Баласы қылмыс жасаған ата-ана қанша айыппұл төлейді

АСТАНА. KAZINFORM – Былтыр елде балаға қатысты кез келген зорлық-зомбылық түрлері үшін жауапкершілік қатаңдатылып, заңға өзгеріс енгізілді. Жаңа санкция бойынша кәмелетке толмаған баланы қорлау, яғни буллинг жасағаны үшін 10 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл қарастырылған. Егер агрессор кәмелетке толмаса, онда жауапкершілік оның ата-анасына немесе заңды өкілдеріне жүктеледі. 2024 жылдың 6 айында осындай 182 дерек тіркелсе, биыл 54 адам жауапкершілікке тартылған.

Баласы қылмыс жасаған ата-аналар жазаланды

Бүгінде мектеп оқушылары арасындағы буллинг – балалар үшін ғана емес, бүкіл қоғам үшін өзекті мәселе. Қорқыту, кемсіту, мазақ ету сияқты әрекеттер кей жағдайда ауыр психологиялық зардаптарға әкелуі мүмкін. Психологтардың айтуынша, буллингтің басты себебінің бірі – тәрбиедегі кемшіліктер, әлеуметтік желілердегі агрессия және балалар арасындағы түсініспеушіліктер.

– Кейбір балалар ұсақ-түйек нәрсенің өзін буллинг деп түсінеді. Енді ол мектеп қабырғасы болғаннан кейін бала ойнағысы келеді ғой үзілісте, бірін-бірі түртіп, қалжыңдасқысы келеді. Досты солай табады ғой әлеуметтену арқылы. Бір-бірімен қарым-қатынас жасау арқылы. Ал осыны кейде қате түсінетін балалар бар бізде. Өйткені кейбір ата аналар бар, балаларына «Саған кім тиісті? Не істеді? Сен оған қалай қайтарым бердің» деп айтатын, - дейді №111 орта мектептің психологы Жадыра Ахтанова.

Иә, ата-ана бала үшін қашан да жауапты. Тіпті баласының буллинг әрекеті үшін шамамен 37 мың теңге айыппұл төлейді.

– Өткен жылы бұл бап бойынша 182 құқық бұзушылық тіркелген, ал биылғы үш айда 54 адам тіркеліп отыр. Негізінен сот оларға ескерту жасаумен шектелген. Ата- аналарға айтқым келетіні, өз жауапкершіліктеріңізді педагогтар мен құқық қорғау органдарына жүктеу дұрыс емес. Баланың болашағы үшін бірінші кезекте ата ана жауапты, - дейді ҚР ІІМ Әкімшілік полиция комитеті басқарма бастығының орынбасары Жасұлан Жұманалин.

Айта кетейік, қаңтар айынан бастап балалар құқығын қорғауда және оларға психологиялық қолдау көрсету мақсатында мектептер мен колледждерде «111» байланыс орталығының QR коды іске қосылды. Былтыр дәл осы орталыққа 1000-ға жуық баладан өтініш келіп түскен екен. Енді мамандар өткен жылы еліміздің мектептерінде буллингке қарсы енгізілген арнайы бағдарламаның нәтижесін күтіп отыр.

– Қазір біз осы мәселе төңірегінде жұмыс істеп жатырмыз. Өткен жылы еліміздің мектептерінде буллингке қарсы пилоттық режимде екі бағдарлама енгізілді. Бірі шетелдік КИВА және отандық «Дос болайық» бағдарламасы. Мамыр айында осы екі бағдарламаның нәтижесін шығарамыз. Соған қарай келесі оқу жылында әр мектеп өз қалауы бойынша бағдарламаны таңдап, енгізетін болады, - дейді Оқу-ағарту министрлігі Балалардың құқығын қорғау комитеті төрағасының орынбасары Юлия Овечкина.

Мамандардың айтуынша, буллингпен күресу үшін бала, ата-ана және мектеп бірлесіп жұмыс істеуі қажет. Қоғамдағы әрбір адам бұл мәселеге бейжай қарамауы тиіс.

1 қыркүйекте ел мектептері мен колледждерінде буллингке қарсы жоба іске қосылатынын жазған болатынбыз.