Қазақстанға еңбек мигранттары қай елдерден көп келеді
АЛМАТЫ. KAZINFORM — Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі жыл сайын жұмыс берушілердің қажеттілігі бойынша Қазақстанға шетелдік жұмыс күшін тартуға квота мөлшерін бекітіп, бөледі.
Нәпақасын Қазақстаннан тауып жүргендердің бірі — Максет Кулимбетов. Жасы 60-қа таяп қалған өзбекстандық Қонаев қаласындағы қоғамдық асхананың бірінде күзетші болып жұмыс істейді.
Айтуынша, Қазақстанда бір айда тапқан табысын өз елінде жарты жыл жұмыс істеп қана алады.
— Алғаш рет Қазақстанға осыдан бес жыл бұрын келдім. Атырау, Ақтау қалаларында жұмыс істедім. Кейін Қонаевқа ауыстым. Қазір адам баласының ақшасыз күні қараң, тіршілігі, отбасы, денсаулығына дейін соған байланысты болды ғой. Сондықтан келіп жұмыс істеп жатырмын. Әрине, қарапайым күзетші жұмысын Өзбекстаннан да табуға болады. Бірақ ол жақта жалақы аз. Қазақстанда бір айда тапқан табысымды өз елімде алты ай істеп аламын. Мысалы, қазір менің еңбекақым — 300 мың теңге, — дейді ол.
Сондай-ақ мигрант заңды түрде жұмыс істеп жатқанын жеткізді.
— Қазақстанда жұмыс істеу үшін сәйкес рұқсат алу керек. Бұл ережелерді сақтау маңызды, әйтпесе айыппұл арқалап, елден қуыламыз. Сондықтан, ең алдымен құжаттарды жөндейміз. Маған және екі қолға бір күрек іздеп келген отандастарыма осы жақтағы Жазира деген қарындасым көмектеседі. Менің Қонаевта жұмыс істеп жүргеніме 10 айдан асты. Алдағы айда елге қайтам. Сосын қайтып ораламын. Тәртіп солай. Оған бағынуға тиіспіз, — дейді Максет Кулимбетов.
Шетелдік мигранттарға құжат жағынан көмектесіп жүрген Жазира есімді келіншекті сөзге тартып көрдік.
Айтуынша, оларға жұмыс тауып, құжаттарын рәсімдеп береді.
— Қазір бәрі электронды түрде жүзеге асады. Ал біздің елге жұмыс іздеп келгендердің басым бөлігі оны қолдана алмайды. Сондықтан өз қызметімді ұсынам. Яғни, тек құжаттармен жұмыс істеймін. EGov.kz порталына орналастыруға көмектесем. Кейде жұмыс берушілерді тауып берем. Маған көбіне Өзбекстан мен Қарақалпақстан азаматтары жүгінеді, — деп түсіндірді Жазира Алипова.
Қазақстанға еңбек мигранттары қай елдерден көп келеді
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мәліметінше, біздің елге еңбекші мигранттар көбіне Қытай, Түркия, Өзбекстан, Үндістан, Ұлыбритания, Мажарстан, Сербия, Украина және Италиядан келеді.
Айта кетейік, ішкі еңбек нарығын қорғау мақсатында министрлік шетел мамандарын тартуға жыл сайын квота белгілейді және бөледі.
Шетелдік жұмыс күшін тартуға арналған рұқсат мына санаттар бойынша беріледі:
- бірінші санат — басшылар мен олардың орынбасарлары;
- екінші санат — құрылымдық бөлімшелердің басшылары;
- үшінші санат — мамандар;
- төртінші санат — білікті жұмысшылар.
— Биыл бірінші санат бойынша 649 рұқсат (басшылар және олардың орынбасарлары), екінші санат — 3 254 рұқсат (құрылымдық бөлімшелердің басшылары). Рұқсаттардың негізгі бөлігі үшінші (мамандар) және төртінші (білікті жұмысшылар) санаттарға жатады — тиісінше 5 718 және 1 161 бірлік. Сондай-ақ маусымдық жұмыстарға 4 097 адамға дейін жұмыс күші тартылуы мүмкін. 2025 жылы Қазақстандағы шетелден жұмыскер тартуға квота жұмыс күшінің 0,2%-ын құрайды, — деп хабарлады Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінен.
Елде шетел жұмыс күшін пайдаланатын 1710 ұйым бар.
— Еңбек мигранттары құрылыс, әкімшілік және көмекші саласында, тау — кен өнеркәсібі, карьерлерді қазу, өңдеу өнеркәсібі, ауыл, орман және балық шаруашылығында жұмыс істейді. Сондай-ақ құрылыс, үй, аула тазалау жұмыстарына тартылған, — деп атап өтті министрліктен.
Қазір Қазақстан аумағында жергілікті атқарушы органдардың рұқсаты бойынша 13 233 шетел азаматы жұмыс істейді.
Қазақстанның көші-қон заңын бұзған шетелдіктер
Ішкі істер министрлігінің дерегінше, былтыр Қазақстанның көші-қон заңын бұзған 14 124 шетелдік елден шығарылды.
Әкімшілік құқық бұзу кодексінің 517-бабының 3-4 тармақтарына сәйкес, шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ тұлға Қазақстан заңнамасында белгіленген мерзім өткеннен кейін ел аумағынан шықпаса жауапқа тартылады. Яғни, 10-25 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салынады немесе елден қуылады.
— Заңсыз жүрген еңбек мигранттары «Заңсыз келуші», «Құқық тәртіп», «Мигрант», «Учаске» және тағы басқа рейд аясында анықталады, — деп хабарлады ІІМ баспасөз қызметі.
Алматы прокуратурасы елімізде 4 мыңнан астам шетелдік такси қызметімен заңсыз айналысқанын анықтады.
Құзырлы мекеме 400-ден астам таксопаркті анықтады. Басым бөлігі Алматыда тіркелген. Қазіргі уақытта Көші-қон қызметі комитеті прокуратураның қадағалау актісін қарап жатыр.
Елде заңсыз қызметті жүзеге асырған таксопарктер мен шетел азаматтарына қатысты тиісті шаралар қабылданды.
Әкімшілік кодекстің 517-бабы бойынша 346 шетелдік таксист және 519-бабына сай 148 адам шетелдік жұмыс күшін тартқаны үшін әкімшілік жауапқа тартылды, 112-сі қамалды, ал 156 шетелдік елден шығарылды.
Еске салайық, бұған дейін Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Үкіметтің кеңейтілген отырысында Қазақстанға көрші елдерден жүз мыңдаған еңбек мигранты жұмыс іздеп келіп жатқанын айтқан болатын.
