Ақша қозғалысының барлық тізбегін көреміз — Антикор басшысы «боялған» теңгенің алғашқы нәтижесі жайлы
АСТАНА. KAZINFORM — Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің төрағасы Асхат Жұмағали Jibek Joly телеарнасының «Уәде» бағдарламасына берген эксклюзивті сұхбатында еліміздегі цифрлық «боялған» ақша жобасының алғашқы нәтижесі жайлы айтып берді.
«Боялған» ақша дегеніміз не?
Бұл — таңбаланатын және бюджеттен бөлінгеннен бастап соңғы алуға дейінгі оның пайдалану барлық жолы қадағалауда болатын цифрлық теңге. Қаражатты тек белгілі бір нақты мақсатқа ғана пайдалануға болады. Ал әрбір транзакция анық. Тауарлар немесе қызметтердің сатып алынғаны расталған кезде цифрлық теңге кәдімге ақшаға айналдырылып, төлем жүзеге асырылады.
— Президент тапсырмасымен құралды енгізуді бастаған кезде оған Ұлттық банкті тарттық. Өйткені, оның платформасында жүзеге асырылады және ол цифрлық теңгенің авторы саналады. Қаржы министрлігін де міндетті түрде жұмылдырдық. Себебі, олар бюджет ақшасының қозғалысына жауап береді. Аталған бюджет қаражатын жарататын өкілетті органдар да бар, — деді Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің төрағасы.
Іс жүзінде ол қалай жұмыс істейді?
Жүйе «Достық-Мойынты» темір жолы құрылысы аясында алғашқы сынақтан өтті. Цифрлық платформа арқылы 164 млрд теңге аударылды.
— Өткен жылы ілкі жобаны іске қостық. Бұл — «Достық-Мойынты» темір жолының құрылысы. Ол жақта қазірдің өзінде шамамен 160 млрд теңге цифрлық платформа арқылы, цифрлық «боялған» теңге арқылы түсті. Біз аталған қаражат қозғалысының барлық тізбегін көреміз, — деп атап өтті Асхат Жұмағали.
Жүйе ілкі режимде Атырау облысындағы «Мұқыр-Құлсары» автомобиль жөндеу барысында да қолданылып жатыр. Онда 100 млн теңге материалдарды сатып алу кезінде кәдеге жаратылған.
Жүйенің қандай басымдығы бар?
Асхат Жұмағалидың айтуынша, цифрлық «боялған» теңге бюджет қаражатын ұрлау сызбасын күрделендіреді. Бұрынырақ ақшаны жалған мәмілелер арқылы енгізіп, қолма-қол ақшаға айналдырып алуға болатын. Ал ендігі уақытта мұндай айла мүмкін емес. Себебі әрбір транзакция тіркеліп, сараптама жасалады.
Алдағы жылы жол саласы бюджетін қалыптастырудан бастап, оның орындалуын бақылауға дейінгі барлық кезеңі толығымен цифрлық құралға көшірілмек. Келешекте деректер базасы мен бағаларды және жұмыс көлемін автоматты саралауды ықпалдастырудың арқасында процесс мұнан да ашық бола түсіп, жемқорлықтан қорғалады.
Бұл жүйені енгізу — Қазақстанда бюджет қаражатын тиімді және әділ пайдалануды арттыруға бағытталған маңызды қадамдардың бірі.
Бұған дейін Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Үкіметтің кеңейтілген отырысында құрылыс саласына ақшаға цифрлық теңге арқылы ен салу жобасын енгізуді тапсырғанын жазған едік.
