жылдың ішінде жаңа тарих беттері қатталып, онда Қазақстанның жаңа замандық келбеті қалыптасып, маңыз беріп атқарған қыруар жұмыстарының жемісі айқын көрініс тапты.
«Осындайда ой туады, неге Елбасы «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласын жылдың басында жариялап отыр? Өйткені, Қазақстан үшін 2016 жыл дағдарысты еңсеріп, егемендіктің ширек ғасырын жаңа дамумен, тың серпінмен түйіндеудің межесі болу керек. Сондай-ақ, біз «Қазақстан - 2050» Стратегиясының ең маңызды бөлігіне қарай өтпекпіз. Ендігі мақсат - осы даму тетігін жоғалтпай, басты нысанаға ілгерілеуді, кемелдікке жетуді ғана алып, сол жолда аянбай еңбек ету әрбір қазақстандықтың парызы. Ұлт Көшбасшысы дәл осы мерейлі жылдың басында ауқымды жұмыстардың легін көзбен көріп, қолмен ұстатқандай етіп түсіндіріп беруінен жаһандық дағдарыста жұмыс істеудің жоспарынан тек нақты іске көшуді көздейтіндігін анық аңғарамыз. Осы уақытқа дейін институционалдық реформаны жүзеге асырудың әр қадамы қадау-қадау айтылған болса, ендігі кезекте әрбір қадамнан нәтиже шығарудың ашық та айқын жолы тізбектеліп, Үкімет мүшелерінен бастап, барлық салаға жеңілдік туып отыр. Тек «Қол жұмылмай жылынбайды» дегендей, бірлесе қимылға көшуіміз қажет. Сонда ғана оң нәтиже шығары сөзсіз», - деп түйіндеді сөзін Д.Нөкетаева.

Ұлт жоспары - ұлтты біріктіретін ұлы бағдар...

АСТАНА. ҚазАқпарат - Әйгілі ағылшын премьер-министрі Уинстон Черчиль бір сөзінде: «Қоғам қысымға ұшырағанда қарапайым халық біріксе жаңа жетістіктерге қол жеткізудің мүмкіндігі мол» деген екен. Шындығында, қазір қоғамды біріктіретін жағдай туып келеді. Ал ондай бірігудің басты бағытын жақында ғана «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты бағдарламалық мақаласында Елбасы жариялаған болатын.
Ұлт жоспарының өзегі негізінен былтырғы кезектен тыс президенттік сайлауда тұғыр ретінде қаланғаны белгілі. Одан кейінгі кезеңде Президент Үкімет пен Парламент алдына тапсырмалар жүктеп, «100 нақты қадам» бойынша заңнамалық тетіктер қамтылды. 59 заң қабылданып, оның барлығы жаңа жылдан күшіне еніп отыр. Ал Елбасының бағдарламалы мақаласында ғасыр ортасына қарай әлемдегі озық дамыған 30 елдің қатарына қосылу арманының нақты тетіктері қамтылды. Бұдан бөлек, бас мақалада елді жаңа жетістікке, жаңа биіктерге жетелейтін жүйелі шараларға жол сілтенеді. Мақала жарық көрісімен қазақстандық қоғам арасында қызу талқылау да басталды. Сөз ұстаған шешендерден бастап, сарапшылар, саясаткерлер, зиялылар үн қатысуда, ұлтты ұйыстыратын жоспарға қатысты Елбасы мақаласының ерекшеліктеріне мән беріп, талқылап, пікірлерін білдіруде.
Мәселен, ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару академиясының Этносаралық қарым-қатынастарды зерттеу орталығының жетекшісі, Қазақстан халқы Ассамблеясының Ғылыми-сарапшылық кеңесі төрағасының орынбасары Айгүл Сәдуақасова бес институттық реформаның бірі - ұлттық бірегейлікті қалыптастыру бағытындағы жоспардың маңызын атап өтеді. «Биыл еліміз тәуелсіздігінің жиырма бес жылдығына аяқ басты. Өткен жылдар ішінде жүзден астам ұлттар мен ұлыстар мекендеген кең-байтақ Қазақстан өзінің ғасырлар бойы жинақтап келе жатқан құндылықтарын басымдық деңгейге шығарды. Өтпелі кезеңді бастан кеше отырып, экономикасы нығайған мемлекетті нық аяқтан тұрғыздық. Қазіргі таңда әлемде көптеген қауіп-қатер, соның ішінде экономикалық дағдарыстар мен әскери қақтығыстар орын алып отыр. Осы тұрғыдан алғанда Елбасы ең басты құндылық ретінде елдің бірлігін биікке көтеру шын мәнінде өзекті. Ұлттың татулығы, бірегейлік пен бірлік реформалардың сәттілігіне кепіл бола алады», - дейді Айгүл Сәдуақасова.
Оның айтуынша, ұлттық бірлікті бекемдеу үшін екі негізгі тетік қалыптасқан. Бұлар - біріншіден, Қазақстан халқы Ассамблеясы институты болса, екіншісі - Мәңгілік Ел идеясы.
«Елбасы «Мәңгілік Ел» идеясын алғаш рет 2012 жылы көтерген болатын. Ал кешегі мақалада «Мәңгілік Ел» ұрпағын қазірден бастап тәрбиелеу үшін қандай жоспарларды жүзеге асыру керектігі нақты көрсетілді. Әсіресе, үштілдік білім жүйесіне ауысу жайы да назардан тыс қалмаған. Жалпы, елдегі тұтастықты және бірлікті нығайту - басты мақсат. Елбасының тапсырмасына сәйкес, бірегейлік азаматтық негізінде қалыптасуы және нығаюы», - деді Айгүл Садуақасова.
Ал «Қазақстан азаматтық альянсы» заңды тұлғалар бірлестігінің президенті Нұрлан Ерімбетов бас мақала өзін қатты ойға қалдырғанын, Елбасы мақаласы әрбір адамды өз тағдырына жауапкершілікпен қарау керектігіне үндейтінін алға тартады. «Маған Президенттің ел бірлігіне қатысты айтқан тұшымды ойлары, ұсыныстары ұнады. Елбасының, әсіресе, Қазақстан халқы Ассамблеясының қоғамдағы рөліне қатысты айтқандарының жөні бөлек. Шындығында, этносаралық қарым-қатынас - аса маңызды әрі өте нәзік дүние. Қазіргі таңда көптеген елдер этносаралық жанжалдардан зардап шегуде. Қазақстанда бұл мәселе Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың саясатының арқасында оңтайлы шешімін тауып, нәтижесінде ынтымағы жарасқан ел болып отырмыз», - деді Нұрлан Ерімбетов.
Ал Қазақстан стратегиялық зерттеулер институты әлеуметтік-саяси зерттеулер бөлімінің меңгерушісі Алуа Жолдыбалина Ұлт Жоспары -нәтижесі жағынан еліміздің дамуына ұзақ мерзімді, кешенді, жүйелі, кең көлемде ықпал ететін стратегиялық құжат екенін алға тартады.
«Тарихтан белгілі, өткен ғасырдың әйгілі лидерлері өз елінің дамуы үшін белгілі бір стратегиялық міндеттерді шешуге ұмтылды. Шындығында, әлемдік лидерлер өз мемлекетінің күрделі кезеңінде халық мүддесі үшін стратегиялық дамудың жаңғырту жобаларын дүниеге келтірген болатын. Елбасының «Ұлт жоспары - бес институттық реформасы» да тура сол тәрізді. Мәселен, Сунь Ятсен «азаматтық ұлтшылдық, халық билігі, халықтың әл-ауқаты» атты бағытта 3 қағидатты қалыптастырса, Дэн Сяопин «Дамудың 3 қадамдық стратегиясын» ұсынды. Мұстафа Ататүріктің «Республикашылдық, ұлтшылдық, халықтық, секуляризм, этатизм, реформизм» секілді «6 жебесі» жүзеге асты, Сингапур лидері Ли Куан Юдің мынадай 7 қағидаты айқындалды: «Адал және тиімді үкімет», «Заң үстемдігі», «Бизнестің дамуына жағдай», «Макроэкономикалық саясат», «Тәуелсіз білікті сот», «Төмен деңгейдегі сыбайлас-жемқорлық», «Мемлекеттік институттар мен жергілікті билік реформасы». Осындай жобалардың барлығы да белгілі бір елдердің дамуына даңғыл жол салды», - дейді Алуа Жолдыбалина.
Оның сөзіне қарағанда, Нұрсұлтан Назарбаевтың айқындаған «Ұлт жоспары» шетелдік БАҚ-та да кеңінен талқыға ие болып, халықаралық сарапшылар қауымдастығы да зор қызығушылық таныта бастаған.
Мәселен, ресейлік баспасөз беттеріндегі мақалаларда «100 нақты қадам» Ұлт жоспарына қатысты «Экономикалық ғажайыпқа әкелетін 100 қадам», «Сәттілікке әкелетін 100 қадам», «Еуразияны өзгертетін 100 қадам», «Жаңартудың 100 қадамы», «Жаңартудың кең көлемді жобасы» деген атаулар көбірек айтыла бастаған.
Ендеше сондай пікірлердің бірқатарына тоқтала кетсек. Ресейдің стратегиялық зерттеулер институтының Орталық Азия бойынша жетекшісі Дмитрий Александров «100 нақты қадам» бағдарламасы Қазақстанды гүлденген мемлекеттер қатарына қосуға бағытталған, ертеректе қабылданған әрі жүзеге асып жатқан құжаттардың үйлесімді жалғасы екенін алға тартады. Ал Орталық Азия жөніндегі неміс сарапшысы Беате Эшмент құжатта көрсетілген транспорттық жобаларға жоғары баға беріп, ұзақ мерзімді кезеңде Қазақстан үшін бұл өте маңызды қадам екенін айтады. Сингапур ұлттық университетінің бұқаралық саясат мектебінің деканы Кишора Махбубани Қазақстан осы бағдарламаны жүзеге асыру арқылы Орталық Азиядағы жаңа логистикалық хабқа айналатынын айтады. Оның айтуынша, елдегі саяси тұрақтылық - мемлекеттің ең үлкен артықшылығы.
Ал Израильдің Шығыс Еуропа және ТМД елдері институтының директоры Александр Цинкер де Ұлт жоспарының ең негізгі өзегі ретінде «Біртектілік пен бірлік» бөлімін айтады. «Құжаттың ең маңызды әрі негізгі бөлімі - «Біртектілік пен бірлік». Осы бөлімде көрсетілген қадамдарды жүзеге асыру арқылы Ұлт жоспарындағы қалған 4 реформаға арналған қадамдардың талаптарын орындауға болады. Сондықтан да, осы бөлім бірінші кезекте маңызды. Бұл бағдарлама Қазақстанға тың серпін беріп, дамыған мемлекеттердің қатарына енуге мүмкіндік жасайды», - дейді Цинкер.

Білім беру саласын жаңалықтар күтіп тұр - Э.Суханбердиева

АСТАНА. ҚазАқпарат - Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев 2016 жылғы 6 қаңтарда «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» Қазақстан халқына арнаған мақаласын жариялады. Мақалада Елбасы өміріміздің барлық салаларын саралап, онда жүзеге асырылатын жаңа бастамалар мен алға қойған мақсаттар жайлы толғады. ҚР Президентінің мақаласына орай ҚазАқпарат тілшісіне пікір білдірген Астана қалалық білім басқармасының басшысы Эльмира Суханбердиева осылай дейді.
«Мемлекет басшысының айтуынша, 2016 жылдың 1 қаңтарынан «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» - Ұлт жоспарын орындаудың практикалық кезеңі басталды. Осы кезең аясында түрлі сындарлы шаралар жүзеге аспақ. Өз мақаласында Елбасымыз еліміздегі білім мәселесін де назардан тыс қалдырмады. «Әлеуметтік жаңғырту ынталандырушылары» тақырыпшасында Мемлекет басшысы төмендегідей ой айтты: «Білім беру, денсаулық сақтау және халықты әлеуметтік қорғау салаларын реформалау адам әлеуетінің сапасын арттыруға жағдай жасайды. Білім беру саласында мектепке дейін және мектепте білім берудің жаңа үйлестірілген стандарттарын әзірлеу және бекіту бойынша жұмыстар жүргізілуде. Білім беру үш тілде - қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде жүргізілетін болады». Бұл мәселе Елбасының 2015 жылғы 30 қарашадағы Қазақстан халқына арнаған «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» Жолдауында да көрініс тапқан еді», - деді ол.
Осы сөзіне дәлел ретінде Э.Суханбердиева 2017 жылдан бастап «Жалпыға бірдей тегін кәсіби-техникалық білім беру» жаңа жобасының жүзеге асырыла бастайтындығын баса атап өтті.
«Елбасымыз атап өткендей: «оған қатысу, әсіресе, жас қазақстандықтарға олардың өмірлерінде кәдеге асатын арқаулық еңбек дағдыларын алуға жағдай жасайды». Бұл дегеніміз, бірінші мамандықты игерем деушілерді тегін оқыту. Мемлекет бұл үшін қаржы бөледі. Оның қайтарымы болатыны да сөзсіз. Бұл дегеніміз не? Бұл осыдан бастап, мектеп бітірген және жоғары оқу орындарына түсе алмаған түлектер еліміздегі жұмыссыздар санын арттыра бермей, тегін түрде бір жұмысшы мамандығын алып, өзіне нәпақа тауып, еліміздің экономикасы мен әлеуметтік хал-ахуалын дамытуға өз үлесін қосады деген сөз»,- деді басқарма басшысы.
Оның пайымынша, қазіргі таңда әлемде етек жайған қаржы дағдарысының басты қатері - жұмыссыздықтың белең алуы. Осы ретте көз алдымызда жүзеге асырылып жатқан барлық бағдарламалар студенттердің өндіріс орындарында толыққанды білімін жетілдіріп, тәжірибе-дағды жинақтауын және оқу орнын бітіріп шыққан түлектерді нақты жұмысқа орналастыруды қамтамасыз етуі тиіс. Ал бұл орайда алға қойылған мақсаттар ғана жүйелі жетістіктерге жеткізетіндігі анық.
Білім саласындағы тағы бір жаңашылдық - дуальды оқыту жүйесіне атсалысу. Бұл - дайындықтың теориялық бөлігі білім беру ұйымдарының базасында, ал практикалық бөлігі жұмыс орындарында өтетін оқу түрі. Қазіргі кезде 34 кәсіпорын 10 оқу орнында кадрларды даярлауда дуальді оқыту элементтерін қолдануда. Сондай-ақ, биыл оқытудың бұл әдісі 9 колледжде 9 мамандық бойынша енгізілмек. Негізінен, білім беру, медицина, құрылыс және теміржол салаларын қамтиды.
«Бүгінгі таңда Астана қаласының техникалық және кәсіптік білім беру саласы қызметкерлерінің алдында тұрған өзекті мәселелердің бірі - еңбек нарығында сұранысқа ие бола алатын бәсекелестікке қабілетті кәсіби мамандар даярлау. Осыған орай, Қазақстан Республикасының әлемге танылуына үлес қосатын білімді және жоғары білікті жұмысшыларды тәрбиелеу - әрбір астаналық колледждің алға қойған мақсаты болуы керек», - деді ол.
Басқарма басшысының айтуынша, дуалды оқыту жүйесінің негізгі мақсаты техникалық-кәсіптік оқу орындарының жұмыс беруші жеке сектордағы өндіріс, шаруашылық мекемелерімен серіктестік ретінде бірлесе отырып, нарық заманында бәсекелестікке төтеп бере алатын, жаңа инновациялық-технологиялық бағдарламаларды меңгеруге даяр жұмысшы мамандар даярлау екені белгілі. Қазіргі кезде Астананың еңбек нарығында жоғары білікті жұмысшы мамандарының тапшылығы пайда болды. Қалыптасқан жағдайдың негізгі себепшісі - білім беру процесін ұйымдастыру ісіндегі кемшіліктер, яғни жас маманның бойынан табылуға тиісті тәжірибелік дағды, білім мен тәжірибені талап ететін нақты өндірістік жағдайлар мен теориялық білім беру арасындағы алшақтықтың орын алуы. Қалыптасқан жағдайда теория мен практиканың арасындағы алшақтықты жою мәселесімен жұмыс берушіге күресуге тура келеді, себебі өндірісті білікті жұмысшылармен қамтамасыз ету - бұл жетістікке қол жеткізудің кепілі. Мұндай жағдайда жас мамандардың оқу үрдісінде алған білімдерін жүзеге асыру жоспарланатын кәсіпорын қызметінің ерекшелігін ескере отырып, қосымша оқу, тәжірибеден өту, қайта даярлау қажеттілігі туындайды.
«Еңбек нарығы шарттарының өзгеруін ескере отырып, білікті мамандар даярлау жүйесін құрудағы әлеуметтік серіктестіктердің құрылымын белсенді пайдалану қажет. Кәсіптік білім беру саласында әлеуметтік серіктестіктің байланысы арқылы білім алушылардың таңдаған мамандық туралы түсініктері қалыптасады, оқу процесінде алған теориялық білімдерін тәжірибеде пайдалану дағдыларын тереңдетеді, өндірістік жағдайда шешім қабылдау іскерлігі қалыптасады. Бұл - әрине, өтпелі нәтиже. Дегенмен ол Астана қаласы әкімдігінің Білім басқармасына, Кәсіпкерлер палатасына, колледждерге және әлеуметтік серіктестер - кәсіпкерлерге үлкен жауапкершілік жүктейді», - деп түйіндеді сөзін Э.Суханбердиева.

Қоғамның дамуына мәдениет саласының ықпалы үлкен - Д.Құсайынов, БҚО

ОРАЛ. ҚазАқпарат - Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында ең басты құндылық ел-дің бірлігі мен татулығы екенді¬гін ескертіп, бес реформалардың ішінде бірегейлік және бірлік деген бағытты атап өтті. Осы орайда қоғамның дамуына мәдениет саласының да ықпалы мол екендігін айтқан жөн. Бұл туралы БҚО мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасының басшысы Дәулеткерей Құсайынов мәлім етті.
Оның айтуынша, Елбасы тапсырмасына сәйкес, Ұлт жоспарын орындаудың практикалық кезеңі басталғаны белгілі. Соның ішінде бес институттық реформаның ең негізгісі - ұлт бірлігін нығайтудың маңызы зор.

Қазақстан биыл өз тәуелсіздігінің жиырма бес жылдығына аяқ басты. Осы жылдар ішінде жүзден астам ұлт-ұлыстар мекендеген кең байтақ Қазақстан өтпелі кезеңді басынан кеше отырып, экономикасы нығайған мемлекетке айналды. Бірегейлік пен бірлік бағытын қалыптастыру үшін екі негізгі тетік қалыптасқан. Олар - Қазақ¬стан халқы Ассамблеясы институты мен жалпыұлттық «Мәңгілік ел» идеясы. Елдің құндылықта¬рын дәріптеп, болашақта «Мәңгілік ел» ұрпағын қазірден бастап тәрбиелеу үшін қандай жоспарларды жүзеге асыруымыз керегін де нақты көрсетті.

Мемлекет басшысы атап көрсеткеніндей: «Біз ұлт жоспарын орындай отырып, өзіміздің ұлттың өрлеу дәуірінің көкжиектерін кеңейтеміз, өзіміз Тәуелсіздік жылда¬ры ішінде қол жеткізген және бізге жаһандық даму берген барлық мүмкіндіктерді пайдаланамыз».
Президент өз мақаласында «Мәңгілік ел» патриоттық актісі туралы айтқанда, алдымен біздің құндылықтарымызды назарға алған болатын. Тәуелсіздік алған жылдар ішінде айтулы жетістіктерге қол жеткіздік. Осыны баянды ете отырып, біз, мәдениет саласының өкілдері де ел өр¬кендеуі үшін аянбай тер төгуге, заман ағымынан қалыспай, үлкен ізденістермен айналысуға міндеттіміз.

Елбасы мақаласы - халыққа арналған Жолдаудың жалғасы ретінде тағы да еліміздің ертеңін, даму жоспарын анықтап берген маңызды саяси құжат. Болашақта әлемдегі ең дамыған 30 елдің қатарына енуді жоспарлаған еліміз үшін маңызды жолсілтегіш, бағдарламалық бастама - бес институттық реформаны, «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асыру екені белгілі. Ал бұл жоспар еліміздегі барлық жаңғыртуларға, жаңаруларға серпін бермек.

«Мемлекет басшысы қазақстандықтарды оны жүзеге асыруға және реформаларды жүргізуге барынша белсенді қатысуға, мүмкіндіктерді пайдалануға шақырды. Мәдениеттің барлық саласы, шығармашылық қауымдастық мұ¬ны Ұлт көшбасшысы ұсынған отандық мәдениет пен өнердің жаңа шыңына көтерілуге зор мүмкіндік деп есептейді», деп түйіндеді ойын Д.Құсайынов.

Ұлт жоспарында жалқының емес, жалпының арманына қол жеткізудің жолдары нақты көрсетілген - Д.Мыңбай

АСТАНА. ҚазАқпарат - Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты бағдарламалық мақаласында жүктелген міндеттерді орындауға әр қазақстандық атсалысуы тиіс. Бұл пікірді ҚазАқпарат тілшісіне Қазақстан Республикасы Ұлттық музейінің директоры Дархан Мыңбай білдірді.
«Президент атап көрсеткендей, біз 5 институционалдық реформаны жүзеге асыруды бастайтын ең күрделі кезеңге келдік. Бүгінге дейін ауқымды дайындық жұмыстары атқарылып, тиісті құжаттар қабылданды. Енді, нақты әрекетке көшіп, реформаларды дер кезінде және тиімді атқару қажет», - дейді ол.
Ұлттық музей директорының атап өтуінше, Мемлекет басшысы ерекше екпін түсірген ел тәуелсіздігінің 25 жылдығы қазақстандықтар үшін тарихи жыл болмақ. Себебі біз биылдан бастап жаңа қазақстандық арманымыз - ХХІ ғасырдағы көшбасшы 30 ұлттың бірі болу жолындағы жасампаз жобаларымызды кезең-кезеңімен жүзеге асыра бастаймыз. Біз үшін ел тәуелсіздігінің 25 жылдығы мемлекетті, экономиканы және қоғамды жаңа сапаға көтерудің құтты қадамы болмақ.
«Тәуелсіздігіміздің мүшелін жүз жылдан қайыруды жаратқаннан тілеу аз, еңбек ету арқылы қамтамасыз ету әрбір жаранның абыройлы міндеті», - дейді Д.Мыңбай.
Оның айтуынша, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев бағдарламалық мақаласында Ұлт жоспарын орындау бағытындағы практикалық жұмыстар жаңа мүмкіндіктер мен әлемдік дамудағы ықтимал тәуекелдерді есепке ала отырып, өзгермелі жаһандық жағдайларға сәйкес түзіліп жатқанын атап көрсетті және аталған құжат қазақстандықтардың экономикалық және азаматтық белсенділігін арттырудың қозғаушы күші болатынын баяндады. Президенттің: «Біздің Қазақстанымыз серпіндірек, лайықтырақ, сенімдірек және дәулеттірек болады», - деген сөзі қазақстандықтарға келер күнге сенім сыйлаумен қатар, жауапкершілік жүктеді. Қазір ел азаматтарының барлығы «100 нақты қадам» ұлт жоспары жалпыұлттық сипатқа ие болғанда ғана болашақтың баянды болатынын біліп отыр.
«Елбасы өзінің мақаласында ұлт бірлігі табысты реформаның кепілі екенін нақтылап, топтасқан халық қана дамудың таңғажайып шыңдарына жете алатынын айтты. «Қазіргі заманғы әлемде барлық дамыған мемлекеттер - біртұтас ұлттар. Олар бірыңғай экономикалық, саяси және мәдени рет-тәртіппен өмір сүреді, оларды дамудың ортақ мақсаттары, жеке адамның табысы мемлекеттің қуатымен және табыстылығымен ажырағысыз байланысты екендігіне деген бірегей түсінік біріктіреді. Бүгінде әлемнің барлық дамыған елдері өздерінің жаңғыртушы жобаларын бұрыннан қалыптасқан біртектілік негізінде жүзеге асырады. Қазақстанға келер болсақ, біз де осы жолға түстік.
Әлемдік тәжірибе көрсетіп отырғандай, біртектілік пен біртұтастық саласында әмбебап стандарттар мен ұсынымдамалар жоқ. Әлемде бірде-бір ел осы саладағы сын-қатерлерге дайын рецепттерге, модельдер мен жауаптарға ие емес», - деді Президент. Бұл - біртектілік пен біртұтастық береке мен бірлікке бастайды деген сөз», - деді Ұлттық музей басшысы.
Ол өз сөзінде Президент атап көрсеткендей, бізде қазақстандықтардың азаматтық біртектілігі мен біртұтастығына қазірдің өзінде екі негіз бар екендігін, оның бірі - Қазақстан халқы Ассамблеясы, екіншісі - «Мәңгілік Ел» жалпыұлттық идеясы екендігін баса айтты. Бұларды дамыту арқылы біз Болашағы Біртұтас Ұлттың іргесін нығайтатындығымызды атап өтті.
«Осы орайда алдағы уақытта қабылданатын «Мәңгілік Ел» патриоттық актісін атап өткім келеді. Себебі бұл құжат халық бірлігін, толеранттылық пен сенімді одан әрі нығайту жөніндегі қызметтің негізгі бағыттарын бекітеді. Яғни, елдің берекесі мен бірлігі, татулығы мен тыныштығы бұрынғысынша қадірленіп, бұрынғысынша қастерлене береді. Ұлт жоспарында елдік мақсат пен елдік мұрат барлығынан биік қойылған. Мұнда жалқының емес, жалпының арманына қол жеткізудің жолдары нақты көрсетілген. Бұл да - қазақстандық жол. Жол мұраты - белестерден өту, бақуатты өмірге жету», - деп түйіндеді сөзін Д.Мыңбай.

Елбасының арманы - халықтың арманы - Г. Мамырбекова
АЛМАТЫ. ҚазАқпарат- Қазақстан қоғамында соңғы бірнеше күннен бері мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласы қызу талқыланып жатыр. Білім саласының өкілдері де бұл жөнінде өз пікірлерін ортаға салуда. Солардың бірі - әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті философия және саясаттану факультетінің педагогика және білім менеджменті кафедрасы меңгерушісінің орынбасары Гүлсан Мамырбекова.
Оның айтуынша, мақалада елдің жаңа деңгейге көтерілу жолдары айқын көрсетілген.
«Қазақстандық бірегейлік пен бірлікті қалыптастыру төртінші реформаның негізі болып отыр. Бізде болашағы біртұтас ұлт қалыптастырудің екі негізі бар. Бірі - Қазақстан халқы Ассамблеясы. Оның басты мақсаты - елімізде ұлтаралық татулық пен келісімді барынша нығайту. Екінші біз ең бастысы «Мәңгілік ел» жалпы ұлттық идеясына ие болып отырмыз. Бұл идея елді біріктіруші күшке ие. Шынында да туған жер, отанды қорғау, ел ұғымдары қазақстандықтар үшін ұлы құндылықтар», - деді Г. Мамырбекова.
Ол сонымен қатар, тәуелсіз Қазақстанды дамытуда жастардың үлкен рөл атқаратындықтарын жеткізді.
«Қазақстан тәуелсіздік алған 25 жыл ішінде қазақстандықтардың мүлдем жаңа ұрпағы өсіп жетілді. Олардың дүниетанымы әрине аға ұрпақтың дүниетанымынан ерекше. Бүгінгі жастар өз пікірлерін батыл айтады және белсенділігі жоғары. Олар «Қазақстан-2050» стратегиясын жүзеге асыра отырып, елді ең дамыған 30 елдің қатарына енгізу ісіне қызу атсалысады деген сенімдемін. Өйткені, Елбасының арманы - бүкіл халықтың арманы», - деді ғалым.


Шетелдегі 5 млн. қазақ білімі мен тәжірибесін Отанының игілігіне жаратуға дайын - Ертолқын Гайретуллах, Түркиядағы кәсіпкер қазақ

АЛМАТЫ. ҚазАқпарат - Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласы шетелде жүрген қандастарымыздың да қызығушылығын туғызып жатыр.
Қазақстан үшін маңызды саяси-экономикалық үдерістер туралы ойын шетелде жүрген қандастарымыз да білдіруде.
Түркиядағы кәсіпкер қазақ Ертолқын Гайретуллах жырақта жүрсе де әрдайым Қазақстан жаңалықтарына құлақ түріп, көз салып отыратынын жеткізді.
«Ғасырлар тоғысындағы ширек ғасырға жуық уақыттың ішінде дамудың сара жолына түсіп, озық 50 елдің арасында төбе көрсетіп үлгерген Қазақстанның әлемдік қауымдастықтағы орны мен беделін жақындағы көршілері ғана емес, алыстағы өзге елдер де түгел мойындап үлгерді. Бұл, әрине, тағдыр талқысымен әлемнің түкпір-түкпірінде тарыдай шашылған шетелдегі 5 миллион қазақ үшін де зор қуаныш. Біз жырақта жүрсек те әрдайым Қазақстан жаңалықтарына құлақ түріп, көз салып отырамыз», - деді ол.
Кәсіпкердің айтуынша, Әлемнің өзге елдері жаһандық қаржы дағдарысынан ес жия алмай, әрі-сәрі күй кешіп отырғанда «Нұрлы жол» Стратегиялық бағдарламасын қабылдап, оны жүзеге асырудың түрлі тетіктерін жасап, жаңа өзгеріске бел буа кіріскен Н.Назарбаевтың сарабдал саясаты бүгінде барлық жұртты өзіне тәнті етіп отыр.
Ертолқын Қазақстан үкіметінің сыртта жүрген өзге қазақтардың да Ұлт жоспарын орындауға атсалысу мүмкіндіктерін қарастырса деген ойын білдірді.
«Біздің бәріміз жаңғыртудың тек қуатты мемлекет пен Ұлттық топтасқандығы жағдайында ғана табысты болатынын естен шығармауға тиіспіз. ... Мен қазақстандықтарды Ұлт жоспарын жүзеге асыруға және реформаларды жүргізуге барынша белсенді қатысуға, олар ашатын мүмкіндіктерді пайдаланға шақырамын», деген ҚР Президентінің сөзіне мен толық қосыламын. Сонымен бірге Қазақстан үкіметінің сыртта жүрген мен сияқты өзге қазақтардың да Ұлт жоспарын орындауға атсалысу мүмкіндіктерін қарастырса деген ізгі ниетімді білдіре кеткім келеді. Өйткені қызметі, кәсібі мен оқуына байланысты Қазақстанға түпкілікті қоныс аударуды жақын арада жоспарлап отырмаған қандастар шетелде өте көп. Алайда олар өзінің білімі мен тәжірибесін Отанының игілігіне жаратуға дайын», - деді ол.
Бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына қосылуға қыруар еңбектің арқасында қол жеткіздік - Е. Бектұрғанов

АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласы туралы ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Ерсұлтан Бектұрғанов өз ойын алға тартты, ол осы елдің даму жолдары көрсетілген құжаттан қандай ой түйгенін, алдағы уақытта қазіргі заманның талабына лайықты жауап беретін қандай істер күтіп тұрғанын айтып берді.
- Жаңа жылдың басында, ел тәуелсіздігінің ширек ғасырлық кезеңіне аяқ басқан тұста, Мемлекет басшысының алда тұрған міндеттерді айқындап берген мақаласы өте дер шағында, орынды, халыққа ой салатын, елді алға қарай жетелейтін құжат деп айтсақ, қателеспейміз.
Өткен жылы Елбасы «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жария етті, соған орай қысқа мерзім ішінде 59 Заң қабылданды. Бұл жерде Үкімет пен Парламенттің өзара бірлесіп атқарған қызметіне Елбасы өз бағасын берді. Ол да депутаттардың жұмысына серпін берді деп ойлаймын. Ал енді биыл 1 қаңтардан бастап бес институттық реформаға байланысты 100 нақты қадамды орындауға кірісіп кеттік.
Елбасының аталған мақаласы «100 нақты қадамның» қалай іске асырылатынын көрсететін құжат деп ойлаймын.
Басты құндылығы әр кезеңде, әр дәуірде елдің, халықтың алдына қойған арманы мен мақсаты болады. Мысалы, 25 жыл бұрын тәуелсіздік алу біздің арманымыз еді. Сол арманымызға 1991 жылы 16 желтоқсанда қол жеткіздік. Тәуелсіздік дегеніміз айтуға оңай, жеңіл сөз сияқты. Бірақ ол өте маңызды, халықтың, елдің тағдырын шешетін айрықша мәртебе! Ол мемлекет үшін Күн мен Айдай, ауа мен судай қажет құрылым. Өйткені дүние жүзінде, әртүрлі санақтар бойынша, 5 мың, 7 мың тілде сөйлейтін халықтар бар деп айтылады. Алайда, соның бәрі өзінің тәуелсіздігін алып, мемлекет болып отырған жоқ. Жалпы, Біріккен Ұлттар Ұйымының тізімі бойынша 194 ел тәуелсіз мемлекет болып есептеледі. Біз ғасырлар бойы ата-бабаларымыз аңсаған арманға жетіп отырмыз. Тәуелсіздікті орнаттық, оның темірқазығын терең етіп қақтық. Ең әуелі көрші елдермен мемлекеттік шекарамызды бекітіп алдық. Біздің шекарамыздың көлемі аз емес. 14 мың километрден астам шекарамыз бар. Оның үстіне біз әлемдегі ондыққа кіретін Ресей, Қытай сияқты алып мемлекеттермен шекараласамыз. Осы елдермен және Орталық Азиядағы тәуелсіз мемлекеттермен келісімшарттар жасасып, шекарамызды бекітіп алдық. Өзіміздің Ата Заңымыз бар, мемлекеттік Әнұранымыз, Туымыз бен Елтаңбамыз бар, Президентіміз бар. Сондықтан біз қазір тәуелсіз мемлекет болып әлемге танылдық, елімізді қалыптастырдық.
Осы 25 жылдың ішінде кейбір мемлекеттер 100 жылдық жасаған қадамдарын біз ширек ғасырлық уақыттың ішінде өттік десек, артық айтқанымыз емес. Өйткені бастапқыда дамуы жағынан кенже қалған елдердің қатарында тұрып, қазір енді дүние жүзіне белгілі мемлекеттердің қатарына кіруіміз осы біздің халықтың ынтымағы мен еңбегінің, Елбасының сындарлы, салиқалы саясатының нәтижесі деп айтуға болады. Бәсекеге қабілетті елу елдің қатарына қосылуға қыруар еңбектің арқасында қол жеткіздік. Қаншама халықаралық келісімдер жасалды? Елдің ішкі экономикалық-әлеуметтік жағдайын көтеру жолында атқарылған жұмыстар да орасан зор.
Елбасының аталған мақаласы қарапайым адамдардан бастап қоғам және мемлекет қайраткерлеріне дейін түсінікті, барлық сала терең қамтылған еңбек екенін атап өтер едім. Бір мысал келтірейін, жеңіл атлетикада биіктікке секіретіндер үшін межені белгілейтін планка болады. Елбасы да алдағы елдік мақсатымызды белгілеген кезде, әрқашанда «планканы» өте жоғары қояды. Бұған ел куә. Қарасаңыз, ондай белесті бағындыру мүмкін емес сияқты. Бірақ тәуекел деп бар күшіңді жұмылдырсаңыз, алынбайтын асу болмайды. Сол сәттегі жағдайды және келешектегі мүмкіндіктерді жан-жақты зерттеп, алда тұрған міндеттерді айқындап алып, жүйелі түрде жұмыс жүргізсеңіз, межелі биікті бағындыруға болады екен. Мемлекет басшысы жария еткен стратегиялық жоспарлардың негізінде 130-дан астам ұлт пен ұлыстары бар көп этносты Қазақстан халқының ауызбірлігі мен еңбекқорлығының және Тәуелсіздігіміздің, табиғатымыздағы мол байлығымыздың арқасында алға қойған мақсатымыз жүзеге асып, айтарлықтай жетістіктерге жеттік. Ендігі қойылып отырған талап - 2050 жылға қарай дамыған 30 мемлекеттің қатарында болу. Осыған Мәңгілік Ел орнату идеясымен қуаттанған барлық халық атсалысады деген сенімдемін.
Елбасы өз мақаласында мемлекетті кәсібилендіруді біздің бірінші реформамыз деп атап өтті. «100 нақты қадамның» ішіндегі 15 қадамы кәсіби мемлекеттік аппарат құруға, мемлекеттік қызметті жетілдіруге бағытталған. Осы міндеттерді орындайтын атқарушы билік органдары, заң шығарушы органдар, сондай-ақ әрбір мемлекеттік қызметші өздеріне қойылған талаптардың іске асырылуына атсалысса, бәсекеге қабілетті болса, алға қойған мақсатымыз жүзеге асады деп айтуға толық негіз бар. Өйткені Елбасы осы мақаласында «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңның қабылдануының мәні зор екенін атап өткен. Мемлекеттік қызметті реттеуге арналған алғашқы Заңның қабылданғанына 20 жыл уақыт өтті. Ол кезде мемлекетіміздің саяси-экономикалық, әлеуметтік және басқа да жағдайлары қазіргі деңгейдегідей емес еді. Елімізде реформалардың алғашқы кезеңі жүріп жатқан тұс болатын. Ал енді жуырда қабылданған «Мемлекеттік қызмет туралы» Заң жетік дамыған елдердің қатарындағы Қазақстанның тұрақты даму деңгейіне сай келеді деп айта аламыз. Өйткені кадрлардың ол кездегі деңгейі мен қазіргі деңгейін салыстыруға болмайды. Мысалы, бүгінде дүние жүзінің әйгілі білім ордаларынан тәлім алған, бірнеше тілді меңгерген, жаһандық жаңалықтарды елге алып келіп жатқан жастарымыз қаншама?! «Болашақ» бағдарламасы бойынша білім алғандардың саны 10 мыңнан асатын болса, жеке өз қаражаттарымен және халықаралық гранттар арқылы оқып келгендер 20 мыңнан асады. Жалпы, қазір өркениетті мемлекетті құратын кадрлардың құрамы бар деп айтуға болады.

Н.Калашникова: Н.Назарбаев мақаласы - бұл елді жаңғыртудың «жол картасы»

АСТАНА. ҚазАқпарат - Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты бағдарламалық мақаласы - бұл елді жаңғыртудың «жол картасы». Бұл пікірді «Қоғамдық келісім» республикалық мемлекеттік мекемесінің директоры Наталья Калашникова білдірді.
«Мақаланың өзі ауқымды жаңғырту мен 5 институттық реформаның «жол картасы» іспеттес екендігін атап өткен орынды. Бүгінгі күнге дейін шетелдік және отандық сарапшылар атап өткендей, мақала әдістемелік тұрғыда мығым құрылымдалған. Онда Президент қазақстандық арманға басым бағыттарды ғана айқындап қоймай 5 институттық реформа нәтижелерінен қазақстандық күтетін нақты тетіктерді де көрсетіп берді», - деді Н.Калашникова.
Осы ретте ол Жаңа жыл қарсаңында Мемлекет басшысы «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асырудан туындайтын өте маңызды екі Жарлыққа қол қойғанын еске салып өтті. Оның бірі - қазақстандық біртектілік пен бірлікті нығайту тұжырымдамасы. Онда жалпыұлттық бірлік пен қоғамдық келісімді нығайтудың заманауи тетіктері айқындалған. Ал Қазақстан халқы Ассамблеясын 2025 жылға дейін дамытудың жаңа тұжырымдамасында ұйым қызметінің жаңа институттық бағыттары белгіленген.
«Біздің көзқарасымызша, қазірдің өзінде осындай қоғамдық саясиүстілік институт дамуының негізгі магистралі қалыптастырылып үлгерген. «Реформалар табысы - ұлт бірлігіне бастар жол». Бұл бүкіл бағдарламалық мақаланың басты буыны және онда Елбасы болашағы біртұтас ұлт - қоғамның маңызды өзегі екендігін көрсеткен. Әрине, бұған қоса бұл - барлық бес институттық реформаның басты мақсаты және мәні», - деді мекеме директоры.


100 нақты қадамды орындау үшін Парламентке серпіліс керек - депутат

АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазіргі Парламент өз миссиясын толық орындады, сондықтан, 5 институттық реформа аясында 100 нақты қадамды орындау үшін серпіліс керек,-дейді Мəжілістегі Қазақстанның коммунистік партиясы фракциясының депутаты Айқын Қоңыров.
"Еліміздің барлық коммунистері Парламент Мəжілісінің мерзімінен бұрын парламенттік жəне мəслихат сайлауын өткізу туралы үндеуін бірауыздан қолдайды. Ендеп келе жатқан экономикалық дағдарыс кезінде, оның үстіне, кейбір елдерде геосаяси жағдай ушығып тұрған кезде Қазақстан биліктің заң шығарушы жəне өкілетті органдарын жаңартып алуы керек. Қазіргі Парламент өз миссиясын толық орындады, сондықтан, 5 институттық реформа аясында 100 нақты қадамды орындау үшін серпіліс керек",-дейді депутат.
Яғни, А.Қоңыров атап өткендей, Қазақстанның дамуын қамтамасыз етуге қандай партиялар күш салу керектігін анықтап алатын мүмкіндік туып отыр.
"Егер үндеу Президент тарапынан қолдау тапса, сайлау өтіп, жаңа көп партиялы парламент жаңа жұмысын уақытында бастайды деген сенімдеміз. Өздеріңіз білетіндей, көптеген заң жобалары жаңарғаны белгілі, жаңартулар Қазақстанның əлеуметтік-экономикалық əлеуетін арттыруға бағытталған. Енді сол заң жобаларын іс жүзінде жүзеге асыратын уақыт келді",-деді А.Қоңыров.


Елбасы мақаласына орай алдағы іс-жоспарымызды нақтылай түсетін боламыз - Е.Есболсынов, БҚО

ОРАЛ. ҚазАқпарат - Мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласы біздің алдымызға нақты мақсат-межелер белгілеп берді. Бұл туралы Ақжайық ауданы Алғабас ауылдық округінің әкімі Ерболат Есболсынов мәлім етті.
Оның айтуынша, ұлы мәртебелі Тәуелсіздігіміздің 25 жылдығы тойланатын 2016 жыл Қазақстан үшін мерекелі де берекелі жыл болары анық. Елбасы тапсырмасына сәйкес бес институттық реформаны жүзеге асыру барысында нақты қадамдарға көшудің басталғаны алдағы жарқын жақсылықтардың жолашары іспеттес. Осы орайда Ақжайық ауданының тұрғындары да Ұлт көшбасшысының ел экономикасын дамытып, қоғамды түбегейлі жаңғырту жөніндегі бастамаларына ұдайы қолдау танытып келеді. Мұның бәрі адамдардың әл-аухатын арттырып, тұрмыс-мәдениетін бұрынғыдан да зор белестерге көтеру бағытында жасалып жатқаны белгілі. Ендеше, бұдан ауыл тұрғындары да тысқары қалмай, өз үлестерін қосуы керек. Оның үстіне дағдарысқа қарсы барлық күш-жігерімізді жұмылдыра отырып, Тәуелсіздіктің 25 жылдығын лайықты қарсы алу жолында екпінді еңбек ете білуге тиістіміз. Осы орайда аудандағы ең үлкен округтердің бірі - Алғабаста Елбасы тапсырмаларына сәйкес алға басудың шынайы көріністері баршылық. Мысалы, Президентіміз мал басын асылдандыру мәселесін айтудай-ақ айтып келеді. Ауылдық жерде қазақтың ақбас сиырын, көшім жылқысын және етті-жүнді Ақжайық қойын өсірудің тиімділігін шаруалар жақсы түсінеді. «Сәбит» секілді табысы көл-көсір танымал асыл тұқымды шаруашылықтар қатары көбеюде. Бұған мемлекеттік бағдарламалардың жүзеге асырылуы игі ықпалын тигізуде. Айталық, мал басын асылдандыру бағдарламасына қатысушылар 2015 жылы 41 млн. теңге демеуқаржыға қол жеткізіп, түлік санын көбейтіп, түрлендіруге мүмкіндік алды. Сонымен қатар «Жұмыспен қамтудың жол картасы - 2020» бағдарламасына сәйкес 4 адам 14 млн. теңге несие алып, мал шаруашылығына бет бұрды. Соңғы екі жылда 11 шаруа қожалығы ашылып, олардың саны 72-ге жетті. Бұл ауыл адамдарының өз дәулетін арттыруда барлық мүмкіндіктің бар екендігін көрсетеді. Тек ерінбей мал өсір, оның қайтарымы көл-көсір дейтін шақ келіп тұр.
«Елбасы өз мақаласында жерге дұрыс иелік етудің қажеттілігіне ерекше тоқталды. Елімізде жер жетеді, бірақ оны ұқыптылықпен, тиімді пайдаланудың маңызы күн сайын арта түспесе, кемімек емес. Кезінде жер алғандар оны пайдалана алмаса, мемлекетке кері қайтаруы керек. Басқаларға мүмкіндік берілсін. Соңғы екі жылда осыны түсінген 9 шаруа қожалығы өздеріне тиесілі жерді мемлекетке қайтарды. Жер кодексіне сәйкес мұндай жұмыстар алдағы уақытта да атқарылатын болады. Сол секілді ел бірлігін арттыру, жастар тәрбиесі, олардың діни жат ағымдарға ілесіп кетпеуі үшін алдын алу жұмыстарын жүргізу, елді мекендерді абаттандыру мен жасыл желекке бөлеу бағытындағы істердің толас таппайтыны анық. Қазіргі кезде Елбасы Жарлығына сәйкес өңірдегі барлық әкімдер тұрғындармен есептік кездесулерін өткізуде. Міне, осы жиындарда Елбасы сөздерін басшылыққа ала отырып, өз іс-жоспарымызды нақтылай түсетін боламыз», деп түйіндеді ойын Е.Есболсынов.

Қазақстан экономикасының өсімі 2015 жылы 1,2 пайызды құрады
АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақстан экономикасының өсімі 2015 жылы 1,2 пайызды құрады. Бұл туралы бүгін ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметіндегі брифингте ҚР Премьер-Министрінің бірінші орынбасары Бақытжан Сағынтаев мәлім етті.
«Жақындап келе жатқан дағдарыс құбылыстарына қарсы шара ретінде Елбасы 2014 жылдың өзінде-ақ инфрақұрылымды дамытудың «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасын жария етті. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Үкімет экономика өсімін қамтамасыз ету жөніндегі жедел шаралар жоспарын және ерекше кезең жоспарын қабылдады. Осы шаралардың арқасында, алдын ала деректерге сәйкес, Қазақстан экономикасының өсімі 2015 жылы 1,2 пайызды құрады», - деді ол.
Б.Сағынтаевтың атап өтуінше, негізгі капиталға инвестициялар бірінші кезекте «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасы аясында инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру есебінен 3,7 пайызға өскен.
«Сыртқы сын-қатерлерге қарамастан әлеуметтік саладағы ахуал тұрақты болып қалуда. Өткен жылы жұмыссыздық бес пайыз деңгейінде болды», - деді Үкімет басшысының бірінші орынбасары.

Қазақстан халқы ұлттық жаңғырту арқылы дағдарысты табысты еңсеруге көбірек мүдделі

АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақстан халқы ұлттық жаңғырту реформалары арқылы дағдарысты табысты еңсеруге мейлінше мүдделілік танытады. Бұл туралы «Нұр Отан» партиясы фракциясының мүшесі, Мәжіліс депутаты Нұрлан Әбдіров мәлім етті.
«Жаһандық дағдарыс қалай болғанда да біздің өміріміздің барлық салаларына дендеп, әсер етіп отыр. Сондықтан да, жұртшылық үшін ең бірінші кезекте бұл қауіп пен қатерді, тәуекелдерді еңсеріп, қуатты мемлекет ретінде тез дамуға көшу мәселелері қызықтыратыны анық. Ал бұл елдегі жаңғырту реформалары арқылы жүзеге асады», - деді депутат.
Оның айтуынша, ұлттық жаңғыру бағытында Елбасы айқындаған «100 нақты қадам» Ұлт жоспарының әрбір қадамы маңызды рөл атқарады. Ал бесінші шақырылымдағы Мәжіліс өзінің тарихи миссиясын орындап, Ұлт жоспарын заңнамалық қамтуды толық жүзеге асырды.
«Сайлаулар өткізіп уақытты шығындағанша, бізге Ұлт жоспарын тікелей жүзеге асыруға көшу керек. Ал біз қабылдаған заңдар бойынша 2016 жылдың 1-қаңтарынан бастап жаңа құқықтық тәртіптер іс жүзіне асып келеді», деді депутат Н. Әбдіров.

Мәскеуде Елбасының «Ұлт жоспары - Қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласы талқыланды

АСТАНА. ҚазАқпарат - 2016 жылы 14 қаңтарда Мәскеуде Қазақстанның Ресейдегі Елшілігінде Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - Қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласын талқылау бойынша «Жаңғыртудан - Болашақ біртұтас ұлтына дейін» тақырыппен дөңгелек үстел өтті.
ҚР СІМ-нің баспасөз қызметінің хабарлауынша, Мәскеудегі «Болашақ» халықаралық бағдарламалар орталығының өкілдігі «дөңгелек үстелді» Ресейдегі Қазақстан Елшілігінің жәрдемімен ұйымдастырды.
Іс-шараға мәскеулік жоғары оқу орындарының профессорлары мен сабақ берушілері, ресейлік ғалымдар мен сарапшылар, қазақстандық студенттер, аспиранттар, докторанттар және «Болашақ» бағдарламасының стипендия иегерлері қатысты.
«Дөңгелек үстелдің» жұмысын бастап ашқан Ресейдегі Қазақстан Елшілігінің кеңесші-уәкілі Виктор Темірбаев Мемлекет басшысының аталмыш мақаласын Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына жасаған «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, реформалар, даму» жолдауының негізгі ережелерін одан әрі дамыту бойынша ел жаңғыртуының және бес институционалдық реформаларының «жол картасы», тіпті оларды іске асырудың нұсқаулығы ретінде алып пайдалануға болады деп айтты.
«Президент өз мақаласында Болашақ біртұтас ұлт - елдің басты мақсаты, бес институционалды реформаларының дәл мәнісі дегенді жеткізуде. Қазақстан халқы ассамблеясы және «Мәңгілік ел» атты жалпыұлттық идеясы болашақ біртұтас ұлтының екі іргелі негіздері ретінде белгіленді», - деді В. Темірбаев.
Дипломаттың айтуынша, «мақала әдіснамалық тұрғысынан жүйеге келтірілген және онда Елбасы қазақстандық арманына жетуінің нақты бағыттарын белгілеумен шектелмей қоймай, айтылған реформаларға сенім білдірген халықтың үмітін ақтау бойынша нақты тетіктерді көрсетіп өтті. Мемлекет басшысы Ұлт жобасын іске асыру жолында жасалған жұмыс туралы толық айтып берді». Ол, 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап елде 59 жаңа заңдар күшіне еніп, бес институционалды реформаларды жүзеге асыру бойынша Ұлт жобасының нақты орындалуы басталғанын еске салып өтті.
Жоғары экономика мектебінің Мемлекеттік және муниципалды басқармасы институты директорының орынбасары, Тәртіпаралық зерттеулер орталығының директоры Владимир Королев атап өткендей, Қазақстан кейінен бүкіл ТМД кеңістігі мемлекеттері арасында үлгі ретінде тарайтын маңызды бастамаларды жие ұсынуда. Оның айтуы бойынша, мақалада қазіргі заманның қыр-көрсетулеріне және қауіп-қатерлеріне жол бермеудің кешенді шаралар көрсетілген, елді жаңғырту жолындағы мемлекеттік органдарының іскерлік және азаматтық қоғамдарымен бірлескен жұмысының тәртібі белгілінген.
Заң ғылымның докторы, О.Е. Кутафин атындағы Мәскеу мемлекеттік заң академиясының бірінші проректоры Елена Грачева өз баяндамасында Президенттің мақаласында жартысынан көбісі тәуелсіз сот әділдігінің мәселелеріне және заң ұлықтылығының іске асуына арналғанын назарға салды. «Құқықты дамыту мәселелері негізінде болуда, - деді ол. - Жоғары деңгейдегі құқықтық реттеусіз елдің жоғары экономикалық пен саяси табыстарға жетуі мүмкін емес». Сонымен де, оның пікірі бойынша, тиісті заңдарды қабылдаумен шектелуге болмайды, мақалада айтылғандай олардың нақты іске асырылуы қажет. Тәуелсіз сот әділдігі мен қазақстандық құқық қорғау жүйесі тек азаматтардың құқықтары мен бас еркіндіктерін іске асуына, заңдардың нақты орындалуына және құқық тәртібінің нығаюына бағытталуы тиіс.
РФ Президентінің жанындағы Ресейлік халық шаруашылығы мен мемлекеттік қызмет академиясының профессоры, философия ғылымның докторы Семед Семедовтың мәлімдеуі бойынша, әр мемлекет өзін сәйкестендіру үдерісінен өтеді. Осы мәнінде, Нұрсұлтан Назарбаев жариялаған реформалар жоспары - мемлекеттің одан әрі даму үрдісін белгіледі. «Елдің даму стратегиясын белгілеу қажет, - ерекше айтып өтті С. Семедов. - Және біз Қазақстан өз болашақ даму жолын анық білетініне куә болып отырмыз». Ресейлік сарапшы мақалада айтылғандай болашақта әлемнің 30 дамыған елдері қатарына кіру Қазақстан үшін қол келерлік іс деп айтты. «Назарбаев белгілеген стратегиясының негізінде - адами капитал. Және осылай қойылған мақсат ен дұрыс болады», - деп тәмамдады профессор.
Жалпы айтқанда, іс-шара барысында қатысушылар Президенттің мақаласының негізгі ережелерін талқылады. Олар қазақстандық жастарының елді жаңғырту үдерісіне және институционалды реформаларын өткізуіне белсенді қатысу мүмкіндіктері бойынша өз пікірлермен бөлісті.
Қазақстан мұнайдың төмен бағасы кезінде де экономиканы дамытудың сценарийіне дайын - Апталық шолу
АСТАНА. ҚазАқпарат - Осы аптада Мәжіліс депутаттары ҚР Президентіне Мәжілісті мерзімінен бұрын тарату және кезектен тыс сайлау тағайындау туралы Жарлығын қабылдау туралы бастамамен жүгінді. ҚР Парламенті Мәжілісі депутаттарының Парламент Мәжілісі мен барлық деңгейдегі мәслихат депутаттарының кезектен тыс сайлауын өткізу туралы үндеуі мәтінін жария еткен депутат Нұрлан Әбдіров осылай деді.
«Дағдарысқа қарсы шараларды тиімді жүзеге асыру үшін кең ауқымды қоғамдық бірігу қажет. Тек бірлік пен үйлесімді іс- әрекеттер ғана бізге жаңа экономикалық соққыларға төтеп беруге мүмкіндік береді», - деді ол.
Депутат жария еткен үндеуде еліміздегі реформаларды жүзеге асыру жөніндегі іс-әрекеттерімізді барлық деңгейде үйлестіру үшін Парламент сайлауын жергілікті мәслихаттар сайлауымен қоса өткізу қажет екендігі айтылған. «Бұл дағдарыс жағдайында сайлау науқанын ұзақ мерзімге созбауға және сайлауды ұйымдастыру мен өткізуге жұмсалатын бюджет шығыстарын біршама қысқартуға мүмкіндік береді. Осы айтылған ұстанымдарды негізге ала отырып, біз Мемлекет басшысына, ҚР Президентінің 5-ші шақырылымдағы ҚР Парламенті Мәжілісін мерзімінен бұрын тарату және ҚР Парламенті Мәжілісі депутаттарының кезектен тыс сайлауын тағайындау туралы Жарлығын қабылдау туралы бастамамен жүгінеміз», - деді үндеуді жариялаған Н.Әбдіров.
Депутат жария еткен үндеуде қазір де Қазақстанның жаңа жаһандық сын-қатерлерді еңсеретін нақты жоспарлары бар екендігі айтылған.
«Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың саясатының арқасында еліміздің тек әлемдік дағдарысқа қарсы тұруы жөнінде ғана емес, жаңа жаһандық нақты ахуал жағдайында дамуы туралы стратегиясы мен нақты Ұлт жоспары бар. Бүгін кейінге қалдырмайтын жедел шаралар уақыты. Осыған байланысты қазірден бастап жаңа реформаларды жүзеге асыруға жедел кірісу үшін, сонымен бірге дағдарысқа қарсы шараларды тиімді жүзеге асыру үшін біз, 5-ші шақырылымдағы Мәжілістің өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату және Парламентке жаңа тағайындау сайлау туралы бастама көтереміз», - деді үндеуді жариялаған Н.Әбдіров.
Әлеуметтік сала шығыстары қысқартылмайды
Бүгін ҚР Үкіметі мүшелерінің қатысуымен баспасөз мәслихаты өтіп, онда 2015 жылда атқарылған жұмыстар қорытындыланды. «Жақындап келе жатқан дағдарыс құбылыстарына қарсы шара ретінде Елбасы 2014 жылдың өзінде-ақ инфрақұрылымды дамытудың «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасын жария етті. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Үкімет экономика өсімін қамтамасыз ету жөніндегі жедел шаралар жоспарын және ерекше кезең жоспарын қабылдады. Осы шаралардың арқасында, алдын ала деректерге сәйкес, Қазақстан экономикасының өсімі 2015 жылы 1,2 пайызды құрады», - деді ҚР Премьер-Министрінің бірінші орынбасары Бақытжан Сағынтаев.
Оның атап өтуінше, негізгі капиталға инвестициялар бірінші кезекте «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасы аясында инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру есебінен 3,7 пайызға өскен. «Сыртқы сын-қатерлерге қарамастан әлеуметтік саладағы ахуал тұрақты болып қалуда. Өткен жылы жұмыссыздық бес пайыз деңгейінде болды», - деді Үкімет басшысының бірінші орынбасары.
Сонымен қатар Үкімет мүшелері «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасы мен әлеуметтік сала шығыстары еш қысқартылмайтындығын баса атап өтті.
Ағымдағы жылдан бастап қосымша шараларды жүзеге асыру үшін республикалық бюджеттен дағдарысқа қарсы шараларды қаржыландыруға арналған арнайы қор бөлінеді. 2016 жылы арнайы қорға 225,5 млрд. теңге сомасында қаржы бөлу жоспарланған..
Б.Сағынтаевтың атап өтуінше, аталған қаржы жұмыспен қамту шараларын қолдауға, «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасын қосымша қаржыландыруға және басқа да шараларға жұмсалатын болады.
Атап айтқанда, ҚР Үкіметі мұнайдың барреліне 20 доллар бағамы кезінде экономиканы дамытудың сценарийін әзірледі.
«Үкімет барлық мәселені назарда ұстап отыр. Мұнай бағамы барреліне 30 доллар, 20 доллар және одан төмен болған жағдайда сценарийлерді жүзеге асыруды қарастыру кезеңіндеміз. Сондықтан бізде қаржыландыру бойынша ешқандай қауіп жоқ»,-деді ҚР Қаржы министрі Бақыт Сұлтанов.
Бүгінде бюджеттің шығыс бөлігі айтарлықтай оңтайландырылды және бұл өз кезегінде экономиканың дамуына мүмкіндік береді.
«Шығыстардың негізгі бөлігі - әлеуметтік төлемдер. 2015 жылға қарағанда 2016 жылы оның үлесі 39 пайыздан 40 пайызға дейін өсті. Әрине, мемлекеттік аппаратқа қатысты бөлікті оңтайландыру бойынша белгілі бір резервтер бар, алайда ешқандай да әлеуметтік міндеттемелер қысқартуға жатпайды»,-деді ведомство басшысы.
Мұнымен қоса ол бүгінде әлемдік үдерістердің еліміздің экономикасына ықпалын тыңғылықты зерделеу керектігін сөз етті.
«Біз алдағы аптада экономикалық саясат жөніндегі кеңестің отырысында талқылаулар өткіземіз. Бұл тұрғыда сценарийді қашан, қай мерзімді жүзеге асырудың нақты шешімі әзірленеді»,-деді Б. Сұлтанов.
Министр Үкіметтің шығыстарын қаржыландыру бағытында бүгінде ешқандай да проблемалар жоқ екенін қадап айтты.
«1 млрд. доллар көлеміндегі қаржы 2016 жылдың бірінші жартыжылдығында игеріледі. Бізде қарызға алу аясында зейнетақы қорының ресурстары бар, кепілдендірілген трансферттер мен ағымдағы түсімдер қамтылған. Сондықтан да қаңтарға 700 млрд. теңгеге тарта жоспар тұрғысында осы шығыстардың жартысын еш проблемасыз қаржыландырдық»,-деп түйді министр.
Өз кезегінде ҚР Ұлттық экономика министрі Ерболат Досаев Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының қаражаттары қайда жұмсалатыны ақпан айында анықталатынын мәлімдеді.
«2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап, Ұлттық Қорды басқару мен БЖЗҚ басқару кеңестері біріктірілді. Зейнетақы қорындағы қаражаттарды қайда инвестициялау қажеттігі туралы шешім көп ұзамай қабылданады. Меніңше, бұндай шешім ақпанда орын алуы мүмкін. Сол кезде кеңес отырысы өтеді. Онда Ұлттық банк пен Үкімет 2016 жылы Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының қаражаттарын қайда бағыттау керектігін анықтайтын болады», -деді ол.
Атап айтқанда, бұл сауал жаңа жылға дейін де бірнеше мәрте қаралған болатын.
«Ұлттық кәсіпкерлер палатасы мен екінші деңгейлі банктердің теңге ликвидтілігін қолдау бойынша ұсыныстары мен қайда инвестициялау қажеттігі туралы мәселелер талқыланды. Себебі ол - Үкіметтің, Ұлттық банктің қаражаты емес, біздің зейнеткерлеріміздің, xалқымыздың ақшасы. Сондықтан, инвестициялардың міндетті табысы жеткілікті деңгейде болуы тиіс. Екінші мәселе, оның қауіпсіздігі. Сол себепті бұл мәселеде өте салмақты шешім шығаруға тырысамыз. Экономиканың нақты секторларын қаржыландыру мүмкіндіктері едәуір үлкен. Ұлттық банкпен жұмыс жалғасуда. Біз барлық аймақтардан барлық ұсыныстарды жинадық. Қазіргі уақытта жобаларға зейнетақы қорынан бөлінетін қаражат көлемі анықталып жатыр», - деп атап өтті министр.
Білікті мемлекеттік қызметкерлер ынталандырылады
Өтіп бара жатқан бұл аптадағы Орталық коммуникациялар қызметіндегі баспасөз мәслихатында ҚР Мемлекеттік қызмет істері министрлігінің жауапты хатшысы Саян Ахметжанов мемлекеттік органның қажетті міндеттерін атқаруға байланысты қосымша уақытын бөлген мемлекеттік қызметкерге бонус немесе басқа төлемдер көзделгенін мәлімдеді.
Баспасөз мәслихаты барысында жауапты хатшыға «мемлекеттік қызметкерлер көбінесе жұмыс орнында қызметін түнге шейін атқаратындығына байланысты оларға бонустар қарастырыла ма?» деген сауал қойылды.
«Жаңа реформаның, заңнаманың қағидаттарына сәйкес, мемлекеттік қызметкерлердің ең біріншіден әлеуметтік жеке құқықтары сақталуда. Ол еңбек нормаларына сай қосымша мемлекеттік органның қажетті міндеттерін атқаруға байланысты уақытын бөлгеніне қосымша бонус ретінде немесе басқа төлемдер көзделген», -деді С. Ахметжанов. Оның сөзіне қарағанда, осы мәселе бойынша жаңа еңбек төлем жүйесі әзірленуде. «Ол 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енеді»,-деді.
Сонымен қатар жауапты хатшы «Б» корпусының басқару деңгейі үшін ротация институты енгізіліп жатқандығына тоқталды. Егер де бұрындары ротация «А» басқарушы корпусына ғана қатысты болса, енді бұл элементтер «Б» басқарушы корпусы үшін жаңа модельге енгізілді.
Белгілі болғандай, мемлекеттік қызметкерлер үшін ротация үш жылда бір рет өткізіліп тұрады. Егер де басшы немесе мемлекеттік қызметкер лауазымында жұмысын жалғастырғысы келсе, онда бұл мерзім тағы үш жылға ұзартылады. Екінші мерзім аяқталғаннан кейін, ол міндетті ротацияға жатқызылады немесе басқа қызметке қызметке ауыстырылады, сондай-ақ олай болмаған жағдайда жұмысынан босатылады.
Сонымен қатар С. Ахметжанов әлеуметтік қорғау шаралары да ескерілетінін атап өтті. «Дәлелді себептер бойынша мемлекеттік қызметкерлердің (жалғыз басты ана, қарауында мүгедек балалары бар ата-аналар) өтініші ескеріледі және олар ротациямен қамтылмайды»,-деді ол.

Павлодар облысында «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын орындаудың тәжірибелік кезеңін түсіндіру жұмыстары басталды

ПАВЛОДАР. ҚазАқпарат - Павлодар облысының бес мыңнан астам мемлекеттік қызметшілеріне «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын орындаудың тәжірибелік кезеңін түсіндіру жұмыстары басталды.
Бұл туралы «Қоғамдық келісім» мекемесінде облыс әкімі аппаратының басшысы Расул Оразбаевтың төрағалығымен өткен дөңгелек үстел шарасы барысында айтылды, деп хабарлайды pavlodarnews.kz.

Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Павлодар облысы бойынша департамент жетекшісі Мақсұт Өтешевтің айтуынша, алдағы уақытта «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» - Ұлт жоспарында айтылған мақсат-міндеттерді орындау бағытында түсіндіру жұмыстары жалғасын табады. - Жыл басынан бері «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» Ұлт жоспарын орындаудың тәжірибелік кезеңінің басталуына орай облыста түсіндіру жұмыстары басталады. Ұлт жоспарында «Мемлекеттік қызмет туралы» жаңа Заң негізінде мемлекеттік аппараттың тиімділігін арттыруға бағытталған мақсат-міндеттер туралы айтылды. Қазір қазақстандық мемлекеттік қызметті дамытудың жаңа кезеңі бастау алды. Біріншіден, әкімшілік мемлекеттік қызметшінің мансабы оның біліктілігі және жинақтаған тәжірибесі есепке алына отырып құралады. Мансаптық сатының әр баспалдағында ол өзінің кәсіби жарамдылығын дәлелдеп отыруға тиіс болады. Жаңа заңға бірқатар қағидатты нормалар енгізілген. Яғни, мемлекеттік қызметке орналасу тек кешенді іріктеу мен жұмысты тек төменгі лауазымдардан бастаудың нәтижелері бойынша мүмкін болады, - дейді Д. Өтешев.
Айта кетерлігі, бүгінгі таңда облыстың мемлекеттік мекемелерінде 5300 қызметші еңбек етеді. Олардың 20 пайыздан астамын жас буын өкілдері құрайды. Алдағы уақытта олардың білімі мен біліктілігі жаңа заң негізінде тексеріліп, «тиімділігі» немесе «тиімсіздігі» бойынша бағаланбақ. - Жаңа заң жүзінде мемлекеттік қызметшілердің жалақылары олардың атқарған жұмысына тікелей қатысты болмақ. Жұмыс тәжірибесі мемлекеттік қызметшінің мансаптық ілгерілеуінің басты шарты болады және мұнда да тек конкурстық негізде жүзеге асырылады. «Тиімді» қызметшілер ғана бонустар алатын болады, ал «тиімсіздеріне» қосымша білім алуға мүмкіндік берілмек. Бір сөзбен айтқанда, қазіргі таңда мемлекеттік қызмет мансаптық модельге ауысады. Мемлекеттік қызметшіге еңбекақы төлеудің жаңа жүйесі оның біліктілігі мен атқаратын жұмысының сипатына, көлемі мен нәтижесіне байланысты заң тұрғысынан бекітіледі. Аса нәтижелі қызмет үшін бонустар төлеу қарастырылған. Мұндай жүйені 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап енгізу жоспарланып отыр, - дейді департамент басшысы.

ҚХР сарапшысы: Қазақстандық арман - кезең-кезең міндеттер белгіленген нақты мақсат

БЕЙЖІҢ. ҚазАқпарат - Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты бағдарламалық мақаласы Қытай ғалымдарының үлкен қызығушылығын тудырды. Қазақстандық тілшілермен болған сұхбатында Қытайдың қоғамдық ғылымдар академиясының Ресей, Шығыс Еуропа және Орталық Азия институты директорының орынбасары Сунь Ли (Sun Li) аталған мақала жайындағы өз пікірімен бөлісті.
«Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты бағдарламалық мақаласы маған қатты әсер етті. Н.Назарбаев онда қазақстандық арманды нақты атап, осы ғасырдың ортасында дамыған 30 елдің қатарына ену туралы негізгі мақсатына жетудің жоспарын белгілеп берді. Қазақстан ол мақсатқа қол жеткізе алады деп үміттенемін», - дейді ол.
Ғалым қазақстандық арман «Қазақстан-2030», «Қазақстан-2050» стратегияларының негізінде, «Нұрлы жол» жаңа экономикалық саясаты, «100 нақты қадам» Жоспары және өзге де бағдарламалар негізінде қалыптасып келе жатқанын айтты.
«Президент Н.Назарбаев, реформаларды жүзеге асыру үшін ең бастысы елде ұлтаралық келісімнің болуы шарт екенін атап өткен болатын. Шын мәнінде, 25 жыл ішінде Қазақстанда бейбітшілік пен тыныштық дәурен құрды, осы аралықта мемлекет ішкі саясатта және әлеуметтік-экономикалық дамуда үлкен серпіліс жасады. Шешуші рөлді Қазақстан Халқы Ассамблеясы атқарып келді. Бұл - жеке зерттеуді талап ететін жеке тақырып», - деп атап өтті Сунь Ли.
Қытай сарапшысы Қазақстанда 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап, мемлекеттің, экономиканың және қоғамның дамуы үшін мүлдем жаңа құқықтық орта құрып беретін 59 заңның күшіне енгенін айтып, өз таңданысын білдірді.
«Республика қазақстандық арманға бастайтын заңнамалық негізді жасап берді. Бұл арман қиялдағы дерексіз ұғым емес, кезең-кезең міндеттер белгіленген нақты мақсат екендігін көріп отырмын. Оны жүзеге асыру қазірдің өзінде анық және қатаң жоспарлау негізінде басталып кетті», - дейді ол.
Сунь Лидің пікірінше, қазақ арманы мен қытай арманының арасында жалпы көп ұқсастықтар бар.
«Біріншіден, оларды жоспарлау мерзімдері бірдей, Қытай 2049 жылға дейін деп межелесе, Қазақстан 2050 жылға дейін жоспар жасап қойған. Екіншіден, олар адамның өмір сапасын арттыруға, мемлекеттік аппаратты жақсартуға, жемқорлықпен күрес, бизнесті ынталандыру, дамыған елдердің қатарына ену міндеттерін іске асыруды жоспарлауда», - деп нақтылады ол.

Еске сала кетейік, Қытайдың қоғамдық ғылымдар академиясының Ресей, Шығыс Еуропа және Орталық Азия институты 1965 жылы Кеңес Одағы және Шығыс Еуропа институты ретінде Қытайдың қоғамдық ғылымдар академиясының бір құрылымы ретінде құрылған болатын. Кейін Қытай компартиясы Орталық комитетінің халықаралық байланыстар бөлімінің қарамағында болды. 1981 жылдан бері Қытайдың қоғамдық ғылымдар академиясының құрылымына енеді. Өзінің қазіргі атауын 1992 жылы алды. Зерттеу саласы: Ресей, Шығыс Еуропа және Орталық Азия елдерінің сыртқы және ішкі саясаты, экономикасы, әлеуметтік өмірі мен мәдениеті. Осы саладағы ҚХР-дің жетекші ғылыми мекемесі Қытайда ең ірі кітапханалардың біріне иелік етеді, «Russian, East European and Central Asian Studies» журналын шығарады.


Мәжіліс депутаты А.Бегенеев: Мемлекет басшысы әлемдік экономиканың жаңа рельсінде қалай жұмыс істеуіміз қажет екенін айқындап берді
АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсу, реформалар, даму» атты Жолдауы және «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласы туралы ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты, «Нұр Отан» партиясының мүшесі Андрей Бегенеев өз ойларымен бөлісті және «100 нақты қадам» Ұлт жоспарына сәйкес қабылданған жаңа Еңбек кодексі туралы айтып берді.
- Елімізді дамыту жолында және қоғамда оң үрдістерді қалыптастыру үшін қандай мәселеге баса назар аудауымыз қажет деп есептейсіз?
- Қазақстан Президенті әрқашанда келешекті болжай біліп, соған орай қарышты қадам жасайды. Айталық, Елбасымыз әрбір Жолдауын әлемдегі болып жатқан және алдағы уақытта болуы ықтимал оқиғаларды ескере отырып және еліміздің ішкі және сыртқы саясаттағы мүмкіндіктерін зерделей келе, жасайтынына куә болып келеміз. Өйткені, қалай десек те, біз сыртқы экономикалық жағдайлармен тығыз байланыстамыз. Оның ықпалынан қашып құтыла алмаймыз. Сонымен қатар, бүгінгі таңда мұхитқа ашық шыға алатын порттары бар елдердің де рөлі бар. Егер біз халықаралық деңгейдегі саудаға шығатын болсақ, бірқатар елдер арқылы өтуімізге тура келеді. Транзит қашанда экономикаға әсер етеді. Әсіресе, қазіргідей жаһандық дағдарыс кезінде әрбір қадамның тиімді не тиімде емес екенін есепке алатын кез келді. Оның үстіне Дүниежүзілік Сауда ұйымына мүше болдық. Мемлекет басшысы «100 нақты қадамда» да, 30 қараша күні жария еткен Жолдауында да осы мәселелерді ескергенін көріп отырмыз. Ал Жаңа жылда шыққан «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласында Елбасы мемлекетіміздің алға басу жолдарын, жүргізілетін реформаларды рет-ретімен көрсетті.
Біздің Президентіміз тәуелсіздігімізді алған кезден бастап біздің өз жолымыз бар екенін айтты. Міне, ширек ғасырға жуық уақыт ішінде біз өзіміз таңдаған жолмен жүріп қана қоймай, елдік табыстарға жетіп келеміз.
Әлемдік экономикада айрықша рөл ойнап отырған мемлекеттер бар, әрине олармен бәсекеге түсу қиын, алайда, бәсекелесуге болады және алдағы уақытта бәсекеге түсуіміз қажет. Сондықтан да біз қазір экономиканың жаңа рельсіне түсуіміз керек. Мемлекет басшысы әлемдік экономиканың жаңа рельсінде қалай жұмыс істеуіміз қажет екенін айқындап берді.
Өз Жолдауында Президент еңбек адамының мәртебесін көтеру міндетін алға қойды. Еңбек адамы - қоғамдағы ең басты тұлға, ол - мемлекеттің, ұлттың, экономиканың мақтанышы. Барлық қадамымыз еңбек адамынан басталады. Осы орайда, елімізде кәсіптік-техникалық саланың мамандарын даярлауға ерекше мән берілуде. Ол экономиканы дамытуға және халықты қолдауға ықпал етеді. Білікті мамандар экономиканың негізі екенін Президент те үнемі айтып келеді.
Адамдардың масылдық пиғылдан арылуы қажеттігі туралы қай кезде де айтылды, бүгін де ол мәселе көтеріліп жүр. Тіпті қазір әлемде экономикасы қуатты мемлекеттерден тек қана көмек сұрауға, дотация алуға дағыдалып кеткен елдер мен халықтар да бар.
Өмірде әр адам масылдықтың кері кетуге алып баратын жол екенін ұғынуы тиіс. Сол сияқты қазір біздің нарықта «сатып алу мен сату» тәсілі әлі жалғасып келеді. Көршілес жатқан Ресей, Қытай, сондай-ақ Беларусь, Үндістан, Түркия сияқты елдерден тауарлар алып келіп, үстінен пайда тауып жүргендер аз емес. Біреу үлкен партиямен әкеледі, енді бірі аз-аздан тасып жүр. Бұл да дұрыс үрдіс емес.
Жібек жолы қашанда болған, сауда-саттық та жүре беретіні анық. Қазақстан Еуропа мен Азияны қосып тұрған транзит болғандықтан, көлік қатынасын дамытудың маңызы арта түседі. Дегенмен шетелден алып келген дайын тауарды сатумен шектелмеуіміз керек. Қазір қай қалаға барсаңыз да, супермаркеттер мен базарлар көп. Қалаларымызды үлкен базарға айналдыруға болмайды. Арзан базарларды сала бергеннен, кейбір қалаларда тиімді кәсіпорындар ашқанымыз дұрыс шығар?
Қазір жаһандық дағдарыс әлемді толғандырып отыр. Сондықтан әрбір адам өзінің еңбек етуге, табыс табуға деген көзқарасын өзгертуі қажет. «Менің қолымнан не келеді?» деген сұраққа жауап іздеп көргеніміз абзал. Нақты бір іс жасай білсең, соны дамытуға көңіл бөлуің керек. Айталық, Қазақстанда ауыл және мал шаруашылығымен айналысуға мүмкіндік мол. Ата кәсіпті дамытып, бау-бақша салып, дәнді-дақылдар егіп немесе мал өсіріп, ел игілігін арттыруға болады. Әрине қиындықтар да бар. Агроөнеркәсіп саласын дамыту үшін «анау жетіспейді, несие бермейді», «бюрократизм жолды бөгейді» дейтіндер де бар. Бірақ үнемі «бәрі де жаман» деп айтуға болмайды. Әр адам «Елім үшін не істедім? Бюрократизмді жою үшін қандай қадам жасадым?» деп өзіне өзі сұрақ қоюы қажет.
Кез келген адам тезірек көп ақша тауып, байып кетсем екен деп қиялдайды. Жалпы, өмірде бірден көп ақша таба алмайсыз. Ал таба қалсаң, ол сыбайлас жемқорлықпен не қылмыстық жолмен келген ақша болуы ықтимал. Ақша жинау үшін белгілі бір кезеңнен, өмірдің қиындықтарынан өтуің қажет. Мысалы, кәсіпкерлер әуелі өз өндірісін аяғынан тік тұрғызу, қалыптасу, өнім өндіру процесін жетілдіру, өнімді сату жүйесін жолға қою кезеңдерінен өтеді. Мысалы, бір малды сату үшін оны бірнеше жыл өсіруіңе тура келеді.
Қазір уақыттан ұтылмауың керек. «Азық-түлік қымбаттай бастады. Біреу маған көмек береді» деп отыратын заман емес. Әр адам өзі еңбек етуі керек. Қашанда адамның басына қиындық туғанда, оның «Тірі қалу үшін күресу керек!» деген түйсігі оянады.
- Осы орайда, Мәжілістің соңғы сессиясында қабылданған заңнамалық актілердің ішінде Еңбек кодексінің рөлі айрықша. Сіз қандай ой қосар едіңіз?
- Еңбек кодексіне байланысты әртүрлі пікірлер айтылды. Соның ішінде жұмыс берушінің мүддесі де ескерілді. Біз қазір нарық экономикасы заманында өмір сүріп жатырмыз. Соған орай, көзқарас та өзгеруде. Жазушы Джон Маккензи «Бай болу үшін қажеттілікті тап та, оны қанағаттандыра біл» деген екен. Басқа ештеңенің керегі жоқ. Біз бүгінде қандай қажеттіліктің бар екенін ойланғанмыз жөн. Асығыстықпен көптеген кәсіпорындар ашуымыз мүмкін, бірақ олардың өнімі сұранысқа ие болмаса, қайтеміз? Ал енді жеті рет өлшеп, бір рет кесіп, өнімділігі жоғары бір кәсіпорынды ашсақ, ол оң нәтиже беруі мүмкін. Қазір «Қалай өмір сүрсең, өзің біл» деп ешкімді де тағдыр тәлкегіне лақтырып тастамайды. Мемлекет ешқашанда мұндай қадамға бармайды. Дегенмен ол Сізге ойлануға мүмкіндік беріп отыр.
Жаңа Еңбек кодексінде жұмыс беруші мен жұмыскерлер арасындағы жеке қарым-қатынас заң жолымен ретке қойылған. Сіз жұмыс беруші болсаңыз, мен жұмыскермін, алдыңызға келгенімде, мен өзімнің қандай қабілетім бар екенін көрсетемін. Сіз менің біліктілігім қаншалықты екенін бағалайсыз. Келісімшарт әрбір жұмыскермен жеке жасалады. Өйткені әр адамның талабы мен қабілеті әрқалай, соған орай табыс табуы керек. Мен бір саланы білсем, басқа салаға басымды сұқпаймын, өйткені оны білмеймін.
Егер бір адам жұмысқа тамыр-таныстықпен не басқа бір жолмен алынған болса, жұмыс орнына келіп, таңнан кешке дейін отырып, еңбек уақытына қарай есептелген жалақысын алып жүрумен шектелсе, ол бір рахат өмір сияқты. Жұмысқа келді, кешіккен жоқ және ерте кетіп қалмайды, еңбек тәртібін де, техникалық қауіпсіздікті де бұзған жоқ, сол үшін ай сайын еңбекақы алады. Ал ол адамнан қоғамға, мекемеге келетін пайда бар ма? Еңбекақы төлегенде оған қайтарымы қандай? Сондықтан жұмыс беруші әрбір жұмыскерді нәтижелі еңбегіне орай бағалауы тиіс. Міне, содан келіп, кез келген экономикада, кел келген салада оң көрсеткіш болады. Өкінішке орай масылдық пиғылдан арыла алмай жүргендер бар. Баяғыда әскерде «Бір күн өтті, үйге оралатын уақыт жақындай түсті» деген ұғым болатын.
Мамандар сұранысқа ие болуы тиіс. Әйтпесе, өндіріс орнына келіп, «Менің дипломым бар, мен әдемімін, жақсы адаммын, мені алуға тиістісіз» дегендей тәсілдер енді жүрмейді.
Бүгінгі таңда көрсетілетін қызметтер саласын дамытуға ерекше көңіл бөлінуде. Бұл жөнінде Президент те ұдайы айтып жүр. Өйткені табиғат байлықтарына иек артып отыра берсек не сауда-саттықпен күн көреміз десек, алысқа бара алмаймыз. Бүгінде әлемдік жүйе өнім өндіруде бір-бірімен жарысқа түскендей қарқын алып кеткен. Сол себепті біз бәсекеге қабілетті өнімнің бір түрін шығарайық. Қазақстанда азық-түлік өнімдері ең негізгі тауар екені сөзсіз. Ол мейлі бау-бақша өнімі бола ма, астық не мал өнімдері ме, Қазақстанның бренді болуға тиіс. Бізде автокөліктер құрастырылып жатыр. Алайда, америкалық, жапониялық, немістердің автоиндустриясымен жарысамыз деп автомобилдің жаңа түрін ойлап шығарамын деу ақылға сыймайтын іс әрине.
Елбасы Жолдауында және аталған мақаласында жекешелендірудің келесі толқыны жүргізілетіні айтылды. Соған орай шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуға жол ашылады. Осы тұста, әрбір адам әлеуметтік не мәртебесіне қарамастан, көп мәселенің өзіне қатысты болатынын ойлануы керек.
- «100 нақты қадамның» елді өркендетудегі рөлі туралы айтып өтсеңіз?
- Елбасы жүз, яғни, маңызды әрбір сала бойынша алға қадам жасауымыз керек екенін ұғындырып отыр. Ұлт жоспарында нақты жүз қадамның бәрі айқындалды. Жаһандық дағдарыстың ықпалына қарсы тұрып, ел болып алға қадам жасасақ, өзгелерден бір төбе биік тұрамыз.
Парламенттің «100 нақты қадам» Ұлт жоспарына сәйкес заңдарды жетілдіргені өмірдің заманауи талаптарына тың серпін беретін қозғалтқыш күш деп есептеймін. Өйткені әлемдік экономика өз шарттарын алға қойып тұрған шақта, алаңсыз отыра беру не таптауырын болған жолмен жүре беру құлдыруға алып келуі мүмкін. Қалай десек те, елдің орнықты дамуы сыртқы факторлардың ықпалына байланысты. Уақыт, заман талабы өзгеріп жатыр, сондықтан заңдарға түзетулер енгізіп отыру қажет. Заңдарымыз барлық сала бойынша жетілдірілуі тиіс.
Әлемде не болып жатқанына назар аударыңызшы? Айталық, Украина, Сирия және басқа бірқатар елдердің жағдайы қиын болып тұр. Жер жаһаннан тыныштық кетіп тұрған заман екені әрбір азаматты ойландыруға тиіс. Қазір әлем оқ дәрі толтырылған бөшкенің үстінде отырғандай. Терроризм мен діни экстремизм ылаңы әлемді дүрліктіріп отыр. Қауіп-қатердің қай жақтан келетінін білмейсің. Осындай жағдайда тұрақтылықты сақтаудың маңызы одан сайын арта түседі.
«100 нақты қадамның» маңызы неде десек, ең бастысы, біз не істеуіміз керек екенін анықтап алдық. Алдағы уақытта қаржы дағдарысына байланысты қиындықтар болуы мүмкін екенін де жоққа шығара алмаймыз. Президент енді жайбарақат өмір сүруге болмайтынын ескертіп отыр. Бұған дейін мұнайдан, газдан, басқа да табиғи байлықтардың арқасында табысымыз артып жатыр деп келсек, енді ондай даңғазалыққа салынудың реті жоқ сияқты. Яғни, бәрімізге де диванда жантайып жатып өмір сүретін уақыт келмеске кетті. Еңбек еткен адам ғана нақты табыс табады. Еңбек адамы құрметке бөленетін кез келді.

- Әңгімеңізге рахмет.


Алда тұрған мақсаттар мен міндеттерді одан әрі нақтыландыра түсетін кез келді - Мырзагелді Кемел
АСТАНА. ҚазАқпарат - Жаңа жылдың 6 қаңтары күні Елбасының республикалық газеттерде «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласы жарияланды. Осы мақалада қамтылған мәселелер туралы Экономика ғылымдарының докторы, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі Мырзагелді Кемел өз пікірін білдірді.
- Президентіміз тарапынан «Ұлт жоспары - «100 нақты қадам» 2005 жылдың 30 мамырында ұсынылған болатын. 30 қарашадағы Президенттің Қазақстан халқына кезекті Жолдауында да бұл жоспар нақтыланған болатын. Ендігі мәселе жаңа жылдың басы - жоспарды орындаудың практикалық кезеңі болғандықтан, алда тұрған мақсаттар мен міндеттерді одан әрі нақтыландыра түсетін кез келді.
Айта кетер жайт, алдымен осы реформаларды жүзеге асыруға бағытталған 59 Заңның қабылданып, қолданысқа енгізілгені, бұдан былай реформаларды жүргізуге құқықтық кедергі жоқтығы аталып өтілді.
Бірінші - мемлекетті кәсібилендіруге қатысты реформадағы міндеттер.
Бұл бойынша мемлекеттік аппаратты жетілдіруге, тиімділігін арттыруға бағытталған «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңның жаңа нұсқасы қабылданды.
Әкімшілік мемлекеттік қызметшінің қызмет сатысында өрлеуі оның біліктілігі мен тәжірибесінің деңгейіне қарай анықталуы белгіленді.
Мемлекеттік қызметшіге еңбекақы мен сыйақы төлеуде бұрынғы теңгермешіліктен арылып, оның атқарған нақты жұмысының көлемі мен сапасына орай анықталмақ. Аса нәтижелі қызмет үшін бонустар төлу жүзеге асырылатын болды;.
«Мемлекеттік қызмет туралы» Заңның негізгі нормалары құқық қорғау органдары қызметкерлеріне қатысты да қолданылмақ.
Екінші - реформаның мәні құқық тәртібін және заңдылықты орнықтыруға бағытталған.

Ондағы нақты жаңа өзгерістерге тоқталсақ, Жоғарғы сот кеңесі түбегейлі өзгереді, оның өз аппараты, құрамы, өкілеттілігі нақтыланады. Сот төрелігі бес сатылы жүйеден үш сатылы жүйеге - бірінші, апелляциялық және кассациялық жүйеге көшеді. Ірі инвесторлар қатысатын дауларды шешуге арналған мамандандырылған алқа құрылады. Сот жюриі түбегейлі қайта құрылып, ол судьялардың іс-әрекетінде Этикалық кодекстің бұзылу мәселелерін қарайтын болады. Соттардың төрағаларында басқа судьялар қабылдайтын шешімге ықпал ету мүмкіндігі жойылады. Мемлекеттік сот орындаушылары біртіндеп қысқартылып, жеке сот орындаушылары дамытылады. Сондай-ақ жергілікті полиция қызметі құрылады.
Үшінші реформаторлық бағыт - индустрияландыру мен экономикалық өсімді қамтамасыз ету.
Бұл сала бойынша экономика қызметіндегі транзакциялық (мәліметтер қорының бүтіндігін қамтамасыз ететін операция) шығындар ұдайы қысқартылады. Салықтық және кедендік жүйелер кіріктіріледі, тексерулер оңтайландырылады, электрондық бақылау енгізіледі. 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап бағаны реттеу алынып тасталады, оның орнына монополияға қарсы реттеу мен бақылау құралдары ғана пайдаланылады. 2017 жылы 1,7 миллион мемлекеттік кәсіпорындар мен мекемелердің, ұлттық компаниялардың қызметкерлері декларациялануға жататын болады, 2020 жылы барлық жеке тлғалар декларациялаумен қамтылады.
Шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау ЭЫДҰ (Экономикалық Ынтымақтастық және Даму Ұйымы) тәжірибесіне сай жүргізіледі. 224 мың агроөнеркәсіптік кешен субъектілері бар, солардағы жалға берілген 97,4 миллион гектар жерді өздері сатып алуына, оның үстіне кадастрлық құнының 50 пайызын 10 жыл ішінде бөліп төлеуге мүмкіндік беріледі.
102 млн гектар запастағы жердің ауыл шаруашылығы өндірістін жүргізуге болатын 85,3 млн гектары аукцион арқылы сатылатын болады. «Самұрық-Қазына ҰӘҚ», «Бәйтерек АҚ» және «ҚазАгро АҚ»-тардың мемлекет меншігіндегі аса ірі 65 компаниясы, «Самұрық-Қазына ҰӘҚ», «Бәйтерек АҚ» және «ҚазАгро АҚ»-тардың құрамындағы 173 еншілес және тәуелді ұйымдар бәсекелестік ортаға берілетін болады.
Сонымен қатар тәуелсіз сот жүйесі, ағылшын тілін қолдану және инвестициялық резиденттік қағидатын енгізу құқығымен жаңадан құрылған «Астана» халықаралық қаржы орталығының жұмысы жандандырылады. 7 мың шақырым автомобиль жолдары қайта жаңғыртылады, олар ақы алу жүйесі бойынша жұмыс істейтін болады. Соған байланысты 2022 жылға қарай жол жүруден түскен алымдар 41 млрд теңгені құрайтыны көзделуде.
Транзиттік тасымал 2020 жылы 33 миллион тоннаға (қазір 18 млн), 2030 жылы 50 млн тоннаға дейін ұлғайтылады.
Алматы қаласының маңында халықаралық авиациялық хаб құрылады. Құрылыстың сметалық құнын анықтау ресурстық әдіске көшіріледі, сараптау ісі жеке секторға беріледі.
Төртінші бағыт - ұлт бірлігі.
Бірлік жолы және азаматтық біртектілік негізінде ұлттық дәйектілікпен қалыптастыру үрдісі жалғаса бермек. Болашағы Біртұтас Ұлтты дәйекті түрде нығайту жүзеге асырылады. Қзақстан халқы Ассамблеясының қызметі қазақстандық біртектіліктің негізі ретінде жетілдіріле түседі. Мәңгілік Ел жалпыұлттық құндылық ретінде нығая түседі. Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы идеясы жүзеге асырылады.
Бесінші реформа - Қоғамға есеп беретін ашық мемлекет.
«Халыққа қызмет көрсету орталығы», «Жылжымайтын мүлік орталығы», «Зейнетақылар төлеу жөніндегі мемлекеттік орталық» біріктіріліп, солардың негізінде «Үкімет - азаматтар үшін» Мемлекеттік корпорациясы құрылады.
Барлық мемлекеттік қызметшілер өздерінің басшылығы бекіткен жеке жоспарлар бойынша жұмыс атқарады. Мемлекеттік органдардың бағдарламалық құжаттарына ревизия және оңтайландыру жүргізіледі.
Алдағы кезде бағдарламаларды жоспарлау, әзірлеу және жүзеге асыру ЭЫДҰ ұсынымдарына негізделген 5 шешуші қағидат - негізділік, сабақтастық, транспаренттілік, мониторинг және бақылауды сақтау арқылы жасалады.
Азаматтар мен заңды тұлғалардың сауалдары бойынша, мемлекеттік құпиялар мен өзге де заңдармен қорғалатын құпиялардан басқа, мемлекеттік органдардың барлық ақпараттарына қолжетімділік қамтамасыз етіледі.
2016 жылдан бастап орталық және жергілікті мемлекеттік органдарда автономды, дербестік, жариялылық, мерзімді ротация қағидаттарына негізделген жаңа Қоғамдық кеңестер құрылады.
4500-ге жуық мемлекеттік функциялар бәсекелестік ортаға және жергілікті өзін-өзі басқаруға беріледі.
Мемлекет басшының ұсынып отырған бес реформасына жан-жақты тоқталған Мырзагелді Кемел: «Жақын онжылдықта жергілікті өзін-өзі басқару органдарына үш деңгейлі (2016-2017, 2018-2020, 2020 жылдан әрі қарай) қосымша өкілеттіктер беріледі. Оның ішінде жергілікті өзін өзі басқарудың өкілді органын құру, халқының саны 2 мың адамнан кем емес елді мекендерде жергілікті өзін-өзі басқарудың дербес бюджетін енгізу мәселелері шешімін табатын болады,- деп сөзін түйіндеді.


Қоғамды әлеуметтік жаңғырту бойынша Қазақстан ұсынған шаралар бірегей - Е.Қанағатов
АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақстанның Мәдениет және спорт министрлігі елімізде бұқаралық спорт пен дене шынықтыру-спорттық қозғалысты дамыту жөніндегі шаралар кешенін іске асыру бойынша жұмыс жүргізуде, сондай-ақ 2025 жылға дейінгі Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен спортты дамытудың тұжырымдамасын әзірледі. Бұл туралы ҚазАқпарат тілшісіне пікірін білдірген Мәдениет және спорт министрлігі Спорт комитетінің төрағасы Елсияр Қанағатов айтып берді.
«Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсу, реформалар, даму» атты Президенттің еліміздің халқына жолдаған Жолдауы біздің мемлекетіміздің даму тарихында елеулі кезең болды. Себебі, әлемдік қаржылық және экономикалық дағдарысқа қарамастан Мемлекет басшысы өз Жолдауында еліміздің одан әрі дамуын айтып қана қоймай, аса маңызды ел халқын әлеуметтік қолдауға бағытталған бірқатар нақты шараларды атап өтті. Қазіргі сыни қатерлер жағдайларында бірде бір ел қоғамды әлеуметтік жаңғырту бойынша теңдесі жоқ шаралар қабылдамады»,-дейді өз ойын жеткізген Комитет төрағасы.
Бұл ретте, Е.Қанағатов 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап денсаулық сақтау қызметкерлерінің жалақысы 28 пайызға дейін, білім беру қызметкерлерінің жалақысы 29 пайызға дейін, әлеуметтік қорғау қызметкерлерінің жалақысы 40 пайызға дейін өсетінін, ал, осы санаттағы қызметкерлердің арасында дене шынықтыру және спорт саласының қызметкерлері де бар екенін атап өтті.
«Қазір жазғы және қысқы олимпиадалық ойындар бойынша Қазақстан әлемдік спорт державаларының отыздығына кіретінін мақтанышпен айта аламыз, ол туралы Халықаралық Олимпиада комитетінің бейресми рейтинг деректері куәландырады. Бұл біздің Президентіміздің сіңірген еңбегі, өйткені оның тікелей қолдауымен және ілтипатымен елімізде спорт және дене шынықтыру саласы қарқынды дамуда. Қазақстан халқына жыл сайынғы өз Жолдауларында Мемлекет басшысы ел халқы арасында бұқаралық спортты дамытуға және салауатты өмір салтын насихаттауға ерекше назар аударады Мәдениет және спорт министрлігі алдына 2020 жылға қазақстандықтардың дене шынықтырумен және спортпен шұғылдануын 30% қамтуды қамтамасыз ету бойынша міндет қойылды. Қазір еліміздің дене шынықтыру-спорттық қозғалысына белсенді қатысатын барлық халық пен этностардың саланы қолдауының арқасында 2014 жылғы қорытындылар бойынша дене шынықтырумен және спортпен жүйелі шұғылданатын азаматтардың саны 25%-ға өсті.
Сонымен қатар, спортпен шұғылданатын халықтың үлесін 30%-ға дейін ұлғайту жөніндегі маңызды жалпыұлттық міндеттерді шешудің табыстылығы еліміздегі дене шынықтыру мен спортты дамыту жағдайы мен деңгейіне, патриотизмді, достықты және халық бірлігін дамытуда дене шынықтыру мен спорт мүмкіндіктерін тиімді пайдалануға байланысты болады»,-деп мәлім етті Е.Қанағатов.
Комитет төрағасының хабарлауынша, қазір Қазақстанда 20-дан аса ұлттық спорт түрі дамуда. Чемпионаттар, кубоктар, республикалық және халықаралық турнирлер өткізіліп тұрады. Оның ішінде қазақ күресі мен тоғызқұмалақтан Әлем және Азия чемпионаттары, Қазақстан Республикасының жасөспірімдер ауылдық спорт ойындары, көкпар және аударыспақ бойынша Азия чемпионаттары, Қазақстан Республикасы Президентінің сыйлығына халықтық спорт ойындары, «Ақ Бидай» республикалық ауылдық спорт ойындары, Қазақстан Республикасының ұлттық спорт түрлері фестивалі, Қысқы ауылдық спартакиада мен Қысқы ауылдық жасөспірімдер ойындары ұйымдастырылды.
«Бұқаралық спортты дамытуда спорт инфрақұрылымының, әсіресе ауылдық жерде болуына көңіл бөлінеді. Қазіргі таңда елімізде 34 931 спорт ғимараты, соның ішінде спорт мектептерін қоса алғанда, 25 673-і білім беру мекемелерінің нысандарына, тек 9 258 нысан дене шынықтыру-спорттық мақсаттағы объектіге жатады. Осыған байланысты ел халқы үшін спорттық және спорттық-сауықтыру қызметтерінің қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында дене шынықтыру-спорттық кешендердің құрылыстарын салу жұмысы жалғасуда. 2014 жылы еліміздің 8 өңірінде: Алматы, Қарағанды, Солтүстік Қазақстан, Батыс Қазақстан, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан және Шығыс Қазақстан мен Ақтөбе облыстарында 18 ДСК құрылысы басталды. Олардың ішінде бүгінгі күні 15-і пайдаланылуға берілді, үшеуі жыл аяғына дейін пайдалануға берілетін болады. Ел Президентінің спортты жан-жақты қолдауының арқасында әлем, Азия чемпионаттарында және басқа халықаралық дәрежедегі жарыстарда үлкен спорт нәтижелерін көрсететін халықаралық деңгейдегі отандық спортшылар даярланды. Спорт кадрларын даярлау, олардың біліктілігін арттыру, оларды оқытуды және шетелде, оның ішінде Қазақстан Республикасы Президентінің «Болашақ» халықаралық стипендиясы шеңберінде тағылымдамадан өту мәселелеріне ерекше назар аударылады»,-дей келе Комитет төрағасы Мәдениет және спорт министрлігі 2016 жылы екі міндетті, атап айтсақ, лицензиялық турнирлерде ұлттық құрама командалардың қатысуын қамтамасыз етіп, 2016 жылы Рио Олимпиадасына барынша көп лицензия ұтып алуды, сондай-ақ, 2017 жылы Алматыда өтетін Бүкіләлемдік қысқы Универсиадаға тыңғылықты дайындалуды көздеп отыр деп, сөзін түйіндеді.

Елбасының «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» бағдарламалық мақаласы жан-жақты талқыланды - Ақмола облысы

АСТАНА. ҚазАқпарат - Бүгін Көкшетау қаласындағы Достық үйінде Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты бағдарламалық мақаласын талқылауға арналған облыс активінің отырысы өтті.
Ақмола облысы әкімінің орынбасары Нұрлан Нұркеновтің жетекшілігімен өткен жиынға облыстық басқарма және ведомство басшылары, Қазақстан халқы Ассамблеясы Ақмола облыстық кеңесінің мүшелері, дәстүрлі дін басшылары, мәдениет мекемелері мен жоғары оқу орындарының басшылары, саяси партиялар өкілдері, үкіметік емес ұйымдар мүшелері де қатысты.
Отырысты аша келе Н. Нұркенов Елбасының бағдарламалық мақаласында экономика өсімін және әлеуметтік кепілдерді қамтамасыз етуге бағытталған дағдарысқа қарсы күрес бағдарламасының өзекті тұстары қамтылғанын атап өтті.
«Елбасының бағдарламалық мақаласы «100 нақты қадам» Ұлт жоспарының бағдарын айқындайтын, тұтастай алғанда елді жаңғыртудың өзіндік бір «Жол картасы» болып табылады. Мемлекет басшысы Ұлт жоспарын жүзеге асыруға қатысты ауқымды дайындық жұмыстарын дәлме дәл, тыңғылықты әрі ашық түрде түсінікті етіп баяндайды», - деп атап өтті Н. Нұркенов.
Жиын барысында актив қатысушылары Мемлекет басшысының мақаласын жан-жақты талқылап, бес институттық реформаны жүзеге асыру жолдарын тағы бір мәрте сөз етті. Бұдан бөлек, мақала аясында заманауи жағдайда өңір жастарын елді жаңғырту ісіне жұмылдыру мүмкіндіктері жайлы әңгіме өрбіді.

Ертеңін ойлаған азамат Ұлт жоспары аясындағы мүмкіндіктерді пайдалануы керек - Р. Жақсылықов

АСТАНА. ҚазАқпарат - Ертеңін ойлаған азамат Ұлт жоспары аясында берілетін мүмкіндіктерді пайдаланып, келешегін кемел етудің құралдарын табуы керек.
Бұл туралы Қазақстанның мұнайсервистік компаниялары одағының төралқа төрағасы Рашид Жақсылықов осылай мәлім етті.
«Дағдарыс құрсаудай қыспаққа алғанда, ел қазынасын төкпей-шашпай сақтап, экономиканы аз шығынмен алып шығу үшін нақты жоспар, айқын міндет ауадай қажет. Ал бұл жоспарды халық бірлігінің, татулығы мен төзімділігінің арқасында ғана сәтті жүзеге асыруға болады. Елбасының «Ұлт жоспары - қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласы осы елдігіміздің жолын айқындайтын, болашағымызды бағдарлайтын нақты іс-шаралар тізбегі десек болады. Мақаланың «әлқиссасына» көңіл аударсақ, әр ұрпақтың көкейіндегі асыл арманын автор жүрегінен өткізіп, оны жүзеге асырудың тетіктерін тәптіштеп тұрып түсіндіріп берген. Ұлт жоспарын әрбір Қазақстандық тек оқып біліп, көкейге түйіп қана қоймай, оны іске асыруға атсалысса құба-құп. Себебі ертеңін ойлаған азамат осы жоба аясында берілетін мүмкіндіктерді пайдаланып, келешегін кемел етудің құралдарын тапса деймін»,-деп тоқталды Рашид Жақсылықов.
Осы орайда ол айтылған 5 реформа экономикалық тығырықтан шығу жолы және тұрақты әлеуметтік кепілдігін қамтамасыз ететін шара екенін атап өтті. Әсіресе, білім, денсаулық сақтау, еңбек қатынасы секілді аса нәзік әрі қажетті салаларды күткен өзгерістер көңілге қонымды.
«Одан бөлек экономикамыздың өңдеуші саласына кемінде 10 трансұлттық корпорацияларды тарту міндеті Ұлт жоспарының маңызды бөлігі дер едім. Зәкірлік инвесторлармен бірлескен кәсіпорындар құру жұмысы өңдеуші, кәсіпорын, инфрақұрылым, және энергетика саласын алға жетелейді деп сенемін. Сонымен қатар Елбасы ғылымды инновацияны көп қажет ететін экономиканы қалыптастыру бағытындағы жұмыстың ширай түсетінін айтты. Ұлт жоспарында көрсетілген нақты қадамдардан қалт кетпей жүзеге асырар болсақ, дағдарыстан мүмкіндік тудырып, даму жолына түсеріміз сөзсіз»,-деп түйді Р. Жақсылықов.


5 институттық реформаның табысты орындалуы заң үстемдігін қамтамасыз етуге тікелей тәуелді - Қ.Мәми

АСТАНА. ҚазАқпарат - Бүгін ҚР Жоғарғы сотында сот органдары судьяларының өткен жылы сот төрелігін атқарудың қорытындысы бойынша «Заң үстемдігін қамтамасыз ету - соттардың басты міндеті» атты кеңейтілген мәжілісі өтті.
Алқалы жиында ашқан еліміздің Жоғарғы сотының Төрағасы Қайрат Мәми өз сөзінде 2016 жылдың 1 қаңтарынан «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын орындаудың тәжірибелік кезеңін іске асыру басталғанын баса атап өтті.
«59 заң күшіне енді. Олар мемлекетті, экономика мен қоғамды дамыту үшін қағидатты жаңа құқықтық ортаны құрайды. Мемлекеттік құрылыстың осы кезеңіне көшу 5 институттық реформамен айқындалған. Барлық 5 институттық реформаның табысты орындалуы заң үстемдігін қамтамасыз етуге тікелей тәуелді. Сондықтан осы міндет бүгінгі кеңейтілген қорытынды мәжілістің басты тақырыбы болады», - деді Қ.Мәми.
Мәжіліс барысында Жоғарғы соттың азаматтық істер жөніндегі сот алқасының төрағасы Елис Әбдіқадыров сөз сөйлеп, бірыңғай сот тәжірибесін қалыптастыру, қорытуларды жүргізу, нормативтік қаулыларды қабылдау, сот істерінің электронды жіктегішін жасау және енгізу жұмыстарының маңыздылығын атап өтті.
Қорытынды мәжіліс аясында қылмыстық және азаматтық сот ісін жүргізу, Жоғарғы сот жанындағы соттардың қызметін қамтамасыз ету департаменті мен оның аумақтық бөлімшелерінің 2015 жылғы жұмысының қорытындыларын шығару мәселесі бойынша Жоғарғы сот алқаларының кеңейтілген отырыстары өткізілді.

Ұлт Жоспарының сот жүйесін реформалау жөніндегі барлық 11 қадамын іске асыруда тиісті заңнамалық жұмыстар атқарылды - Қ.Мәми
АСТАНА. ҚазАқпарат - Бүгін Жоғарғы Сотта жоғары сот органы судьяларының 2015 жылы сот төрелігін атқарудың қорытындысы бойынша «Заң үстемдігін қамтамасыз ету -соттардың басты міндеті» атты кеңейтілген мәжілісі болып өтті.
Іс-шараға Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының орынбасары Марат Бекетаев, Жоғары Сот Кеңесінің Төрағасы Анатолий Смолин, облыстық соттардың төрағалары, Судьялар одағы мен Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаментінің басшылығы қатысты.
Мәжілісті ашқан кезде Жоғарғы Сот Төрағасы Қайрат Мәми 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап «100 нақты қадам» Ұлт Жоспарын орындаудың практикалық кезеңін іске асыру басталғанын атап өтті. 59 заң күшіне енді, олар мемлекетті, экономика мен қоғамды дамыту үшін қағидатты жаңа құқықтық ортаны құрайды. Мемлекеттік құрылыстың осы кезеңіне көшу бес институционалдық реформамен айқындалады. Барлық бес институционалдық реформаның табысты орындалуы заң үстемдігін қамтамасыз етуге тікелей тәуелді, сондықтан осы міндет бүгінгі кеңейтілген қорытынды мәжілістің басты тақырыбы болды.
Іс-шара шеңберінде азаматтық және әкімшілік істер бойынша құқық қолдану практикасының өзекті мәселелері туралы Жоғарғы Соттың азаматтық істер жөніндегі сот алқасының төрағасы Елис Әбдіқадыров сөз сөйледі. Ол бірыңғай сот практикасын қалыптастыру - қорытуларды жүргізу, нормативтік қаулыларды қабылдау, сот істерінің электрондық жіктегішін жасау және енгізу бойынша жұмыстың маңыздылығын ерекше атап өтті. 2015 жылы соттардың оңалту және банкроттық туралы заңнаманы қолдануы, азаматтардың тұрғын үйді жекешелендіруі, авторлық құқық және сабақтас құқықтар, моральдық зиянды өтеу туралы заңнаманы қолдану практикасы, сот төрелігіне қол жеткізу құқығы және Жоғарғы Соттың сот актілерін қайта қару жөніндегі өкілеттілігі туралы нормативтік қаулылар қабылданды.
Жоғарыда аталған нормативтік қаулылар бұрын соттар үшін дауларды шешу кезінде қиындық туғызатын құқық қолдану практикасындағы көптеген коллизияларды жояды.
Қылмыстық істер бойынша сот төрелігін сапалы іске асыру туралы айта келе, Жоғарғы Соттың қылмыстық істер жөніндегі сот алқасының төрағасы Абай Рахметулин 2015 жылы республика соттарына 2014 жылмен салыстырғанда іс жүзінде бес мыңға артық қылмыстық істер түскендігін атап өтті. Оның пікірі бойынша, тергеу судьялары институты жұмыс істеген кезеңінде қалыптасып кетті де өзін-өзі ақтады. Солай, 2015 жылы тергеу судьяларының қарауына жалпы алғанда 25 мыңнан астам өтінішхат, шағым және ұсыным түсті. Оның ішінде 2 732 өтініш ҚПК-нің 106-бабының тәртібінде қылмыстық қудалау органдарының іс-әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және прокурор шешіміне, олардың ішінен үш бөлігіне жуығы толық көлемде немесе ішінара қанағаттандырылған.
Жоғарғы Сотта құрылған жаңа мамандандырылған сот алқасының жұмысы туралы ақпаратпен оның төрағасы Айгүл Қыдырбаева сөз сөйледі. Инвестициялық даулар бойынша жеке сот ісін жүргізуді қалыптастыру «100 нақты қадам - баршаға қазіргі заманғы мемлекет» атты Ұлт Жоспарының 23 қадамында көрсетілген. А.Қыдырбаева инвестициялық алқаның соттылығы мен Ұлт Жоспарының 25 қадамын орындау мақсатында Жоғарғы Соттың жанында құрылған Халықаралық Кеңестің жұмысы туралы айтып берді.
Сондай-ақ мәжілісте Жоғарғы Сот судьясы, Сот жюриінің төрағасы Моряк Шегенов (тақырыбы: «Сот жюриін қалыптастыру, оның судьяларға қойылатын жаңа талаптар аясындағы функциялары мен міндеттері») және Жоғары Сот Кеңесінің Төрағасы Анатолий Смолин (тақырыбы: «Судьялық лауазымдарға кандидаттарды іріктеудің жаңа қағидалары және Жоғары Сот Кеңесін реформалау мәселелері туралы») сөз сөйледі.
Жоғарғы Сот жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаментінің басшысы Ильяс Испанов жиналғандарды электрондық сот төрелігін енгізу бойынша атқарылған жұмыс туралы хабардар етті.
2015 жылдан бастап соттарда іске асырылған елеулі іс-шаралар ішінде сот органдарының «Төрелік» атты автоматтандырылған ақпараттық-талдау жүйесін енгізу, істерді автоматты түрде бөлудің тетігін жетілдіру, сот жүйесін мүдделі мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен ықпалдастыру, «Сот кабинеті» сервисін дамыту және т.б.
Бұдан басқа, мәжіліс шеңберінде бірқатар облыстық соттардың төрағалары сөз сөйледі.
Іс-шара соңында Жоғарғы Соттың Төрағасы Қайрат Мәми сөз сөйледі. Ол 2015 жылдың негізгі қорытындыларын шығарып, ағымдағы перспективаға бірқатар міндет қойды.
Жоғарғы Сот Төрағасының айтуынша, көрсеткіштер соттардың өткен жылғы сот төрелігін іске асыру бойынша сапалы жұмысын куәландырады: 2015 жылы соттар істерді 2,5 %-ға артық аяқтаған, сот актілерінің абсолюттік көпшілігі заңды әрі негізді деп танылған.
Жаңа қылмыстық және қылмыстық-процестік заңнаманың жағдайларында соттарға түскен барлық қылмыстық істердің үш бөлігінен астамы қылмыстық теріс қылықтарды құраған. Әрбір оныншы іс бойынша сотқа дейінгі тергеу жеделдетілген тәртіпте аяқталды. 1 423 іс бойынша жеңілдетілген сотқа дейінгі тергеу жүргізілді.
Кінәні мойындау туралы мәмілелер бойынша да белгілі практика қалыптасуда. Келісімдік іс жүргізуде қарау үшін 2,5 мыңнан астам қылмыстық іс түскен.
Өзгертілген «жазалау» практикасының шеңберінде бас бостандығынан нақты айыруға сотталғандардың меншік үлесі 13,1 %-ға төмендеген. Жазалаудың баламалы түрлеріне кесілген сотталғандардың меншік үлесі төрттен бір бөлігіне артты. Айыппұл иен қоғамдық жұмыстарға сотталғандар саны бірнеше мәрте өсті. 55 %-ға немесе 1,5 есеге ақтау үкімдерінің саны артты.
Дауларды шешудің баламалы тәсілдерін қолданып шешілген азаматтық істер саны 23,8 %-ға өсті. Олардың жартысынан астамы бітімгершілік келісім жасасумен аяқталды, ал 41,6 %-ы медиатордың қатысуымен қаралды.
Ұлт Жоспарының сот жүйесін реформалау жөніндегі барлық 11 қадамын іске асыру бойынша қажетті заңнамалық жұмыс атқарылды.
2016 жылға арналған міндеттерді айқындай келе, Жоғарғы Сот Төрағасы сапалы судьялық корпусты қалыптастыру мәселелеріне ерекше назар аударды. «Сот төрелігін жоғары моральдық қағидаттары бар ең лайықты кәсіби мамандар іске асыруға тиіс әрі асырады да. Осыған байланысты Жоғары Сот Кеңесі түбегейлі реформаланды, Сот төрелігі институтын Жоғарғы Соттың қарамағына беру мәселелері заңнамалық деңейде шешілді», - деп атап өтті Қ.Мәми.
2016 жылдан бастап енгізілген сот ісін жүргізудің үш сатылы моделі халықаралық стандарттарға сай келетіндігі, сот шешімдеріне тезірек күшіне енуге мүмкіндік беретіндігі және процесті жасанды түрде созу мүмкіндігін төмендететіндігі атап өтілді. Соттардың залдары сот талқылауын аудио,- бейнетіркеу аппаратурасымен жабдықталуда және жазуды тоқтата тұру немесе редакциялау мүмкінді жоқ.
Соттарды реформалау бойынша бірқатар институционалды шешімдер ерекше белгіленді. Олардың ішінде құрметті отставкаға шыққан судьяларды зейнетақымен қамсыздандырудың жаңа жүйесі: осы жылдан бастап отставкаға шыққан зейнеткер судьяларға ай сайынғы өмір бойғы қамтылым төленетін болады. Бұл ретте, отставкадағы судьялардың қызметіне кез келген шектеулер қойылмайды.
Қ.Мәми ү.ж. 20 наурызда болатын Парламент Мәжілісі депутаттарының кезектен тыс сайлауына, сондай-ақ республика мәслихаттары депутаттарының сайлауына баса назар аударды. Ол сайлау заңнамасының бұзушылықтарына байланысты барлық шағымдар мен өтініштерді соттар қысқа мерзімдерде немесе кідіріссіз қарауды қамтамасыз етуге міндетті екендігін ерекше атап өтті. Жоғарғы Сот судьялары мен облыстық соттардың төрағалары алдында алдағы электоралдық кезеңде соттардың жұмысын жоғары деңгейде қамтамасыз ету міндеті қойылды.
Сөзінің соңында Қ.Мәми Мемлекет басшысы бірнеше рет айтқан реформалардың іске асырылуына жергілікті жерлердегі бірінші басшылардың дербес жауаптылығы туралы ескертті.
Қорытынды мәжілістің шеңберінде қылмыстық және азаматтық сот ісін жүргізу, Жоғарғы Сот жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаменті мен оның аумақтық бөлімшелерінің 2015 жылғы жұмысының қорытындыларын шығару мәселелері бойынша Жоғарғы Сот алқаларының кеңейтілген отырыстары өткізілді. Бұдан басқа, «Арбитраж мәселелері бойынша заңнамалық новеллалар туралы» тақырыбында семинар ұйымдастырылды.


Қазақстанда 2016 жылы экскаватор құрастыратын зауыт салынады

МӘСКЕУ. ҚазАқпарат - Қазақстан мен Ресей компаниялары Оңтүстік Қазақстан облысында ірі екі жобаны жүзеге асыру жөніндегі меморандумға қол қойды. Бұл туралы «ҚазАқпарат» ХАА тілшісіне «Шымкент ӘКК» Талғат Алпысбаев хабарлады.
«Ресей-Қазақстан инвестициялық диалогы: ынтымақтастық үшін жаңа мүмкіндіктер» атты бірлескен іскерлік конференциясы барысында Қазақстан мен Ресейдің компаниялары арасында («Шымкент» ӘКК», «PoliPlast» ЖШС және «Полипласт» АБҚ, UMG компаниялар тобы) ынтымақтастық жөніндегі екі меморандумға қол қойылды.
Атап айтар болсақ, Қазақстан және Ресей тараптары қол қойған меморандумның бірі «Жылыжай ұжымағы» жобасын жүзеге асыруға қатысты. Бұл ОҚО жеріне жылыжай құрылысы технологиясын бейімдеу жобасы.
Жобаны жүзеге асыруға қажетті инвестициялық салым 150 млн доллар шамасында, оның 100 млн-ы ресейлік серіктестіктер тарапынан инвестиция ретінде келеді.
Екінші ынтымақтастық туралы меморандум - 2016 жылы ресейліктер тарапынан Оңтүстік Қазақстан облысында экскаватор құрастыру зауытының құрылысын салуға қатысты.

Т. Алпысбаевтың айтуына қарағанда, қажет етілетін жағдайды қалыптастыру үшін талап етілетін инвестициялық қаржы - шығындар мен құрылғыларды есепке алмағанда бес миллион доллар шамасында болады.
«Аталған жобалар Елбасы тапсырмасымен қолға алынған - Ұлт жоспары және бұрын белгіленген бағдарламалар аясында жүзеге асырылуда. Біз оның өңірлік деңгейде жүзеге асырылуының жолдарын қарастырудамыз», - деп атап өтті қазақстандық компанияның жетекшісі.

«100 нақты қадам» Ұлт жоспары біздің саламыздағы стратегиялық дамудың магистралдық жолдарын анықтады - А. Мұxамедиұлы

АСТАНА. ҚазАқпарат - "100 нақты қадам" Ұлт Жоспары бүгінгі күні біздің саламыздағы стратегиялық дамудың магистралдық жолдарын анықтады. Бұл туралы бүгін ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің алқа мәжілісінде ведомство басшысы Арыстанбек Мұxамедиұлы мәлім етті.
"Институционалдық реформаларды іске асыру шеңберінде "Біртектілік және бірлік" xалықаралық тәжірибе мен Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы мемлекеттерінің стандарттарын негізге ала отырып, 19 нормативтік-құқықтық акт әзірлеу бойынша қарқынды жұмыс жүргізілді. Соның 18-і қазіргі таңда бекітілді. Мәдени саясаттың тұжырымдамасына өзгерістер енгізілді", - деді министр.
Оның сөзі бойынша, қазіргі уақытта әлемде жаһандық өзгерістер орнап келеді және осы ретте "100 нақты қадам" Ұлт Жоспарының жүзеге асырылуы үлкен рөл атқарады.
"Біздің алдымызда енді бұдан да үлкен міндеттер қойылған. Олар бізден креативті ойлауды ғана емес, жұмыс әдістерінің инновациялық шешімдерін енгізуді талап етеді. Мемлекет басшысы атап өткеніндей, қазіргі уақытта әлем жылдам өзгеруде. Басқа дәуір келе жатыр. Жаһандық қауіп-қатерге толы уақыт орнауда. Осы тұрғыда кластердің даму катализаторы креативті индустрия болып табылады", - деп атап өтті А. Мұxамедиұлы.
Айта кетейік, министрліктің алқа мәжілісі мемлекеттік органның 2015 жылғы жұмысының нәтижелері және 2016 жылға қойылған міндеттер талқылануда. Оның жұмысына ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Дариға Назарбаева, министрлік басшылығы, комитеттер төрағалары мен департамент директорлары, БАҚ қатысуда.

Ұлт жоспары халық игілігіне қызмет етуі керек - Н. Назарбаев

АСТАНА. ҚазАқпарат - «100 нақты қадам» Ұлт жоспары халық игілігіне қызмет етуі керек. Бүгін Астанада өтіп жатқан «Нұр Отан» саяси партиясының кезектен тыс XVII съезінде партия Төрағасы, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев осылай мәлімдеді.
«Мен жақында өзімнің мақаламда Ұлт жоспарын жүзеге асыруды жан-жақты айтып өткен болатынмын. Бүгін де қайталаған артықтық етпейді. Ең бастысы барлық мемлекеттік қызметкер осыған жұмылуы керек. Сондықтан да, мен біздің атқарып жатқандарымыздың маңыздылығын халыққа барлық деңгейде түсіндіру керек деп санаймын. Барлығы халық игілігі үшін атқарылуда. Бұл атқарылып жатқанның барлығы Қазақстанның Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына енуі үшін маңызды», - деді Н. Назарбаев.
Елбасының айтуынша, әлемнің оза дамыған 30 елі дегеннің өзі осы Ұйыммен байланысты. «Біз де ол елдердің қатарында болуға тиіспіз. Бес институттық реформада межеленген міндеттерді тиімді жүзеге асыру - бұл ХХІ ғасырдағы біздің дамуымыздың өзегі», - деді Н. Назарбаев.
Елбасының айтуынша, Ұлт жоспары тиімді жұмыс істеуі үшін арнайы құрылған жаңғырту жөніндегі комиссиядан бөлек, барлық мемлекеттік қызметтің осыған кірісуі керек. «Үкіметтен бастап ауылға дейін осыған жұмылғаны дұрыс», - деді Елбасы.

Ұлт Жоспары «Нұр Отан» партиясының сайлауалды бағдарламамыздың өзегі болып табылады - Н. Назарбаев
ҚазАқпарат. АСТАНА - Дағдарыс та жаңа деңгейге көтерілуге септігін тигізеді. Бүгін Астанада өтіп жатқан «Нұр Отан» саяси партиясының кезектен тыс XVII съезінде партия Төрағасы, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев осылай мәлімдеді.
Мемлекет басшысы сөз арасында «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асыру тетіктеріне тоқтала келе, барлық деңгейдегі әкімдерге, партиялық ұйымдарға осыған жұмылуды жүктеді.

«Бұл біздің басты міндетіміз. Біз аса күрделі экономикалық даму кезеңінде реформаларды қолға алып отырмыз. Бұл солай болуы да керек. Дағдарыстың өзі жаңа деңгейге көтерілуге септігін тигізеді. Сондықтан да, «Нұр Отан» партиясының, оның әрбір мүшесінің міндеті - осы. Ұлт жоспары - біздің алдағы бес жылдығымызды қамтитын сайлауалды бағдарламамыздың өзегі», - деді Елбасы.


Қазақстанда жұмыссыздық болмауы керек - Н. Назарбаев
АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақстанда жұмыссыздық деген болмауы керек. Бүгін "Нұр Отан" партиясының кезектен тыс 17-ші съезінде сөз сөйлеген ҚР Президенті, партия Төрағасы Нұрсұлтан Назарбаев осылай мәлім етті.
«Қазақстанда жұмыссыздық деген болмауы керек. Бұл үшін барлық мүмкіндіктер бар», - деп тоқталды Мемлекет басшысы.
Осы орайда Президент елімізде тиісті бағдарламалар мен қаржылық қолдау тетіктері қамтылғанын, сонымен қатар «Жұмыспен қамтудың жол картасын» өзектендіру арқылы еңбек адамдарына қолдау көрсетіліп жатқанын атап өтті.
Елбасы «Нұрлы жол» бағдарламасы аясындағы жобаларды жүзеге асыру арқылы алдағы бірнеше жылдың ішінде 400 мыңға жуық жаңа жұмыс орындарын құруға мүмкіндік берілетінін еске салып өтті.
«Бұл тақырып әр ел үшін маңызды мәселе. Тек ағымдағы 2016 жылы республикалық бюджеттен осы мақсаттарға 225 млрд. теңге сомасында арнайы резерв қарастырылған», - деді Н. Назарбаев.
Мемлекет басшысы әлемде 250 миллион адам жұмыссыздық шырмауында екенін, 1 млрд. 700 миллион адам еңбекке қабілетті екенін айта келе, тек 1,2 млрд. адам барша әлемде тұрақты жұмыспен қамтылғанан атап өтті.
100 ҚАДАМ: Қазақстанда құрылыс саласында баға белгілеудің жаңа әдісі жүзеге асып келеді
АСТАНА. ҚазАқпарат - Құрылыс саласында баға белгілеудің жаңа ресурстық әдісі нысандарды салудағы сметалық-нормавтиктік базаларды жаңа технологиялармен жедел жаңартуды қамтамасыз етеді.
Мұнда құрылыс нысандарының ағымдағы бағасы, материалдар мен жабдықтардың шынайы нарықтағы бағасы, жұмысшылардың еңбекақысын сметаға есептеудің мүмкіндігі қамтылады. Бұл туралы «Қазақ құрылыс және сәулет ғылыми-зерттеу институты» АҚ Құрылыстағы баға қалыптастыру орталығының директоры Бауыржан Жанұзақов журналистерге берген сұхбатында мәлім етті.
Орталық басшысының сөзіне қарағанда, құрылыс өнімдерінің бағаларын айқындайтын бұл әдістің бірқатар ерекшеліктері баршылық. Жаңа әдіс құрылыс сметасын жобаны жүзеге асыру үшін қажетті ағымдағы бағалар мен ресурстарға қатысты тарифтік шығындар элементін калькуляциялау жолымен жүргізіледі. Бұның өзі қарқынды дамып жатқан нарықтық жағдайға шынайы бейімделген әдіс екенін көрсетеді», - деді Б. Жанұзақов.
Оның айтуынша, Қазақстанда алғаш рет құрылыстағы баға белгілеудің ресрустық әдісіне 2015 жылдың 1 шілдесінен көше бастады. Ал бұған дейін құрылыстағы баға белгілеу базалық-индекс әдісімен 2001 жылғы бағалар деңгейінде есептеліп келген болатын.
Айта кетерлігі, аталған шара Ұлт жоспарын жүзеге асыру мақсатында қамтылып отыр. Құрылыс саласындағы реформаның екінші кезеңінде 2015 жылдан бастап жаңа техникалық реттеу жүйесіне көшуді және 2020 жылға дейін жаңа және ескі техникалық реттеу жүйесін «қатар алып жүру кезеңін» көздейді. Ал одан кейінгі үшінші кезең 2021-2025 жылдарға межеленіп отыр. Бұл кезеңде реформаның нәтижелері көрініс беріп, қорытындыланады деп күтілуде.