Ғалымдар тарихтың жаңа парақтарын ашу үшін шетелдік байланыстарды біріктіруі керек – Саясат Нұрбек

АСТАНА. KAZINFORM – Еуразия ұлттық университетінде «Орталық Азия тарихы: халықтар мен мәдениеттер арасындағы диалог» атты Орталық Азия мемлекеттері тарихшыларының І форумы өтті.

Оған Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Түркіменстан ғалымдары, сондай-ақ мемлекет және қоғам қайраткерлері жиналды. 

«Негізгі міндет – аймақтың ортақ тарихына нақты, кәсіби және тарихи қайта мән беруді қамтамасыз ету. Соңғы уақытта тарихи оқиғаларды мифологизациялау мен пайымдау фактілері жиі байқалғаны жасырын емес. Бұл ешқандай да кәсіби диалог емес, өкінішке орай, біздің аймақтың бірлігіне ықпал етпейді, кейде тіпті шиеленісті жағдайларға әкеледі. Кей тұлғалар мен батырларды өзінше меншіктегісі келетін даулы сәттер бар. Сондықтан біз үшін кәсіби тарихшылар пікірлердің нақты шоғырлануы мен белгілі бір оқиғаларды түсіндіруі өте маңызды», - деді Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек форумның ашылуында.

Айта кетейік, форум Орталық Азия мемлекеттері басшыларының консультативтік кездесуінің ертеңгі отырысы қарсаңында өтті. Министр классикалық дипломатиямен қатар ғылыми дипломатияны дамытудың маңызын жеткізді.

«Ғалымдар аймақтың жалпы тарихи контекстін түсіндіруге, аймақ халықтарының тарихи процесте қалай өмір сүріп, бейімделе алғанын көрсетуге жауапты. Олар өткен ғасырлардағы интеграция мен ынтымақтастықтың мысалдарын – ғалымдардың білім алмасып, бір-бірін толықтырғанын көрсетуі керек. Бұрын ортақ мәдени, әдеби, тарихи және сауда кеңістігі болған. Қазіргі уақытта тарихи қауымдастық ұлттардың интеграциясын ілгерілету үшін күш салуы керек. Қазіргі геосаяси турбуленттік пен өзгерістер жағдайында тек бірлескен күш-жігер сын-қатерлерді еңсеруге мүмкіндік береді», - деді Ғылым министрі.

Орталық Азия тарихшыларының форумы жаңа байланыстар арқылы дамитын жыл сайынғы диалог алаңына айналады.

«Біз ғалымдарға үш міндет қойып отырмыз. Біріншісі – тарих ғылымындағы қордаланған проблемалық тұстарды қарастыру және бірлескен пікір мен баға беру, сондай-ақ осы мәселелермен қалай жұмыс істеу керегін ұсыну. Екіншісі – бірлескен ғылыми жобалар үшін тақырыптар әзірлеу. Қазіргі уақытта біз тарих ғылымын белсенді қаржыландырып, инвестициялап жатырмыз. Өздеріңіз білетіндей, қазір Қазақстан тарихының жеті томдығы дайындалуда, археология институтын дамытуға көп көңіл бөлінеді, онда мыңдаған артефактілерді дұрыс және ұзақ мерзімді сақтау үшін өз депозитарийін құру маңызды. Үшінші міндет – серіктестерімізді қалай іске тарту керектігін ойлану. Біздің тарихымызда әлі ашылмаған көптеген дереккөз бар, мысалы, Ватикан, Иран, Армения және Қытай секілді жазуы мен өркениеті дамыған елдерде құнды деректер бар. Біздің ғалымдар тарихтың жаңа парақтарын ашу үшін шетелдік байланыстарды біріктіруі керек», - деді Саясат Нұрбек.

Бұған дейін министр қазақстандық ғалымдар Ватикан архивіндегі материалдармен танысатынын мәлімдеген еді.