Әкімшілік айыппұлдарда 50 пайыздық жеңілдік қалай алуға болады

АСТАНА. KAZINFORM – Елімізде әкімшілік айыппұлдың жарты сомасын ғана төлеп өтеуге мүмкіндік беретін тетік жұмыс істейді. Мұндай жеңілдік барлық жағдайда бірдей қолжетімді емес әрі уақыт жағынан қатаң шектелген. Бұл жеңілдіктің не үшін енгізілгені, төлеу мерзімін қалай дұрыс есептеу керектігі және төлем алдында нені ескеру маңызды екенін Kazinform тілшісі зерделеп көрді.

Әкімшілік құқық бұзушылықтар бойынша қысқартылған өндіріс тетігі қарапайым құқық бұзушылықтарды қарауды жеделдету және соттардағы даулардың санын азайту үшін енгізілген. Негізінде, мемлекет заң бұзушыға ымыра ұсынады – егер сіз құқық бұзушылық фактіге дауласпай, айыппұлды жылдам төлеуге дайын болсаңыз, онда оны 50 пайыз жеңілдікпен өтей аласыз. Бұл жүргізушілер мен басқа азаматтар үшін мәселені тезірек және арзан шешуге мүмкіндік береді. Ал мемлекет үшін бұл құқық қорғау және сот органдарының жүктемесін айтарлықтай азайтуға жол ашады.

Жеңілдік алудың негізгі шарттары

Айыппұлды жеңілдікпен төлеу әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істер бойынша қысқартылған өндіріс түрінде қарастырылады. Айыппұлдың жартысын төлеу құқығы тек мынадай үш міндетті шарт орындалғанда ғана беріледі:

- Құқық бұзушылық фактіні мойындау.

Егер сіз айыппұл қате салынды деп санасаңыз, жеңілдікті қолданбаған жөн, алдымен шағымдану қажет.

- 50 пайыз соманы төлеуге келісу.

Бұл ары қарай дауласуданбас тарту дегенді білдіреді.

- Шағымның болмауы.

Егер шағым берілсе, онда жеңілдік автоматты түрде қолданылмайды.

Мұнан бөлек, қысқартылған өндіріс келесі үш жағдайда қолданылмайды:

1. Құқық бұзушылық ескерту мен айыппұлдан басқа жаза түрлерін қарастырады.

Яғни, жеңілдік тек ескерту немесе айыппұлға қатысты жазаларға ғана беріледі. Егер Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің бабында, мысалы, әкімшілік қамау, мүлкін тәркілеу, жүргізу құқығынан айыру, депортациялау, қоғамдық жұмыс, қызметін тоқтату және басқалары көзделген болса, онда қысқартылған өндіріс қолданылмайды. Демек, 50 пайыздық жеңілдік жоқ.

Мысал ретінде келтіре кетсек, жол ережесін бұзғаны үшін көп жағдайда айыппұлды 50 пайыздық жеңілдікпен төлеуге болады. Алайда, ішімдік ішіп көлік басқарғанға мұндай жеңілдік болмайды.

Бұл жағдайда оны жүргізу құқығынан айыру да, айыппұл да қарастырылған. Ал бұл жазаның өзге де түрлері болып шығады. Демек, айыппұлдың жартысын төлеп істі жабуға жол берілмейді.

2. Құқық бұзушы иммунитетке ие.

Бұл заңға сәйкес иммунитетке ие дипломаттар мен олардың отбасы мүшелеріне, халықаралық ұйымдардың қызметкерлеріне, депутаттарға (кейбір жағдайларда), судьяларға және басқа да тұлғаларға қатысты. Мұндай тұлғалар арнайы рәсімдерге жатады, сондықтан олар үшін тіпті қарапайым заң бұзушылық болса қысқартылған өндіріс қолданылмайды.

3. Істі мемлекеттік кірістер органдары немесе Ұлттық банк қарастырып жатыр.

Егер сіздің құқық бұзушылығыңыз салық, кеден төлемдері, валюталық реттеу, қаржылық мониторинг, банктік заңнамалар, сақтандыру саласына қатысты және оны салық органдары немесе Ұлттық банк қарайтын болса, онда қысқартылған өндіріс қолданылмайды. Бұл жағдайда 50 пайыз жеңілдік автоматты түрде қолданылмайды.

Бұл шектеулердің барлығы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексте жазылған.

7 тәулікті қалай дұрыс санауға болады

Жеңілдікпен төлеудің мерзімі нақты бекітілген – 7 жұмыс күні. Бірақ мұнда кейбір маңызды нюанстар бар. Оларды білу әр адамға пайдалы.

Есептеу келесі күннен басталады. Яғни, егер инспектор хаттаманы оқиға орнында 1 тамызда, дүйсенбі күні жазып берсе, онда төлем мерзімінің бірінші күн – 2 тамыз (сейсенбі), ал соңғы күн

– 10 тамыз (сәрсенбі).

Егер құқық бұзушылық камераларға тіркелген болса, онда жеңілдік мерзімі айыппұлдың ІІМ базасына түскен күнінен бастап есептеледі. Демек, қызметкер алдымен материалдарды саралап, одан кейін айыппұл төлеу туралы ұйғарым шығарады. Бұл процесс созылып кетуі мүмкін. Бірақ әдетте айыппұлдар құқық бұзушылық жасалғаннан кейін 3-5 сағат ішінде келеді.

Айыппұлды қайдан тексеруге және төлеуге болады

Мұны бірнеше әдіспен жүзеге асыруға мүмкіндік бар.

Біріншісі – Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитетінің Qamqor.gov.kz сайты. Тексеру үшін “Өзіңнің айыппұлдарыңды біл” бөліміне кіріп, ЖСН нөмірін, жеке куәлік нөмірі мен берілген күнін енгізу қажет.

Екіншісі - Egov.kz электронды үкімет сайты. “Іздеу және әкімшілік айыппұлдарды төлеу” бөліміне кіреміз. Онда ЭЦҚ арқылы авторизациядан өту керек болады. Мұнда ЖСН арқылы іздеу мүмкіндігі жоқ. Демек, тек өз айыппұлдарыңызды біле аласыз.

Мемлекеттік қызметтермен ыөпалдастырылған екінші деңгейлі банктердің мобильді қосымшаларында Бас прокуратура сайтында айыппұл туралы хабарлама шыққан сәтте бірден көрінеді. Ыңғайлысы аыппұлдың салынғаны туралы хабарлама бірден телефоныңызға келеді әрі оны банк қосымшасы арқылы алғашқы 7 күннің ішінде төлегіңіз келсе автоматты түрде 50 пайыздық жеңілдік сомасы ұсынылады.

Сонымен қатар “Қазпошта” АҚ касалары немесе терминалдары арқылы да әкімшілік материалдардың нөмірін көрсете отырып, № 204106 есеп айырысу шоты арқылы айыппұлды төлей аласыз.

Төлем күні

Сіз үшін қолма қол ақшасыз төлеген кезде төлем операция іске асқан кезде, ал қолма-қол ақшамен төлем жасаған жағдайда ақшаның алынған сәтінде жүзеге асқан болып саналады.

Банктердің өздері қаражатты бюджетке аударуға міндетті. Оларда әр түрлі төлем әдістеріне байланысты түрлі мерзім бар. Бірақ біз үшін мәселе төлем жасалған сәтте аяқталады.

Жеңілдікпен төлем жасар алдында не нәрсені ескеру маңызды?

50 пайыздық жеңілдікті сіз заң бұзушылықты мойындаған жағдайда ғана пайдаланға дұрыс – төлем жасалғаннан кейін әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жабылған болып есептеледі және шешімді қайта қарау мүмкін емес. Сондықтан егер айыппұлдың заңдылығына күмәніңіз болса, алдымен іс материалдарын тексеріп, қажет болған жағдайда шағымдану керек. SMS-хабарламаларға сене бермеңіз. Құжатты нақты тапсыру күні немесе деректердің базаға енгізілген күні маңызды. Төлем туралы түбіртекті әрқашан сақтап қойыңыз. Себебі айыппұлдың мәртебесінің жүйеде жаңартылуы бірнеше күнді алуы мүмкін.

Бұған дейін арнаулы салық режиміне енгендер жеке кәсіпкерлік тіркемей-ақ 4 пайыз төлем арқылы жұмыс істейтінін жазған едік.