Жасы төрт жүз жылдан асқан жабайы жүзім ағашы табылды - шетелдегі қазақ баспасөзі
Kazinform ХАА шетелдегі қазақ тілінде тарайтын ақпарат көздеріне апталық шолуын ұсынады.

Өзбекстан 7 айда 80,5 миллион долларлық шабдалы экспорттады – ӨзА
Шабдалы – Өзбекстан ең көп өсірілетін жемістердің бірі. Бұл жеміс С және А дәрумендеріне бай болып, көздің көру қабілеті мен иммунитетті нығайтуда аса маңызды. Сонымен бірге, құрамында кремний, калий, фосфор, темір секілді микро және макро элементтер бар, деп хабарлайды «ӨзА» ақпарат агенттігі хабарлады.

Хабарламада айтылғандай, Мемлекеттік статистика комитетінің мәліметінше, 2025 жылдың қаңтар–шілде айларында Өзбекстан шабдалы экспорты бойынша табысты нәтижелерге қол жеткізген. Осы кезеңде 87,9 мың тонна өнім экспортталып, одан 80,5 миллион доллар кіріс түскен.
– Бұл көрсеткіш республика жеміс экспортының тұрақты өсімін және бәсекеге қабілеттілігін дәлелдейді. Шабдалы тек ішкі нарықта ғана емес, халықаралық деңгейде де жоғары сұранысқа ие, - деп жазады «ӨзА».
2025 жылдың алғашқы жеті айында Өзбекстан шабдалысының 69,9 мың тоннасын қабылдаған негізгі сатып алушысы Ресей болса, бұл жалпы экспорттың негізгі бөлігін құрайды. Ал Қазақстан – 13,1 мың тоннамен екінші орында.
Сондай-ақ осы аптада «ӨзА»-да «Өзбекстанда «жасыл» энергия өндірісі жалпы көлемнің 20 пайызынан асты» деген тақырыптағы ақпарат жарияланды.
Хабарламада айтылғандай, 23 қыркүйектегі жағдайға сәйкес, Өзбекстандағы күн және жел электр станциялары 2025 жылы 8 млрд кВт/сағат электр энергиясын өндірді.
Энергетика министрлігінің хабарлауынша, бүгінгі таңда ел аумағында жалпы қуаты 4 682 мегаватт болатын 12 күн фотоэлектр станциясы және 5 жел электр станциясы жұмыс істеп тұр.
Биыл жыл басынан бері 23 қыркүйекке дейін Өзбекстандағы барлық су, күн және жел станциялары жалпы 13 млрд 220 млн кВт/сағат электр энергиясын өндірді. Бұл – елдегі жалпы генерацияның 22 пайызын «жасыл энергия» құрап отырғанын білдіреді.
Өзбекстандық БАҚ-тың мәліметінше, бұл көлем 7,3 млн үй шаруашылығының 9 айлық немесе 5,5 млн үй шаруашылығының бір жылдық электр қажеттілігіне тең.
Қытайлық электробустарының алғашқы партиясы Қазақстандағы Astana Motors зауытында шығарылды – «Халық газеті»
2025 жылдың қыркүйегінде BYD тобының 12 метрлік В12 электр автобусының бірінші партиясы ресми түрде «Astana Motors» коммерциялық автокөлік зауытында өндіріс желісінен шықты. Бұл жоба - Қытай мен Қазақстанның жаңа энергетика саласындағы ынтымақтастығының маңызды жетістігі ғана емес, сонымен қатар Орталық Азиядағы «жасыл» сапар үшін жаңа эталон.
Бұл туралы осы аптада Қытайдың «Халық газеті» басылымы хабарлады.

Аталған БАҚ-тың дерегінше, бұл жолы желіден шыққан BYD B12 электр автобусы CTC (Cell to Chassis) батарея мен шассиді біріктірудің соңғы технологиясымен жабдықталған, ол батареяны шассиге терең біріктіріп, оны автобус құрылымының негізгі құрамдас бөлігіне айналдырады.
Бұл дизайн көліктің құрылымдық беріктігін жақсартып қана қоймайды, сонымен қатар батареяның кеңістікті пайдалануын оңтайландырады.
Қытайлық басылымның келтірген деректеріне сүйенсек, BYD компаниясының негізгі технологиясы ретінде батареяның қауіпсіздігі әлемдегі ең қатаң акупунктура эксперименттерімен расталған, сынақ кезінде батарея жанбады немесе түтін шықпады. Ол өте жоғары термиялық тұрақтылықты көрсетті. Бұл Қазақстандағы төтенше климаттық жағдайларда жұмыс істеуге сенімді кепілдік береді.
Қазақстан мен Армения Иран арқылы өтетін аймақтық көлік дәлізін дамытуға ерекше мән береді - ParsToday
Армения премьер-министрінің орынбасары қазақстандық әріптесімен виртуалды кездесуде Иран арқылы аймақтық көлік дәлізін дамытуға баса назар аударды, деп жазды ParsToday ақпарат агенттігі.
Аталған ақпарат агенттігінің хабарлауынша, Армения Премьер-Министрінің орынбасары кеңсесі таратқан мәлімдемеде, Армения мен Қазақстан арасындағы Экономикалық ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссияның 11-ші отырысы виртуалды түрде өтті.

Отырысқа Армения Премьер-Министрінің орынбасары Мехр Григорян мен ҚР Премьер-Министрінің орынбасары әрі Ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин тең төрағалық еткен.
Кездесуде, әсіресе, Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) аясындағы ынтымақтастық аясында Қазақстанмен қарым-қатынасты нығайтудың маңыздылығына тоқталған Григорян екі елдің сауда-экономикалық ынтымақтастығы саласында әлі іске асырылмаған әлеует көп екенін мәлімдеген.
Ол көлік саласындағы ынтымақтастыққа тоқталып, Ереван «Қазақстан-Түркіменстан-Иран-Армения» дәлізі бойынша мультимодальды көлік бағытын құру бастамасын қолдайды деген.
Төрт жүз жылдан астам жасаған жүзім ағашы табылды - Жэньминь жибао
Чанду қаласының орман шаруашылығы және шабындық бюросы жақында Тибет ресми түрде Зуугун уезінің Раоцзин қалашығы Зуоба ауылындағы жабайы жүзім ағашының 416 жаста екенін растады, деп хабарлайды қытайлық Жэньминь жибао ақпараттық порталы.
Аталған басылымның дерегінше, ағаштың биіктігі шамамен 8 метр, түбінің бір айналымының ұзындығы 209 сантиметр, орта тұсының бір айналымының ұзындығы 160 сантиметр, сондай-ақ орта тұсының диаметрі 67 сантиметр болған.
Мамандардың айтуынша, бұл жоғары биіктікте белгілі ең ұзақ өмір сүретін жабайы жүзім және Қытайда осы уақытқа дейін табылған ең көне жабайы жүзім ағаштарының бірі.
Мәліметтерге сәйкес, бұл жабайы жүзім ағашы Чанду қаласындағы ежелгі және әйгілі ағаш ресурстарын үшінші рет жалпы қалалық зерттеу кезінде табылған. Оңтүстік-Батыс орман шаруашылығы университетінің Ағаштану ғылыми-зерттеу зертханасы Зуогонг округі, Раоцзин қалашығы, Зуоба ауылындағы жүзім ағашында жыл сайынғы сақинаны анықтауды жүргізді және өлшеу нәтижелері мен кеуде диаметрі туралы ақпарат негізінде ағаштың нақты жасын бағалады. Ақыры жүзім ағашының 416 жаста екені анықталған.
Мамандар теңіз деңгейінен 2400 метр биіктікте алғаш рет 400 жастан асқан жабайы жүзім ағаштарының табылуы үстірт аймағының өсімдік алуан түрлілігін толық көрсететінін және ғылыми-тарихи зерттеу құндылығы өте жоғары екенін атап өтті.
Пезешкиан: Иран ядролық қару жасауды харам санайды - Eurasia Today
Иран Ислам Республикасы Ислам революциясы жетекшісінің пәтуасына сәйкес ядролық қару жасауды харам деп санайды. Бұл сөзді Иран Президенті Масуд Пезешкиан 24 қыркүйек күні кешке Нью-Йоркте Швейцария президенті Карин Келлер-Саттермен кездесуде айтты, деп хабарлайды Қырғызстанда шығатын «Eurasia Today» ақпарат агентті.
Аталған басылымның мәліметінше, кездесуде Иран Президенті Тегеран Ислам революциясы жетекшісінің пәтуасына сәйкес ядролық қару жасауды харам деп санайтынын мәлімдеді. Ол Иранның бұл мәлімдемені халықаралық құқық шеңберінде тексеруге мүмкіндік беруге дайын екенін айтқан.

Пезешкиан өз сөзінде «Біз бұл мәселені шешу үшін дипломатиялық келіссөздерді құптаймыз. Дегенмен, snapback тетігі іске қосылса, келіссөздер мағынасын жоғалтады», - деген.
Осы кездесуде Швейцария президенті Карин Келлер-Саттер доктор Пезешкианның сындарлы ұстанымдарына ризашылығын білдірген.
Францияда Шыңғыс Айтматовтың құрметіне конференция өтті - TRT
Париждегі ЮНЕСКО шарасы Айтматовтың адами мұрасын құрметтеу үшін ұйымдастырылды.
Келтірліген деректерге сүйенсек, Париждегі ЮНЕСКО штаб-пәтерінде қырғыз жазушы, журналист, дипломат және мемлекет қайраткері Шыңғыс Айтматовты еске алуға арналған конференция өтті.
Бұл туралы Түркия Радио Телевизия порталы хабарлады.
TRT дерегінше, бұл конференция Қырғызстанның ЮНЕСКО-дағы Тұрақты Өкілдігі мен ТҮРКСОЙ (Түркі мәдениеті халықаралық ұйымы) бірлесіп ұйымдастырған «Шыңғыс Айтматов және ЮНЕСКО: Әлемді біріктіретін ортақ мұра» атты іс-шара аясында өтті. Конференцияда Айтматовтың өмірі туралы деректі фильм көрсетіліп, дипломаттар, оған мәдениет қайраткерлері және халықаралық қонақтар қатысқан.
Қырғызстанның ЮНЕСКО-дағы өкілі Садык Шер-Нияз фильмнің мақсаты Айтматовтың мәңгілік мұрасын көрсету екенін айтты.
Парижде өткен бұл шара Айтматовтың жаһандық, мәдени естелік пен адамгершілік қадір-қасиет туралы мәңгілік мұрасы дәріптелді. Түркияның ЮНЕСКО-дағы өкілі оны «XX ғасырдың ең ұлы дауыстарының бірі» деп атады.
Сондай-ақ ол Түркияның ЮНЕСКО-дағы өкілі Гүлнұр Айбет Айтматовты «XX ғасырдың ең ұлы дауыстарының бірі» деп сипаттады.
Ал ТҮРКСОЙ басшысы Сұлтан Раев «Айтматов Орталық Азияны әлемге ашты» деген.