Microsoft пен Вашингтон университеті балдырдан «жасыл» цемент жасап шықты

АСТАНА.KAZINFORM — Microsoft компаниясы Сиэтлдегі Вашингтон университетімен (University of Washington) бірлесіп, балдырларды пайдалана отырып, төмен көміртекті цемент әзірлеуді қолға алды, деп жазды Азертадж.

Ғалымдар дәстүрлі цемент қоспасының бір бөлігін балдырлармен, атап айтқанда, Ulva деп аталатын теңіз өсімдігімен алмастырған. Бұл балдыр — тез өсетін, «көміртек теріс балансы бар» өсімдік, оны құрлықта орын алмай-ақ өсіруге болады.

Datacenter Dynamics басылымы жазған дерекке сенсек, зерттеу нәтижелері Matter ғылыми журналында жарияланды.

Зерттеу барысында балдырларды цемент қоспасына араластырмас бұрын оны кептірген, бұл өндіріс процесін жеңілдетеді. Ulva балдырларының цемент беріктігіне әсерін жақсы түсіну үшін ғалымдар машиналық оқыту алгоритмдерін пайдаланған. Бұл әдіс әрбір цемент нұсқасын 28 күн сынап күтудің орнына, тиімсіз комбинацияларды алдын ала алып тастауға мүмкіндік берді.

Нәтижесінде зерттеушілер көмірқышқыл газының ізін дәстүрлі цементке қарағанда 21%-ға азайта отырып, қажетті беріктік қасиеттерін сақтайтын қоспа жасап шығарды. Сонымен қатар, 28 күндік сынақтар барысында жаңа жобалау әдісі көмірқышқыл газын шығаруды максималды азайтудың 93%-на дейін жетуге мүмкіндік берді.

Ғалымдардың айтуынша, бұл зерттеу тек «жасыл» цемент жасап қана қоймай, сонымен қатар экологиялық материалдарды тез әрі тиімді жасау үшін эксперимент, компьютерлік модельдеу және экологиялық әсерді талдауды біріктіретін жаңа әдісті ұсынды. Бұл тәсілді басқа да экологиялық қауіпсіз материалдарды жасауға бейімдеуге болады.

Цемент — деректер орталықтарының (ЦОД) құрылысы үшін аса маңызды материал. Көміртектен арылу стратегиясы аясында кейбір ЦОД құрылысшылары төмен көміртекті баламаларды зерттей бастаған. Microsoft компаниясы 2023 жылы Вашингтондағы Куинси қаласындағы деректер орталығын салу кезінде төмен көміртекті бетон қоспаларын қолданған.

2025 жылдың мамыр айында Microsoft Sublime Cement компаниясымен келісімшартқа отырып, 6–9 жыл ішінде 623 мың тонна экологиялық цемент сатып алуды жоспарлап отыр. Бұл материалдар компанияның ЦОД секілді нысандарында, географиялық мүмкін болған аймақтарда, пайдаланылмақ. AWS, Meta, және Stack компаниялары да төмен көміртекті цемент қолдануға міндеттеме алғанымен, ол әзірге кең ауқымда қолданылмай отыр. Google, Meta, Microsoft және Amazon өздерінің деректер орталықтарына арналған «жасыл» болат та сатып алуды жоспарлап отыр.

Ал Қазақстанда былтыр су қоймасын тазарту үшін алғаш рет микробалдыр қолданылды.