Apple кейсі: Елімізде монополияға қарсы ұжымдық шағым тетігі іске қосылады

АСТАНА. KAZINFORM – Бұдан былай монополистердің әрекетінен тұтынушылар шығынға батса, айыппұл ғана салынып қоймай, халыққа өтемақы төленеді. Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі төрағасының бірінші орынбасары Рустам Ахметов Мәжілісте саланы реттейтін заң жобасын таныстыра отырып, осындай мәлімет айтты.

- Біз тұтынушылардың шығынын өтеп берудің кейстерін ұсынып отырмыз. Мысалы, әуе билеттері бойынша бюджетке 876 млн теңге айыппұл түскен. Сұйытылған газ бен дәрі-дәрмек нарығындағы зерттеулеріміз бізге ұжымдық шағым институты арқылы он мыңдаған тұтынушылардың атынан талап қойып, аталған сомаларды тұтынушыларға тікелей бағыттауға мүмкіндік береді.

Болашақта біз қолданамыз деп отырған кейстердің халықаралық баламалары бар. Мысалы, Apple-нің үстінен iPhone жұмысы баяулағаны үшін халықаралық юрисдикцияларда ұжымдық шағымдар қозғалып, әр тұтынушыға 25 доллардан шығын өтемақысы берілді. Бізде де осындай құқықтық институт құрылады, - деді Рустам Ахметов. 

Агенттік өкілі айтып отырған тетік – Ұжымдық шағым институты. Заң жобасында бұл тетіктің ықпал аясын кеңейту жоспарланған.

- Ұжымдық шағымдар тетігін іске қосу көзделіп отыр. Кейінгі екі жылда Қазақстан бюджетіне монополияға қарсы айыппұлдар түрінде 11 теңгеден астам ақша түсті. Өкінішке қарай тұтынушыларға бір де бір теңге бағытталған жоқ. Бұл жерде халықаралық тәжірибе негізінде ұжымдық шағымдар тетігін енгізу ұсынылып отыр. Бұл тетіктің қазір қолданылып жүрген нормалардан айырмашылығы қандай? Басты айырмашылық тұтынушыларға келген шығынды өтеп беруге бағытталатынында. Қазір ұжымдық шағымдар заңдағы қайшылықты жою үшін ғана беріледі, - деді агенттік төрағасының орынбасары. 

Бұған дейін елімізде Тұтынушылардың құқығын қорғау саласында омбудсмен институты енгізілетінін жазған едік.